24. 5.

24. maj/svibanj (24. 5.) je 144. dan godine po gregorijanskom kalendaru (145. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 221 dan.

Događaji Uredi

1822.. - Trupe pod komandom Antonija Hosea de Sukrea potukle Špance u bici kod Pićinće, Ekvador postao nezavisan od Španije.
1844. — Pronalazač telegrafa Semjuel Morze poslao prvu telegrafsku poruku na udaljenost od 65 kilometara, iz Vašingtona u Baltimor. Poruka glasila: „Šta je to Bog uradio?“.
1883. — Otvoren Bruklinski most koji je povezao Menhetn s Bruklinom u Njujorku.
1926. — Otvorena Univerzitetska biblioteka u Beogradu. Prva zgrada u Srbiji napravljena namenski za biblioteku, izgrađena uz pomoć Karnegijeve zadužbine. Naziv Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković“ dobila 1946.
1941. — Nemački ratni brod „Bizmark“ u Drugom svetskom ratu potopio britanski bojni krstaš „Hud“. Od 1.422 mornara preživela tri.
1956. — Održana prvo natjecanje za Pjesmu Eurovizije.
1964. — U tuči na fudbalskoj utakmici u prestonici Perua, Limi, izazvanoj odlukom sudije da poništi gol domaće ekipe, poginulo više od 300 ljudi.
1968. — Tokom studentskih demonstracija u Francuskoj predsednik Šarl de Gol predložio referendum. Pobunjeni studenti zapalili Parisku berzu.
1981. — Predsednik Ekvadora Haime Roldos Agilera i sedam ljudi poginulo kada je u avionu eksplodirala podmetnuta bomba.
1982. — U iransko-iračkom ratu iranske trupe vratile kontrolu nad Koramšarom, koji su Iračani držali 20 meseci.
1992. —.
- Kandidat konzervativaca Tomas Klestil izabran za predsednika Austrije umesto Kurta Valdhajma.
- Kosovski Albanci održali prve paralelne opšte izbore. Vlasti u Srbiji izbore proglasile nelegalnim, ali ih nisu ometale.
1993. —.
- Eritreja stekla nezavisnost od Etiopije posle 30 godina građanskog rata.
- Na Tibetu izbile žestoke demonstracije protiv kineskih vlasti.
1994. — U jurnjavi muslimanskih hodočasnika u Meki u Saudijskoj Arabiji poginulo 270 ljudi.
2000. —.
- Izrael posle 22 godine povukao trupe iz okupacione zone od 15 kilometara u graničnom području s Libanom. Mirovne trupe Ujedinjenih nacija ušle u to područje 28. jula.
- Hrvatska postala 26. članica Partnerstva za mir.
- Apelacioni sud u Santjagu ukinuo imunitet bivšem čileanskom diktatoru, generalu Augustu Pinočeu, čime je omogućeno da mu se sudi za kršenje ljudskih prava za vreme njegove vladavine.
2001. — Dvadeset troje ljudi poginulo i više od 300 povređeno kada se urušila svadbena sala u Jerusalimu.
2002. — Predsednici SAD i Rusije Džordž Buš i Vladimir Putin potpisali ugovor o smanjenju nuklearnog naoružanja za dve trećine u narednih 10 godina.
2004. — Đaci iz Kragujevca doputovali u Sarajevo, u Bosni i Hercegovini, u prvu ekskurziju iz Srbije posle 14 godina.

.

Rođenja Uredi

1544. — Vilijam Gilbert, engleski lekar i fizičar. (†1603.).
1686. — Gabriel Farenhajt, nemački fizičar. (†1736.).
1743. — Žan Pol Mara, francuski lekar i novinar.
1819. — Aleksandrina Viktorija, britanska princeza.
1899. — Branislav Kojić, srpski arhitekta.
1899. — Suzanne Lenglen, nekadašnja francuska teniserka. († 1938.).
1905. — Mihail Šolohov, sovjetski književnik i dobitnik Nobelove nagrade.
1914. — George Tabori, mađarski dramatičar i režiser.
1933. — Aleksandar Hristovski, makedonski pesnik i prevodilac. (†2000.).
1938. — Mihailo "Miša" Janketić, srpski glumac.
1940. — Joseph Brodsky, rusko-američki pjesnik i dobitnik Nobelove nagrade.
1941. — Bob Dylan, američki pjevač.
1944. — Patti LaBelle, američka pjevačica.
1945. — Priscilla Presley, američka glumica i supruga Elvisa Presleya.
1946. — Tansu Çiller, turska političarka.
1953. — Alfred Molina, britanski glumac špansko-italijanskog porijekla.
1960. — Kristin Scott Thomas, engleska glumica.
1962. — Selim Arnaut, bosanski pisac.
1966. — Éric Cantona, francuski nogometaš i glumac.
1972. — Greg Berlanti, američki producent i scenarista.
1973. — Vladimír Šmicer, češki nogometaš.
1973. — Dragan Bajić, bosanskohercegovački i srpski košarkaški trener i košarkaš.
1984. — Vid Kavtičnik, slovenski rukometaš.
1987. — Fabio Fognini, talijanski teniser.
1990. — Dario Marinović, hrvatski je igrač malog nogometa.

.

Smrti Uredi

1543. — Nikola Kopernik, poljski astronom.
1825. — Matija Petar Katančić, hrvatski književnik, latinist, sveučilišni profesor poetike, arheologije i numizmatike te knjižnički kustos (* 1750.).
1954. — Vladimir Becić, hrvatski slikar (* 1886.).
1974. — Duke Ellington, američki pijanist, dirigent i kompozitor jazz muzike.
1981. — Haime Roldos Agilera, predsednik Ekvadora.
1995. — Džejms Harold Vilson, engleski državnik i publicista.
2002. — Emir Dragulj, bosanskohercegovački slikar i grafičar (* 1939.).
2017. — Lukijan (Vladulov), patrijarh osječkopoljski i baranjski Srpske pravoslavne crkve (* 1933.).

Blagdani/Praznici Uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Svetog Kirila i Metodija - slovenski apostoli i prosvetitelji, tvorci njihovog prvog pisma glagoljice.
- Sveštenomučenika Mokija.
- Svetog Nikodima - arhiepiskopa pećkog

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar