Ovo je članak o godini 1753.

Godina 1753 (MDCCLIII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek18. vijek19. vijek
Decenija: 1720-e  1730-e  1740-e  – 1750-e –  1760-e  1770-e  1780-e
Godine: 1750 1751 175217531754 1755 1756
Naslovnica Species plantarum.
1753. po kalendarima
Gregorijanski 1753. (MDCCLIII)
Ab urbe condita 2506.
Islamski 1166–1167.
Iranski 1131–1132.
Hebrejski 5513–5514.
Bizantski 7261–7262.
Koptski 1469–1470.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1808–1809.
Shaka Samvat 1675–1676.
Kali Yuga 4854–4855.
Kineski
Kontinualno 4389–4390.
60 godina Yin Voda P(ij)etao
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11753.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi
  • 11. 1. - Konkordat između Španjolske Fernanda VI i katoličke crkve Benedikta XIV: monarh ima praktičnu kontrolu nad crkvom (→ regalizam).
  • 29. 1. - Slučaj Elizabeth Canning: londonska sluškinja se ponovo pojavila nakon skoro meseca dana nestanka, tvrdi da su je dve žene držale na jednom tavanu - sudski procesi protiv žena, a zatim i protiv Canningove sledeće godine izazivaju veliku pažnju javnosti.

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
  • 5. 4. - Pod pritiskom katoličkih biskupa, naročito zadarskog nadbiskupa Karamana, mletačka vlada naredila generalnom providuru da iz Dalmacije protera episkopa Simeona Končarevića - on odlazi iz Benkovca u Popinu, u habsburškoj Lici, odakle nastavlja upravu do oko 1757.[1]
  • 22. 4. - Crnogorski vladika Vasilije traži u Rusiji od grofa Bestuževa Rjumina da Crnogorci, kao i Primorci i Brđani, budu stavljeni pod ruski protektorat.[2]
 
Kaunitz
 
Ukrajina 1727-1768, označeni Nova Srbija i Slavenosrbija
  • 7. 6. - Zakonom osnovan Britanski muzej sa bibliotekom (otvoreni 1759).
  • jun - Poglavica Mohawka Hendrick Theyanoguin objavljuje da je prekinut Lanac zaveta sa Britancima, jer smatra da im je oteta zemlja u koloniji Njujork.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi
  • polovinom god. - Iseljenički talas Srba iz Habsburške monarhije u Rusiju znatno je oslabio, zajedničkim naporima vlasti i srpske crkve.[6]
  • 7. 7. (26. 6. po j.k.) - Beogradski mitropolit Vikentije Stefanović posetio manastir Dečane.
  • 7. 7. - U Velikoj Britaniji na snagu stupa Zakon o jevrejskoj naturalizaciji, po kojem Jevreji mogu postati državljani, i bez pričešća - zakon je opozvan sledeće godine zbog izliva antisemitizma.
 
Nova francuska utvrđenja u dolini Ohaja 1753-54
  • leto - Francuzi ulaze u Ohajsku zemlju, grade utvrđenja Presque Isle (na obali jezera Erie, danas Erie, Pennsylvania i južnije Fort Le Boeuf (dan. Waterford). Dogodine grade dalje na jugu Fort Machault, te Fort Duquesne na mestu Pittsburgha.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
 
Prva strana trećeg toma Enciklopedije
  • 12. 11. - Požar u ruskoj Letnjoj palati, izgorelo 4.000 haljina carice Jelisavete.
  • 11. 12. - Washington je primljen u francuskom Fort Le Boeuf, uručuje poruku kojom se zahteva odlazak iz zemalja na reci Ohajo, "notorno poznatih kao imovina britanske krune" - francuski kapetan šalje natrag poruku da su "prava Luja XV na tu zemlju neosporna". Francuski i indijanski rat počinje sledećeg maja.

Kroz godinu

uredi
  • Ukinuta Petrinjska kapetanija Banske krajine, prema odluci još iz 1703.[11]
  • Serbellonijev regulament u Slavonskoj i Srijemskoj krajini, s ciljem poboljšanja materijalnog stanja krajišnika.[12]
  • Marija Terezija daje Zaštitni patent Srbima.
  • Zemaljski bataljon u bivšoj Pomoriškoj krajini podeljen na šest četa - mokrinsko-kikindski, melenačko-vranjevački, elemirsko-tarški i neki drugi krajevi.[13]
  • Beogradski janičari presreli kod Kolara vojsku "raznih prognanika, buntovnika i arbanaške ekšije" i sprečili ih da dođu u Beograd.[14]
  • Zabeležena smrt jednog monaha u Gračanici - prvi zapis o monasima u tom manastiru od 1724.[15]
  • Matej Karaman: Identità della lingua litterale Slava e necessità di conservarla ne’ libri sacri (odgovor na Rusićevu kritiku rusificiranog Misala iz 1741); ćirilični Bukvar slavenskij pismeny (nakon glagoljaškog 1739); Expositio alphabeti Illyrici glagolitici et cirilliani.
  • Sedište Vojvodstva Braunschweig-Lüneburg se posle više od tri stoleća vraća u grad Braunschweig.
  • Sagrađena je prva pravoslavna Crkva sv. Spiridona u Trstu[16] (zamenjena današnjom građevinom 1869).
  • Kratka seljačka buna u Hódmezővásárhelyu.
  • Antikvar Robert Wood objavljuje opis ruševina Palmire.
  • William Hogarth: knjiga The Analysis of Beauty.
  • Giovanni Battista Tiepolo završio plafonsku fresku u Palači u Würzburgu, najveću na svijetu: 19 × 32 m, zakrivljenih 677 kvm.
  • U Veneciji je izvedena Goldonijeva komedija La locandiera ili "Mirandolina".

Rođenja

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1753.

Reference

uredi
  1. Istorija s. n. IV-2, 51
  2. Historija n. J. II, 1265
  3. Istorija s. n. IV-1, 262
  4. Istorija s. n. IV-1, 246
  5. Austriski porazi. rastko.rs
  6. Istorija s. n. IV-1, 243
  7. Istorija s. n. IV-1, 219
  8. Historija n. J. II, 1329
  9. Istorija s. n. IV-1, 257
  10. Сузе и звезде: О плачу Богородичиних чудотворних икона у бароку. rastko.rs
  11. Historija n. J. II, 1027-28
  12. Historija n. J. II, 1047-48
  13. Historija n. J. II, 1158
  14. Istorija s. n. IV-1, 319
  15. Историја манастира Грачанице. rastko.rs
  16. Боравак Доситеја Обрадовића у Трсту. rastko.rs
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

Vanjske poveznice

uredi