19. 9.

19. rujna/septembra (19. 9.) je 262. dan godine po gregorijanskom kalendaru (263. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 103 dana.

Događaji Uredi

1356. — Engleska vojska pod vođstvom Crnog Princa, sina kralja Edvarda III, u bici kod Poatjea porazila vojsku francuskog kralja Žana II, čime je okončana prva faza Stogodišnjeg rata.
1760. — Petar Želalić, kapetan Crnogorske (Bokeljske) mornarice, sa još desetak Bokelja izveo je jedan od najvećih vojnih podviga u istoriji ratovanja, pa je za taj podvig nagrađen titulom Malteškog viteza.To je jedini Malteški vitez do sada koji nije bio katoličke vjere.Rođen je 28.juna 1727.u mjestu Bijela (Crna Gora) a umro 1811.g. u La Valeti (Malta).U njegovu čast, Malteški viteški vojni red je na Malti sagradio pravoslavnu crkvu Sv.Nikole.
1814. — U Požeškoj nahiji u Srbiji počela Hadži Prodanova buna.
1837. — Kod Požarevca održani prvi vojni manevri regularne srpske vojske, koji su trajali 20 dana uz učešće 1.700 vojnika.
1888. — Prvo svetsko takmičenje za izbor lepotice održano u belgijskoj banji [Spa], a prva zvanično najlepša žena na planeti postala 18-godišnja kreolka iz Gvadelupe Berta Sukare.
1900. — U Winnemucci (Nevada), Butch Cassidy i Sundance Kid izveli su prvu zajedničku pljačku na Prvu nacionalnu banku i pobjegli s 32,640 dolara.
1914. — Prvi svetski rat: Počela bitka na Mačkovom kamenu.
1918. — Prvi svjetski rat: Bitka kod Megida.
1928. — „Parobrod Vili“, prvi animirani crtani film u kom se pojavio Mika Miš, prikazan u njujorškom bioskopu „Koloni teatar“.
1939. — Drugi svetski rat: Sovjetske trupe stigle na poljsko-mađarsku granicu i istovremeno na severu Poljske okupirale Vilnius, koji je bio pod poljskom upravom.
1941. —.
- Drugi svetski rat: Nemci u Drugom svetskom ratu zauzeli Kijev, posle bitke koja je trajala 45 dana.
- Britanske trupe ušle u Teheran.
1955. — U Argentini vojska oborila sa vlasti predsednika Huana Dominga Perona.
1957. — Amerikanci u Nevadi izvršili prve podzemne nuklearne probe.
1961. — Građani Jamajke se na referendumu izjasnili za izdvajanje zemlje iz Zapadnoindijske Federacije.
1985. — U glavnom gradu Meksika Sijudad Meksiku i okolini u zemljotresu poginulo oko 12.000, povređeno 40.000 ljudi.
1989. — U eksploziji aviona DC-10 francuske kompanije UTA, na liniji Brazavil-Pariz, iznad Nigera, za koju je kasnije optužena Libija, poginuli svi putnici i članovi posade, njih 171.
1991. — Rat u Hrvatskoj: Kolone tenkova Jugoslovenske narodne armije krenule iz Beograda prema Hrvatskoj.
1992. — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija isključio Saveznu Republiku Jugoslaviju iz svetske organizacije, osporivši joj pravo da automatski nasledi SFRJ.
1994. — Trupe SAD iskrcale se na Haiti u operaciji koju je Vašington označio kao "ponovno uspostavljanje demokratije".
2000. — U Pragu počelo petodnevno zasedanje Međunarodnog monetarnog fonda i Svetske banke, tokom kog se više hiljada demonstranata, protivnika globalizacije, sukobilo s policijom. U sukobima povređena 142 demonstranta i 123 policajca, a centar Praga je demoliran.
2001. —.
- Predsednik SAD Džordž Buš potpisao kongresnu rezoluciju o upotrebi vojne sile i zahvalio se Kongresu što su ga ovlastili da pokrene rat protiv terorista.
- Islamski sveštenici pozvali terorističkog lidera Osamu bin Ladena da dobrovoljno napusti Avganistan, ali mu nisu odredili rok za izlazak iz zemlje. SAD zapretile da će napasti talibane ukoliko ne predaju Bin Ladena.
2006. — U Tajlandu izvršen državni udar.
2006. — U neredima u Budimpešti zapaljena državna televizija.

.

Rođenja Uredi

86. — Antonin Pio, rimski car († 161.).
866. — Lav VI Mudri, vizantijski car (886.-912.).
1551. — Anri III, francuski kralj, poslednji vladar iz dinastije Valoa.
1802. — Lajos Kossuth, mađarski političar († 1894.).
1834. — Franjo Iveković, hrvatski jezikoslovac i vjerski pisac († 1914.).
1910. — Margaret Lindsay, američka glumica.
1911. — Vilijam Golding, engleski pisac, nobelovac.
1922. — Emil Zatopek, češki atletičar († 2000.).
1926. — Nino Rotta, italijanski autor filmske muzike.
1928. — Josip Pupačić, hrvatski književnik († 1971.).
1933. — Husein Džanić, bosanskohercegovački hemičar.
1933. — David McCallum, škotski glumac.
1935. — Brian Epstein, menadžer grupe The Beatles († 1967.).
1936. — Al Oerter, američki atletičar, bacač diska. Pobijedio je na Olimpijskim igrama Melbourne 1956, Rim 1960, Tokyo 1964 i Mexico City 1968. († 2007.).
1938. — Gordan Mihić, srpski scenarista i dramski pisac.
1941. — Umberto Bossi, italijanski nacionalistički političar i vođa stranke "Lega Nord".
1941. — Mama Cass Elliot, američka pjevačica (The Mamas and The Papas).
1944. — Dragan Čuturić, hrvatski pripovjedač.
1947. — Mate Granić, hrvatski političar.
1948. — Jeremy Irons, britanski glumac.
1949. — Slavko Linić, hrvatski političar.
1962. — Mijailo Grušanović, umirovljeni srpski košarkaš.
1963. — David Seaman, bivši engleski nogometni vratar i reprezentativac.
1967. — Mirko Norac, hrvatski general.
1967. — Aleksandr Karelin, ruski hrvač grčko-rimskim stilom.
1968. — Damir Urban, hrvatski pjevač, tekstopisac i gitarist, a 2004. godine izabran je za člana Vijeća za nove medijske kulture Ministarstva kulture.
1970. — Sonny Anderson, brazilski nogometaš.
1974. — Damir Mulaomerović, hrvatski profesionalni košarkaš.
1978. — Ognjen Koroman, bivši srpski nogometaš i trener.
1980. — Anel Džaka, bosanskohercegovački nogometaš.
1982. — Eleni Daniilidou, grčka teniserka.
1982. — Eduardo Carvalho (Eduardo), portugalski nogometaš.
1983. — Ivica Vrdoljak, hrvatski nogometaš.

.

Smrti Uredi

1380. — Karlo V., francuski kralj (* 1338.).
1710. — Ole Rømer, danski astronom.
1881. — James A. Garfield, američki političar i predsjednik (* 1831.).
1935. — Konstantin Eduardovič Ciolkovski, ruski fizičar (†1857.).
1998. — Filip Gaćina, hrvatski branitelj.
1999. — Pavle Ivić, jugoslovenski lingvista, član Srpske akademije nauka.
2007. — Vlatko Pavletić, hrvatski akademik, teoretičar književnosti, esejist, kritičar i političar (* 1930.).
2015. — Jackie Collins, britanska književnica (* 1937).

.

Praznici Uredi

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar