23. 3.

23. mart/ožujak (23. 3.) je 82. dan godine po gregorijanskom kalendaru (83. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 283 dana.

Događaji uredi

1765. — Parlament Velike Britanije doneo Zakon o taksama, namećući dažbine i američkim kolonijama.
1775. — Američka revolucija: Patrick Henry u virdžinijskoj House of Burgesses izrekao govor poznat kao "Give me liberty or give me death".
1801. — U zaveri dvorskih oficira ubijen ruski car Pavle I Petrovič Romanov. Nasledio ga sin Aleksandar I.
1821. — Bitka i pad grada Kalamata, grčki rat za nezavisnost.
1839. — Prvi put zabilježena uporaba izraza "OK" kao kratice za "oll korrect" u novinama Boston Morning Post.
1857. — Elisha Otis instalirao prvo dizalo u ulici Broadway u New Yorku.
1861. — Ujedinjena Italija formirala prvu Vladu, prvi premijer postao grof Kamilo Benso di Kavur, istaknut borac za ujedinjenje Italije.
1903. — U demonstracijama oko 5.000 studenata, đaka i radnika nasilno demonstriralo protiv, po njihovom mišljenju, apsolutističkog režima srpskog kralja Aleksandra Obrenovića, koje su organizovali studenti-socijalisti Dimitrije Tucović i Triša Kaclerović jer im nije dozvoljeno održavanje pro-marksističkog skupa, u Beogradu u sukobu s policijom poginulo pet, ranjeno šest ljudi.
1918. — Prvi svetski rat: Gigantski nemački top "Velika Berta" bombardovao Pariz s više od 100 kilometara razdaljine.
1919. — Benito Musolini u Milanu osnovao Fašističku partiju.
1945. — Drugi svetski rat: Počela Bitka na Rajni.
1950. — Konvencija o osnivanju Svetske meteorološke organizacije stupila na snagu. Taj dan se obeležava kao Svetski dan meteorologije.
1956. — Pakistan, prema novom Ustavu, postao Islamska Republika.
1966. — Kanterberijski nadbiskup sastao se u Rimu s papom. To je bio prvi susret dva crkvena poglavara od osnivanja Anglikanske crkve, 400 godina ranije.
1978. — Prve UNIFIL-ove trupe stigle u Libanon radi mirovne misije duž Plave linije.
1999. — Predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević odbio, posle višednevnih pregovora s međunarodnim posrednicima, uključujući specijalnog izaslanika SAD Ričarda Holbruka, mirovni plan za Kosovo i razmeštanje stranih trupa u Pokrajini.
2001. — Posle petnaestogodišnje misije u svemiru, ruska svemirska stanica "Mir", koja je svojevremeno Rusiji donela status "svemirske sile", uništena potapanjem u Tihom okeanu.
2002. — Egipatski sud osudio svog državljanina, inženjera Šerifa al Falalija, na 15 godina zatvora uz težak rad zbog špijunaže za Izrael. Predsednik Hosni Mubarak prethodno odbacio ranije donetu oslobađajuću presudu.
2003. — Preko 92 odsto građana Slovenije se na referendumu izjasnilo za ulazak zemlje u Evropsku uniju.
2006. —.
- - Objavljen amaterski snimak kako četiri člana DPS-a pokušavaju da potkupe jednog glasača da na referendumu glasa za nezavisnost Crne Gore.
- - Dokumentarni film u produkciji BHT 1 "Selma" režisera Srđana Šarenca, uvršten je u takmičarski program filmskog festivala "Zlatni vitez" u Moskvi.

.

Rođenja uredi

1863. — Svetolik Radovanović, srpski geolog. .
1887. — Felix Yusupov, ruski plemić i memoarista, najpoznatiji po učešću u ubistvu Grigorija Raspućina († 1967.).
1887. — Juan Gris, španski slikar i grafičar († 1927.).
1900. — Erich Fromm, američko-njemački psihoanalitičar.
1900. — Josip Kraš, član CK KPH i CK KPJ, jedan od organizatora ustanka u Karlovcu i okolini i narodni heroj Jugoslavije († 1941.).
1905. — Joan Crawford, američka glumica.
1905. — Lale Andersen, njemačka glumica i pjevačica (Lili Marelene).
1907. — Veljko Maričić, hrvatski glumac († 1973.).
1910. — Akira Kurosawa, japanski režiser.
1912. — Wernher von Braun, američki izumitelj njemačkog porijekla († 1977.).
1915. — Vasilij Zajcev, čuveni sovjetski snajperista u Drugom svetskom ratu († 1991.).
1917. — Evgenij Ananjevič Haldej, sovjetski fotograf.
1921. — Donald Campbell, britanski automobilist.
1945. — Krasnodar Rora, bivši hrvatski i jugoslovenski nogometaš.
1953. — Chaka Khan, američka pjevačica.
1954. — Vesna Čipčić, srpska filmska, televizijska i pozorišna glumica.
1963. — Míchel, bivši španjolski nogometni reprezentativac i trener.
1965. — Edo Mulahalilović, sarajevski kompozitor, tekstopisac i producent.
1965. — Sarah G. Buxton, američka glumica.
1968. — Fernando Hierro, španjolski nogometaš i reprezentativac.
1970. — Dželaludin Muharemović, bivši bosanskohercegovački nogometaš i trener.
1972. — Jonas Björkman, švedski profesionalni teniser.
1973. — Jason Kidd, američki profesionalni košarkaš i trener.
1973. — Jerzy Dudek, umirovljeni poljski nogometni vratar.
1978. — Walter Samuel, argentinski nogometaš.
1980. — Goran Ikonić, bosanskohercegovački košarkaš.
1985. — Bethanie Mattek-Sands, američka teniserka.

.

Smrti uredi

809. — Harun al Rašid, bagdadski kalif..
1391. — Tvrtko I Kotromanić, bosanski ban od 1353, kralj od 1377 (* 1338.).
1555. — Julije III, rimski papa.
1842. — Anri Bejl Stendal, francuski pisac .
1953. — Đorđe Jovanović, srpski vajar (* 1861).
1970. — Tito Strozzi, hrvatski glumac, redatelj, pisac i prevoditelj (* 1892.).
1981. — Ljubica Oblak-Strozzi, hrvatska pjevačica.
1983. — Barni Klark, prvi čovek kojem je ugrađeno veštačko srce, s kojim je živeo 112 dana.
1984. — Zoltán Csuka, mađarski pjesnik i prevoditelj (* 1901.).
1994. — Luis Donaldo Kolosio, meksički političar .
2008. — Boris Dvornik, splitski glumac.
2011. — Elizabeth Taylor, britansko-američka glumica, dvostruka dobitnica Oscara (* 1932.).

.

Blagdani/Praznici uredi

Svjetski dan meteorologije.
Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Svetog mučenika Kodrata Korintskog i drugi s njim.
- Svetog mučenika Kodrata Nikomidijskog.
- Prepodobnu mati Anastasiju.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar