Firmilijan Dražić
Dimitrije "Firmilijan" Dražić (20. avgust 1852 — 7. decembar 1903) bio je skopski vladika od 1902. do 1903.[1] Prvi je Srbin na čelu Skopske eparhije nakon ukidanja Pećke patrijaršije.
| Dimitrije "Firmilijan" Dražić | |
|---|---|
| arhiepiskop | |
 | |
| Crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Dijeceza | Skopska eparhija |
| Ustoličen | 1899 |
| Stolovanje završilo | 1903 |
| Osobni detalji | |
| Rođenje | 20. 8. 1852. Šabac, Kneževina Srbija |
| Smrt | 7. 12. 1903. (dob: 51) Beograd, Kraljevina Srbija |
Jedan od najučenijih sveštenika uredi
Rođen je u Šapcu 20. avgusta 1852. kao Dimitrije Dražić. U Šapcu je završio gimnaziju i četiri godine je bio trgovac.[2] Zamonašio se 1869.[2] Bogosloviju je pohađao u Beogradu.[2] Teologiju je studirao prvo na ostrvu Halki u Mramornom moru, a onda u Atini.[1] Filozofiju je studirao u Pragu.[1] Od 1876. do 1878. administrirao je Vranjskom eparhijom.[2] Tokom 1880. izabran je za profesora beogradske bogoslovije.[2] Smatrali su ga jednim od najučenijih i najaktivnijih predstavnika crkve.[2]
Rektor bogoslovije uredi
Tokom 1883. nudili su mu tada upražnjen položaj mitropolita Srbije, ali Firmilijan je odbio tu čast.[1] Nakon toga postao je arhimandrit.[2] Bio je učitelj kraljevića Aleksandra Obrenovića.[1] [2] Kada je izabran za rektora beogradske bogoslovije osnovao je fond siromašnih bogoslova i kao novinu uveo javna predavanja.[2] Jedno vreme uređivao je Vesnik Srpske Crkve. Jedan je od osnivača Društva Sveti Sava tokom 1886. godine. Otišao je u Čikago 1891. na poziv američkih Srba i tu je jedno kraće vreme bio njihov paroh.[2]
Borba za Skopsku eparhiju i izbor za mitropolita uredi
Nakon Amerike otišao je u Carigrad da odatle pomogne srpskoj crkvi. Bilo je to teško vreme za srpsku pravoslavnu crkvu unutar Osmanskoga carstva, jer su Carigradska patrijaršija i Bugarska egzarhija imale zvanične dozvole turskih vlasti za nesmetan rad, a srpska crkva je morala da radi ilegalno ili u okvirima Carigradske patrijaršije. Bugarski egzarhat je nastojao da spreči funkcionisanje Srpske pravoslavne crkve u delu Stare Srbije koji uglavnom obuhvata današnju Makedoniju. Rad Egzarhata bio je najpre usmeren na preotimanje patrijaršijskih crkava i proterivanje njihovih sveštenika, a zatim i na sve one koji su se opirali bugarizaciji. Na udaru su se ubrzo našli i srpski sveštenici, učitelji i narodni prvaci. Srpska crkva je imala pravo da djeluje samo u okviru Carigradske patrijaršije, koja je bila pod grčkom kontrolom. U Carigradu je Firmilijan blisko sarađivao sa Stojanom Novakovićem. Izabran je 1897. za administratora Skopske eparhije, a 1899. za mitropolita Skopske eparhije.[2] Nakon ukidanja Pećke patrijaršije bio je prvi Srbin, koji je dobio taj položaj.[2] Međutim zbog velikih otpora rukopoložen je tek 1902.[2] Posle Ilindanskog ustanka u Makedoniji kao srpski skopski vladika napisao je srpskom konzulatu u Skoplju, na 12 avgusta 1903 g. sledeće: „U turskoj carevini sve su narodnosti podeljene na: 1. Muslimane, 2. Grke i 3. Bugare, a nema Srba nigde, i ako su ove zemlje Turci uzeli samo od Srba, koji su u njima živeli i imali svoju carevinu, a danas … kao da ih nikada nije bilo!”