1903

**1903. po kalendarima**
Gregorijanski	1903. (MCMIII)
Ab urbe condita	2656.
Islamski	1320–1321.
Iranski	1281–1282.
Hebrejski	5663–5664.
Bizantski	7411–7412.
Koptski	1619–1620.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1958–1959.
• Shaka Samvat	1825–1826.
• Kali Yuga	5004–5005.
	Kineski
• Kontinualno	4539–4540.
• 60 godina	Yin Voda Zec; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11903.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	19. vijek – 20. vijek – 21. vijek
Decenija:	1870-e 1880-e 1890-e – 1900-e – 1910-e 1920-e 1930-e
Godine:	1900 1901 1902 – 1903 – 1904 1905 1906

Godina 1903 (MCMIII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji uredi

Januar/Siječanj uredi

1. 1. - Kralj Edvard VII. proglašen indijskim carem.
9. 1. - Argentina i Čile potpisali protokol o razoružanju, nakon perioda trke u pomorskom naoružanju.
10. 1. - Poslednji vladar Sultanata Aceh, Alauddin Muhammad Da'ud Syah II, predao se Holanđanima; dugi Aceški rat se okončava sledeće godine.
januar - Sastanak albanskih plemenskih vođa u Lučkom Mostu (?) kod Đakovice - okrivljuju Srbe za reforme, odlučuju da ubiju najviđenije a ostale oteraju^[1].
januar - Prikazan američki film Life of an American Fireman, prvi put iskorišćenja tehnika paralelne montaže.
18. 1. - Prva radio-emisija iz SAD u Englesku, Marconijeva stanica prenela poruku predsednika Roosevelta kralju Edwardu VII.
22. 1. - Hay–Herránov ugovor: SAD bi od Kolumbije uzele pojas zemlje na Panamskom zemljouzu u večni najam (Kolumbijci su odbili ratifikaciju).

Februar/Veljača uredi

3. 2. - Britanci u Kanou svladali nigerijske pobunjenike.
11. 2. - Aleksandar i Draga posetili grob Milana Obrenovića u Krušedolu. U Zemunu ih svečano dočekao hrvatski ban Kuen Hedervari.
11. 2. - Oxnardski štrajk u Kaliforniji - japanski i meksički radnici se udružili.
15. 2. - Morris i Rose Michtom predstavili prvog plišanog medu (Teddy bear) u SAD.
20. 2. - Osnovano društvo Gajret za muslimanske učenike u BiH; osnivači su Safvet-beg Bašagić i Edhem Mulabdić.
23. 2. - Potpisan Kubansko-američki ugovor - SAD dobiva područje u Zaljevu Guantánamo u vječni najam.
26 - 27. 2. - Oluja Ulysses pogodila Britanska ostrva, jedna od najjačih poznata (u Joyceovom romanu Ulysses se pominju stabla koje je oluja oborila u Dublinu).

Mart/Ožujak uredi

1. 3. - José Batlle y Ordóñez novi predsednik Urugvaja (1903-07 i 1911-15) - u prvom mandatu okončanje dugog građanskog rata i sekularizacija.
2. 3. - Skupina zagrebačkih sveučilištaraca održala javnu skupštinu u kojoj je tražila financijsku samostalnost Hrvatske i Slavonije (→ Narodni pokret)^[2].
14. 3. - Senat SAD-a ratificira ugovor sa Kolumbijom.
mart - Počinju tzv. Radnički ratovi u Koloradu, niz štrajkova rudara zlata i srebra do sledeće godine, praćeni s dosta nasilja.
18. 3. - Turska vlada odobrila nemačkom kapitalu gradnju pruge Konya - Bagdad (Bagdadska željeznica).
25. 3. - Na novoj zgradi željezničke prometne uprave u zagrebačkoj Mihanovićevoj ulici postavljen natpis isključivo na mađarskom Magyar Királyi Államvasutak ("Mađarske kraljevske željeznice"), protivno Nagodbi^[2].
27. 3. - Masovne studentske demonstracije u Zagrebu protiv uvođenja mađarskog i njemačkog kao službenih jezika su ugušene od strane vojske.
mart - Albanci maltretiraju vučitrnske Srbe pod izgovorom potrage za oružjem^[3].

April/Travanj uredi

2. 4. - Krvavi sukob između studenata i policije u Španjolskoj
3. 4. (kal.?) - U Beograd je uvezen prvi automobil.^[4]
5. 4. (23. 3. po j.k.) - U Beogradu demonstriraju trgovački pomoćnici, navodno protiv služiteljskih isprava; pridružuju im se i đaci i velikoškolci, dolazi do meteža sa žandarmima i vojskom, u pucnjavi gine pet osoba.
7. 4. (25. 3. po j.k.) - "Puč od 25. marta" - kralj Aleksandar Obrenović prethodne večeri suspendovao ustav na 45 minuta kako bi raspustio Skupštinu i promenio neke zakone.
8. 4. - Datum kada su ruske trupe trebale napustiti Mandžuriju - u Japanu će studenti demonstrirati zbog neaktivnosti svoje vlade.
9. 4. - Rusifikacija Finske: car Nikolaj suspendovao ustav Velikog Vojvodstva, guverner Nikolaj Bobrikov dobija diktatorska ovlašćenja.
10. 4. - U Kosovskoj Mitrovici ubijen ruski konzul Grigorij Ščerbina^[5] - pobunjeni Albanci su u sukobu sa Osmanskom državom i srpskom rajom nakon što je Porta započela s nasilnim uvođenjem reformi.

Kolodvor u Zaprešiću

11. 4. - Početak narodnog pokreta u Hrvatskoj: na kolodvoru u Zaprešiću izvješena mađarska državna zastava, u sukobu sa seljacima poginuo po jedan s obe strane^[2] - dolazi do antimađarskih nemira širom Hrvatske.
14. 4. - Bugari ubijaju 165 muslimana u Makedoniji (?).
16. 4. - Demonstracije u Zagrebu zbog događaja u Zaprešiću.
19 - 21. 4. - Kišinjevski pogrom Jevreja u ruskoj Besarabiji nakon krvne klevete.
28. 4. - 1. 5. - Solunski atentati: bugarska anarhistička grupa "Solunske čamdžije" podmetnule nekoliko bombi u osmanskom Solunu.
28. 4. - Manzikertski zemljotres na istoku Turske, 3.500 mrtvih.
29. 4. - Deo grada Frank u današnjoj kanadskoj provinciji Alberta, zatrpan velikim klizištem stenja, poginulo 70-90 ljudi.

Maj/Svibanj uredi

Solunski atentati: ruševine Osmanske banke u Solunu

april/maj - Osnovan "SK Soko" najstariji fudbalski klub u Srbiji (od 1913 FK BASK).
1. 5. - Kralj Edward VII. u poseti Francuskoj, na koju će francuski predsednik Émile Loubet uzvratiti 6. jula - put ka Entente cordiale.
4. 5. - Goce Delčev poginuo u čarki sa Turcima blizu Banice kod Sera.
15. 5. - Streljan Victoriano Lorenzo, jedan od liberalnih lidera panamskog teatra kolumbijskog Rata hiljadu dana (1899-1902) - veliko nezadovoljstvo u Panami.
maj - U Francuskoj prikazan film La Vie et la passion de Jésus-Christ, jedan od prvih dugometražnih filmova (44 minuta).
19. 5. - Osnovana Buick Motor Company (od 1908. deo General Motors).
20. 5. - Masovne demonstracije u Kraljevini Hrvatska-Slavonija protiv bana Hedervarija dovode do proglašenja opsadnog stanja u Zagrebu i demonstracija Slavena na ostalim područjima Austro-Ugarske ^[6]. Nemogućnost povratka državne kontrole nad kraljevinom rezultira kratkotrajnim unapređenjem bana na poziciju premijera Ugarske 27. 6. 1903.
24. 5. - Kreće auto-trka Pariz-Madrid, poginulo osam osoba pa je trka prekinuta u Bordou, a vlasti su zaplenile vozila.
24. 5. - U Stuttgartu osnovano Nemačko motociklističko udruženje, od 1911. automobilski klub ADAC.
30. 5. - 1. 6. - Vrhunac demonstracija u Zagrebu, u akciju stupa i stajaća vojska.
maj - Sekretar Carigradske patrijaršije razgovarao sa mitropolitima u Bosni (podsticaj vladi da obnovi pregovore sa srpskim narodnim prvacima).

Jun/Juni/Lipanj uredi

Majski prevrat

1. 6. (19. 5. po j.k.) - Izbori u Srbiji, koje opozicija uglavnom bojkotuje, daju Skupštinu napunjenu isključivo vladinim poslanicima (glasalo se listićima umesto kuglicama, po zakonima koje je proglasio kralj).
11. 6. (29. 5. po j.k.) - Majski prevrat u Srbiji - oficiri ubili srpskog kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Dragu - kraj dinastije Obrenović. Takođe ubijena Dragina braća Nikola i Nikodije Lunjevica, predsednik vlade gen. Dimitrije Cincar-Marković, ministar vojni Milovan Pavlović, ranjen ministar unutr. poslova Velimir Todorović. Novi predsednik vlade je Jovan Avakumović.
- Velika Britanija i Holandija najupornije osuđuju ubistvo poslednjeg Obrenovića.
12. 6. - Rusifikacija u Jermeniji: zakon o nacionalizaciji imovine Armenske crkve, na šta će biti odgovoreno protestima i, nakon represije, kampanjom atentata na carske zvaničnike (imovina vraćena 1905).
14. 6. - Otvaranje Kineske istočne železnice koja kroz Mandžuriju povezuje Čitu sa Vladivostokom, kao i sa lukom Port Artur.
14. 6. - Grad Heppner, Oregon stradao u bujici, poginulo 238 osoba.

Petar I Karađorđević

15. 6. - Srpska skupština vratila Karađorđeviće na presto.
16. 6. - Henry Ford je u Detroitu osnovao Ford Motor Company, jednog od najstarijih, najutjecajnijih i najpoznatijih svjetskih proizvođača automobila.
16. 6. - Izbori za nemački Rajhstag: SPD 31,8% glasova i 81 mandat a Centrum 19,8% glasova i 100 mandata itd. - udobnu većinu imaju zagovornici zaštitnih carina i flotnih zakona.
18. 6. (5. 6. po j.k.) - Skupština Srbije donela novi ustav (u suštini onaj iz 1888; opet jednodomni parlament itd.).
19. 6. - Benito Mussolini uhapšen u Bernu jer je zagovarao nasilan radnički štrajk (zabeležen kao opasan marksista).
25. 6. (12. 6. po j.k.) - Kralj Petar I Karađorđević položio zakletvu; novi mandat Avakumovićeve vlade.
27. 6. - Károly Khuen-Héderváry "pao na više": s pozicije hrvatskog bana odlazi za mađarskog premijera (samo do studenog).
27. 6. - Aida de Acosta prva žena koja je letela Santos-Dumontovim motorizovanim dirižablom u Parizu, odn. nekom motorizovanom letelicom.
28. 6. - U Minhenu osnovan Deutsches Museum, danas najveći muzej nauke i tehnologije na svetu.

Jul/Juli/Srpanj uredi

Prvi Tour de France

1 - 19. 7. - Održana prva biciklistička trka Tour de France, u šest dugačkih etapa.
4. 7. - Novi hrvatski ban je grof Teodor Pejačević (do 1907).
7. 7. - Austrougarskoj Vladi predat sporazum bosanske vlade i srpskih prvaka, stvar se oteže Kalajevom smrću.
7. 7. - Britanci zauzeli Kalifat Sokoto, priključen Protektoratu Severna Nigerija.
13. 7. - Umro Béni Kállay, zajednički ministar financija Austro-Ugarske i administrator BiH, naslediće ga grof Ištvan Burijan (do 1912) - liberalizacija.

Wardenclyffska kula

14. 7. - Teslina Wardenclyffska kula izbacuje električna pražnjenja narednih dana - ali J. P. Morgan ne nastavlja finansiranje i kula više neće funkcionisati.
jul - Veliki generalni štrajk u južnoj Rusiji, tj. Transkavkaziji i Ukrajini (Kijev, Odesa, Tbilisi, Baku), sa preko 200.000 radnika.

Ford Model A

23. 7. - Prodat prvi Ford Model A, kupac je jedan zubar iz Čikaga.

Avgust/August/Kolovoz uredi

1. 8. (19. 7. po j.k.) - U Rusiji kanonizovan Serafim Sarovski.
2. 8. - Osnivački kongres Srpske socijaldemokratske partije i Radničkog saveza Srbije - predsednici glavne partijske uprave Dragiša Lapčević i Nikola Veličković, sekretari Kosta Jovanović i Radovan Dragović (od 13/26. 8. obnovljene "Radničke novine", zabranjene prošlog marta).
2. 8. - Ilindenski ustanak u Makedoniji. Ustanici su postigli određene uspehe ali turska vojska ubrzo guši ustanak. Hiljade izbeglica iz regije našlo ubežište u Bugarskoj.
2 - 4. 8. - Na sastanaku u Schaffhausenu, Švajcarska, odlučeno da bude osnovan Savez oslobođenja, liberalna ruska grupa s ciljem ustavne monarhije (postoji 1904-05, → Ustavotvorno-demokratska partija).

Pio X.

4. 8. - Kardinal i patrijarh Venecije Giuseppe Melchiorre Sarto postaje papa Pio X. (do 1914).
6 - 15. 8. - Štrajk rudara u Senjskom rudniku, Srbija, zbog nesreće i otpuštanja radnika - prihvaćeni zahtevi štrajkača (6. avgust je kasnije postao Dan rudara u Srbiji).
7. 8. - Károly Khuen-Héderváry već podnosi ostavku - okončanje opstrukcije u saboru je nemoguće nakon što je otkriveno da je njegov prijatelj, riječki guverner, László Szapáry pokušavao podmititi opoziciju u tom pravcu.
10. 8. - Požar u Pariškom metrou, 84 poginulih.
12. 8. - Kolumbijski Senat odbija ugovor sa SAD o gradnji Panamskog kanala.
12. 8. - Japanski poslanik u Sankt Peterburgu predstavio predlog osnove za dalje pregovore po pitanju Koreje i Mandžurije (ruski odgovor 3. 10.).
12. 8. (30. 7. po j.k.) - Admiral Jevgenij Aleksejev postavljen na čelo novosnovanog Namesništva Dalekog Istoka, što obuhvata i Mandžuriju.
avgust - U Koraćici kod Mladenovca ubijen liberalni političar Janićije Popović^[7].
14 - 16. 8. - Skupština primorskih Srba u Splitu - Antun Puljezi iz Dubrovnika izabran za predsednika upr. odbora Srpske narodne stranke, Antun Fabris sekretar.
18. 8. - Još dvije "Zaprešićke žrtve" u prosvjedima protiv mađarske zastave.
30. 7. - 23. 8. - Drugi kongres RSDRP u Briselu i Londonu: Ruska socijal-demokratska radnička partija se podelila na boljševike ("većince") i menjševike ("manjince"). Lenjin je želeo ograničeno članstvo sa jezgrom "profesionalnih revolucionara" a Julius Martov šire članstvo.
23. 8. - Počinje VI cionistički kongres, poslednji na kome učestvuje Theodor Herzl - izložen je britanski ugandanski program, ponuda 13.000 kv. km u današnjoj Ugandi i Keniji kao privremeni jevrejski nacionalni dom.
28. 8. (15. 8. po j.k.) - U Beogradu osnovano Kolo srpskih sestara, kulturno-prosvetno i humanitarno društvo.
29. 8. - Ruski ministar finansija Sergej Vite gubi položaj nakon sukoba sa ministrom unutrašnjih poslova Pleveom oko zemljišne reforme.
krajem avgusta - U Nišu ugušena vojna zavera protivnika majskih zaverenika.

Septembar/Rujan uredi

Izgrađena Zgrada Uprave fondova, danas Narodni muzej u Beogradu (slika iz 1914-15)

1. 9. - Makedonski pobunjenici digli u zrak mađarski parobrod, 29 mrtvih.
16. 9. - Britanski državni sekretar za kolonije Joseph Chamberlain podneo ostavku jer u vladi nema podršku za uvođenje carina.
21. 9. (8. 9. po j.k.) - Izbori u Srbiji, velika većina za radikale.
29. 9. - Pruska je prvi entitet koji zahteva obavezne vozačke dozvole.

ca. septembar - U Turskoj se uvodi agnam, porez na krupnu stoku, što izaziva negodovanje Srba; Turci kupe oružje iz srpskih sela Donjeg Kolašina i pljevaljske kaze.

Oktobar/Listopad uredi

1. 10. - Nemac Reinhold Burger patentirao termos bocu.
1. 10. - Prvi moderni World Series, finale američkog bejzbola.
2. 10. - Sporazum iz Mürzstega između Austrougarske i Rusije za reformsku akciju u Kosovskom, Bitoljskom i Solunskom vilajetu Osmanskog carstva (Austrougarska je zainteresovana za prodor u Solun, u čemu su joj prepreka Srbija i Crna Gora).
6. 10. - U Zagrebu osnovan HAŠK, Hrvatski akademski športski klub.
10. 10. - Emmeline Pankhurst i njene kćerke osnovale Ženski društveni i politički savez radi kampanje za žensko pravo glasa u Britaniji.
14. 10. - Čelnik ruske Kavkaske administracije knez Grigorij Golicin ranjen u atentatu jermenskih nacionalista Hnčaka.
15. 10. - Osnovan Muzej grada Beograda.
20. 10. - Arbitraža povlači granicu između Aljaske (teritorija SAD) i Kanade, čije inostrane poslove vodi V. Britanija - smatra se da nezadovoljstvo u Kanadi podstiče tamošnji nacionalizam.

Novembar/Studeni uredi

2. 11. - SAD šalje tri ratna broda u Panamu
3. 11. - Panama proglasila nezavisnost od Kolumbije uz ohrabrenje SAD.
3. 11. - István Tisza novi mađarski premijer, umesto Hedervaryja (do 1905).
6. 11. - SAD priznaje Panamu kao nezavisnu državu (do kraja godine i ostale velike sile, Srbija sledećeg juna).
7 - 8. 11. - Trumbić i Smodlaka u Dalmatinskom saboru: "narod će živjeti i poslije nje!" (Monarhije) "I van nje i izvan nje!!" - politika novoga kursa u Dalmaciji, za jedinstvo Srba i Hrvata (Supilo, Čingrija, Smodlaka, Trumbić).
11. 11. - Petrópoliski ugovor između Bolivije i Brazila: Brazil dobija područje Acre a Bolivija delić brazilske teritorije, novčanu isplatu i planiranu prugu.
18. 11. - Hay–Bunau-Varillin ugovor između SAD i Paname, stvorena Zona Panamskog kanala kao teritorija SAD (do 1979).
24. 11. - Sultan prihvatio predložene reforme u Makedoniji.
28. 11. - Petar Kočić pročitao javno u Beču svoju pripovetku "Jazavac pred sudom"^[8].

Decembar/Prosinac uredi

Let braće Wright

1. 12. - Prikazan kratki američki film "Velika pljačka vlaka", jedan od prvih vesterna, s mnogim inovativnim tehnikama (vestern Kit Carson prikazan u oktobru).
5. 12. - Otvorena zagrebačka Zvjezdarnica na Popovom tornju, prvi upravitelj Oton Kučera.
7. 12. - Umro skopski episkop Firmilijan Dražić, nasleđuje Sevastijan Debeljković (1904-05).
11. 12. - Kreće Britanska ekspedicija na Tibet (Britanci se plaše ruskog ulaska u tu zemlju).
15. 12. - Pregovori sa Burijanom o srpskoj crkveno-školskoj autonomiji u BiH, traju do 7. 1.
17. 12. - Braća Wright izveli prvi let motornim upravljanim zrakoplovom.^[9]
17. 12. - Braća Lumière prijavili sažetak patenta za Autochrome, proces kolor fotografije.
30. 12. - Požar u Čikaškom kazalištu Iroquois, gine 578 ljudi.
decembar, krajem - Sukob (pljačkaške?) čete iz Srbije sa turskom patrolom kod Sjenice.
30. 12. (kalendar?) - Ozvaničen Ustav sv. Sinoda pravoslavne crkve u Crnoj Gori.

Kroz godinu uredi

Bela Čikoš Sesija i Menci Klement Crnčić otvaraju Risarski i slikarski tečaj (kasnija Akademija likovnih umjetnosti).
Kneževina Crna Gora podeljena na pet oblasti (8. 4.?).
HE Jaruga na Krki, snaga 6 MW.
Osnovana Srpska banka u Mostaru.
Prikazan Meliesov film Le Royaume des fées.
Predložen Thompsonov model atoma ("puding od šljiva").
Osnovana firme Harley-Davidson, Kraft Foods, Telefunken.
Prvi put dodeljena književna nagrada Prix Goncourt.

Galerija BiH (→ Category:1903 photographs of Bosnia and Herzegovina)

Rođenja uredi

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1903.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak uredi

12. 1. - Igor Kurčatov, sovjetski nuklearni fizičar († 1960)
23. 1. - Jorge Eliécer Gaitán, kolumbijski političar († 1948)

1. 2. - Jovan Karamata, matematičar († 1967)
1. 2. - Omer Mujadžić, slikar, profesor († 1991)
8. 2. - Tunku Abdul Rahman, premijer Malezije († 1990)
9. 2. - Kosta Sivčev, konstruktor aviona († 1982)
11. 2. - Dušan Timotijević, novinar i filmski kritičar († 1967)
13. 2. - Georges Simenon, književnik († 1989)
18. 2. - Nikolaj Podgorni, predsednik Prezidijuma VS SSSR († 1983)
21. 2. - Raymond Queneau, književnik († 1976)
21. 2. - Anaïs Nin, književnica († 1977)
28. 2. - Vincente Minnelli, režiser († 1986)

9. 3. - Nada Purić, narodni heroj († 1941)
14. 3. - Mustafa Barzani, kurdski političar († 1979)
18. 3. - Galeazzo Ciano, fašistički diplomata, Mussolinijev zet († 1944)
21. 3. - Vlado Zečević, sveštenik i partizan († 1970)
24. 3. - Adolf Butenandt, njemački kemičar († 1995.)
25. 3. - Blagoje Parović-Šmit, revolucionar, španski borac († 1937)

April/Travanj – Jun/Lipanj uredi

19. 4. - Eliot Ness, agent Biroa za prohibiciju († 1957)
24. 4. - José Antonio Primo de Rivera, španski falangista († 1936)
25. 4. - Andrej Kolmogorov, matematičar († 1987)

2. 5. - Benjamin Spock, pedijatar († 1998)
3. 5. - Bing Crosby, pevač i glumac († 1977)
6. 5. - Đorđe Kosmajac, agent Specijalne policije († 1942)
8. 5. - Fernandel, francuski glumac († 1971)
29. 5. - Bob Hope, komičar i glumac († 2003)

6. 6. - Aram Hačaturjan, kompozitor († 1978)
8. 6. - Marguerite Yourcenar, belgijska spisateljica († 1987.)
11. 6. - Olga Karađorđević, kneginja Jugoslavije († 1997)
16. 6. - Ona Munson, američka glumica
19. 6. - Lou Gehrig, igrač bejzbola († 1941)
22. 6. - John Dillinger, pljačkaš banaka († 1934)
25. 6. - George Orwell, britanski književnik i novinar († 1950.)
27. 6. - Slaviša Vajner Čiča, narodni heroj († 1942)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan uredi

1. 7. - Amy Johnson, avijatičarka († 1941)
2. 7. - Olav V, kralj Norveške († 1991)
2. 7. - Alec Douglas-Home, britanski premijer († 1995)
7. 7. - Steven Runciman, istoričar († 2000)
11. 7. - Rudolf Abel, sovjetski špijun († 1971)
26. 7. - Estes Kefauver, američki političar († 1963)

3. 8. - Habib Bourguiba, prvi predsednik Tunisa († 2000)
7. 8. - Louis Leakey, arheolog i naturalista († 1972)
27. 8. - Anka Butorac, narodni heroj († 1942)

3. 9. - Risto Ratković, književnik († 1954)
11. 9. - Frano Alfirević, hrvatski pjesnik, esejist i putopisac († 1956.)
11. 9. - Theodor Adorno, filozof († 1969)
13. 9. - Branimir Ćosić, srpski književnik († 1934)
13. 9. - Claudette Colbert, glumica († 1996)
25. 9. - Mark Rothko, slikar († 1970)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac uredi

1. 10. - Vladimir Horowitz, američki pijanist ruskog porijekla († 1989.)
4. 10. - John Vincent Atanasoff, kompjuterski inženjer († 1995)
4. 10. - Ernst Kaltenbrunner, SS general, šef sigurnosne službe († 1946)
28. 10. - Evelyn Waugh, književnik († 1966)
30. 10. - Krunoslav Draganović, svećenik, povjesničar, emigrant († 1983)

7. 11. - Konrad Lorenz, austrijski prirodnjak, nobelovac za medicinu († 1989)
17.12. - Erskine Caldwell, američki književnik († 1987.)

4. 12. - Cornell Woolrich, američki pisac
11. 12. - Stanko Opačić Ćanica, učesnik NOB, društveno-politički radnik, golootočanin († 1994)
28. 12. - John von Neumann, matematičar († 1957)

Smrti uredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1903.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj uredi

2. 1. - Bono Dobroslav Nedić, književnik (* 1841)
3. 1. - Alois Hitler, Adolfov otac (* 1837)
4. 1. - Aleksandar Aksakov, istraživač paranormalnog (* 1832)
1. 2. - George Gabriel Stokes, matematičar i fizičar (* 1819)
8. 2. - Franjo Miličević, bh. književnik i tiskar (* 1835)
22. 2. - Hugo Wolf, kompozitor (* 1860)
26. 2. - Richard Jordan Gatling, konstruktor oružja (* 1818)
5. 3. - Dinko Politeo, novinar, političar (* 1854)
14. 3. - Matija Ban, književnik, političar (* 1818)
16. 3. - Roy Bean, pionir Divljeg zapada (* ca. 1825)
28. 3. - Émile Baudot, pionir telekomunikacija (* 1845)
4. 4. - Margaret Ann Neve, superstogodišnjakinja (* 1792)
11. 4. - Gemma Galgani, katolička svetica (* 1878)
17. 4. - Ivan Jesse Kujundžić, književnik (* 1842)
28. 4. - Stevan Binički, oficir austrijske pa srpske vojske (* 1840)
28. 4. - Josiah Willard Gibbs, fizikohemičar (* 1839)
4. 5. - Goce Delčev, bugarsko-makedonski revolucionar (* 1872)
4. 5. - Peko Pavlović, crnogorski vojvoda (* 1828)
8. 5. - Paul Gauguin, francuski slikar i grafičar (* 1848.)
20. 5. - Konstantin Vojnović, profesor, političar u Dalmaciji (* 1832)
11. 6. - Majski prevrat:
- Aleksandar i Draga Obrenović (* 1876 i 1864)
- Dimitrije Cincar-Marković, predsednik srpske vlade (* 1849)
- Milovan Pavlović, srpski ministar vojni (* 1842)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac uredi

13. 7. - Benjamin Kalaj, ministar financija AU, administrator BiH (* 1839)
17. 7. - James McNeill Whistler, slikar (* 1834)
20. 7. - Lav XIII., papa (* 1810.)
21. 7. - Panta Srećković, istoričar i akademik (* 1834)
1. 8. - Calamity Jane, žena s Divljeg zapada (* 1852)
22. 8. - Robert Gascoyne-Cecil, lord Salisbury, bivši premijer UK (* 1830)
4. 10. - Otto Weininger, filozof (* 1880)
1. 11. - Theodor Mommsen, njemački povjesničar i političar, nobelovac za književnost († 1817)
13. 11. - Camille Pissarro, slikar (* 1830)
7. 12. - Firmilijan Dražić, skopski episkop (* 1852)
8. 12. - Herbert Spencer, filozof (* 1820)
19. 12. - Uroš Trojanović, pesnik, novinar (* 1882)
23. 12. - Ivo Benko, astronom (* 1851)
28. 12. - Nikolaj Fjodorov, ruski religiozni mislilac i filozof (* 1829)

Nobelova nagrada za 1903. godinu uredi

Fizika: Antoine Henri Becquerel (otkriće "spontane radioaktivnosti"), Marie Curie i Pierre Curie (istraživanje radijacijskih pojava)
Kemija: Svante Arrhenius (teorija elektrolitske disocijacije)
Fiziologija i medicina: Niels Ryberg Finsen (lečenje lupus vulgarisa svetlosnom terapijom)
Književnost: Bjørnstjerne Bjørnson (poezija)
Mir: Sir William Randal Cremer (zagovornik međunarodne arbitracije)

Reference uredi

↑ Bataković. Kosovo Chronicles, Part Two. rastko.rs
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Dobrovšak 2008, 499
↑ Istorija srpskog naroda, knj. 6 tom 1, str. 284
↑ "Politika", 7. april 1939
↑ Više: Ubistvo konzula Ščerbine^{[mrtav link]}, Živorad Janković, pravoslavlje.spc.rs
↑ Croatia Revolt Spreads. query.nytimes.com
↑ Feliks Kanic, Srbija - Zemlja i stanovništvo, SKZ Beograd 1985, str. 341
↑ Јазавац пред судом. rastko.rs
↑ „Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk, North Carolina, to His Father Announcing Four Successful Flights, 1903 December 17”. World Digital Library. 1903-12-17. Pristupljeno 2013-07-22.

Literatura

Dobrovšak, Ljiljana (2008). Zaposlenici na željeznicama u Hrvatskoj 1903. godine (PDF). hrcak.srce.hr

[1] Bataković. Kosovo Chronicles, Part Two. rastko.rs

[dobrov499-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Dobrovšak 2008, 499

[3] Istorija srpskog naroda, knj. 6 tom 1, str. 284

[4] "Politika", 7. april 1939

[5] Više: Ubistvo konzula Ščerbine^{[mrtav link]}, Živorad Janković, pravoslavlje.spc.rs

[6] Croatia Revolt Spreads. query.nytimes.com

[7] Feliks Kanic, Srbija - Zemlja i stanovništvo, SKZ Beograd 1985, str. 341

[8] Јазавац пред судом. rastko.rs

[WDL-9] „Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk, North Carolina, to His Father Announcing Four Successful Flights, 1903 December 17”. World Digital Library. 1903-12-17. Pristupljeno 2013-07-22.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]