1734

**1734. po kalendarima**
Gregorijanski	1734. (MDCCXXXIV)
Ab urbe condita	2487.
Islamski	1146–1147.
Iranski	1112–1113.
Hebrejski	5494–5495.
Bizantski	7242–7243.
Koptski	1450–1451.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1789–1790.
• Shaka Samvat	1656–1657.
• Kali Yuga	4835–4836.
	Kineski
• Kontinualno	4370–4371.
• 60 godina	Yang Drvo Tigar; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11734.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1700-e 1710-e 1720-e – 1730-e – 1740-e 1750-e 1760-e
Godine:	1731 1732 1733 – 1734 – 1735 1736 1737

Ovo je članak o godini 1734.

Godina 1734 (MDCCXXXIV) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po julijanskom kalendaru.

Opsada Danziga.

DogađajiUredi

Januar/Siječanj – Mart/OžujakUredi

poč. godine - Izaslanstvo beogradskog crkveno-narodnog sabora stiže u Beč: traži opoziv deklaratorija iz 1727. i '29. kojima su sužene srpske povlastice. Eugen Savojski obećava da će se zauzeti za srpsku stvar.^[1]
17. 1. - Rat za poljsko nasljedstvo (RzPN): August III od Saksonije, izabran od manjine, krunisan u Krakovu za vladara Poljske-Litvanije
28. 1. (17. 1. po j.k.) - Umro hetman Zaporoške vojske Danilo Apostol - sledeći je Kiril Razumovski 1750-64, nakon čega je položaj ukinut.

22. 2. - RzPN: ruske trupe otpočinju opsadu Danziga, gdje se sklonio, od većine izabrani, poljski kralj Stanislaw I Lesczynski.
27. 2. - Španski kralj Filip V proklamuje nameru da povrati napuljsku kraljevinu od austrijskog vicekralja - njegov sin Karlo, vojvoda Parme, kreće prema Napulju sledećeg meseca. Austrijanci su zauzeti u Lombardiji a papa ga propušta.

19. 3. - Španska flota zauzima Procidu i Ischiu, otoke kod Napulja.

April/Travanj – Jun/LipanjUredi

9. 4. - U Svetom Rimskom Carstvu objavljen Reichskrieg protiv Francuske.
9. 4. - Španjolci napadaju Napulj, a Karlo je u Maddaloniju već dobio ključeve grada od delegacije građana.
10. 4. - Požar uništio deo Montreala u Novoj Francuskoj - za ovo je okrivljena robinja Marie-Josèphe-Angélique i pogubljena u junu.

2. 5. - RzPN, njemački teatar: Francuzi nakon opsade zauzeli Trarbach na Moselu i srušili tvrđavu.

Karlo VII/V od Napulja odn. Sicilije

10. 5. - Karlo Burbon trijumfalno ulazi u Napulj, njegov otac Filip ga priznaje za suverenog kralja. Karlo ostaje u zemlji do 1759. kada nasleđuje španski presto (do 1788). Burboni ostaju u Napulju do 1861, s pauzama 1799. i 1806-15 (na Siciliji bez pauze).
25. 5. - Rat za poljsko nasljedstvo: Bitka kod Bitonta u kojoj španske trupe nanose odlučujući poraz austrijskim snagama u Južnoj Italiji. Grof od Montemara proizveden u vojvodu.
25. 5. - 5. 6. - RzPN, talijanski teatar - Bitka za Colorno u vojvodstvu Parmi: nakon što su Mersijeve habsburške snage zauzele palatu u Colornu, franko-pijemontske snage su ih istisnule.
27. 5. - Pobuna robova, Akwamua iz dan. Gane, na danskom antilskom otoku Sankt Jan: franko-švajcarske trupe su povratile kontrolu na otoku - čišćenje preostalih pobunjenika traje do avgusta, mnogi zemljoposednici se tada sele na Saint Croix.

6. 6. - Završeni izbori u Velikoj Britaniji: Walpoleovi whigovci zadržavaju većinu, sa 330 mandata, 85 manje nego ranije.
12. 6. - RzPN, Opsada Philippsburga: francuski komandant maršal James FitzJames, 1. vojvoda od Berwicka je poginuo tijekom obilaska opsadnih radova.

Opsada Philippsburga i pogibija vojvode od Berwicka

12. 6. - Mladi Carl Edzard postaje grof Istočne Frizije - nespreman je, staleži ga ne priznaju, grofovija će nakon njegove smrti 1744. pripasti Pruskoj.
17. 6. - Francuski komandant u Italiji, maršal general Claude Louis Hector de Villars umire od bolesti u Torinu.
29. 6. - RzPN, Bitka na Svetog Petra kod Parme: skupa franko-sardinska pobeda, poginuo je habsburški komandant feldmaršal Mercy.
29. 6. - Deportovani prvi protestantski landleri iz uže Austrije u Transilvaniju.
30. 6. - Rat za poljsko nasljedstvo: Poljski garnizon u Danzigu se predaje Rusima, nakon što je odbijen pokušaj francuskog ekspedicionog korpusa da deblokira grad.
- Stanislaw bježi u Königsberg pa u Francusku, gdje će biti posljednji vojvoda Lorene 1737-66.
- August III od Saksonije ostaje vladar Poljske-Litvanije do 1763, mada je rijetko u zemlji - upravu u rukama ima Heinrich von Brühl a u Poljskoj su moćni magnati.

Jul/Srpanj – Septembar/RujanUredi

16. 7. (5. 7. po j.k.) - Mitropolit Vićentije Jovanović prekoreva u pastirskoj poslanici Beograđane jer su povukli decu iz škola, preti im lišavanjem crkvene službe ako ih ne vrate za 40 dana.^[2] Mitropolit je ove godine propisao Pravila za učitelje i učenike slovensko-latinskih i malih slovenskih škola i Disciplinska pravila za seminariste Seminara.^[3]
18. 7. - Rat za poljsko nasljedstvo: Kapitulacijom garnizona francuskim snagama završena opsada tvrđave Philippsburg čime francuske snage stiču nadmoć u dolini Rajne.
19. 7. - Rat za poljsko nasljedstvo: Bitka kod Guastalle u kojoj francuske i sardinijske snage nanose poraz austrijskim snagama u sjevernoj Italiji.

6. 8. - Španjolske burbonske trupe nakon opsade zauzimaju Gaetu u Napuljskom kraljevstvu.

2. 9. - Burbonske trupe vojvode od Montemara zauzimaju Palermo, zatim i ostatak Sicilije, Montemar je vicekralj do 1737 (Mesina, Sirakuza i Trapani odolevaju do 1735).
septembar - Gen. Johann Andreas von Hamilton je zapovednik Tamiškog Banata umesto poginulog grofa Mercyja (do smrti 1738).
21. 9. - Carski reskript popušta vrlo malo u pogledu srpskih povlastica, isključen fiskus iz deobe zaostavštine srpskih episkopa.^[1]

Oktobar/Listopad – Decembar/ProsinacUredi

14. 10. - Prvo predavanje na Sveučilištu u Göttingenu (Elektorat Braunschweig-Lüneburg, tj. Hannover).
17. 10. - Skup Beograđana osuđuje mitropolita Vićentija jer je primio reskript od prošlog meseca, ovaj u kasnu jesen odlazi u Beč, gde će dobiti zaštitno pismo za narod.^[1]
jesen - Počinje konfrontacija između Ruskog i Osmanskog carstva zbog turskog mešanja u persijske poslove, odn. kozačkih upada u nogajska sela^[4] (rat počinje sledeće godine).
5. 11. - Rat za poljsko nasljedstvo: Pristaše Stanislawa Lesczynskog u Poljskoj formiraju tzv. Dzikowsku konfederaciju - otpor traje do 1736.
novembar - Iz evropskog dela Turske ne smeju se izvoziti konji i oružje.^[5]
24. 11. - Silvestar Ivanović imenovan za marčanskog grkokatoličkog episkopa (do 1735).
30. 11. - RzPN: Burbonske trupe zauzimaju Kapuu nakog dugog austrijskog Traunovog otpora.

24. 12. - Španjolski dvor, Alkazar u Madridu, izgorio na Badnjak.

Kroz godinuUredi

Pravoslavci Varaždinskog generalata dobili episkopa - Simeon Filipović (do 1743), raniji kostajnički đakon, koga su bansko-katoličke vlasti oterale sa Banije.^[6]. Sedište mu je manastir Lepavina, tj. Severin, dok je manastir Marča za sada ostao grkokatoličkim monasima.
Novopazarski zapisi Dubrovčanina Sima Budmanija^[7].
Slavonski gen. Khevenhüller daje prijedloge za poboljšanje položaja krajišnika - car odobrava iduće godine, ali stvari se razvlače.^[8]
Rumelijskom valiji u Niš su dva puta stizali fermani da istrebi drumske razbojnike; ljudi se ponovo upisuju u janičare radi izbegavanja dažbina i masovno doseljavaju u gradove na štetu poljoprivrede.^[9]
Umro niški mitropolit Joanikije, naslediće ga Georgije Popović (1735-37, zatim temišvarski 1745-57). Kadija je Joanikijeve stvari popisao i dao na javnu prodaju - vladike su zbog turske pohlepe bile stalno u dugovima a živeli u bedi.^[10]
Srbi, iseljeni iz Nemačkog Beograda 1726, sazidali Crkvu Roždestva sv. Jovana Preteče u Donjoj srpskoj varoši (Savamali). Ikonostas je naslikao Georgije Stojanović, a u gradu je boravio i Hristofor Žefarović^[11]
Izvoz (Austrije?) iznosi 300.000 forinti, od čega je 220.000 stoka.^[12]
U Sremskim Karlovcima izvedena barokna školska drama "Traedokomedija (o caru Urošu)" Emanuela Kozačinskog - prva novovremena srpska predstava.
Mađarska pobuna u okolini Segedina, protiv regrutacije, a zatim agrarnog karaktera - dogodine na vrhuncu.^[13]
Barun Josip Pejačević kupio našički posjed (do 1945).
Pierre Bouguer uveo znakove ≥ i ≤.
U Londonu počinje izlaziti Lloyd's List, žurnal o pomorskom prometu, u tiskanom obliku do 2013.
Matthäus Seutter izdao "Veliki atlas".

RođenjaUredi

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1734.

13. 1. - Luka Sorkočević, skladatelj († 1789)
20. 1. - Charles-Alexandre de Calonne, francuski državnik († 1802)
13. 2. - Yves-Joseph de Kerguelen de Trémarec, francuski istraživač i moreplovac († 1797)
2. 3. - Josip Mikoczy-Blumenthal, hrvatski povjesničar († 1800)
17. 4. - Taksin, tajlandski vladar († 1782)
23. 5. - Franz Mesmer, lekar, teoretičar animalnog magnetizma († 1815)
3. 9. - Joseph Wright of Derby, slikar († 1797)
7. 10. - Ralph Abercromby, britanski general i političar († 1801)
17. 10. - Grigorij Orlov, ruski general († 1783)
23. 10. - Nicolas Edme Restif de La Bretonne, pisac († 1806)
2. 11. - Daniel Boone, američki graničarski pionir († 1820)
17. 12. - Maria I, vladajuća kraljica Portugala i Brazila († 1816)
c. - Dimitrije Karamata, zemunski trgovac († 1789)

SmrtiUredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1734.

20. 1. - Gavriil Golovkin, ruski kancelar (* 1660)
29. 1. - Danilo Apostol, hetman zaporoške vojske (* 1654)
15. 5. - Sebastiano Ricci, slikar (* 1659)
24. 5. - Georg Ernst Stahl, teoretičar flogistona (* 1659)
12. 6. - James FitzJames, 1. vojvoda od Berwicka, maršal Francuske (* 1670)
15. 6. - Giovanni Ceva, matematičar (* 1647)
29. 6. - Claudius Florimund (Graf Mercy), habsburški feldmaršal, predsednik banatske administracije (* 1666)
17. 6. - Claude Louis Hector de Villars, generalni maršal Francuske (* 1653)
28. 12. (kal.?) - Rob Roy MacGregor, škotski odmetnik i folk heroj (* 1671)

ReferenceUredi

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Istorija s. n. IV-1, 131
↑ Istorija s. n. IV-1, 135
↑ Istorija s. n. IV-1, 133
↑ Сербські граничари на півдні України у 1709-1734 роках, як альтернатива запорозькому козацтву. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 98
↑ Istorija s. n. IV-1, 189
↑ Pantić, Miroslav. Novopazarski zapisi Dubrovčanina Sima Budmanija iz 1734. godine. rastko.rs
↑ Historija n. J. II, 1045
↑ Istorija s. n. IV-1, 94-5
↑ Istorija s. n. IV-1, 104
↑ Istorija s. n. IV-1, 143
↑ Istorija s. n. IV-1, 119
↑ Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj među Srbima. rastko.rs

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

Vanjske povezniceUredi

[isniv1131-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Istorija s. n. IV-1, 131

[2] Istorija s. n. IV-1, 135

[3] Istorija s. n. IV-1, 133

[4] Сербські граничари на півдні України у 1709-1734 роках, як альтернатива запорозькому козацтву. rastko.rs

[5] Istorija s. n. IV-1, 98

[6] Istorija s. n. IV-1, 189

[7] Pantić, Miroslav. Novopazarski zapisi Dubrovčanina Sima Budmanija iz 1734. godine. rastko.rs

[8] Historija n. J. II, 1045

[9] Istorija s. n. IV-1, 94-5

[10] Istorija s. n. IV-1, 104

[11] Istorija s. n. IV-1, 143

[12] Istorija s. n. IV-1, 119

[13] Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj među Srbima. rastko.rs

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]