1994
godina
Godina 1994 (MCMXCIV) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 19. vijek – 20. vijek – 21. vijek |
Decenija: | 1960-e 1970-e 1980-e – 1990-e – 2000-e 2010-e 2020-e |
Godine: | 1991 1992 1993 – 1994 – 1995 1996 1997 |
Gregorijanski | 1994. (MCMXCIV) |
Ab urbe condita | 2747. |
Islamski | 1414–1415. |
Iranski | 1372–1373. |
Hebrejski | 5754–5755. |
Bizantski | 7502–7503. |
Koptski | 1710–1711. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 2049–2050. |
• Shaka Samvat | 1916–1917. |
• Kali Yuga | 5095–5096. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4630–4631. |
• 60 godina | Yang Drvo Pas (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11994. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Po odluci UN ova godina je obeležena kao:
- Međunarodna godina porodice/obitelji
- Međunarodna godina sporta i olimpijskog ideala
1994: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 Rođenja • Smrti |
Događaji
urediJanuar/Siječanj
uredi- 1. 1. - Denominacija jugoslovenskog dinara, skinuto devet nula. Hiperinflacija se nastavlja, ovog meseca su izdate novčanice od 10 dinara (Josif Pančić), 1000 (Petar II Petrović Njegoš); 5.000 (Dositej Obradović) 3-ćeg; 100 (Nikola Tesla, 5-tog); 50.000 (Karađorđe, 10-tog); 500.000 (Jovan Cvijić, 12-tog); 10.000.000 (Ivo Andrić, 14-tog).
- 1. 1. (tj. 3. 1.) - U Hrvatskoj je uveden Porez na dohodak (jedna četvrtina prihoda, koji iznosi 996 hrd, tj. 147 dolara[1]).
- 1. 1. - Uspostavljeno Sjevernoameričko područje slobodne trgovine (NAFTA) koje čine SAD, Kanada i Meksiko (zamenjeno sporazumom USMCA 2020).
- 1. 1. - U meksičkoj državi Chiapas započinje oružana pobuna pod vodstvom Zapatističke vojske nacionalnog oslobođenja (EZLN), između ostalog zato što je zbog NAFTA-e ukinuta ustavna neprikosnovenost komunalnog zemljišta (ubrzo se povlače u šumu).
- 1. 1. - Zapadne i istočne željeznice u Njemačkoj spojene u Deutsche Bahn.
- 1. 1. - Osnovan Europski monetarni institut, preteča Europske središnje banke (od 1997).
- 2. 1. - Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno, tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu Avganistana Kabulu. Dostum menja stranu ovog meseca, udružuje se sa Hekmatyarom protiv Masuda i Rabbanijeve vlade; u borbama u Kabulu do juna gine 25.000 ljudi.
- 3. 1. - Ofanziva VRS na Sarajevo, desetine mrtvih u granatiranju narednih dana.
- 4. 1. - Litvanija zvanično traži članstvo u NATO, što Rusija smatra "destabilizujućim" (Litvanija se 27-og priključuje Partnerstvu za mir).
- 5. 1. - Ambasador SAD u UN Madeleine Albright u Zagrebu: upozorava Hrvatsku da bi mogla biti izložena sankcijama ako se umeša u Rat u BiH (Hrvatska je zapretila da bi mogla poslati vojsku zbog ofanzive ARBiH na bosanskohrvatske položaje).
- 6. 1. - Viktor Ivančić, glavni urednik Feral Tribune-a uhapšen zbog neodazivanja na vojnu obavezu.
- 6. 1. - Umjetnička klizačica Nancy Kerrigan ozlijeđena u Detroitu, u napadu koga je organizirao bivši suprug njene suparnice Tonye Harding.
- 8. 1. - Valerij Poljakov započinje 437 dana boravka na Miru.
- 9. 1. - Bošnjačko-hrvatski sukob: nastavak ofanzive ARBiH u području Viteza - Pokolj u Buhinim Kućama. ARBiH želi "preseći" dolinu Lašve.
- 11. 1. - Pokrenut NATO-ov program Partnerstvo za mir, ove godine se priključuju 23 zemlje, ukupno 34 do 2006, od kojih je 15 ušlo u NATO 1999-2023.
- 11. 1. - Samit NATO-a u Briselu: ponovljeno je upozorenje bosanskim Srbima iz prošlog avgusta o mogućnosti vazdušnih udara, povodom opsade bošnjačkih gradova i s ciljem dopreme humanitarne pomoći.
- 11. 1. - Tuđman preti intervencijom u BiH, nakon što je prethodna dva dana razgovarao sa Izetbegovićem u Bonu. Optužuje ARBiH za upotrebu hlora.
- 13. 1. - Bosanski Srbi i Hrvati produžuju božićno primirje do kraja meseca.
- 14. 1. - Moskovska deklaracija predsednikâ Jeljcina i Klintona: najkasnije do 30. 5. rakete sa nuklearnim oružjem neće ciljati drugu zemlju; predviđeno nuklearno razoružanje Ukrajine.
- 14. 1. - Nečiji avioni su gađali fabriku "Bratstvo" u Novom Travniku - zvaničnici UN kažu da su bili hrvatski, zatim poriču.
- 16. 1. - Na snazi je Sporazum o zaštiti europskih populacija šišmiša (EUROBATS).
- 16. 1. - Operacija "Drina 93": na Olovo je palo preko 800 granata, VRS je pretrpela velike gubitke kod Kruševa, do kraja meseca odustaje od operacija na olovskom pravcu.
- 17. 1. - Northridgeanski zemljotres u okolini Los Angelesa: 57 mrtvih, srušio se deo najprometnijeg autoputa Interstate 10.
- 18 - 22. 1. - Talas hladnoće na istoku Severne Amerike.
- 18. 1. - Novi razgovori o BiH u Ženevi, tema je mapa podele, predloženo da Sarajevo bude pod protektoratom UN.
- 19. 1. - Sporazum Hrvatske i SRJ o normalizaciji odnosa.
- 21. 1. - Bāsil al-ʾAsad, sin sirijskog predsednika Hafeza i pretpostavljeni naslednik, poginuo je u saobraćajnoj nesreći. Njegov mlađi brat Bašar, sada na postdiplomskim studijama oftalmologije u Londonu, vratiće se u Siriju i biti predsednik 2000-24.
- 22. 1. - Masakr na Alipašinom Polju, ubijeno šestoro dece na sankanju.
- 23. 1. - Drugi krug predsedničkih izbora u RSK, proglašena pobeda Milana Martića nad Milanom Babićem sa 51,7% glasova (Martić imao snažnu podršku iz Beograda).
- 24. 1. - Na inicijativu guvernera NBJ Dragoslava Avramovića pušten u opticaj novi, "super dinar", prema kursu 1 dinar = 1 nemačka marka. Novi dinar se menja prvo za 13.000.000 starih, a od 26. 1. do 30. 6. za 12.000.000. Jedan "Avramov" dinar je, posle hiperinflacije i tri denominacije, ekvivalentan 120.000.000.000.000.000.000.000 "Antinih" dinara iz januara 1990. (tada je bilo 7 dinara za marku).
- 24. 1. - HVO zauzima Here kod Prozora - uništeno selo, 36 mrtvih (ali UN nije našla dokaze zverstava[2]). ARBiH optužuje da je avion redovne HV dejstvovao u Mostaru.
- 24. 1. - Sir Michael Rose je novi komandant snaga UN u BiH umesto Francois Briquemonta koji je dao ostavku.
- 25. 1. - Rulja presrela konvoj pomoći ispred Kaknja, ranjen bh. policajac, pucano i na konvoj.
- 26. 1. - Francuska zahteva da NATO deblokira Tuzlanski aerodrom i Srebrenicu; istovremeno portparol State Departmenta komentariše francuski zahtev da se izvrši pritisak na bošnjačku stranu u mirovnim pregovorima rekavši da je to "čudan moralni račun".
- 27. 1. - NY Times tvrdi da je Vojska Jugoslavije uključena u bosanski rat. Senat SAD usvaja sa 87:9 neobavezujuću rezoluciju kojom traži ukidanje embarga na oružje bh. vladi, kao i slanje oružja.
- 28. 1. - Kod Zenice kidnapovan i ubijen britanski humanitarni radnik i dvojica ranjena.
- 28. 1. - Vlada BiH tvrdi da u zemlji ima jedinica HV, traži sankcije UN protiv Hrvatske - hrvatsko MO odgovara da postoji samo 1.500 - 2.000 dragovoljaca, rođenih u BiH.
- 31. 1. - Krenuo Balkanski servis Radija Slobodna Evropa.
- 31. 1. - U Republici Srpskoj proglašena opšta mobilizacija. UNHCR sutradan kaže da im se od polovine januara javljaju izbeglice u SRJ koji su dobili pozive, uz pretnju oduzimanja imovine.
- 31. 1. - Zoran Đinđić na čelu DS umesto Mićunovića.
- 31. 1. - U glavnom gradu Somalije Mogadišu američki marinci u pratnji konvoja, u kojem su bile diplomate SAD, otvorili su vatru na ljude okupljene kod centra za raspodelu hrane i ubili najmanje pet civila, a mnoge ranili.
- ca. 31. 1. - Ruski političar Vladimir Žirinovski u poseti "srpskim zemljama", gde govori o tajnom oružju "eliptonu" (prethodno je bio u Sloveniji, 27-og).
Februar/Veljača
uredi- 2. 2. - Gen. sekretar UN Boutros Ghali obaveštava Savet bezbednosti da se u BiH nalazi 3-5.000 vojnika HV, Savet sutradan upozorava Hrvatsku da rizikuje sankcije ako ih ne povuče.[3]
- 2. 2. - Premijerke Turske i Pakistana Tansu Çiller i Benazir Bhutto u poseti Sarajevu.
- 5. 2. - Opsada Sarajeva: Minobacačka granata ubija 67 civila na Merkalama. Karadžić tvrdi da su napad izveli Muslimani. Milošević osuđuje napad, nada se da će "ratni zločinci" biti uhvaćeni.
- 5. 2. - Budimpeštanski memorandum: Ukrajina se odriče nuklearnog naoružanja za šta joj Rusija, SAD i UK garantuju nezavisnost i teritorijalni integritet.
- 6. 2. - Operacija "Drina 93": VRS počinje akciju u bihaćkom pravcu - bezuspešne borbe sledećih mjesec dana.
- 7. 2. - U Beogradu osnovana nezavisna novinska agencija FoNet.
- 7. 2. - U Sarajevu osnovan Sabor Hrvata BiH, na čelu narodnog vijeća Ivo Komšić - protive se podjeli, kažu da ih Mate Boban ne može zastupati.
- 8. 2. - Predsjednik Herceg-Bosne Mate Boban daje ostavku - na čelo Predsjedničkog vijeća će u travnju doći Krešimir Zubak.
- 9. 2. - NATO postavio ultimatum bosanskim Srbima da do 21. 2. povuku teško naoružanje oko Sarajeva na 20 km.
- 9. 2. - SAD priznale BJR Makedoniju.
- 10 - 11. 2. - Novi razgovori u Ženevi: razgovara se arbitražnom panelu o 15 spornih teritorija (Bosanska Krupa, Bosanski Novi, Brčko, Bugojno, Busovača, Donji Vakuf, Gornji Vakuf, Kiseljak, Kreševo, Novi Travnik, Sanski Most, Ustikolina, Višegrad, Vitez, Zvornik). SAD izlažu plan u šest tačaka (etnički kantoni i labava federalna vlada).
- 12. 2. - U Zagrebu dogovoreno otvaranje diplomatskih kancelarija između RH i SRJ do kraja meseca, otvaranje auto-puta, telefonske veze, puštanje zarobljenih.
- 12 - 27. 2. - Zimske Olimpijske igre u Lilehameru, Norveška
- 14. 2.? - U Nemačkoj uhapšen prvi osumnjičeni za ratne zločine u bivšoj Jugoslaviji, Duško Tadić.
- februar - Kontroverzna Benettonova reklamna kampanja sa slikom odeće vojnika poginulog u Bosni (Marinko Gagro iz Čitluka).
- 16. 2. - Grčka uvodi trgovački embargo Makedoniji (što Evropska komisija kasnije ocenjuje kao kršenje propisa EZ).
- 17. 2. - Karadžić prihvatio inicijativu ruskog izaslanika Vitalija Čurkina - povlačenje oružja oko Sarajeva, dolazak ruskih mirovnjaka (Rusija je kritikovala pretnju NATO-a).
- 18. 2. - Film Reality Bites ulazi u redovno prikazivanje, smatraju ga portretom američke Generacije X.
- 18. 2. - Krajiška milicija uzela most kod Nove Gradiške od nepalskih mirovnjaka.
- 20. 2. - Specijalni izaslanik UN Jasuši Akaši izjavio da nema potrebe za vazdušnim udarima oko Sarajeva.
- 20. 2. - Ruski bataljon stigao u Lukavicu kod Sarajeva.
- 20. 2. - Rat za Nagorno-Karabah: Operacija Kalbadžar, najkrvavija u ovom ratu, završava se azerbejdžanskim neuspehom i povlačenjem.
- 21. 2. - Službenik CIA-e Aldrich Ames uhapšen sa suprugom zbog špijuniranja za SSSR.
- 24. 2. - Bajaga svira u Sloveniji.
- 25. 2. - Primirje između Hrvata i Bošnjaka u BiH, pred početak razgovora u Washingtonu.
- 25. 2. - Sporazum Akašija i Martića o povlačenju svih snaga sa mosta kod Gradiške.
- 25. 2. - Baruch Goldstein, pripadnik izraelskog kahanističkog pokreta ubija 29 muslimana u džamiji u Hebronu.
- 28. 2. - Banjalučki incident - sprovodeći zonu zabrane letenja, avioni NATO-a oborili četiri aviona J-21 Jastreb vazduhoplovstva RS koji su gađali fabriku oružja "Bratstvo" u Novom Travniku. Prva borbena akcija NATO-a ikad.
Mart/Ožujak
uredi- 1. 3. - Vašingtonski sporazum postignuti u principu - federacija bosanskih Hrvata i Bošnjaka, predviđena konfederacija sa Hrvatskom.
- 1. 3. - Karadžić u Moskvi obećava da će se dozvoliti otvaranje tuzlanskog aerodroma, sa ruskim posmatračima.
- 1. 3. - Južna Afrika predala Walvis Bay Namibiji.
- 2. 3. - Ministar ino. poslova Mate Granić izjavljuje da će ih BiH, iz mostarskog područja, biti povučeno oko 1.200 hrvatskih vojnika.
- 3. 3. - Holandski bataljon, Dutchbat, zamenjuje kanadsku jedinicu u Srebrenici.
- 4. 3. - Rezolucija SB UN 900 o obnovi komunalnih službi i normalnog života u i oko Sarajeva.
- 5. 3. - Počinje povlačenje teškog naoružanja iz Mostara i razgovori o ustavu FBiH u Beču.
- 6. 3. - Bitka za Repetitor, tj. brdo Trla kod Ljubova: SVK zauzima kotu ali HV se vraća na položaje.[4]
- 6. 3. - Građani Moldove na referendumu sa 97% podržali nezavisnost zemlje u granicama iz 1990. - odbačeno ujedinjenje s Rumunjskom.
- 8. 3. - Tramvaji voze u Sarajevu prvi put od 1992. (ali 17. 3. u jednom ubijen čovek).
- 8. 3. - Španski NATO transportni avion pogođen PVO paljbom tokom leta između Zagreba i Splita, četvorica povređena.
- 9 - 13. 3. - IRA je u tri navrata gađala aerodrom Heathrow improvizovanim minobacačem.
- 11. 3. - Francuski vojnik ubijen u Otoci kod Bihaća, francuske jedinice juče tražile vazdušnu podršku zbog tenkovske vatre (Akaši traži podršku 12-tog, ali se odugovlačilo sa odlukom).
- 12. 3. - ARBiH i HVO, Rasim Delić i Ante Roso, dogovorili u Splitu stvaranje zajedničkih snaga.
- 12. 3. - Crkva Engleske zaredila prve žene sveštenice.
- 14. 3. - Linux jezgra 1.0.0.
- 15. 3. - Američke trupe povučene iz Somalije.
- 15. 3. - Gen. Bertrand Guillame de Lapresle dolazi na čelo UNPROFOR umesto Jeana Cota.
- 16 - 29. 3. - "Prolećna ofanziva" ARBiH: prema Donjem Vakufu, kontranapad VRS je umanjio napredak. Oslobođena Vašingtonskim sporazumom, ARBiH napada srpske položaje oko više gradova (Teslić, Donji Vakuf, Kupres, Bugojno, Goražde, Maglaj).
- 18. 3. - Izetbegović, Tuđman i Zubak potpisuju Vašingtonski sporazum - ustanovljena Federacija BiH.
- 18. 3. - Mirko Marjanović premijer nove vlade u Srbiji, vlade "narodnog jedinstva" (SPS, Nova Demokratija, 2 prebega iz DS), "misterija" 4 glasa za Vladu.
- 19. 3. - Maglaj i Tešanj deblokirani nakon devet mjeseci.
- 20. 3. - Srpska strana dozvoljava ulaz humanitarnom konvoju u Maglaj (ranije tokom meseca izložen granatiranju).
- 21. 3. - 66. dodjela Oscara: najbolji film je Schindler's List, ukupno sedam nagrada od 12 nominacija; The Piano i Jurassic Park po tri nagrade od osam odn. tri nominacije.
- 21. 3. - Na snazi je Okvirna konvencija UN o klimatskim promenama.
- 22. 3. - Tuzlanski aerodrom otvoren prvi put od 1992, za letove UN.
- 23. 3. - Kandidat vladajuće meksičke partije za predsednika Luis Donaldo Colosio ubijen na mitingu.
- 23. 3. - SB UN odobrava turske mirotvorce u BiH, uprkos protivljenju Srba, Rusije, Grčke. Ofanziva ARBiH prema Tesliću će napredovati 1–2 km. Sarajevski most "Bratstvo-jedinstvo" otvoren za prelazak civila (do 13. 4.).
- 24. 3. - Josip Manolić, predsjednik Županijskog doma Sabora RH, smjenjen sa stranačkih funkcija u HDZ (nedavno je kritizirao ministra Šuška kao prepreku miru sa Bošnjacima),[5] sa saborske funkcije smjenjen dva mjeseca kasnije.
- 25. 3. - Britanski mirotvorci uništili srpski bunker kod Maglaja, srpske granate pogodile bazu UN kod Bugojna.
- 26. 3. - Skupština Hrvata u BiH odobrila Washingtonski sporazum i izabrala Krešimira Zubaka za predsjednika BiH tokom prelaznog perioda (Zubak će biti prvi predsjednik Federacije BiH).
- 26. 3. - Osnovano Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS).
- 27. 3. - Medijski tajkun Silvio Berlusconi na čelu novoosnovane desničarske stranke Forza Italia pobjeđuje na parlamentarnim izborima, osvojivši tako svoj prvi premijerski mandat (premijer 1994-95, 2001-2006. i 2008-2011.).
- 27. 3. - Prvi let Eurofighter Typhoona (u službi od 2003, prvi put u borbi 2011).
- 29. 3. - Počinje granatiranje Goražda, uvod u Operaciju Zvezda 94.
- 30. 3. - Usvojen Ustav Federacije Bosne i Hercegovine.
- 30. 3. - Zagrebački sporazum: u ruskoj ambasadi u Zagrebu sklopljen sporazum o primirju između RSK i Hrvatske, od 4. 4..
- 30. 3. - Ambasadorka pri UN Madeleine Albright u poseti Zagrebu i Sarajevu: pomoći će se reintegraciji Hrvatske u zapadne političke, ekonomske i sigurnosne aranžmane; otvorena je ambasada SAD u Sarajevu.
- mart - Afera Depala vas u Sloveniji koja dovodi do smene ministra odbrane Janeza Janše; prethodnog meseca postojala opasnost sukoba vojske i policije[6].
- 30 - 31. 3. - Prema UN, u Prijedoru je ubijeno najmanje 17 Bošnjaka i 2 Hrvata, nakon što su u grad donesena tela šest policajaca RS.[7]
- 31. 3. - Borbe na Vlašiću: ARBiH započinje prvi napad.
April/Travanj
uredi- 2 - 6. 4. - Ofanziva ARBiH prema Donjem Vakufu.
- 6. 4. - Ruandski predsjednik Juvenal Habariyamana i burundijski predsjednik Cyprien Ntaryamira ubijeni kada je avion kojim su putovali oboren projektilom u blizini Kigalija.
- 7. 4. - Počinje Genocid u Ruandi. Ubijena je premijerka Agathe Uwilingiyimana, kao i desetorica belgijskih mirovnjaka koji su poslati da je čuvaju. Njena deca su prokrijumčarena u Hôtel des Mille Collines, u kome će se skloniti ukupno 1.268 ljudi (popularizovan kao "Hotel Ruanda").
- 7. 4. - Eskplozija u skladištu naoružanja u Dubokom Jarku kod Sesveta.
- 8. 4. - Kurt Cobain, pjevač rock-benda Nirvana, pronađen ustrijeljen u svojoj kući u Seattleu, a što je naknadno proglašeno samoubistvom.
- 8. 4. - Pronađena mrtva novinarka Dada Vujasinović; policija njenu smrt prvobitno karakteriše kao samoubistvo.
- 8. 4. - Operacija Zvezda 94: VRS zauzima Gradinu iznad Goražda.
- 10. 4. - Dva američka F-16 dejstvovala po srpskim položajima kod Goražda, na poziv UNPROFOR-a - prva akcija NATO-a po zemaljskim ciljevima u istoriji (opet 11-tog).
- 13 - 14. 4. - Bosanski Srbi pritvorili jedan broj pripadnika UNPROFOR-a.
- april - Clinton je poručio Tuđmanu, i saveznicima pošiljaocima, da se SAD neće protiviti prenosu oružja kroz Hrvatsku za BiH - Iran to radi od 1992, oružje ili novac šalju i Saudi Arabija, Pakistan, Malezija, Bruneji, Mađarska, Argentina.[8]
- 15. 4. - Snage VRS "500 metara" od centra Goražda.
- 15. 4. - Marakeški sporazum je kulminacija osmogodišnje Urugvajske runde pregovora, kojima je ustanovljena Svjetska trgovinska organizacija (od Nove godine).
- 16. 4. - Britanski Sea Harrier oboren kod Goražda.
- 16. 4. - Glasači u Finskoj se na referendumu odlučuju za članstvo u Evropskoj Uniji.
- 18. 4. - Ustrojen Prvi hrvatski gardijski zdrug.
- 21. 4. - "Doktori bez granica" kažu da je u raketiranju zdravstvenog centra u Goraždu stradalo 20 ljudi.
- 20. 4. - Sukob u HDZ: Stjepan Mesić i Josip Manolić objavili osnivanje partije Hrvatski nezavisni demokrati.
- 22. 4. - NATO-ov ultimatum VRS: pešadija da se povuče 3 km od centra Goražda do sutra. Naređena je evuakuacija članova porodica američkih diplomata i nepotrebnog osoblja iz Beograda (ukinuto 29. 4., kada su američki građani upozoreni da ne putuju u Sr. i C.G. zbog "potencijala za brze promene" situacije).
- 22. 4. - Rezolucija SB UN 913 o situaciji u sigurnom području Goražda, osuda bosanskosrpskih snaga zbog ofanzive na to mesto i zatvaranja unproforaca.
- 23. 4. - Spor između NATO i UN: admiral Leighton W. Smith Jr traži dozvolu za udare zbog sporog povlačenja VRS, Akaši odbija rekavši da Srbi imaju dobar zamah. Od Srba se traži i da povuku teško oružje na 20 km od Goražda do 26-tog.
- 24. 4. - VRS se povlači iz Goražda, u skladu sa ultimatumom NATO-a, pri čemu je uništen vodovod.
- 25. 4. - Rat u BiH: SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska, Njemačka i Rusija formiraju tzv. Kontakt-grupu s ciljem izrade mirovnog plana. Od VRS je zatraženo da prekine vojne aktivnosti na 20 km i od ostalih bezbednih zona (Bihać, Tuzla, Srebrenica, Žepa), pod pretnjom NATO udara.
- 25. 4. - Britpop: Blur izdali album Parklife.
- 26. 4. - China Airlines Flight 140: avion pao pri sletanju u Nagoyu, stradalo je 264 od 271 p. i č.p..
- 27. 4. - U Južnoj Africi održani prvi slobodni, neposredni, tajni i višerasni izbori na kojima pobjeđuje Afrički nacionalni kongres. Prvi put je istaknuta nova nacionalna zastava, stupio je na snagu prelazni ustav, bantustani su reintegrisani, osnovano je devet provincija umesto četiri.
- 27. 4. - Rezolucija SB UN 914: UNPROFOR pojačan za blizu 7.000 pripadnika, nakon što je gen. sekretar tražio 10.500.
- 29. 4. - Tzv. Operacija Bøllebank - okršaj nordijskog bataljona UNPROFOR-a i VRS u Kalesiji; okršaj i kod Goražda, između britanskih mirotvoraca i VRS.
- 30. 4. - Tokom kvalifikacija F1 u Imoli poginuo vozač Roland Ratzenberger.
- 30. 4. - Pjesma Eurovizije u Dablinu: nove učesnice sa istoka, glasanje preko satelita umjesto telefonom; Irska pobjeđuje treći put zaredom, BiH (Alma i Dejan) 15, Hrvatska (Tony Cetinski) 16.
- april? - Prikazan Žilnikov dokumentarac "Tito po drugi put među Srbima".
Maj/Svibanj
uredi- 1. 5. - U Imoli poginuo Ayrton Senna.
- 3. 5. - Karadžić i Akaši se sporazumeli da u Brčko dođe 16 vojnih posmatrača (grad izložen čestom granatiranju) i da pet tenkova VRS prođe kroz sarajevsku zonu ekskluzije, što je izloženo kritici.[9]
- 4. 5. - Počinje s radom Novinska agencija BETA.
- 4. 5. - Izbija kratki građanski rat u Jemenu - južnjaci se smatraju podređenim u zemlji ujedinjenoj 1990.
- 4. 5. - U Kairu potpisan Sporazum o Gazi i Jerihonu, produžetak Sporazuma iz Osla: delimično izraelsko povlačenje iz dva navedena područja i uspostavljanje Palestinske vlasti.
- 5. 5. - Potpisan Protokol u Biškeku kojim je privremeno obustavljen Nagorno-karabahski rat između Armenije i Azerbejdžana.
- 6. 5. - Otvoren Eurotunel kojim je po prvi put nakon ledenog doba omogućen kopneni promet između Britanije i ostatka evropskog kontinenta (teretni promet od 1. 6., a putnički od 14. 11.).
- 10. 5. - Nelson Mandela postaje prvi crni predsjednik Južne Afrike (do 1999).
- 10. 5. - U Illinoisu pogubljen John Wayne Gacy, serijski ubica odgovoran za smrt 33 dječaka i mladića.
- 10. 5. - Skupština VRS u Brčkom kaže da nema kompromisa o RS na 70% površine BiH, u granatiranju grada poginula porodica Isailović.
- 11. 5. - Razgovori o ustroju FBiH u Beču: unutrašnje granice kantona, ministarska mjesta, traže 58% BiH.
- 11. 5. - Operacija "Proljeće '94": ARBiH zauzela Vijenac sjeverozapadno od Banovića.
- 11. 5. - U Vukoviju kod Daruvara ubijeno pet Hrvata.
- 12. 5. - Senat SAD glasa da se BiH ukine embargo na oružje, što predsednik Klinton odbacuje 25. 5..
- 12. 5. - Krajinske vlasti objavljuju optužbu i snimak Johannesa Tildera, koji je navodno ubio 28 Srba u Medačkom džepu[10] (Tilder je mrtav već dva dana).
- 12. 5. - John Smith, vođa britanske opozicijske Laburističke stranke, iznenada umire, pokrenuvši izbore za vodstvo stranke (nasleđuje ga zamenica Margaret Beckett, do jula).
- 13. 5. - Konferencija inostranih ministara usvaja elemente plana: odnos teritorija 51:49% za FBiH i RS, primirje, popuštanje sankcija SRJ.
- 14. 5. - Finalni sporazum o osnivanju Federacije BiH - bošnjačka i hrvatska strana traže 58% BiH; Ante Roso i Fikret Muslimović na čelu Združenog štaba-stožera ARBiH i HVO.
- 14. 5. - U Beogradu otkriven spomenik Rigi od Fere.
- 15. 5. - ARBiH potisnula srpske snage kod Tuzle, vode se borbe oko predajnika Stolice na Majevici (deo ofanzive sarajevske vlade u centralnoj i istočnoj Bosni) - VRS će povratiti sve izgubljeno. ARBiH je pokrenula i Operaciju "Rogoj 94" istočno od Kladnja, ima izvesni napredak.
- ARBiH je ovog meseca napadala i u Tešanjsko-teslićkom području i planinu Vlašić, a VRS je pokušavala prema Čemerskoj planini tj. Brezi.
- 18. 5. - Genetski modifikovana hrana: rajčica Flavr Savr je prva GM hrana koja je odobrena u SAD.
- 21. 5. - Na Kanskom festivalu prikazan film "Petparačke priče", dobija Zlatnu palmu.
- 21. 5. - Sud u Palermu optužio bivšeg premijera Đulija Andreotija za veze sa mafijom.
- 24. 5. - Stjepan Mesić smjenjen s mjesta predsjednika Zastupničkog doma Hrvatskog sabora čime završava njegov pokušaj da, zajedno s prethodno smijenjenim predsjednikom Županijskog doma Josipom Manolićem, sruši vladu HDZ-a (novi predsjednik Nedjeljko Mihanović). Opozicija smatra sjednicu nelegalnom i neustavnom.
- 25. 5. - Aleksandar Solženjicin se nakon 20 godina vratio u Rusiju.
- 30. 5. - U Hrvatskoj uvedena kuna: 1 za 1000 hrvatskih dinara, prijelazni period do kraja godine. Naziv valute izaziva proteste.
- 31. 5. - Inauguralna sjednica Parlamenta Federacije BiH: za predsjednika izabran Krešimir Zubak i potpredsjednika Ejup Ganić.
- maj? - Iz SPO-a isključena grupa saveznih poslanika, među kojima i Slobodan Rakitić.
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 2. 6. - Komisija eksperata UN optužuje bosanske Srbe za "genocid" na osnovu etničkog ćišćenja u Prijedoru 1992, takođe sugeriše da je masovno silovanje korišćeno kao oružje[11]. Ovih dana je pojačana kampanja pritiska na Hrvate i Bošnjake u banjalučkom regionu.
- 6. 6. - Zemljotres na reci Páez na jugozapadu Kolumbije, praćen klizištima - 1.100 mrtvih.
- 7. 6. - Predsednik Slovenije Milan Kučan u poseti Hrvatskoj, razgovoraju i o italijanskom iredentizmu koji iskazuju desničari u novoj vladi.
- 8. 6. - U Ženevi dogovoreno jednomesečno primirje između VRS i ARBiH od 10-tog (mnogo kršenja).
- 11. 6. - Borbe između ARBiH i Abdićeve AP Zapadna Bosna. Počinje se ostvarivati Operacija Tigar 94, u kojoj će ARBIH uz pomoć lukavstva izbaciti Abdića.
- 12. 6. - U Los Angelesu ubijeni Nicole Brown i Ronald Goldman, za što je optužen Nicolin bivši suprug O. J. Simpson - uhapšen 17. 6. nakon potere koju je prenosila televizija.
- 12. 6. - HVO ispalila pet raketa na Brčko.
- 15. 6. - Disneyjeva renesansa: prikazan The Lion King.
- 16. 6. - Otkazani srpsko-hrvatski pregovori na Plitvicama, koji bi bili prvi od marta - srpska strana nije puštala više od dvoje hrvatskih novinara.
- 16. 6. - Severnokorejska nuklearna kriza: u očekivanju rata, bivši preds. Jimmy Carter je nezvanično posetio Kim Il-sunga - izneti predlozi će biti osnova za Dogovoreni okvir u oktobru.
- 17. 6. - 17. 7. - Svjetsko prvenstvo u fudbalu 1994. u SAD - titulu uzima Brazil.
- 18. 6. - Vozućka operacija ARBiH na Ozrenu, dva korpusa su 26-tog bili na 3 km od spajanja - kontranapad VRS sledi u julu.
- 23. 6. - Počinje operacija Turquoise, francuska akcija po mandatu UN u Ruandi (do avgusta): uspostavljena je "tirkizna zona" na jugozapadu zemlje - ubijanja se ipak nastavljaju, a oko dva miliona izbeglica je usmereno u Zair.
- 28. 6. - Pripadnici sekte Aum Shinrikyo izvršili u gradu Matsumoto prvi, manje poznati, napad sarinom - 8 mrtvih.
- 30. 6. - Japanska LDP se vraća na vlast posle nepunih godinu dana, u koaliciji sa starim rivalima socijalistima (na vlasti je do 2009. i opet od 2012). Socijalista Tomiichi Murayama je premijer do 1996.
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 1. 7. - Hrvatski prognanici, nezadovoljni UNPROFOR-om, blokiraju 19 kontrolnih točaka, prijelaze u UNPA zone (do 16. kolovoza).
- 2. 7. - U Medellinu ubijen kolumbijski fudbaler Andres Escobar, a kao glavni motiv se spominje njegov autogol na Svjetskom fudbalskom prvenstvu.
- 4. 7. - Građanski rat u Ruandi: Kagameov Patriotski front je zauzeo Kigali (danas Dan oslobođenja u Ruandi); prelazna vlada je u Gisenyiju na severozapadu, koji pada 18-tog.
- 4. 7. - Jemenski građanski rat je okončan severnim zauzećem Adena - u ratu je stradalo 7 - 10.000 ljudi, nepoznat broj socijalista i separatista je ubijen.
- 4. 7. - U Sarajevu otvorena američka ambasada, prvi ambasador je Victor Jackovich.
- 5. 7. - Predstavljen mirovni plan Kontakt grupe: BiH kao unija FBiH (51% teritorije) i RS (49%). Srpski koridor bi bio sužen na 3 km, Goražde, Žepa i Srebrenica u FBiH
- 5. 7. - Jeff Bezos osnovao u Bellevue, Washington firmu Cadabra, ubrzo promenjeno u Amazon, onlajn trgovinu knjigama (počinje rad sledeće godine).
- 7. 7. - Otvoren Buvljak, tj. Otvoreni tržni centar, na Novom Beogradu.
- 7 - 9. 7. - Inscenirane borbe u Bihaću - ratna varka 5. korpusa protiv Abdića.
- 8. 7. - Umro osnivač i lider Severne Koreje Kim Il-sung, nasleđuje ga sin Kim Jong-il (do 2011). Vrijeme do 1998. obilježava glad, zvanično se naziva "Tegobni marš".
- 8. 7. - Rezolucija SB UN 936: južnoafrički sudija Richard Goldstone imenovan za prvog tužioca u ICTY.
- 13. 7. - Firme iz SR Jugoslavije i Danske povukle osoblje iz Alžira, u kojem islamistički teroristi vrše napade.
- 15 - 22. 7. - Jupiter pogađa nekoliko fragmenata kometa Shoemaker–Levy 9.
- jul - Poseta beogradskih antiratnih intelektualaca Sarajevu.
- 17. 7. - Brazil pobjedom na jedanaesterce nad Italijom osvaja Svjetsko prvenstvo u fudbalu. Romário je dobio Zlatnu loptu a Zlatnu kopačku Hristo Stoičkov i Oleg Salenko.
- 18. 7. - Parlament FBiH uveče prihvatio mirovni plan Kontakt-grupe.
- 18. 7. - U Buenos Airesu nepoznati počinitelji u bombaškim napadima na jevrejske organizacije ubijaju 85 osoba.
- 20. 7. - Bosanski Srbi odbijaju plan Kontakt-grupe, nakon čega Izetbegović povlači bezuslovno prihvatanje. Letovi u Sarajevo su obustavljeni nakon što je nekoliko aviona pogođeno snajperom.
- 20. 7. - Aleksandar Lukašenko postaje predsjednik Bjelorusije nakon pobjede na izborima ovog mjeseca, nastupajući kao borac protiv korupcije.
- ca. 20. 7. - Održava se prva Drinska regata.
- 21. 7. - Tony Blair dolazi na čelo britanskih laburista, nakon što je John Smith umro od infarkta u maju. Započinje rebrandiranje partije u "Nove laburiste", dalje od socijalizma, s većom podrškom tržišnim mehanizmima (premijer 1997-2007).
- 23. 7. - EU preuzima administraciju u Mostaru, na čelu je Hans Koschnick (do 1996).
- 23. 7. - Jugoslovenska levica (JUL) osnovana je iz SK-PJ i još nekoliko levih stranaka, na čelu je Mirjana Marković.
- 25. 7. - Izrael i Jordan formalno završavaju neprijateljstva sklapanjem mirovnog sporazuma.
- 26. 7. - Združena vojna vježba „Bandira 94“ na otoku Viru.
- 27. 7. - Britanski konvoj napadnut minobacačem kod Igmana, dvojica ranjena, zapaljena cisterna. Zatvoreni kopneni putevi prema Sarajevu, jer Karadžić traži puštanje srpskih zarobljenika - veliki skok cena u gradu.
- 30. 7. - Ministri Kontakt grupe dogovorili u Ženevi pojačanje pritiska na Srbe ako ne bude prihvaćen plan: pooštravanje sankcija, pojačane sigurne zone u BiH, što bi moglo biti praćeno ukidanjem embarga na oružje vladi BiH.
- 31. 7. - Slobodan Milošević: "Niko nema prava da odbacuje mir".
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Operacija Džep 94: ARBiH izvodi ofanzivu protiv izbočine VRS jugoistočno od Vareša, zapaljeno nekoliko sela, zauzete Brgule.
- 2-3. 8. - Ofanziva ARBiH na severu Bosne, na šta VRS odgovara granatiranjem Tuzle. ARBiH zauzima Donju Brku kod Brčkog.
- 3. 8. - Uprkos zahtevu Srbije da prihvati plan Kontakt-grupe, Skupština Republike Srpske na Palama ga odbija i raspisuje referendum za 27 - 28. avgust (udeo RS treba da se smanji sa oko 70 na 49%).
- 4. 8. - SRJ prekida političke i ekonomske odnose i zatvara granicu sa Republikom Srpskom, prekinut i telefonski saobraćaj.
- 5. 8. - Avioni NATO-a uništili oklopni transporter VRS nakon što su ovi uzeli oružje iz skladišta pod nadzorom UN kod Ilidže.
- 5. 8. - Na sastanku u Kninu, Šarinić, Pašalić, Mikelić i Babić dogovaraju teme budućih pregovora.
- 5. 8. - Maleconazo: najveći protesti u Havani od revolucije 1959; period ekonomske krize na Kubi '90-tih se naziva "Specijalni period" - nestašica energije, smanjena količina hrane. Od aprila do oktobra ove godine traje "kriza splavova", kojima je oko 35.000 Kubanaca pobeglo u SAD, a što Castro odobrava nakon nemira.
- 7. 8. - Operacija “Zima-94”: ARBiH zauzima Vis na Trebavi kod Gračanice.
- 8. 8. - U Republici Srpskoj uvedena 60-časovna radna nedelja.
- 9. 8. - 5. korpus ARBiH ušao u Abdićev Cazin.
- 10. 8. - Sinod SPC osuđuje blokadu Republike Srpske.
- 12 - 14. 8. - Festival Woodstock '94 održan kod Saugerties, New York, pred procenjenih 350.000 ljudi.
- 13. 8. - Umro je generalni sekretar NATO Manfred Wörner, u oktobru ga nasleđuje Willy Claes (do 1995).
- 15. 8. - Izdat novi bosanskohercegovački dinar.
- 16. 8. - IBM Simon je prvi "smartfon", ustvari PDA sa telefonom - baterija traje sat vremena, glomazniji je od flipfonova koji postaju popularni.
- 20. 8. - Slonica Tyke ubila trenera i pobegla iz cirkusa u Honoluluu, dok je nije ubila policija.
- 21. 8. - Završena Operacija Tigar 94: Peti korpus ARBiH zauzeo Veliku Kladušu - Abdić i 25.000 izbeglica beže u RS Krajinu.
- 23. 8. - Afrički Amerikanac Eugene Bullard, pilot u Prvom svetskom ratu, posmrtno proizveden u poručnika vazduhoplovstva.
- 27. 8. - U Banjaluci se sreli generali Ratko Mladić i Wesley Clark i razmenili kape.
- 27. 8. - Moldova dobila novi ustav: državni jezik je nazvan moldavskim - simptom udaljavanja od Rumunije.
- 28. 8. - Na referendumu u Republici Srpskoj, sa 90% odbačen plan Kontakt grupe.
- 29. 8. - Britpop: Definitely Maybe je debitantski album Oasisa.
- 31. 8. - Zvanični ispraćaj ruske Zapadne grupe snaga iz Nemačke. Ruske trupe se istog dana povukle iz Estonije i Letonije.
Septembar/Rujan
uredi- septembar - Borbe na Vlašiću: ARBiH pokušava i treći put ove godine zauzeti pl. Vlašić, bez uspjeha.
- 2. 9. - Izjava Saveta bezbednosti UN osuđuje proterivanje muslimana iz Bijeljine. Ovog meseca su proterani i muslimani iz Janje.
- 5. 9. - Operacija Breza '94: rakete sa kasetnim bombama pale na Bužim i Cazin, UN sumnjiči krajinske Srbe. To je početak glavnog udara VRS protiv 5. korpusa, prema Bužimu i Otoci.
- 6. 9. - Papa otkazao posetu Sarajevu.
- 9/10. 9. - Risto Đogo, gl. i odg. urednik paljanske Srpske televizije, utopio se u Zvorničkom jezeru.
- septembar - Iz Srbije "beži operativac DB" Čedomir Mihajlović[12], koji Haškom tribunalu predstavlja falsifikovane dokumente[13].
- 10. 9. - Papa Ivan Pavao II stigao u prvu posjetu Hrvatskoj, prigodom devetstote obljetnice Zagrebačke biskupije; sutradan drži veliku misu na zagrebačkom Hipodromu.
- 12. 9. - Operacija Breza '94: napad VRS odbijen kod Bužima.
- 12. 9. - Operacija Jezero 94: ofanziva ARBiH kod Konjica, Bijela zauzeta 14/15. 9. HVO je 15-tog nakratko prekinuo učešće, što je izazvalo krizu u FBiH.
- 13. 9. - Predsednik Klinton potpisao Akt o kontroli nasilnog zločina i sprovođenju zakona: uvećana policija, veći broj dela kažnjivih smrću, biće povećan broj zatvorenika po principu Three Strikes, You're Out" (istekao 2004).
- c. septembar (avgust?) - U Kandaharu se okupljaju talibani ("studenti") - Mullah Omar i 50 studenata medrese - hiljade afganskih izbeglica, studenata u Pakistanu se priključuje pokretu u narednim mesecima.
- 16. 9. - U Beogradu počela s radom Televizija Pink.
- 18. 9. - Jako granatiranje i borbe u Sarajevu, gen. Rose tvrdi da ga je započela vladina strana (ovi ga optužuju da je naklonjen Srbima). ARBiH zauzima deo Sedrenika u dvodnevnim borbama.
- 19. 9.- Operacija Uphold Democracy: Američke snage bez otpora zauzimaju Haiti kako bi na vlast vratile demokratski izabranog predsjednika Aristidea - američka delegacija je prethodno ubedila vojnog vladara Cédrasa da napusti vlast i ode u Panamu, Aristide se vraća sledećeg meseca.
- 21. 9. - UN tvrdi da helikopteri iz Srbije doleću u RS, što je moguće kršenje blokade, više instance zatim kažu da nema dokaza da su iz Srbije.
- 22. 9. - NATO-ov avion uništio tenk VRS u Rajlovcu kod Sarajeva - VRS zatim blokira puteve (do 3. 10.) i gađa aerodrom.
- 23. 9. - Rezolucija 941, o kršenju međunarodnog humanitarnog prava u Republici Srpskoj (po izveštajima UNHCR i Međunarodnog Crvenog Krsta); Rezolucija 942: osuđuju se bosanski Srbi zbog neprihvatanja teritorijalnog sporazuma, zamrzavanje bankovnih računa i zabrana putovanja liderima;
- Rezolucija 943: pozdravljene odluke SRJ u vezi BiH, dozvoljeni letovi sa beogradskog aerodroma, ukinute sankcije u kulturi i sportu.
- 27. 9. - Slovenija postala članicom GATT-a (prva među bivšim republikama).
- 28. 9. - Trajekt MS Estonia tone u Baltiku pri čemu je poginulo 852 ljudi.
- 29. 9. - Uhapšen Vojislav Šešelj jer je dva dana ranije pljunuo predsednika skupštine Srbije Radomana Božovića - u zatvoru do 29. januara.
- 30. 9. - Rezolucija SB UN 947: produžen mandat UNPROFORa do 31. 3. 1995.
Oktobar/Listopad
uredi- 1. 10. - Palau nezavisan od trusta UN, u skladu sa Dogovorom o slobodnoj asocijaciji sa SAD.
- 1. 10. - Osnovan je World Wide Web Consortium, glavna organizacija za standarde na WWW.
- 1. 10. - Ofanziva ARBiH u Bjelašničko-treskavičkom području, iz zone koja bi trebalo da je demilitarizovana.
- 3. 10. - Treća ofanziva ARBiH prema Tesliću - borbe traju do novembra, zauzimaju oko 100 kvkm, ali ne i sam grad.
- 3. 10. - Slovenački parlament određuje granice izbornih okruga tako da su obuhvaćena i četiri hrvatska sela.
- 3-4. 10. - U Švicarskoj, 23 pripadnika sekte Red sunčevog hrama vrši kolektivno samoubistvo, dan nakon što je 25 pripadnika iste sekte izvršilo samoubistvo u Kvebeku.
- 4. 10. - "Brgule 94": ofanziva VRS na pl. Čemerskoj severno od Sarajeva - početni prodor, zatim kontraofanziva ARBiH.
- 4. 10. - Pokrenut Odsjek za dramaturgiju pri Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu.
- 5. 10. - Beogradski aerodrom otvoren za međunarodni saobraćaj.
- 6. 10. - Snage ARBiH prošle kroz demilitarizovanu zonu u blizini Sarajeva i ubile četiri medicinske sestre i 16 srpskih vojnika.
- 7. 10. - Francuski mirovnjaci proteruju trupe ARBiH sa Igmana i Bjelašnice, nakon što je VRS zapretila odmazdom po gradu.
- 8. 10. - Srpske snage sa položaja na Jevrejskom groblju otvorile mitraljesku vatru iz "sijača smrti" na dva tramvaja puna putnika[14].
- 8. 10. - ARBiH granatira Ilijaš, poginulo dvoje dece.
- 8. 10. - Kriza razoružanja Iraka: Irak upozoren da povuče trupe sa kuvajtske granice (ispunjava 7 dana kasnije).
- 10. 10. - Operacija “Skok-94”: ARBiH zauzima nekoliko zaselaka s-sz. od Gračanice.
- 12. 10. - Građanski rat u Afganistanu: zauzeće važnog graničnog prelaza Spin Boldak je prvi vojni uspeh nedavno osnovanih Talibana.
- 13. 10. - Novi ultimatum VRS, pošto je ARBiH prolazila kroz Igmansku DMZ.
- 13. 10. - Svemirska letjelica Magellan završava misiju oko Venere, poniranjem u atmosferu.
- 14. 10. - VRS granatira Mostar.
- 15. 10. - Predsjednik Jean-Bertrand Aristide se nakon tri godine egzila vraća na Haiti.
- 15. 10. - Borbe na Čemerskoj planini: ARBiH je juče povratila Moševačko brdo.
- oktobar - U Srbiji se iz poslaničkog kluba SRS izdvojilo 7 poslanika na čelu sa Jovanom Glamočaninom.
- 16. 10. - Izbori u Makedoniji, Kiro Gligorov reizabran, pobedila leva Alijansa za Makedoniju.
- 16. 10. - Drugi izbori za Bundestag u ujedinjenoj Nemačkoj: Kohlova koalicija CDU/CSU-FDP gubi mandate, ali ipak ima malu većinu.
- 17. 10. - Operacija "Istok 94": ARBiH zauzima sjeverni dio općine Gradačac.
- 19. 10. - Napad u ulici Dizengoff: 22 mrtvih od Hamasove bombe u telavivskom autobusu.
- 20. 10. - Bitka za Kupres započinje ARBiH, ofanzivnom operacijom Jesen 94 iz pravca Bugojna - do kraja meseca dolaze nadomak grada.
- 21. 10. - Potpisan Dogovoreni okvir između SAD i Severne Koreje: zamrznut severnokorejski nuklearni program, sa zamenom grafitnih reaktora lakovodenim itd. Novi Kongres SAD će ometati sprovođenje, sporazum konačno pada 2003.
- 24. 10. - Sukob francuskih mirovnjaka i trupa ARBiH u Igmansko-bjelašničkoj DMZ - vlada BiH će zatim povući svoje snage.
- 25. 10. - "Grmeč 94": ofanziva ARBiH kod Bihaća, brzim prodorom zauzimaju veći deo platoa Grabež, 28-og Kulen Vakuf na jugu, prodiru do Bosanske Krupe na istoku - oko 250 kvkm za nedelju dana.
- 25. 10. - Operacija Amanda - okršaj danskih mirotvoraca i VRS kod Gradačca.
- 26. 10. - U Wadi Arabi potpisan mirovni sporazum između Izraela i Jordana.
- 26. 10. - U Kuala Lumpuru potpisani trgovački ugovori Hrvatske i BiH sa Malezijom.
- 28. 10. - U SAD premijerno prikazan film Stargate, na kome će se kasnije temeljiti istoimena medijska franšiza.
- 29. 10. - Treskavička ofanziva: ARBiH opet napada kroz bjelašničku DMZ, granatiraju osmatrački punkt UN, sutradan zauzimaju Javorak.
Novembar/Studeni
uredi- 1. 11. - Uspeh ARBiH kod Trnova, južno od Sarajeva, zarobljeni i tenkovi (VRS zaustavlja Treskavičku ofanzivu 6. 11.).
- 1. 11. - VRS povratila Kulen Vakuf.
- 1 - 3. 11. - Operacija Cincar, prva združena operacija HVO-a i Armije BiH - zauzimaju Kupres i okolinu. Do sada najveći neuspeh VRS, oko 18.000 izbeglica iz bihaćkog i kupreškog pravca. ARBiH sledećih mesec dana napada prema Donjem Vakufu.
- 3. 11. - Zakon o javnom redu u UK sadrži delove protiv rave-a.
- 4. 11. - Operacija Štit: kontraofanziva VRS na bihaćkom ratištu. Poginuo gen. VRS Rajko Balać.
- 5. 11. - Talibani zauzeli grad Kandahar, u par meseci osvajaju jug zemlje.
- 5. 11. - George Foreman (45) postaje najstariji šampion u teškoj kategoriji.
- 5. 11. - Bivši američki predsjednik Ronald Reagan pismom obavještava javnost da je obolio od Alzheimerove bolesti te da se zbog toga potpuno povlači iz javnog života.
- 7. 11. - Prva optužnica ICTY-ja: Dragan Nikolić, komandant logora Sušica kod Vlasenice (zatvoren 2000-2013). Na sutrašnjem prvom saslušanju, ICTY traži izručenje Duška Tadića iz Nemačke (zatvoren do 2008).
- 7. 11. - WXYC sa Univerziteta Severna Karolina u Chapel Hillu je prva radio stanica koja se prenosi preko interneta.
- 8. 11. - "Republikanska revolucija" u SAD: Pod vodstvom kongresnika Newta Gingricha Republikanska stranka po prvi put u 40 godina osvaja većinu u oba doma američkog Kongresa.
- Neki novi kongresnici: Jim Inhofe, Fred Thompson, John Ashcroft, Rick Santorum u Senatu; Tom Coburn, Lindsey Graham, Sonny Bono, Joe Scarborough u Domu.
- U 38 guvernernerskih nadmetanja, republikanci imaju deset novih, među kojima George W. Bush u Teksasu i George Pataki u Njujorku.
- 9. 11. - Avion VSK gađao skladište oružja u Bihaću, grad je i granatiran. Ovih dana se ponovo granatira i Sarajevo.
- 9 - 11. 11. - Operacija Jesen '94. ili Druga mitrovdanska ofanziva: neuspešni napad ARBiH u pravcu Nevesinja; VRS granatira Mostar.
- 12. 11. - Chandrika Kumaratunga je predsjednica Šri Lanke (do 2005). Njena majka Sirimavo je premijer do 2000.
- 13. 11. - Borbe ARBiH sa vojskama Republike Srpske i RS Krajine koje napreduju na platou Grabež, istočno od Bihaća.
- 13. 11. - SAD jednostrano okončale pomorsku stražu nad embargom za oružje za BiH.
- 13. 11. - Glasači u Švedskoj na referendumu podržavaju ulazak u EU.
- 13. 11. - Formula 1: Michael Schumacher osvojio prvu titulu, poen ispred Damona Hilla.
- 16. 11. - Na snazi je Konvencija Ujedinjenih naroda o pravu mora.
- 16. 11. - Emomali Rahmon(ov), predsednik vrhovne skupštine od 1992, postaje predsednik Tadžikistana.
- 16. 11. - SVK i Abdićeva Narodna zaštita napadaju prema Velikoj Kladuši.
- 16. 11. - Italija - Hrvatska 1:2 u Palermu.[15]
- 17. 11. - Napad artiljerijskim raketama na zgradu Predsjedništva u Sarajevu, 2 ranjenih.
- 18. 11. - Miss World 1994 u Južnoj Africi: Branka Bebić iz Hrvatske je u prvih pet, kontinentalna miss.
- 18 - 19. 11. - Srpski avioni sa Udbine napadaju Bihać i Cazin, jedan "orao" pao na stambenu zgradu.
- 19. 11. - Rezolucija SB UN 958: upotreba vazdušne sile nakon BiH odobrena i u Hrvatskoj u cilju sprovođenja mandata UNPROFOR-a; Rezolucija SB UN 959: zabrinutost zbog borbi oko Bihaća itd.
- 19. 11. - VRS granatira Tuzlu zbog ofanzive ARBiH na Stolice.
- 20. 11. - Protokol iz Lusake: vlada Angole i pobunjenici potpisali sporazum kojim završava građanski rat koji je trajao 19 godina.
- 21. 11. - NATO dejstvovao, na zahtev UN, po aerodromu u Udbini (RSK).
- 22. 11. - U Šapcu počelo suđenje braći Vučković, prvo suđenje za ratne zločine u SRJ.
- 23. 11. - NATO gađao PVO rakete kod Bos. Krupe, Otoke i Dvora, pošto su juče opaljivane na britanske Harriere. Jasuši Akaši postigao sporazum u Beogradu sa Martićem da VSK neće napadati preko granice i da će propustiti konvoje sa namirnicama.
- 23. 11. - Public Enemy i Ice-T gostovali u Zagrebu.
- 25. 11. - Prva epizoda serije Otvorena vrata na RTS - 34 epizode do jula 1995.
- 26. 11. - Srpske snage zauzele "preko četvrtine" bihaćkog područja, očekivao se i pad grada.
- 26. 11. - Napad snaga Privremenog sovjeta na Grozni, pokušaj zbacivanja čečenske vlade Džohara Dudajeva, uz rusku umešanost.
- 28. 11. - Glasači u Norveškoj na referendumu odbijaju ulazak u EU sa 52,2%.
- 28. 11. - Ruski udari uništavaju sve letelice i piste u Čečeniji, sutradan je upućen zahtev za raspuštanje nelegalnih formacija i oslobađanje zatvorenika.
- 29. 11. - 24. 12. - Operacija Zima '94 - HV i HVO napreduju u Livanjskom polju i na Dinari.
- novembar - Sporazum o vojnoj saradnji između Hrvatske i SAD.
Decembar/Prosinac
uredi- 1. 12. - Razmena artiljerijske vatre oko Vranovače, južno od Knina.
- 1. 12. - Ernesto Zedillo je novi predsednik Meksika (do 2000).
- 2. 12. - Ekonomski sporazum između Hrvatske i Srba u RSK (voda, struja, naftovod, autoput).
- 2. 12. - Kontakt grupa ponovo izlaže mirovni plan za BiH iz jula.
- 3. 12. - Boutros-Ghali izjavljuje da su "uznapredovali" planovi za povlačenje UNPROFOR-a iz BiH (Srbi drže preko 300 talaca iz UN). Francuska i Britanija prete povlačenjem ako se ne postigne sporazum ili ako bi bio ukinut embargo na oružje.
- 3. 12. - Originalni PlayStation je u prodaji u Japanu (u Severnoj Americi i Evropi sledećeg septembra).
- 5. 12. - U Beogradu počela s radom BK televizija (do 2006).
- 5. 12. - Samit KEBS u Budimpešti: Jeljcin naziva SAD nadmeno-dominantnim i da putem proširenja NATO pokušavaju da ponovo podele kontinent.[16] Danas je potpisan Budimpeštanski memorandum o denuklearizaciji Ukrajine, Belorusije i Kazahstana u zamenu za sigurnosne garancije.
- 7. 12. - HVO zauzima Čelebić kod Livna.
- 8. 12. - Prvi broj novina "Vranjske" (izlaze do 2017).
- 8. 12. - Clinton bi mogao dozvoliti slanje američkih trupa u BiH, kao pomoć u mogućem povlačenju UNPROFOR.
- 9. 12. - Zapadni zvaničnici tvrde da Slobodan Milošević i dalje pomaže Srbe u BiH, preko RS Krajine (napadi na Bihaćki džep).
- 10. 12. - VRS je oslobodila deo pripadnika UN, ali ne dopušta im prolaz goriva, od 12-og ograničava kretanje oklopnih vozila zbog "oštećenja puteva".
- 11. 12. - Ruska vojska ulazi u Čečeniju, čime počinje Prvi čečenski rat - traje do 1996, Čečeni su na kraju odbranili faktičku nezavisnost (ali Drugi rat dolazi 1999).
- 11. 12. - Philippine Airlines Flight 434: manja bomba ubila japanskog biznismena i zamalo oborila avion - Ramzi Yousef testira eksploziv.
- 12. 12. - Jedan bangladeški mirovnjak poginuo, četvorica ranjena kod V. Kladuše, kada je granata pogodila njihov transporter.
- 13. 12. - Populista Vladimír Mečiar je po treći put premijer Slovačke (do 1998).
- 14. 12. - Rezolucija SB UN 967: dozvoljen izvoz anti-seruma za difteriju iz SR Jugoslavije na rok od 30 dana.
- 14. 12. - Počinje gradnja Brane Tri kanjona na Jangceu.
- 14 - 15. 12. - Još jedan napad ARBiH prema trnovskom putu: zauzeto nešto teritorije, ne i put.
- 15. 12. - Izdata prva verzija web preglednika po imenu Netscape Navigator (najpopularniji program do uspona Internet Explorera 4 1998).
- 16. 12. - Građanski rat u Tadžikistanu: Rezolucijom 968 SB UN osnovana je Misija posmatrača, UNMOT, radi nadziranja primirja iz oktobra (misija traje do 2000).
- 17. 12. - Operacija Pauk: Fikret Abdić se vratio u Veliku Kladušu uz pomoć vojske RSK, RS i Crvenih beretki.
- 17. 12. - Na 31. šahovskoj olimpijadi u Moskvi, BiH osvojila srebrnu medalju.
- 17. 12. - Lideri Partije za demokratski prosperitet proglasili otvaranje Albanskog univerziteta u Tetovu uprkos zabrani.
- 18. 12. - Bivši američki predsednik Džimi Karter stigao u Sarajevo u mirovnu misiju.
- 19. 12. - U SAD započinje istraga vezana uz skandal Whitewater.
- 20. 12. - Carter je dobio pristanak na primirje 23-ćeg od Karadžića i Izetbegovića. Letovi na sarajevski aerodrom su nastavljeni posle skoro mesec dana.
- 20. 12. - Meksička kriza pezoa: korekcija kursa pezoa prema dolaru od 13-15% izaziva bekstvo kapitala i finansijski krah - SAD daju 50 milijardi dolara pomoći.
- 21. 12. - Otvoren autoput kroz zapadnu Slavoniju (Novska - Nova Gradiška), sigurnost jamči UNPROFOR.
- 21. 12. - Sporazum Hrvatske i Irana o direktnim saobraćajnim vezama (za Iran se sumnja da već šalje oružje u BiH preko Hrvatske; LA Times piše 1996. da su SAD to dozvolile početkom godine[17]).
- 23. 12. - Parlament Moldove usvojio Zakon o specijalnom pravnom statusu Gagauzije.
- 24. 12. - Počinje sedmodnevno praznično primirje u BiH, uglavnom se poštuje - dogovara se četvoromesečno primirje.
- 24. 12. - Savezni ministar informacija Dragutina Brčin ulazi u prostorije nezavisnog beogradskog dnevnika "Borba" - oni koji se ne slažu izdaju vanredna izdanja, a od februara "Našu Borbu".
- 26. 12. - Napadom komandosa na oteti francuski putnički avion na aerodromu u Marseju oslobođeno je 239 putnika i članova posade koje su islamski teroristi držali kao taoce posle otmice 24. decembra u Alžiru. Komandosi su ubili svu četvoricu terorista.
- 27. 12. - Otvorenje obnovljenog HNK u Osijeku.
- 28. 12. - Formuliran Plan Z-4 za kraj rata u Hrvatskoj. (HRT)
- 31. 12. - Potpisan sporazum o 4-mesečnom primirju između Srba i Bošnjaka u BiH, na 1000-ti dan Opsade Sarajeva, stupa na snagu sutra u podne.
- 31. 12. - Prvi čečenski rat: nakon granatiranja od 22-og, počinje Prva bitka za Grozni.
Kroz godinu
urediRođenja
uredi- 9. 1. - Ana Debelić, hrvatska rukometašica
- 15. 1. - Đorđe Tanasković, srpski fudbaler
- 15. 1. - Eric Dier, engleski fudbaler
- 1. 2. - Harry Styles, član One Direction
- 18. 2. - Ivan Marcelić, vaterpolski vratar
- 19. 2. - Nikola Ivanović (košarkaš)
- 22. 2. - Antonia Bilić, žrtva zločina († 2011)
- 25. 2. - Eugenie Bouchard, teniserka
- 23. 2. - Dakota Fanning, američka glumica
- 1. 3. - Justin Bieber, pevač
- 7. 3. - Jordan Pickford, engleski golman
- 8. 4. - Dario Šarić, košarkaš
- 6. 5. - Mateo Kovačić, nogometaš
- 15. 6. - Nevena Božović, pevačica
- 16. 6. - Dušan Mandić, vaterpolista
- 4. 7. - Era Istrefi, kosovska kantautorka
- 5. 7. - Shohei Ohtani, igrač bejzbola
- 23. 8. - Jusuf Nurkić, košarkaš
- 28. 8. - Ons Jabeur, tuniska tenisačica
- 8. 9. - Ćamila Mičijević, hrvatska rukometašica
- 15. 9. - Wout van Aert, belgijski biciklist
- 16. 9. - Aleksandar Mitrović, fudbaler
- 12. 10. - Amir Fejza, fudbaler Kosova
- 8. 12. - Raheem Sterling, engleski fudbaler
- 30. 12. - Nikola Milutinov, košarkaš
Smrti
urediJanuar/Siječanj
uredi- 1. 1. - Cesar Romero, američki glumac (* 1907)
- 10. 1. - Mladen Oljača, književnik (* 1926)
- 11. 1. - Zoran Cvijetić, načelnik Centra javne bezbjednosti Srpsko Sarajevo (* 1962)
- 13. 1. - Ipe Ivandić, bubnjar "Bijelog dugmeta" (* 1955)
- 15. 1. - Srećko Freundlich, učesnik NOB, novinar, "proljećar" (* 1923)
- 16. 1. - Miodrag Đorđević, fotograf (* 1919)
- 16. 1. - Jure Franičević-Pločar, književnik (* 1918)
- 20. 1. - Matt Busby, fudbalski menadžer (* 1909)
- 22. 1. - Telly Savalas, glumac (* 1922)
- 23. 1. - Nikolaj Ogarkov, maršal SSSR (* 1917)
- 29. 1. - Ulrike Maier, dvostruka svetska prvakinja u skijanju (* 1967)
- 30. 1. - Savo Drljević, general-pukovnik JNA, narodni heroj (* 1912)
- 30. 1. - Aleksandar Ristović, pesnik, urednik u izdavaštvu (* 1933)
- 31. 1. - Tomanija Đuričko, glumica (* 1914)
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Radovan Samardžić, srpski istoričar i akademik (* 1922)
- 2. 2. - Zaim Imamović, pjevač sevdalinke (* 1920)
- 2. 2. - Marija Gimbutas, arheologinja (* 1921)
- 3. 2. - Frederick Copleston, historičar filozofije (* 1907)
- 6. 2. - Joseph Cotten, glumac (* 1905)
- 6. 2. - Jack Kirby, umetnik stripa (* 1917)
- 11. 2. - William Conrad, glumac, producent, režiser (* 1920)
- 12. 2. - Rahela Ferari, srpska glumica. (* 1911.)
- 12. 2. - Donald Judd, skulptor (* 1928)
- 14. 2. - Andrej Čikatilo, serijski ubica (* 1936)
- 15. 2. - Abdulah Jesenković, suosnivač "Svjetlosti" Sarajevo (* 1929)
- 17. 2. - Randy Shilts, američki novinar i pisac (* 1951)
- 17. 2. - Damir Tomljanović Gavran, pukovnik HV (* 1968)
- 25. 2. - Jersey Joe Walcott, bokser (* 1914)
- 26. 2. - Bill Hicks, američki komičar, satiričar (* 1961)
- 28. 2. - Žarko Cvejić, operski pevač (* 1907)
Mart/Ožujak
uredi- 4. 3. - John Candy, kanadski komičar i glumac (* 1950.)
- 6. 3. - Melina Merkuri, grčka glumica, pevačica i političarka (* 1920)
- 6. 3. - Zvonko Logar, novinar (* 1932)
- 7. 3. - Stanko Šajtinac, novinar (* 1940)
- 9. 3. - Charles Bukowski, književnik (* 1920)
- 9. 3. - Abdurahman Šalja, glumac (* 1922)
- 9. 3. - Fernando Rey, glumac (* 1917)
- 13. 3. - Josip Hrnčević, društveno-politički radnik SFRJ i SRH (* 1901)
- 15. 3. - Dušan Grk, učesnik NOB, narodni heroj (* 1906)
- 17. 3. - Ljubo Ilić, učesnik Španskog rata i francuskog otpora, narodni heroj, diplomata (* 1905)
- 22. 3. - Walter Lantz, animator (* 1899)
- 23. 3. - Álvaro del Portillo, prelat Opus Dei, blaženik (* 1914)
- 23. 3. - Luis Donaldo Colosio, predsednički kandidat u Meksiku (* 1950)
- 23. 3. - Giulietta Masina, glumica (* 1921)
- 27. 3. - Hakija Pozderac, društveno-politički radnik SFRJ i SR BiH (* 1919)
- 28. 3. - Eugène Ionesco, francuski dramatičar rumunjskog porijekla (* 1912.)
- 31. 3. - Léon Degrelle, belgijski fašista, bivši oficir SS (* 1906)
April/Travanj
uredi- 1. 4. - Robert Doisneau, fotograf (* 1912)
- 3. 4. - Jérôme Lejeune, pedijatar, genetičar (* 1926)
- 5. 4. - Kurt Cobain, frontmen Nirvana-e (* 1967)
- 6. 4. - Juvénal Habyarimana, predsednik Ruande (* 1937)
- 6. 4. - Cyprien Ntaryamira, predsednik Burundija (* 1956)
- 7. 4. - Agathe Uwilingiyimana, premijerka Ruande (* 1953)
- 7. 4. - Golo Mann, istoričar, esejista, Thomasov sin (* 1909)
- 8. 4. - Dada Vujasinović, srpska novinarka (* 1964)
- 10. 4. - Viktor G. Afanasjev, bivši urednik "Pravde" (* 1922)
- 12. 4. - Branko Mikulić, bivši predsednik SIV (* 1928)
- 14. 4. - Ratko Martinović, pripadnik JVuO i NOV i POJ, general-potpukovnik JNA (* 1915.)
- 22. 4. - Richard Nixon, bivši predsednik SAD (* 1913)
- 27. 4. - Lynne Frederick, glumica (* 1954)
- 29. 4. - Russell Kirk, američki konzervativni politički filozof (* 1918)
- 30. 4. - Roland Ratzenberger, vozač Formule 1 (* 1960)
Svibanj/Maj
uredi- 1. 5. - Ayrton Senna, vozač Formule 1 (* 1960)
- 4. 5. - Josip Palada (tenisač) (* 1912)
- 6. 5. - Stanko Opačić Ćanica, učesnik NOB, društveno-politički i kulturni radnik (* 1903)
- 8. 5. - George Peppard, glumac (* 1928)
- 10. 5. - John Wayne Gacy, serijski ubica (* 1942)
- 12. 5. - Erik Erikson, psiholog, psihoanalitičar (* 1902)
- 15. 5. - Olga Spiridonović, srpska glumica. (* 1923.)
- 15. 5. - Tihomir Trnski, bjelovarsko-bilogorski župan (* 1955)
- 19. 5. - Jacqueline Kennedy Onassis, bivša prva dama SAD (* 1929)
- 21. 5. - Ralph Miliband, marksistički sociolog (* 1924)
- 21. 5. - Kolë Shiroka (Kolj Široka), učesnik NOB, društveno-politički radnik sa Kosova (* 1922)
- 24. 5. - Veljko Kovačević, španski borac, general-pukovnik, narodni heroj, književnik (* 1912)
- 28. 5. - Momčilo Mitić, srpski slikar (* 1943)
- 29. 5. - Erich Honecker, lider DDR (* 1912)
- 30. 5. - Pavle Savić, fizičar i hemičar, osnivač Instituta "Vinča", bivši predsednik SANU, junak socijalističkog rada (* 1909)
- 30. 5. - Marcel Bich, suosnivač firme Bic (* 1914)
Lipanj/Jun
uredi- 9. 6. - Muhsin Rizvić, književnik, profesor (* 1930)
- 10. 6. - Edward Kienholz, instalacioni umetnik (* 1927)
- 12. 6. - Nicole Brown Simpson, bivša supruga O. J. Simpsona (* 1959)
- 12. 6. - Ronald Goldman, ubijen sa N. B. Simpson (* 1968)
- 14. 6. - Henry Mancini, američki skladatelj (* 1924.)
- 15. 6. - Janko Brašić, naivni slikar (* 1906)
- 18. 6. - Branko Petranović, srpski pravnik i istoričar. (* 1927.)
- 19. 6. - Pavle Bogatinčević, srpski glumac (* 1905)
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 2. 7. - Andrés Escobar, kolumbijski fudbaler (* 1967)
- 5. 7. - Bogdan Krizman, povjesničar (* 1913)
- 5. 7. - Milivoj Popović Mavid, glumac (* 1909)
- 6. 7. - Ahmet Haxhiu, kosovski aktivista (* 1932)
- 8. 7. - Kim Il-sung, prvi Vrhovni lider DNR Koreje i posthumni Večni predsednik Republike (* 1912.)
- 8. 7. - Dick Sargent, američki glumac (* 1930)
- 8. 7. - Christian-Jaque, filmski režiser (* 1904)
- 11. 7. - Gary Kildall, kompjuterski naučnik (* 1942)
- 11. 7. - Savannah (porno glumica) (* 1970)
- 12. 7. - Pajsije Svetogorac, isposnik i svetac (* 1924)
- 17. 7. - Jean Borotra, francuski teniser (* 1898)
- 18. 7. - Predrag Golubović, filmski reditelj i scenarista (* 1935)
- 20. 7. - Paul Delvaux, slikar (* 1897)
- 30. 7. - Ipče Ahmedovski, pevač (* 1966)
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 4. 8. - Velimir Mihajlović, lingvista, profesor BU (* 1928)
- 6. 8. - Domenico Modugno, italijanski pjevač (* 1928)
- 11. 8. - Peter Cushing, engleski glumac (* 1913)
- 13. 8. - Manfred Wörner, generalni sekretar NATO-a (* 1934)
- 14. 8. - Elias Canetti, književnik, nobelovac (* 1905)
- 17. 8. - Enes Čengić, publicist (* 1926)
- 19. 8. - Linus Pauling, hemičar, nobelovac za hemiju i za mir (* 1901)
- 20. 8. - Aleksandar Saša Petrović, srpski reditelj (* 1929)
- 22. 8. - Ninoslav Kučan, arhitekt (* 1927)
- 30. 8. - Lindsay Anderson, filmski režiser (* 1923)
Septembar/Rujan
uredi- 1. 9. - Vladimir Bulatović Vib, srpski satiričar (* 1931)
- 5. 9. - Milutin Jasnić, glumac, reditelj (* 1912)
- 7. 9. - Terence Young, filmski režiser (* 1915)
- 8. 9. - Cata Dujšin-Ribar, hrvatska slikarica (* 1897.)
- 11. 9. - Jessica Tandy, glumica (* 1909)
- 12. 9. - Tom Ewell, glumac (* 1909)
- c. 12. 9. - Risto Đogo, novinar TV bosanskih Srba (* 1956)
- 15. 9. - Moana Pozzi, glumica (* 1961)
- 17. 9. - Karl Popper, filozof (* 1902)
- 18. 9. - Franco Moschino, modni kreator (* 1950)
- 25. 9. - Louis Ferdinand, glava kuće Hohenzollern (* 1907)
Oktobar/Listopad
uredi- 9. 10. - Ljubo Boban, povjesničar (* 1933)
- 9. 10. - Fred Libou, tvorac maratonskog pokreta (* 1932)
- 15. 10. - Jozo Tomašević, ekonomist, povjesničar (* 1908)
- 18. 10. - Dejan Marjanović Šaban (ubijen), zvezdarski narko-diler (* 1971)
- 20. 10. - Sergej Bondarčuk, režiser i glumac (* 1920)
- 20. 10. - Burt Lancaster, glumac (* 1913)
- 24. 10. - Raul Julia, portorikanski glumac (* 1940)
Novembar/Studeni
uredi- 5. 11. - Milan Mladenović, pesnik, pevač i gitarista grupe Ekatarina Velika. (*1958)
- 8. 11. - Romeo Savić, voždovački kriminalac (* 1969)
- 12. 11. - Wilma Rudolph, američka atletičarka (* 1940)
- 14. 11. - Rastko Tadić, pozorišni glumac i reditelj (* 1933)
- 18. 11. - Cab Calloway, džez pevač i bendlider (* 1907)
- 30. 11. - Guy Debord, marksistički teoretičar (* 1931)
Decembar/Prosinac
uredi- 4. 12. - Čedo Grbić, učesnik NOB, narodni heroj (* 1921)
- 7. 12. - Oto Šolc, hrvatski književnik (* 1913.)
- 9. 12. - Dušan Vukajlović, srpski književnik (* 1948)
- 12. 12. - Lavoslav Kadelburg, bivši vrhovni sudija NR Srbije i predsednik Saveza jevrejskih opština Jugoslavije (* 1910)
- 12. 12. - Goran Vuković Majmun (ubijen), srpski gangster
- 17. 12. - Dako Puač, general-potpukovnik JNA, narodni heroj (* 1919)
- 20. 12. - Dean Rusk, bivši državni sekretar SAD (* 1909)
- 24. 12. - John Osborne, britanski dramatičar
- 24. 12. - John Boswell, američki gej istoričar
- 24. 12. - Milan Milićević Lango, novinar i scenarista (* 1939)
- 26. 12. - Silva Košćina, italijanska glumica hrvatskog porekla (* 1933)
- 27. 12. - Zvonimir Kulundžić - hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar (* 1911.)
- 31. 12. - Elma Karlowa, Selma Karlovac, glumica (* 1932)
Kroz godinu
uredi- Stevan Pešić, književnik (* 1939)
- Branko Gavela, arheolog (* 1914)
- Asim Hodžić, general-pukovnik JNA (* 1922)
Dani sećanja
urediNobelove nagrade
uredi- Fizika: za pionirske doprinose razvoju tehnika rasejanja neutrona za proučavanje kondenzovane materije i to - Bertram Brockhouse (razvoj neutronske spektroskopije) i Clifford Shull (razvoj tehnike neutronske difrakcije)
- Kemija: George Andrew Olah (doprinos karbokatjonskoj hemiji)
- Fiziologija i medicina: Alfred G. Gilman i Martin Rodbell (otkriće G-proteina i njihove uloge u provođenju signala u ćelijama)
- Književnost: Kenzaburo Oe (koji s poetskom silom stvara zamišljeni svet, gde se život i mit kondenzuju u zbunjujuću sliku današnjeg ljudskog udesa)
- Mir: Yasser Arafat, Shimon Peres i Yitzhak Rabin (napori za stvaranje mira na Bliskom istoku)
- Ekonomija: Reinhard Selten, John Forbes Nash, Jr., John Harsanyi (pionirska analiza ravnotežâ u teoriji nekooperativnih igara)
Reference
uredi- ↑ Croatia imposes tough new tax law. upi.com
- ↑ Croatian air force backs Bosnian rebel attack. upi.com Jan. 30, 1994
- ↑ U.N. demands Croatia withdraw troops from Bosnia. upi.com Feb. 3, 1994
- ↑ Najveća bitka 1994. u Hrvatskoj - bitka za repetitor na Ljubovu. domovinskirat.hr
- ↑ Croatian leader cracks down on ruling party moderates. upi.com March 24, 1994
- ↑ Vasović-Mekina, Svetlana (31. jul 2003.) Hronika generalke za puč. Vreme
- ↑ Mass evacuation of refugees set for Tuesday. upi.com April 2, 1994
- ↑ Report links U.S. allies; Bosnian arms. upi.com May 12, 1996
- ↑ Washington raps Akashi on tanks deal. upi.com May 6, 1994
- ↑ Rebel Serb authorities in Croatia have charged a Dutch.... upi.com May 12, 1994
- ↑ Lewis, Paul (June 3, 1994). U.N. Report Accuses Serbs of 'Crimes Against Humanity'. New York Times
- ↑ „Članak u "Dnevnom avazu"”. Arhivirano iz originala na datum 2012-08-07. Pristupljeno 2012-07-20.
- ↑ Poslednja prevara Čede Mihajlovića, Vreme, 1. 3. 2007 (pristupljeno 20. 7. 2012)
- ↑ Snajperi ubili 1 osobu u pucnjavi na tramvaje, prema uta.edu Arhivirano 2021-05-11 na Wayback Machine-u
- ↑ Italy v Croatia, 16 November 1994 11v11.com
- ↑ NATO Expansion – The Budapest Blow Up 1994. nsarchive.gwu.edu November 24, 2021
- ↑ U.S. OK'd Iranian arms shipments to Bosnia. upi.com April 5, 1996
Literatura/Spoljne veze
uredi- Deset godina Slobodana Miloševića u deset slika (6) (Vreme) Arhivirano 2008-10-07 na Wayback Machine-u
- Hronologija RSK Arhivirano 2010-02-09 na Wayback Machine-u
- (en) Vreme News Digest Agency Arhivirano 2008-06-07 na Wayback Machine-u
- (en) Yugoslavia Events Chronology (University of Texas at Arlington): Jan-April Arhivirano 2010-04-18 na Wayback Machine-u, May-August Arhivirano 2011-09-12 na Wayback Machine-u & Sept-Dec. 1994 Arhivirano 2021-05-11 na Wayback Machine-u (pokriva ex-Yu prostor).
- en.: Template:Yugoslav_wars