14. 3.

14. mart/ožujak (14. 3.) je 73. dan godine po gregorijanskom kalendaru (74. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 292 dana.

DogađajiUredi

1489. — Kraljica Kipra Katarina Kornaro, poslednja vladarka iz dinastije Lizinjan, ustupila kraljevinu Mletačkoj republici.
1558. — Nemački car Ferdinand I uzeo titulu svetog rimskog cara bez uobičajenog papinog krunisanja.
1835. — objavljena Horvatska domovina.
1864. — Engleski istraživač Samjuel Bejker otkrio drugi izvor reke Nil u istočnoj Africi i nazvao ga Albertovo jezero.
1891. — Podmornica "Monarh" postavila telefonski kabl ispod Lamanša, pripremajući prvu telefonsku vezu Velike Britanije s kopnom.
1932. — Američki industrijalac Džordž Istman, jedan od pionira fotografije i filma, osnivač kompanije "Kodak", izvršio samoubistvo.
1938. — Streljan ruski revolucionar Nikolaj Buharin. Jedan od vodećih ideologa boljševika, proglašen krivim za kontrarevolucionarne aktivnosti i špijunažu na montiranom procesu i osuđen na smrt.
1945. — Drugi svetski rat: Britansko ratno vazduhoplovstvo na železnički vijadukt u nemačkom gradu Bilefeld izbacilo najtežu bombu u ratu, "Grend Slem", tešku 11 tona.
1964. — Džek Rubi, proglašen je krivim za ubistvo Harija Li Osvalda (ubice predsednika Kenedija) i osuđen na smrt.
1976. — Egipat poništio ugovor o prijateljstvu i saradnji sklopljen sa SSSR-om 1971.
1979. — Najmanje 200 ljudi poginulo u padu aviona tipa "Trajdent" na jednu fabriku blizu Pekinga.
1980. — U avionskoj nesreći u Varšavi poginulo 87 osoba, među njima 14 članova američkog bokserskog tima.
1983. — Članice Organizacije zemalja proizvodjača nafte saglasile se, prvi put od osnivanja organizacije, 1960, da smanje cene nafte za 15 odsto.
1991. — "Birmingemska šestorka", šest Iraca pogrešno optuženih da su 1974. podmetnuli eksplozije u pabove u engleskom gradu Birmingem, oslobođena posle 16 godina u zatvoru.
1995. — Astronaut Norman Tagard postao prvi Amerikanac koji je poleteo u kosmos ruskom raketom, lansiranom sa kosmodroma u Bajkonuru u Kazahstanu.
2002. — Predstavnici Srbije, Crne Gore, Jugoslavije i Evropske unije u Beogradu potpisali Sporazum o preuređenju odnosa Srbije i Crne Gore.
2003. — Predsednik SAD Džordž Buš produžio sankcije Iraku uvedene 1995, kojima se građanima i kompanijama SAD zabranjuje da ulažu u razvoj naftne industrije u Iraku. Buš istovremeno Pakistanu ukinuo sankcije, na snazi od vojnog puča u toj zemlji, 1999.
2006. — Nije izabran predstavnik Srbije i Crne Gore na takmičenju za Pesmu Evrovizije, saopštio UJRT.

.

RođenjaUredi

1681. — Georg Philipp Telemann, njemački skladatelj.
1820. — Viktor Emanuel II, kralj Italije i Sardinije.
1835. — Giovanni Schiaparelli, talijanski astronom.
1843. — Umberto I, talijanski kralj.
1853. — Ferdinand Hodler, švicarski slikar.
1879. — Albert Einstein, švicarsko-američki fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku.
1908. — Koča Popović, partizanski vojskovođa, španski borac, nadrealistički pesnik, jugoslovenski diplomata i narodni heroj Jugoslavije.
1932. — Miroslav Antić, srpski pesnik, novinar, pisac filmskih scenarija i radio drama († 1986.).
1933. — Quincy Jones, američki TV producent.
1933. — Michael Caine, britanski glumac.
1934. — Eugene Cernan, kapetan američke ratne mornarice, inženjer elektrotehnike, aeronautike, lovački pilot († 2017.).
1943. — Radmilo Mišović, bivši srpski i jugoslovenski košarkaš.
1947. — Dževdet Sarač, bosanskohercegovački književnik.
1948. — Mirko Babić, srpski glumac.
1958. — Albert II od Monaka, monegaški princ.
1968. — Priscilla Garita, američka glumica.
1972. — Stevan Pletikosić, srpski i jugoslovenski reprezentativac u streljaštvu.
1975. — Johan Paulik, slovački porno-glumac.
1978. — Emir Ovčina, bosanskohercegovački glumac.
1980. — Janko Popović Volarić, hrvatski filmski, kazališni i televizijski glumac.

.

SmrtiUredi

840. — Ajnhard, franački književnik (* 775.).
1801. — Ignacy Krasicki, poljski književnik.
1803. — Friedrich Gottlieb Klopstock, njemački pjesnik.
1883. — Karl Marx, njemački filozof i političar.
1953. — Klement Gotvald, predsednik Čehoslovačke.
1974. — Mato Lovrak, hrvatski književnik (* 1899.).
1986. — Mihailo Vukdragović, srpski kompozitor, dirigent i muzički kritičar.
1997. — Jurek Becker, njemački pisac.
1997. — Fred Zinnemann, američki filmski režiser austrijskog porijekla

.

Blagdani/PrazniciUredi

Srpska pravoslavna crkva proslavlja:.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar