13. 1.
13. januar/siječanj (13. 1.) je 13. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 352 dana (353 u prijestupnoj godini).
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartnd. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpn. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartčt. |
Događaji
uredi- 1842. — prilikom povlačenja iz avganistanskog grada Kabula, britanske trupe od 9000 vojnika masakrirane su u Kiber Pasu.
- 1854. — japanski šogun Tokugava potpisao je prvi trgovinski ugovor kojim su za SAD otvorene neke japanske luke. Kasnije su potpisani ugovori s Velikom Britanijom, Rusijom, Francuskom, čime je Japan prekinuo politiku izolovanosti i počeo da se uključuje u međunarodne odnose.
- 1898. — francuski pisac Emil Zola je pod naslovom „Optužujem“ objavio u listu „L'Oror“ otvoreno pismo predsedniku Republike u kojem je ukazao na mahinacije najviših vojnih krugova i zatražio oslobađanje kapetana Alfreda Drajfusa, koji je na procesu 1894. osuđen na doživotnu robiju zbog navodnog odavanja vojnih tajni Nemačkoj. Drajfus je na obnovljenom procesu oslobođen optužbi i 1906. rehabilitovan, vraćen u vojsku i unapređen u čin majora.
- 1910. — emitovan je prvi radio-prenos opere uživo iz njujorške „Metropoliten opere“, Leonkavalovi „Pajaci“ i Maskanjijeva „Kavalerija rustikana“.
- 1915. — u gradu Avecano u centralnoj Italiji u zemljotresu je poginulo 30.000 ljudi.
- 1935. — na plebiscitu u oblasti Sar, kojom je na osnovu mandata Lige naroda upravljala Francuska, ubedljivom većinom izglasano je pripajanje Nemačkoj.
- 1963. — u vojnom udaru je ubijen prvi predsednik Togoa, Silvanus Olimpio, i vojska je na vlast dovela Nikolasa Granickog, koji je od 1961. bio u izbeglištvu. Istog dana 1967. vojnim udarom vlast je preuzeo potpukovnik Etjen Gnasingbe Ejadema.
- 1972. — vojska je u Gani zbacila civilnu vladu predsednika Edvarda Akufa Ada, a vlast je preuzeo potpukovnik Ignacijus Ačempong.
- 1985. — prilikom pada voza u provaliju, oko 250 kilometara istočno od glavnog grada Etiopije Adis Abebe, poginulo je 428 putnika, a 370 je povređeno.
- 1991. — na svetskom prvenstvu u australijskom gradu Pertu jugoslovenski vaterpolisti osvojili su zlatnu medalju. Jugoslavija je prvi put postala prvak sveta u vaterpolu u Madridu 1987.
- 1993. — na osnovu odluke nemačkog Ustavnog suda obustavljen je sudski postupak protiv bivšeg predsednika Demokratske Republike Nemačke Eriha Honekera. Sud je zaključio da proces protiv 80godišnjeg Honekera, teško obolelog od raka predstavlja povredu ljudskog dostojanstva. Honeker je nakon 169 dana provedenih u istražnom zatvoru emigrirao u Čile gde je umro u maju 1994.
- 2001. — u zemljotresu u Salvadoru poginula je 701 osoba i 3.883 je ranjeno, a 160.598 stambenih objekata je uništeno, ozbiljno oštećeno ili zatrpano zemljom.
.
Rođenja
uredi- 1734. — Luka Sorkočević, skladatelj († 1789.).
- 1806. — Jovan Sterija Popović, srpski komediograf († 1856).
- 1823. — Robert Whitehead, britanski brodarski inženjer, poznat po tome što je konstruirao prvi torpedo na svijetu († 1905.).
- 1859. — Karl Bleibtreu, njemački književnik († 1928.).
- 1891. — Rudolf Fizir, hrvatski najpoznatiji i najdjelotvorniji konstruktor zrakoplova († 1960.).
- 1940. — Edmund White, američki pisac.
- 1957. — Mladen Nelević, crnogorsko-srpski glumac.
- 1969. — Thierry Gadou, francuski košarkaš.
- 1970. — Ivana Mihić, srpska glumica, producentkinja i spisateljica.
- 1975. — Matej Mamić, bivši hrvatski profesionalni košarkaš.
- 1977. — Orlando Bloom, glumac.
- 1980. — Wolfgang Loitzl, austrijski skijaški skakač.
- 1982. — Guillermo Coria, argentinski tenisač.
- 1983. — Ender Arslan, turski košarkaš.
- 1984. — Tomislav Čubelić, hrvatski glumac.
- 1988. — Miloš Biković, srpski filmski, televizijski i pozorišni glumac.
- 1994. — Vasilije Micić, srpski košarkaš.
.
Smrti
uredi- 1691. — Džordž Foks, osnivač Društva prijatelja (r. 1624).
- 1897. — David Schwarz, trgovac i izumitelj židovsko-mađarskog podrijetla (r. 1850.).
- 1906. — Aleksandar Stepanovič Popov, ruski fizičar i elektroinženjer (r. 1859).
- 1929. — Wyatt Earp, američki heroj westerna (r. 1848.).
- 1941. — Džejms Džojs, irski pisac (r. 1882).
- 1974. — Salvador Novo, meksički pisac.
- 2001. — Branko V. Radičević, jugoslovenski književnik (r. 1925).
- 2002. — Gregorio Fuentes, kapetan Hemingvejevog broda (r. 1897).
- 2002. — Antonije Isaković, srpski književnik (r. 1923).
- 2005. — Miodrag Popović Deba, srpski glumac (r. 1928.).
- 2012. — Rauf Denktaş, predsjednik Turske Republike Sjeverni Kipar (r. 1924).
.
Praznici i dani sećanja
uredi- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar