Ovo je članak o godini 1749.

Godina 1749 (MDCCXIX) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek18. vijek19. vijek
Decenija: 1710-e  1720-e  1730-e  – 1740-e –  1750-e  1760-e  1770-e
Godine: 1746 1747 174817491750 1751 1752
Kraljevski vatromet prilikom koga je izveden Music for the Royal Fireworks.
1749. po kalendarima
Gregorijanski 1749. (MDCCXLIX)
Ab urbe condita 2502.
Islamski 1162–1163.
Iranski 1127–1128.
Hebrejski 5509–5510.
Bizantski 7257–7258.
Koptski 1465–1466.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1804–1805.
Shaka Samvat 1671–1672.
Kali Yuga 4850–4851.
Kineski
Kontinualno 4385–4386.
60 godina Yin Zemlja Zmija
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11749.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi
  • 1. 1. -   Građani Rume sklopili ugovor sa spahijom Markom Pejačevićem: smatraju se varošanima a ne podložnicima, imaju povlastice (skupština Sremske županije potvrdila 14. 4.).[1]
  • 3. 1. - Guverner New Hampshirea Benning Wentworth daje prvi grant zemlje zapadno od reke Connecticut, na prostoru koji potražuje i New York, a koji će na kraju postati Vermont.
  • 14. 1. - U Francuskoj su objavljeni detalji Aachenskog mira: radost mirom je zamenjena nezadovoljstvom i gnevom zbog odricanja od Austrijske Nizozemske (veći dio dan. Belgije).
  • 22. 1. - Mitropolit karlovački Isaija Antonović umro u Beču (sahranjen u Budimu najkasnije 1. marta).[2]
  • početkom godine - Pećki patrijarh Atanasije II dolazi u vizitaciju primorju u pratnji cetinjskog mitropolita Save Petrovića.[3] Atanasije poverava arhimandritu Vasiliju Petroviću da povrati relikvije koje je Arsenije IV odneo 1737, zbog čega ide u Beč[4] (ili 1750).
    • Vasilije je poslao svog čoveka ruskom poslaniku u Carigradu u vezi iseljavanja Crnogoraca u Rusiju.[5]
  • 10. 3. - U Travniku udavljen mostarski baša, "zli i opaki".[6]

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
  • maj, početkom - Novi beogradski muhafiz Šerif Halil Jusuf-paša dobio odobrenje od Porte da sakuplja porez u užičkom kraju - Šejh Mehmed i narod ponovo pokreću pobunu.[7]
  • 10. 5. - Mletački sindici-inkvizitori zabranjuju u Dalmaciji pozivanje gostiju na slavlja, kako bi se sprečili izgredi i rasipanje - mletački senat potvrđuje u julu, ali se stari običaji nastavljaju, a zabrane ponavljaju.[8]
  • maj - Francuski kraj Louis XV izdaje dva reformska dekreta, projekat ministra finansija d'Arnouvillea: izdate obveznice za otplatu ratnog duga od 36 miliona livri; ratni porez desetina se zamenjuje dvadesetinom, koja se odnosi i na plemstvo i sveštenstvo, što izaziva njihove otpore.
  • 19. 5. - Britanski kralj daje Ohajskoj kompaniji 200.000 jutara (81.000 ha) zemlje, uz mogućnost još 300.000. Irski trgovac George Croghan kupuje od Indijanaca manje-višu istu zemlju, ne znajući za grant.
  • 6. 6. - Na hospitalerskoj Malti otkrivena zavera za pobunu muslimanskih robova, planirana za Petrovdan 29. juna.
  • 16. ili 17. 6. - Spahijska konjica iz nekoliko sandžaka ušla u Užice, Šejh Mehmed je pružao otpor sa džamije dok nije pobegao u Bosnu (po predanju ubijen u Balotićima kod Rožaja).[7]

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi
 
Pavle Nenadović
  • 12. 7. - Na saboru u Karlovcima izabran novi mitropolit Pavle Nenadović (do 1768). Prihvaćen zahtev vlasti da se lepavinska eparhija spoji sa kostajničkom i karlovačkom, traženo je i da se aradska podeli između temišvarske i karansebeške (jer u privilegiji iz 1695. ima samo sedam episkopija)[2]
  • 18. 7. - Na saboru izabran odbor za pitanje zaduženosti Karlovačke mitropolije.[9]
  • 24. 7. - Denis Diderot je uhapšen nakon što je objavio "Pismo o slepima", Lettre sur les aveugles à l'usage de ceux qui voient, diskusiju o vidu u kojoj se otkrio kao ateista. Zatvoren je u zamku Vensen, posećuje ga Rousseau, pušten je početkom novembra.
    • Diderot je poverio Rousseauu da napiše članke o muzici za Enciklopediju koja se priprema. Rousseau je video oglas Dižonske akademije za esej na temu da li je obnova nauke i umetnosti pročistila moral - dogodine će biti nagrađen.
  • 25. 7. - Bećir-paša stigao u Travnik.[6]
  • 30. 7. - U Španiji pokrenuto Veliko hvatanje Cigana (Gran Redada de Gitanos): zatvoreno je 9.000 Roma, od nekoliko meseci do nekoliko godina, muškarci odvojeno od žena - većina je puštena usled lokalnih protesta.
  • leto - Francuski oficir Pierre Joseph Céloron de Blainville prolazi Ohajskom teritorijom i postavlja ploče kojim prisvaja zemlju za Francusku - frikcije sa Britancima u Americi će dovesti do Francuskog i indijanskog rata 1754-63.
  • 3. 8. - Počinje Drugi karnatički rat - u Bici kod Ambura Chanda Sahib, uz francusku pomoć, pobeđuje Anwaruddin Khana i postaje nawab Karnatika (do 1752).
  • 19. 8. - Nakon skoro tri decenije sukoba, Španci i Apači u San Antoniju u Teksasu sklapaju mir, zakopavanjem ratnih sekira
  • avgust - U Akadiji i Novoj Škotskoj počinje Rat oca Le Loutrea, otpor Indijanaca Mi'kmaq i francuskih naseljenika Britancima (do 1755).
  • 31. 8. - Iordache Stavrach je knez Moldavije umesto Konstantina Mavrokordata, koji je početkom ove godine ukinuo kmetstvo u zemlji.
  • 1. 9. - Francuzi vraćaju Britancima Madras.
  • septembar[6] - Izgorio gotovo sav Bihać; "u isto doba" izgorjela i Knežina na istoku Bosne, pa je sedište kadiluka preneseno u Vlasenicu.[10]
  • druga polovina godine - Ahmad bin Said al-Busaidi, vladar obale Omana, porazio je Bal'arab bin Himyara koji je vladao unutrašnjošću i tako postao neosporni vladar. Oman je oslobođen od persijske prevlasti.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
  • 2. 10. - Britanci u Novoj Škotskoj naređuju da se uznemiravaju i ubijaju Indijanci Mi'kmaci, daje se nagrada za njihove skalpove. U ovo vreme počinje Akadijski egzodus, skoro polovina Akadijaca se seli na teritorije pod francuskom kontrolom.
  • 26. 12. (15. 12. po j.k.) - Osnivanje Rostova na Donu: carica Jelisaveta je ukazom osnovala Temernicku carinu, iznad ušća rečice Temernik u Don (tvrđava Svetog Dimitrija Rostovskog izgrađena 1761-63, skraćeno nazvana Rostov, na Donu).

Kroz godinu

uredi
 
Canaletto: Westminsterska opatija sa procesijom vitezova od kupelji
  • Reorganizirana centralna nadleštva Habsburške monarhije, Austrijska i Češka dvorska kancelarija zamijenjene zajedničkim nadleštvima za unutrašnje i financijske poslove (Directorium in publicis et cameralibus) i vrhovni sudom (Oberste Justizstelle). U svim pokrajinama su 1747-49. organizirane pokrajinske vlade i sudovi. [11]
  • Reinkorporacija Tamiško-pomoriške krajine 1749-51.
  • Regulacija Banske krajine 1749-51.[12][13]
  • Ukinuti nedavno uvedeni desetina i novčani doprinos u Slavonskoj krajini, jer su se krajišnici bunili; stvorena jedna husarske regimenta umjesto dvije.[14] U Srem i Slavoniju ove godine upućena komisija na čelu sa preds. Ugarske dvorske komore Antonom Grašalkovićem.[15]
  • U Karlovcima je otvorena Pokrovobogorodična škola, kao bogoslovska škola (do 1769).
  • Zemun je vojnograničarski komunitet.[16]
  • Hrvatsko Primorje (bivši posjedi Zrinskih i Frankopana, Ozalj, Brod na Kupi i Ribnik) kupljeni od strane "Bečke bankovne komisije".[17]
  • Grof Anzelmo Kazimir Eltz počinje gradnju dvorca Eltz u Vukovaru.
  • Vladika Sava dolazio u Kotor radi mirenja - u gradu je bilo sukoba Crnogoraca i Albanaca.[18]
  • Afgansko Duranijsko carstvo se širi: mogulski vladar mu prepušta Pendžab, Sind i krajeve zapadno od Inda, Ahmed-šah Durani zatim kreće na zapad i priključuje Herat i Mašhad.
  • Francuzi su na Santo Domingu osnovali Port-au-Prince, glavni grad kolonije od 1770.
  • U Rusiji je pronađen Krasnojarski meteorit, prvi palasitski meteorit (kameno-željezni meteoriti, silikati u željeznoj matrici).

Rođeni

uredi

Umrli

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1749.

Reference

uredi
  1. Istorija s. n. IV-1, 267
  2. 2,0 2,1 Istorija s. n. IV-1, 272
  3. Istorija s. n. IV-1, 542
  4. Historija n. J. II, 1264
  5. Istorija s. n. IV-1, 508
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Nikola Lašvanin Ljetopis, str. 230-2
  7. 7,0 7,1 Istorija s. n. IV-1, 310-1
  8. Mijušković, Slavko. Stav tuđinskih vlasti prema narodnim običajima u Boki Kotorskoj. rastko.rs
  9. Istorija s. n. IV-1, 273
  10. Historija n. J. II, 1336
  11. Historija n. J. II, 870-1
  12. Historija n. J. II, 1038-9
  13. Historija n. J. II, 1056
  14. Historija n. J. II, 1047
  15. Istorija s. n. IV-1, 205-6
  16. Istorija s. n. IV-1, 257
  17. Historija n. J. II, 1095
  18. Istorija s. n. IV-1, 499
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)
  • Nikola Lašvanin: Ljetopis, priredio dr fra Ignacije Gavran, Sarajevo, Zagreb 2003