1976

godina
(Preusmjereno sa stranice 1976.)

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | 1990-e | 2000-e | >
<< | < | 1972. | 1973. | 1974. | 1975. | 1976. | 1977. | 1978. | 1979. | 1980. | > | >>

Ovo je članak o godini 1976.

Godina 1976 (MCMLXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru.

1976. po kalendarima
Gregorijanski 1976. (MCMLXXVI)
Ab urbe condita 2729.
Islamski 1395–1397.
Iranski 1354–1355.
Hebrejski 5736–5737.
Bizantski 7484–7485.
Koptski 1692–1693.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 2031–2032.
Shaka Samvat 1898–1899.
Kali Yuga 5077–5078.
Kineski
Kontinualno 4612–4613.
60 godina Yang Vatra Zmaj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11976.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Leto ove godine je u zapadnoj Evropi, naročito Britanskim ostrvima, bilo naročito dugo, toplo i sušno.

1976:
123456789101112
RođenjaSmrti

Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi
  • 5. 1. - Kambodža: Kmerska republika dobila novi ustav i preimenovana u Demokratsku Kampučiju.
    • Tito je ove godine odlučio otvoriti ambasadu u Phnom Penhu, jednu od samo osam.[1]
  • 7 - 8. 1. - Sporazumi sa Jamajke: MMF dogovorio kraj fiksnih, mada prilagodljivih, kurseva, ubuduće ih uspostavlja tržište a ne država; kraj monetarne upotrebe zlata, kraj sistema iz Bretton Woodsa 1944.
  • 8. 1. - Umro kineski premijer Zhou Enlai, u februaru će ga zameniti Hua Guofeng.
  • 11. 1. - Vojni udar u Ekvadoru, zbačen general Guillermo Rodríguez Lara, postavljen admiral Alfredo Poveda (do 1979).
  • 13. 1. - SAD pristaju da nastave prodaju oružja Jugoslaviji, kako bi pomogli održanje nezavisnosti Beograda od Moskve (pregovori odloženi na neodređeno u maju). Tito je početkom godine prekinuo razgovore o nabavci TOW antitenkovskih raketa iz protesta zbog aktivnosti ustaških i četničkih emigranata.[2]
 
Concorde

Februar/Veljača

uredi

Mart/Ožujak

uredi
  • 4. 3. - Formalno raspuštena Ustavotvorna skupština u Severnoj Irskoj, direktna vlast Londona.
  • 4. 3. - Sudar voza i autobusa u Čačku, 11 mrtvih.
  • 6. 3. - Aeroflotov avion Il-18 pao u Voronješkoj oblasti, 111 mrtvih.
  • 9. 3. - Katastrofa žičare kod Cavalesea u Italiji, 43 mrtvih.
  • 10. 3. - Beogradski advokat Srđa M. Popović osuđen na godinu dana zbog slaganja sa stavovima svog klijenta (kazna suspendovana u maju).[3]
 
Brana Mratinje
 
Jorge Videla, vl. 1976-81

April/Travanj

uredi
 
Apple Computer
 
Palata Republike u Berlinu
 
"Grlom u jagode"

Maj/Svibanj

uredi
 
Otvaranje Barske pruge

Jun/Juni/Lipanj

uredi
 
Dimnjak u Trbovlju
  • 1. 6. - Kraj Bakalarskog rata između V. Britanije i Islanda.
  • 1. 6. - Opštini Trbovlje predat novi dimnjak termoelektrane, sa 360 m najviši dimnjak u Evropi.
  • 2. 6. - Operacija Kondor: u Argentini ubijen bivši levičarski predsednik Bolivije Juan José Torres.
  • 4. 6. - Finale NBA: Boston Celtics - Phoenix Suns 128:126 posle tri produžetka (kasnije izabrano za najbolju utakmicu u prvih 50 godina NBA).
  • 5. 6. - Tetonska brana u istočnom Ajdahu popustila tokom ispunjavanja jezera, stradalo 11 ljudi i 13.000 goveda.
  • 7. 6. - Hrvatski nacionalista greškom ubio urugvajskog ambasadora u Paragvaju.
  • 8. 6. - Olovne godine u Italiji: sudija Francesco Coco i dvojica telohranitelja ubijeni u Đenovi od strane Crvenih brigada.
  • 9. 6. - Članak u New York Times "Najopasnija igra": Jugoslavija je najopasnija buduća tačka u Evropi, zbog navodnih sovjetskih pretenzija[11].
  • 9. 6. - Rano ujutru, eksplozija pored jugoslovenske ambasade u Washingtonu.
 
CN Tower

Jul/Juli/Srpanj

uredi
 
Viking 1 na površini Marsa
 
Zgrade Rudo - Istočna kapija Beograda

Avgust/August/Kolovoz

uredi
 
Zagrepčanka
 
RSD-10 ili SS-20
  • 19. 8. - Republikanska konvencija u Kansas Cityju: predsednik SAD Gerald Ford dobio nominaciju sa 1.187 glasova prema 1.070 za Ronalda Reagana.
  • 26. 8. - Prva zabilježena epidemija ebole izbija u Yambukuu, Zair.
  • 26. 8. - Holandska javnost obaveštena o umešanosti princa Bernharda, kraljičinog muža, u Lockheedov skandal.
  • 30. 8. - Prve sovjetske rakete srednjeg dometa RSD-10 Pionir (Nato oznaka SS-20 Saber) postale operativne, usmerene su prema Zapadnoj Evropi. Važan faktor za Dvojno rešenje NATO-a 1979. i Krizu evroraketa početkom 1980-tih.
  • 30. 8. - "Najgore gužve u Beogradu u istoriji": izmenjen režim saobraćaja u mnogim ulicama, uvedeni parkingmetri ili zabranjeno parkiranje[18].
  • 31. 8. - Meksički pezo devalviran za 50% u pokušaju smanjenja spoljnog duga.

Septembar/Rujan

uredi
 
Mars, viđen sa Vikinga 2
 
Zagrebački sudar, umetnička rekonstrukcija
  • 10. 9. - Zrakoplovna nesreća kraj Zagreba: 176 ljudi poginulo u sudaru putničkih aviona iznad Vrbovca kod Zagreba, dotada najgorem sudaru aviona u vazduhu.
  • 10. 9. - Grupa hrvatskih nacionalista (Zvonko Bušić, žena mu Julienne i dr.) otela avion TWA Flight 355 na liniji Njujork - Čikago. Prilikom demontaže zaostale bombe u Njujorku poginuo jedan policajac[19]. Neke novine objavljuju njihovu deklaraciju sutradan, teroristi se predali u Parizu 12. 9., nakon što su iznad pet gradova izbačeni letci.
  • 12. 9. - Jubilejski pokret "Trinaest stoljeća kršćanstva u Hrvata", prva etapa: sto tisuća vjernika na završnom misnom slavlju u Solinu.
  • 13. 9. - U Velikoj Britaniji prvi put prikazan The Muppet Show.
  • septembar - Vojni manevri "Golija '76".
  • 16. 9. - "Noć olovaka" u Argentini - kidnapovanja, mučenja i ubistva studenata.
  • 16. 9. - Slovenački novinar Viktor Blažič osuđen na dve godine.
  • 16. 9. - Plivač Šavarš Karapetjan spasao 20 ljudi iz potopljenog trolejbusa u Jerevanu, povrede ga koštale karijere.
  • 16. 9. - Predsednik Tito otkazao zvanične aktivnosti na dva meseca usled problema sa jetrom[20].
  • 19. 9. - Bivši vojni diktator Thanom Kittikachorn se vratio u Tajland što izaziva proteste levičarskih studenata.
  • 19. 9. - Boeing 727 Turkish Airlinesa udario u brdo kod Isparte u Turskoj, 154 mrtvih.
  • 20 - 21. 9. - 100 Club Punk Special u Londonu: Punk ulazi u mainstream.
  • 20. 9. - 6. 12. - BBC2 premijerno emituje seriju I, Claudius.
  • 21. 9. - U Washingtonu DC ubijen Orlando Letelier, čileanski socijalistički političar u izbeglištvu.
  • 22. 9. - Portugal u Savjetu Evrope.
  • 23. 9. - U Poljskoj osnovan Komitet odbrane radnika, prva veća antikomunistička organizacija u istočnoj Evropi - daje finansijsku i pravnu pomoć junskim zatvorenicima i njihovim porodicama.
  • 25. 9. - Začetak irskog benda U2 u Dublinu (u početku su se zvali Feedback, zatim The Hype).
  • 28. 9. - Članak u NYT: hrvatski disidenti se žale na diskriminaciju u Jugoslaviji ali osuđuju nasilje i nisu obavezno separatisti[21].
  • 28. 9. - Stevie Wonder je objavio Songs in the Key of Life, album koji se smatra njegovim najboljim i jednim od najboljih uopšte.

Oktobar/Listopad

uredi
 
Bantustani u Južnoj Africi (1994)
  • 16. 10. - Samit Arapske lige u Rijadu uspostavlja primirje u Libanu i stvara mirotvoračke snage na čelu sa Sirijcima.
  • 17. 10. - Ujutru, jedan udar košave u Beogradu dostigao 36 m/s tj. 130 km/h (orkanska jačina), u Vršcu 2-3 metra brže.
  • 18. 10. - Ford Fiesta ulazi u proizvodnju (pogon u Valenciji, Španija).
  • 19. 10. - Liban: Bitka za Aishiyu - PLO i komunisti zauzimaju izolovano hrišćansko selo (u prvom naletu ih odbila izraelska artiljerija).
  • 19. 10. - Hleb u Jugoslaviji poskupeo za 25%, svinjetina za oko 15%.
  • 22. 10. - Tokom debate Ford - Carter pokrenuto je i pitanje šta bi moglo biti s Jugoslavijom nakon Tita (Carter izjavio da ne bi išao u rat čak i ako Sovjeti uđu u Jugoslaviju)[22]. Zbog ovoga će odnosi SFRJ-SAD biti loši na početku njegovog mandata.[2]
  • 26. 10. -   Transkei je prvi nominalno nezavisan bantustan u Južnoj Africi, međunarodna zajednica to ne priznaje.
  • 28. 10. - Severnoirska nacionalistička političarka Máire Drumm ubijena u bolničkom krevetu.

Novembar/Studeni

uredi
 
Jimmy Carter
 
Brežnjev u "Zastavi"

Decembar/Prosinac

uredi

Tokom/tijekom godine

uredi
 
Spomen-muzej „21. oktobar“ Kragujevac

U toku/tijeku

uredi

1976. u temama

uredi
  • Neka vozila uvedena 1976:

Rođenja

uredi

Januar/Siječanj – Februar/Veljača

uredi

Mart/Ožujak – April/Travanj

uredi

Maj/Svibanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Avgust/Kolovoz

uredi

Septembar/Rujan – Oktobar/Listopad

uredi

Novembar/Studeni – Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1976.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi

Nobelova nagrada za 1976. godinu

uredi

Reference

uredi
  1. Goldstein & Goldstein, 642
  2. 2,0 2,1 Pirjevec, 412
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Yugoslavia in 1976 Arhivirano 2016-03-12 na Wayback Machine-u, Slobodan Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
  4. MALCOLM W. BROWNE APRIL 6, 1976 Russian Is Reported Arrested In Yugoslavia on Spying Charge. nytimes.com
  5. MALCOLM W. BROWNE APRIL 26, 1976 Albanians in Yugoslavia Demand a Better Deal. nytimes.com
  6. The change of Iranian solar calendar from Islamic hijri to Imperial calendar (the ascension to the throne by Cyrus the Great Arhivirano 2015-06-21 na Wayback Machine-u, irdc.ir
  7. 7,0 7,1 7,2 Collier's Year Book za 1976 (Microsoft Encarta 2004)
  8. 8,0 8,1 Goldstein & Goldstein, 774
  9. Annular Solar Eclipse of 1976 April 29, NASA
  10. Credentials For Lawyers Tightened in Yugoslavia. nytimes.com
  11. C.L. SULZBERGER JUNE 9, 1976. Most Dangerous Game. nytimes.com
  12. 5 IN CROATIA JAILED 20 YEARS FOR BOMB. nytimes.com
  13. Pirjevec, 442
  14. Bajec, Dolničar, 1981, str. 298
  15. GRACE LICHTENSTEIN AUG. 4, 1976. U.S. Citizen Tells of His Ordeal In Yugoslavia as Accused Spy. nytimes.com
  16. 23. Pulski filmski festival Arhivirano 2018-08-11 na Wayback Machine-u. arhiv.pulafilmfestival.hr
  17. Pirjevec, 414
  18. MALCOLM W. BROWNE AUG. 31, 1976 BELGRADE SEEKS TO TAXE THE AUTO. nytimes.com
  19. MALCOLM W. BROWNE. Croatian Exiles and Tito's Police Fight Clandestine War Worldwide. SEPT. 12, 1976 nytimes.com
  20. TITO WILL BE INACTIVE FOR 2‐MONTH TREATMENT. SEPT. 17, 1976 nytimes.com
  21. MALCOLM W. BROWNE SEPT. 28, 1976. Croats in Yuoslavia Charge Discrimination. nytimes.com
  22. October 22, 1976 Debate Transcript. debates.org
  23. MALCOLM W. BROWNE NOV. 14, 1976 Yugoslav Court Upholds Challenge To System of Political Favoritism. nytimes.com
  24. Pirjevec, 414-15
  25. Bajec, Dolničar, 1981, str. 296
  26. Bajec, Dolničar, 1981, str. 308-9
  27. Saviours of the nation: Serbia's intellectual opposition and the revival of ... By Jasna Dragović-Soso, str 50, Google Books
  28. MALCOLM W. BROWNE JAN. 22, 1976 Yugoslays Spur Drive Against Dissent. nytimes.com
  29. Yugoslavia's 200 Biggest Enterprises Arhivirano 2011-07-28 na Wayback Machine-u, Zdenko Antić, OSA - RFE
  30. Liders of SFRY
  31. Explore Yugoslavia LP Album from 1976 on Discogs. discogs.com (pristup. 22. 8. 2016.)
Literatura
  • Milan Bajec, Ivan Dolničar (1981). Jugoslavija 1941-1981, Beograd: Eksport pres.
  • Pirjevec, Jože. Tito and his Comrades. The University of Wisconsin Press 2018
  • Goldstein, Ivo & Slavko. Tito. Profil 2015

Spoljne veze

uredi