Wikipedija

1760

godina
Ovo je članak o godini 1760.

Godina 1760 (MDCCLX) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1730-e  1740-e  1750-e  – 1760-e –  1770-e  1780-e  1790-e
Godine: 1757 1758 1759 – 1760 – 1761 1762 1763
Friedrich II nakon bitke kod Torgaua.
1760. po kalendarima
Gregorijanski 1760. (MDCCLX)
Ab urbe condita 2513.
Islamski 1173–1174.
Iranski 1138–1139.
Hebrejski 5520–5521.
Bizantski 7268–7269.
Koptski 1476–1477.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1815–1816.
• Shaka Samvat 1682–1683.
• Kali Yuga 4861–4862.
Kineski
• Kontinualno 4396–4397.
• 60 godina Yang Metal Zmaj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11760.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Ova godina se često smatra početkom Industrijske revolucije, u Velikoj Britaniji. U istom periodu u arhitekturi preovlađuje klasicizam (tj. od 1750-tih).

Događaji Uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak Uredi

  • 9. 1. - Bitka kod Barari Ghata: Afganska pobeda nad Maratama severno od Delhija.
  • 22. 1. - Sedmogodišnji rat, Treći karnatski rat: britanska pobeda nad Francusima kod Wandiwasha na jugu Indije. Britanci zatim zauzimaju još nekoliko gradova, tako da su Francuzi izolovani u Pondišeriju.
  • 15. 2. - Britanski brod HMS Ramillies (nekadašnji HMS Royal Katherine) nasukao se na obali Devona - od 850 članova posade spaslo se 27.
  • februar - Izbija otvoreni rat između Čirokija i Britanaca u Severnoj i Južnoj Karolini.
  • 21. 2. - Sedmogodišnji rat: Manji odred francuskih trupa pod gusarskim kapetanom Françoisa Thurota se iskrcava u Sjevernoj Irskoj i na pet dana zauzima gradić Carrickfergus, prije nego što će se pokušati vratiti u Francusku preko Irskog mora.
  • 28. 2. - Sedmogodišnji rat: Thurotova ekspedicija uništena u okršaju s brodovima britanske mornarice.
  • 28. 2. - Oficiri Novosrbije u Rusiji traže od carskih vlasti sopstvenu eparhiju, nakon što je već proglašen episkop Genadije Vasić - septembru mu odgovaraju da to nije potrebno. Komandant Horvat je ove godine takođe optužen za proneveru novca, vodi i kaznenu ekspediciju protiv dva gajdamačka odreda (protiv onih sa kojima ne sarađuje).[1]
  • 20. 3. - Veliki požar u Bostonu, stradalo je oko polovine grada.

April/Travanj – Jun/Lipanj Uredi

  • 7. 4. - Na britanskoj Jamajci izbija Tackyjev rat, velika pobuna robova.
  • 10. 4. - U Rusiji je osnovan Iževsk, tj. počinje gradnja brane i železare grofa Pjotra Šuvalova. Iževski zavod proizvodi od 1763, kada je prešao u državne ruke.
  • april - Alaungpayina burmanska vojska opseda sijamsku prestonicu Ayutthaya, ali povlače se već posle nekoliko dana zbog kraljeve bolesti. U ovom pohodu je za Burmu potvrđena gornja Tenasserimska obala.
  • 28. 4. - Bitka na polju Sainte-Foy: Francuzi, koji pokušavaju povratiti Kvebek, nadjačavaju Britance u blizini grada, i sutradan započinju opsadu.
  • 3. 5. - Japanski šogun Tokugawa Ieshige se povlači u korist sina Tokugawa Ieharua (vlada do 1786).
  • 11. 5. - Alaungpaya, konbaunški ujedinitelj Burme, umire na povratku iz Sijama, nasleđuje ga sin Naungdawgyi (do 1763), veći deo vladavine je suočen sa raznim pobunama.
  • 15. 5. - Francuzi napuštaju opsadu Kvebeka, pošto je Britancima stiglo pojačanje, nadmoćniji su na reci i izložili Francuze artiljerijskoj vatri. Grad je sada mesto okupljanja za akciju prema Montrealu.
  • maj - Bosanski vezir Mehmed-paša Kukavica kreće na Mostar, tražeći izručenje trojice ljudi, ali je napadnut. Mostarci se žale na njega a Porta ga smenjuje.[2]
  • 4. 6. - Britanski kolonisti iz Nove Engleske se počinju doseljavati na imanja protjeranih francuskih kolonista iz Akadije (današnja Nova Škotska).
  • 6. 6. - Nasljednica portugalskog prijestolja Marija udaje se za svog strica Petra (vladarski par 1777-86, ona samostalno 1786-1816, kraljica Brazila 1815-16).
  • 23. 6. - Treći šleski rat: Bitka kod Landeshuta je austrijska Laudonova pobeda, pruski komandant de la Motte Fouqué je ranjen i zarobljen.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan Uredi

  • 2. 7. - Britanci započinju trokraki pohod prema francuskom Montrealu.
  • 8. 7. - Bitka na rijeci Restigouche: Britanci uništili malu francusku flotilu koja nije uspjela pomoći Kvebeku.
  • 13 - 22. 7. - Prusi neuspešno opsedaju Drezden, kojeg drže Austrijanci - grad je dosta oštećen topovima.
  • 31. 7. - Bitka kod Warburga na zapadu Njemačke pobjeda je anglo-hanoverskih snaga: obranili su Vestfaliju, ali moraju napustiti Hesen-Kasel.
 
Pogled na Montreal i engleske brodove
  • 8. 9. - Francuski i indijanski rat: francuska predaja Amherstovim snagama u Montrealu, praktična britanska pobeda u ratu.
  • septembar - Mehmed-paša Kukavica odlazi iz Travnika, na njegovo mesto je postavljen Mehmed-paša Muhsinzade.
  • 18. 9. - Službeno osnovan grad Mayaguez na Portoriku.
  • 19. 9. - Petar Želalić i drugi zarobljenici se pobunili na brodu "Osmanska kruna" pored ostrva Kos, oteli ga i stigli do Malte 6. oktobra[3].
  • 20. 9. - Mletačkom Senatu saopštene predstavke pravoslavnih iz Dalmacije, pet dana kasnije izdata odluka o nezavisnosti od latinskih biskupa, za njih se zauzimala i Rusija.[4] Ovo je promena politike dalmatinskog proveditora Frančeska Dijeda koji je malo ranije tražio da svi sveštenici moraju imati patent katoličkih biskupa.[5]

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac Uredi

 
Dolazak nevjeste Izabele u Beč
  • 6. 10. - Vjenčanje austrijskog princa Josipa i španjolske princeze Izabele Parmske - ceremonije traju danima (ona umire već 1763).
  • 9. 10. - Sedmogodišnji rat: Ruske i austrijske trupe zauzimaju Berlin, ali Friedrich II sa svojom vojskom nastavlja otpor iz Šleske - okupatori se povlače već 12-og (u ruskom sastavu je bilo i srpskih jedinica[6], grof Černišev zauzeo grad "samo sa srpskim husarskim odredom i sa odeljenjem donskih kozaka"[7]).
  • 14. 10. - Habsburške snage zauzimaju Wittenberg nakon kratke opsade. Stradala je Crkva Svih Svetih, na čija je vrata Luther 1517 pribio svoje znamenite teze.
  • 15. 10. - Bitka kod Kloster Kampena je taktička francuska pobeda na zapadu Nemačke.
  • 25. 10. - Britanski princ George od Walesa nakon smrti svog djeda Georgea II preuzima britansko prijestolje kao kralj George III (do 1820, uz regentski period 1811-20). Prvi je iz hanoverskog doma rođen u Britaniji, sa engleskim kao prvim jezikom.
  • 4. 12. - Indijanci proklamuju mir sa Britancima u okolini Detroita.
  • 18. 12. - Na Jamajci je zabranjena afrička verska tradicija obeah, kao posledica Tackyjevog rata.

Kroz godinu Uredi

 
Panorama Beča
  • U Travniku je vođen spor između pravoslavne crkve (Vasilije Jovanović-Brkić) i franjevaca, od kojih su tražene dažbine - spor je rješen u korist fratara, "uz dobro mito".[8]
  • Lipik postaje vlasništvo obitelji daruvarskih grofova Janković (do 1861), ovih godina počinju zapisi o ljekovitoj vodi.[9]
  • Iz Bribira je preseljen vinodolski kastelanat i smješten u samostan pavlina u Crikvenici.
  • U Habsburškom carstvu se javljaju prve političke brošure o agrarnom pitanju, većinom se zauzimaju za urbarijalne reforme.[10]
  • U Rusiju se 1756-60 odselilo 1.499 Crnogoraca, ali jedan broj se vratio.[11]
  • Skopski biskup Matija Mazarek pominje albansku kolonizaciju u Srbiji.[12]
 
"Indija 1760"
  • Deportiranje isusovaca iz Brazila, među kojima je i Ignacije Szentmartony, koji ostaje u zatvoru do 1777.
  • Nove crkve: sv. Jurja u Primoštenu (tj. pregrađena), pribl. sv. Mihovila u Galovcu, obn. crkva sv. Martina u Brestovcu kod Požege
  • Palača Rigo u Novigradu.
  • 1760-67 - Londonski zid: ovih godina je srušeno sedam londonskih kapija, a rušenje zida se nastavlja i u sledećem stoleću.
  • John Joseph Merlin napravio primitivne rolšue.
  • Jean-Georges Noverre: Lettres sur la danse et les ballets.
  • Louis Claude Cadet de Gassicourt je sintetisao prva organometalska jedinjenja: "Kadeova pušljiva tečnost" sadrži kakodil i kakodil oksid.
  • Giovanni Arduino predlaže klasifikaciju geološkog vremena, među kojima nazive period tercijar i kvartar.
  • Johann Heinrich Lambert: Photometria, početak istoimene nauke.

Rođenja Uredi

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1760.

Smrti Uredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1760.

Reference Uredi

  1. ↑ "Сви смо у овој православној империји у добром здрављу,...". rastko.rs
  2. ↑ Istorija s. n. IV-1, 446
  3. ↑ Малтешки витез Петар Желалић С круном под ногама. politikin-zabavnik.co.rs 25. 9. 2015.
  4. ↑ Istorija s. n. IV-2, 54
  5. ↑ Ruski uticaj u Crnoj Gori i susedstvu. rastko.rs
  6. ↑ Istorija s. n. IV-1, 249
  7. ↑ Austriski porazi. rastko.rs
  8. ↑ Istorija s. n. IV-1, 460
  9. ↑ O Lipiku – općenito. lipik.hr
  10. ↑ Historija n. J. II, 1168
  11. ↑ Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića. rastko.rs
  12. ↑ Knjiga o Kosovu, Tursko doba. rastko.rs
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1760&oldid=41432705