5. 4.

5. travanj/april (5. 4.) je 95. dan godine po gregorijanskom kalendaru (96. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 270 dana.

Događaji

1242. – U bici na zaleđenom Čudskom jezeru, Rusi, pod komandom kneza Aleksandra Nevskog, potukli njemačke i holandske ratnike, spriječivši ih da okupiraju sjeverozapadne oblasti Rusije.
1614. – Indijanka Pocahontas udala se za engleskog kolonistu Johna Rolfea.
1654. – Vestministerski sporazum, kraj prvog Englesko-Nizozemskog rata.
1818. – U bici kod Maipua čileanske i argentinske trupe porazile špansku vojsku i time obezbjedile nezavisnost Čilea.
1841. – U niškom, leskovačkom, pirotskom i vranjskom kraju izbila buna protiv Turaka, poznata kao "Milojeva i Srndakova buna", koju su predvodili Miloje Jovanović i Nikola Srndak.
1881. – Velika Britanija u Pretoriji zaključila mirovni ugovor s Burima i priznala nezavisnost južnoafričke republike Transval.
1887. – Kralj Milan Obrenović naimenovao prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije osnovane 1. novembra 1886. Prvi predsednik bio Josif Pančić, a sekretar Jovan Žujović.
1896. – Na Olimpijskom stadionu u Atini otvorene prve Olimpijske igre (OI) moderne epohe. Olimpijada je trajala deset dana, učestvovala su 484 takmičara, samo muškarci.
1902. – Na stadionu Ibrox Park u Glasgowu poginulo 20, a povrijeđeno najmanje 200 ljudi kada se srušila tribina tokom nogometne utakmice između Škotske i Engleske.
1936. – Tupelo-Gainesville Outbreak: F5 tornado je pogodio Tupelo, Mississippi, ubivši pritom 233 ljudi.
1942. – Drugi svjetski rat: Japan napao Šri Lanku.
1945. – Josip Broz Tito potpisao sporazum dopuštajući privremeni ulazak Sovjetskih vojnika na područje Jugoslavije.
1951. – Sud u Njujorku osudio na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg zbog špijunaže u korist SSSR-a.
1955. – Vinston Čerčil napustio položaj predsjednika vlade Ujedinjenog Kraljevstva nakon indikacije slabog zdravlja.
1969. – Ogromni protesti protiv Vijetnamskog rata održani u Nju Jorku, San Francisku, Los Anđelesu, Vašington D.C.-u, i u drugim velikim gradovima Sjedinjenih Američkih Država.
1971. – Erupcija vulkana Etna na Siciliji.
1989. – Vlada Poljske legalizovala opozicioni radnički sindikat "Solidarnost".
1992. – Demonstracije za mir u Mostaru i Sarajevu.
1992. – Na mostu Vrbanja snajperskim hicima ubijene Suada Dilberović i Olga Sučić, koje se smatraju prvim žrtvama rata u BiH.
1992. – Paravojne formacije bosanskih Srba napadaju školu bosanskohercegovačkog MUP-a na Vracama u Sarajevu.
1993. – Zračne snage NATO-a počele kontrolu zračnog prostora iznad BiH.
1998. – Most Akashi-Kaikyo otvoren za promet.
1999. –.
- U vazdušnim udarima NATO-a na Jugoslaviju pogođen centar Aleksinca. Poginulo 17 civila.
- Libija predala dvojicu svojih državljana optuženih za rušenje putničkog aviona 1988. iznad Lockbarry, [[Škotska, kada je poginulo 270 putnika.
2001. – MUP Srbije dostavio Tužilaštvu u Beogradu krivičnu prijavu protiv Marije Milošević, kćerke Slobodana Miloševića. Prijava podnešena zbog krivičnog djela izazivanja opće opasnosti i neovlaštenog posjedovanja i korištenja vatrenog oružja.
2002. –.
- Predsednik SAD Džordž Buš pozvao Izrael da se povuče sa palestinskih teritorija i najavio novu mirovnu misiju na Bliskom istoku.
- Počela ofanziva izraelske vojske na Dženin.
2003. – Američke snage ušle u Bagdad.

.

Rođenja

1588. – Thomas Hobbes, engleski filozof.
1725. – Giacomo Girolamo Casanova, venecijanski pomorski oficir, kockar, alhemičar, violinista, špijun, bibliotekar, a u istoriju ušao kao ljubavnik († 1798.).
1827. – Joseph Lister, engleski hirurg.
1856. – Booker T. Washington, vođa američkih crnaca.
1871. – Mirko Seljan, hrvatski istraživač.
1873. – Jeannine Mistinguett, francuska kabaretistica.
1900. – Spencer Tracy, američki glumac.
1903. – Pavao Markovac (Ebenspanger), hrvatski muzikolog, glazbeni publicist, kritičar i skladatelj († 1941.).
1908. – Bette Davis, američka glumica.
1908. – Herbert von Karajan, austrijski dirigent.
1909. – Albert R. Broccoli, američki filmski producent.
1916. – Gregory Peck, američki glumac.
1920. – Arthur Hailey, britanski književnik.
1928. – Tony Williams, američki pjevač.
1933. – Frank Gorshin, američki glumac i veliki imitator († 2005.).
1934. – Roman Herzog, njemački državnik.
1937. – Colin Powell, američki političar.
1945. – Zoran Živković (Tuta), srpski rukometaš i izbornik.
1950. – Predrag "Miki" Manojlović, srpski glumac.
1950. – Agnetha Faltskog, švedska pjevačica (ABBA).
1960. – Adnan Terzić, bosanskohercegovački političar.
1969. – Tomislav Piplica, bivši bosanskohercegovački nogometaš i trener.
1973. – Elodie Bouchez, francuska glumica.
1976. – Fernando Morientes, španjolski nogometaš.
1976. – Péter Biros, mađarski vaterpolista.
1978. – Franziska van Almsick, njemačka plivačica.
1980. – Mario Kasun, hrvatski profesionalni košarkaš.
1984. – Dejan Kelhar, slovenski nogometaš.

.

Smrti

1794. – Žorž Danton, francuski revolucionar.
1865. – Kornelije Stanković, srpski kompozitor, pijanista i horovođa (* 1831.).
1697. – Karl XI, švedski kralj.
1940. – Frederick Albert Cook, američki zemljopisni istraživač i pisac (* 1865.).
1944. – Isolde Kurz, njemačka književnica.
1958. – Isidora Sekulić, srpska književnica. (* 1877.).
1964. – Daglas Mekartur, američki general (* 1880.).
1975. – Čang Kaj-Šek, kineski političar.
1997. – Alen Ginzberg, američki pisac .
1994. – Kurt Cobain, američki pjevač (Nirvana) (* 1967.).
2005. – Saul Bellow, američki književnik (* 1915.)
2008. – Charlton Heston, američki filmski, kazališni i televizijski glumac (* 1923.).

.

Blagdani/Praznici

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar