Holocenski kalendar
Holocenski kalendar je zapravo popularni naziv za Holocensku Eru ili Ljudsku Eru (Human Era), ako se smatra da je Holocen počeo kasnije. Koristi sistem datiranja sličan astronomskom brojanju godina ali dodaje 10.000 i stavlja nulu na početak Ljudske ere (HE, početak ljudske civilizacije), aproksimaciju epohe Holocena (period posle Ledenog doba) radi lakšeg geološkog, arheološkog, dendrohronološkog i istoriografskog datiranja. Tekuća gregorijanska godina se može transformisati prostim dopisivanjem broja 1 ispred (npr. 2008. postaje 12008.). Ovu eru je prvi put predložio Cesare Emiliani 11993. HE. [1] [2]
Motivacija
urediEmilijanijev predlog za reformu kalendara je zamišljen da spreči neke probleme sadašnjeg gregorijanskog kalendara, koji je danas opšte prihvaćen svetski kalendar. Radi se o sledećem:
- Gregorijanski kalendar počinje od pretpostavljene godine rođenja Isusa Hrista. Ovaj hrišćanski aspekt Gregorijanskog kalendara (naročito korišćenje izraza Pre Hrista i Anno Domini) može biti iritantno za nehrišćane. [3] Arhivirano 2011-10-11 na Wayback Machine-u
- Proučavaoci Biblije su jednoglasni da je Isus zapravo rođen nekoliko godina pre 1. n.e. , što izraz "pre Hrista" ostavlja bez smisla u izražavanju godina.
- Nema 0. godine, jer posle 1. godine pre nove ere, dolazi 1. nove ere.
- Godine pre nove ere teku "nadole", npr. 44. pne. je posle 250. n.e. Ovim je računanje perioda preko granice era iskomplikovano.
Zato HE. postavlja početak tekuće ere na 10000. pne. Ovo je prva aproksimacija početka tekuće geološke epohe koja je odgovarajuće nazvana Holocen ("potpuno odskora"). Ovim bi bilo obuhvaćeno moderno geološko doba (posle kraja ledenog doba) i obuhvaćena manje-više sva dostignuća civilizacije (prva stalna naselja, poljoprivreda, pripitomljavanja životinja i biljaka...). Tako bi svi ključni datumi ljudske istorije bili navedeni jednostavnom skalom rastućih brojeva, gde bi veći broj uvek označavao kasniji datum.
Pretvaranje u Gregorijanski kalendar
urediPrelaz iz gregorijanske ("naše" ili "nove") ere u holocensku se postiže dodavanjem 10000, kako je gore navedeno. Godine pre naše ere treba oduzeti od 10001. Što se stoleća tiče, tokom nove ere treba dodati 100 (21. vek n.e. = 121. vek H.E.), odn. tokom stare ere od 101 oduzeti vek stare ere (5. stol. pne. = 96. stol. H.E.). U nekim približnim datumima, godina po H.E. je možda data zaokruženo (što može izgledati protivno datom pravilu).
Događaji | Gregorijanske godine (Naša/Nova era) | Holocenska Era (Human Era) |
Krapinski pračovjek | oko 100.000. pne. | oko -88.000 HE (ili 88.000 BHE) |
Neandertalac izumro | oko 22.000. pne. | oko -12.000 HE (ili 12.000 BHE) |
Pripitomljen pas[4] | oko 12000. pne. | oko -2000. HE |
Mlađi trijas - poslednji udar ledenog doba | oko 10800. - 9500. pne. | oko -800. do 500. HE |
Pozna Natufijanska kultura - prvi koraci ka poljoprivredi | oko 10.800. - 9.500. pne. | oko -800. do 500. HE |
Približno vreme izumiranja poslednjeg bliskog ljudskog rođaka | 10001. pne. | 0 HE |
Svi kontinenti naseljeni (osim Antarktika) | oko 10001. pne. | oko 0 HE |
Vunasti mamuti uglavnom nestali u Evropi (možda neki ostali do 8000. pne., na sibirskim ostrvima duže) | oko 10001. pne. | oko 0 HE |
Pripitomljena smokva | oko 9400. - 9200. pne. | oko 600. do 800. HE |
Prvi utvrđeni grad (Jerihon) | c. 8001. pne. | c. 2000 HE |
Lepenski Vir | oko 7000 - 4500. pne. | oko 3000 - 5500. HE |
Početak ere Etos Kosmou (Carigradska era) | 5509. pne. | 4492 HE |
Neolit na Balkanu (Starčevo, Vinča...) | oko 5500 - 3200. pne. | oko 4500 - 6800. HE |
Mogući nastanak Egipatskog kalendara | 4242. pne. | 5759 HE |
Gradovi i pismo u Sumeru | 4. milenijum pne. | 7. milenijum HE |
Ujedinjenje Gornjeg i Donjeg Egipta | oko 3200. pne. | oko 6800. HE |
Verovatna godina završetka prve egipatske piramide | 2611. pne. | 7390 HE |
Vrhunac Minojske civilizacije | 16. vek pne. | 85. vek HE |
Osnivanje Atine | 1235. pne. | 8764 HE |
Osnivanje Rima | 753. pne. | 9248 HE |
Suđenje Sokratu | 399. pne. | 9602 HE |
Prva godina naše ere anno Domini | 1 n.e. | 10001 HE |
Pad Rima | 476 | 10476 HE |
Hindu-arapski brojevi uvedeni u Evropu | 1202 | 11202 HE |
James Watt patentirao usavršenu parnu mašinu | 1769 | 11769 HE |
Čovek u svemiru | 1961 | 11961 HE |
Tekuća godina | 2023 | 12023 HE |