Ekvador
Republika Ekvador je država u Južnoj Americi. Glavni grad je Quito, dok je največi grad Guayaquil (Stanovništvo 3,000,000). Ekvador ukupno ima malo više od 13,000,000 ljudi.
República del Ecuador Republika Ekvador | |
|---|---|
| Geslo: La Paz y el Bienestar, la Gloria y el Triunfo (španski: "Mir i blagostanje, slava i trijumf") | |
| Himna: "Salve, Oh Patria" | |
| Glavni grad | Quito |
| Službeni jezici | španski (govore se i kečuanski i drugi indijanski jezici) |
| Leaders | |
| Daniel Noboa | |
| Verónica Abad Rojas | |
| Utemeljenje | Od Španske 24. maja 1822. |
| Površina | |
• Vode (%) | 8,8% |
| Stanovništvo | |
• Popis iz 2002 | 13.183.978 (62.) |
| Valuta | američki dolar1 |
| Vremenska zona | -5 (-6 na arhipelagu Galápagos) |
| Pozivni broj | 593 |
| Veb-domena | .ec |
(1) do 2000. sucre | |
Historija
urediU području današnjeg Ekvadora su od davnih vremena živele razne staro Američke kulture. Međutim, ove su osvojili Inke u petnestom veku i tako je do dolaska Evropljana Ekvador bio deo Carstva Inka. Španija je osvojila to područje 1534 godine, i tako se moderni Ekvador prvo pojavi u istoriji kao Španska kolonija.
Godine 1822 Ekvador dobija nezavisnost od Španije, i postane deo Velike Kolumbije. Ipak, ta super-država se uskoro raspada u tri različite države 1830 godine, jedna od njih Ekvador.
Devetnesti vek u istoriji Ekvadora poznat je po državnoj slabosti i nestabilnosti. Kasnim devetnestim vekom nad Ekvadorom vladaju strogo Katolički predsednici, sve do liberalne pobune Eloy Alfaroa 1895 godine.
Između 1904 i 1942, Ekvador gubi dosta teritorije u raznim ratovima sa njenim susedima. Največi i najvažniji je rat sa Peruom 1941 godine, koji se nije rešio do 1999 godine. 2000 godine je kriza u vladi Ekvadora, i tadašnji podpredsednik Gustavo Noboa' postaje novi predsednik nakon pobune Ekvadorskih indijanaca.
Vlada
urediU Ekvadoru, predsednik, potpredsednik, i članovi kongresa nakon izbora rade četiri godine. U Ekvadoru postoju petnaest ministarstava. Vođe regija, gradonačelnici, su direktno izabrani po popularnoj volji stanovništva. Sudije na narodnom sudu su izabrani u kongresu, i rade doživotno.
Od petnestog januara 2003 godine, predsednik Ekvadora je Lucio Gutierrez. Danas politička situacija u Ekvadoru je relativno sigurna i stabilna. Od 1996 godine i tadašnjih izbora, Ekvadorski indijanci više učestvuju u politici (Prije 1996 godine indijanci namerno nisu učestovali).
Političke podele
urediEkvador je administrativno podeljen na 24 provincije, to su su:
Geografija
uredi
Ekvador se nalazi u zapadnoj Južnoj Americi, između Perua i Kolumbije. Ukupna površina Ekvadora je 283,560 km². Od tih 283,560, 276,840 km² je zemlja a 6,720 km² voda. Čuveni Arhipelag Galápagos je također dio Ekvadora.
Ekvador ima obalu sa tihim Okeanom 2,237 kilometara duga. Sa Kolumbijom se graniči 590 km, a Peruom 1,420 km. Planina Chimborazo je najveća u Ekvadoru, sa visinom od 6,267 metara, dio Andi planina. Cotopaxi, najviši aktivni vulkan na svetu, se nalazi u Ekvadoru.
Ekvador se deli na četiri regije; Arhipelag Galápagos , La costa, La sierra, i El oriente. La costa na Španskom znači obala, i nalazi se u zapadnom Ekvadoru. La sierra je centralni ekvador, poznat po planinama, dok el oriente je istočni deo zemlje gde se nalazi šuma Amazon. Zemlja je podložna jakim potresima. U potresu 16. travnja 2016. godine poginulo je više od 350 i ranjeno preko 2 500 ljudi.[1]
Privreda
urediUlje, kojeg ima dosta u Ekvadoru, je bio centar Ekvadorske ekonomije u dvadesetom veku. Proizvodi kao banane i šečer su isto važni. 2000 godine, Valuta Ekvadora postaje Američki Dollar s nadom da bi se smanjila tadašnja ekonomska kriza. Od tada Ekvadorska ekonomija napreduje, ali sporo. Problemi se ekonomijom su imali veliki uticaj na Ekvadorsku politiku u prethodnih pet godina.
Stanovništvo
urediStanovništvo Ekvadora je otprilke 13,710,234 (2003). Največa etnička grupa su Mestizos (Mešoviti belci i indijanci) koji čine 65% od stanovništva. Indijanci slede sa 25%, a posle njih su belci sa 7% ukupnog Ekvadorskog stanovništva. 2003 godine čak 35% stanovništva je bilo mlađe od 14 godina starosti. 92.5% od Ekvadoraca mogu čitati i pisati. Oko 2 469 605 ekvadorskih državljana govori nekim od indijanskih jezika kao materinskim (9.4% od ukupnog stanovništva), a najrasprostranjeniji je kečuanski (2 300 000).
Prema prvom službenom državnom proračunu (ne popisu) Ekvador je 1882. imao 946 000 žitelja, a angloameričke procjene desetak godina kasnije govore o 1 300 000 do 2 000 000 ljudi.[2]
Kultura
urediKao mnoge druge Južno Američke zemlje, kultura Ekvadora je kombinacija Španske kulture, i kulture Indijanaca. Na kulturu Ekvadora uticala je i kultura Afrikanskih robova. 68% od Ekvadoraca su Katolici. Najpoznatiji deo Ekvadorske kulture je Ekvadorska muzika, ali Ekvador je imao nekoliko čuvenih južno Američkih pisaca i umetnika.
Izvori
uredi- ↑ www.24sata.hr, "Potres u Ekvadoru: Broj žrtava raste, pronađeno je 350 tijela", objavljeno i pristupljeno 18. travnja 2016.
- ↑ Mirjana Polić-Bobić, Rađanje hispanskoameričkog svijeta, Naklada LJEVAK d.o.o., Zagreb 2007., str. 238.
Vanjske veze
uredi
- Ekvador
- Galapagos Arhivirano 2005-03-22 na Wayback Machine-u
- Arhipelag Galapagos