1750

godina
Ovo je članak o godini 1750.

Godina 1750 (MDCCL) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po julijanskom kalendaru. U posljednje vrijeme se godina 1750. koristi kao okvirna razdjelnica, odnosno posljednja godina predindustrijskog i/li prva godina industrijskog doba.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1720-e  1730-e  1740-e  – 1750-e –  1760-e  1770-e  1780-e
Godine: 1747 1748 1749 – 1750 – 1751 1752 1753
Karta svijeta izrađena u Nizozemskoj 1750.
1750 u drugim kalendarima
Gregorijanski 1750
MDCCL
Ab urbe condita 2503
Islamski 1163 – 1164
Iranski 1128 – 1129
Hebrejski 5510 – 5511
Bizantski 7258 – 7259
Koptski 1466 – 1467
Hindu kalendari
 - Vikram Samvat 1805 – 1806
 - Shaka Samvat 1672 – 1673
 - Kali Yuga 4851 – 4852
Kineski
 - Kontinualno 4386 – 4387
 - 60 godina Yang Metal Konj
(od kineske N. g.)
Holocenski kalendar 11750
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

DogađajiUredi

  • 13. 1. - Sporazum u Madridu između španskog kralja Ferdinanda VI i portugalskog kralja Joaoa kojim su uvedene nove granice kolonijalnih posjeda dviju država u Južnoj Americi.
  • početkom god. - Regulacija Banske krajine: Marija Terezija određuje da se urede dvije pukovnije, kostajnička i glinska, zbog povećanih rashoda povišena dika (porez) - Hrvatski sabor prima "preko volje", a krajišnici su uznemireni, šalju poslanstvo na dvor koje je uhvaćeno i u Zagrebu bačeno u okove, dogodine otvorena buna.[1]
  • mart? - Vasilije Petrović je bio u Beogradu, patrijarh Atanasije II je hirotonisao za mitropolita crnogorskog, pored strica Save. U Crnu Goru se vraća iduće godine, preko Beča.[2] Atanasije II je slao Vasilija u karlovačku mitropoliju zbog milostinje i da vrati neke crkvene stvari koje je sa sobom poneo Arsenije IV.[3]
  • 25. 3. - Trojica ruskih oficira srpskog porekla došli u južnu Ugarsku u vrbovanje, pošto je razvojačenje šančeva svršena stvar - za sada nemaju uspeha.[4]
  • 7. 6. - Seid Abdulah-paša stigao u Sarajevo[5], u gradu dolazi do nereda nakon što je paša naredio da se zapali kuća Abdurahmana Muharemije, koji onda pokreće bunu u selima oko Tešnja.[6] Ove godine su zabranjene "pare dinaruše", one od "dobre rude" idu po dve jaspre, inače nipošto, što je velika šteta za mnoge, naročito siromašne.[5]
  • sredinom god. - Porta izdaje ferman kojim se zabranjuje vršenje pritiska na raju da ustupa svoje zemlje čitluk-sahibijama. Janičari su "prvi u grabljenju čitluka", od raje koja se pod pritiskom poreza predaje pod "zaštitu" ili beži u Austriju.[7]
  • 15. 8. - Dvor doneo odluku o potpunom razvojačenju Potiske i Pomoriške granice, uprkos žalbi graničara, kojima se ostavlja do Miholjdana 1751. da se odluče za vojnički ili civilni stalež (tj. preseljenje ili ostanak na mestu).[8]
  • 10. 9. - Sindiči inkvizitori u mletačkoj Dalmaciji izdali naredbu da srpski sveštenik može vršiti parohijsku službu tek posle ispita u kuriji biskupa.[9]
  • 1. 10. - Dekretom Marije Terezije date povlastice Glavnoj trgovačkoj kompaniji Trsta i Rijeke, uključujući dozvolu za osnivanje kompanije koja se imala baviti industrijom šećera - riječka rafinerija šećera.[10]
  • jesen-zima - Protestni zborovi i zahtevi protiv ukidanja Potisko-pomoriške granice (Bečej, Čurug, Nadlak i dr.), na plebiscitarnom izjašnjavanju većina je za militarski stalež.[11]
  • novembar - Zbor na Dalmatinskom Kosovu: Srbi Dalmacije i Boke kotorske biraju, bez mletačke dozvole, Simeona Končarevića za svog episkopa (hirotonisan 1751, proteran 1753).[9]
  • 21. 11. - U tibetanskoj prijestolnici Lhasi izbijaju neredi prilikom kojih su ubijeni kineski carski vojnici i kineski civili.

Kroz godinuUredi

  • Stanovništvo svijeta (suvremene procjene): 791,000.000
  • Talir Marije Terezije: monetarna reforma srebrnog novca, 24 nove forinte = 22 i 6/21 starih.[12] Do ovog vremena u Hrvatskoj su cirkulirali i dubrovački dinar, solide i "stari horvatski novac".[13]
  • Kraljica Marija Terezija obećala da će vratiti Hrvatskoj Rijeku sa Primorjem (ostvareno 1776).[14]
  • Posebni odbor počinje rad na stalnom urbaru u Virovitičkoj županiji.[15]
  • Počinje kampanja za unijaćenje pravoslavaca u Žumberku.
  • Mitropolit Pavle Nenadović osnovao klerikalni fond za izdržavanje škola prilozima crkvenih i narodnih krugova, radi i na osnivanju štamparije (knjige se štampaju u Rimniku u Maloj Vlaškoj)[16]
  • Proslavljen završetak radova na beogradskoj tvrđavi, da bi ubrzo bilo ustanovljeno da je "nezavršeno preko sto hiljada neimarskih aršina tvrde gradnje" - ponovo slede pozivi po Balkanu za doprinos.[17]

RođenjaUredi

SmrtiUredi

ReferenceUredi

  1. ↑ Historija n. J. II, 1039-40
  2. ↑ Historija n. J. II, 1264-5
  3. ↑ Istorija s. n. IV-1, 542
  4. ↑ Istorija s. n. IV-1, 240
  5. ↑ 5,0 5,1 Lašvanin, 233
  6. ↑ Historija n. J. II, 1328
  7. ↑ Istorija s. n. IV-1, 327
  8. ↑ Istorija s. n. IV-1, 198
  9. ↑ 9,0 9,1 Istorija s. n. IV-2, 51
  10. ↑ Upravna zgrada Rafinerije šećera. rijekaheritage.org
  11. ↑ Istorija s. n. IV-1, 237
  12. ↑ Historija n. J. II, 944
  13. ↑ Historija n. J. II, 1084
  14. ↑ Historija n. J. II, 1095
  15. ↑ Historija n. J. II, 1065
  16. ↑ Historija n. J. II, 1162-3
  17. ↑ Istorija s. n. IV-1, 320
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), tom 2 (IV-2)
  • Nikola Lašvanin: Ljetopis, priredio dr fra Ignacije Gavran, Sarajevo, Zagreb 2003

Vanjske povezniceUredi

Dobavljeno iz "https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1750&oldid=41016964"