1884
godina
(Preusmjereno sa stranice 1884.)
Godina 1884 (MDCCCLXXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom, odn. prijestupna godina koja počinje u nedjelju po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 18. vijek – 19. vijek – 20. vijek |
Decenija: | 1850-e 1860-e 1870-e – 1880-e – 1890-e 1900-e 1910-e |
Godine: | 1881 1882 1883 – 1884 – 1885 1886 1887 |
Gregorijanski | 1884. (MDCCCLXXXIV) |
Ab urbe condita | 2637. |
Islamski | 1301–1302. |
Iranski | 1262–1263. |
Hebrejski | 5644–5645. |
Bizantski | 7392–7393. |
Koptski | 1600–1601. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1939–1940. |
• Shaka Samvat | 1806–1807. |
• Kali Yuga | 4985–4986. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4520–4521. |
• 60 godina | Yang Drvo Majmun (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11884. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj
uredi- 2. 1. - Prvi pozorišni komad u Crnoj Gori - "Balkanska carica" knjaza Nikole Petrovića.
- 4. 1. - U Londonu osnovano socijalističko Fabijansko društvo.
- 6. 1. - Hermenegildo Capelo i Roberto Ivens na čelu portugalske ekspedicije koja istražuje prostor između Angole i Mozambika.
- 9. 1. - Objavljen intervju u kome Charles George Gordon napada politiku britanskog premijera Gladstona koji želi evakuirati Sudan, u kome traje Mahdijev rat.
- 18. 1. - Dr. William Price pokušava kremirati svog umrlog sina.
- januar (po j.k.) - Izbori u Srbiji, većina za vladu (radikalska opozicija onemogućena u radu posle gušenja Timočke bune prošlog novembra).
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Prvo izdanje Oxford English Dictionary.
- 4. 2. - Mahdijev rat, Prva bitka kod El Teba - Osman Digna porazio Bejker-pašu blizu crvenomorske obale (Digna ipak poražen krajem meseca u Drugoj bici kod El Taba).
- februar - Rusija anektirala oazu Merv u današnjem Turkmenistanu.
- 18. 2. - Charles George Gordon stigao u Kartum, kuda ga je britanska vlada poslala na inisistiranje javnog mnenja.
- 19. 2. (7. 2. po j.k.) - Milutin Garašanin novi predsednik vlade u Srbiji (do 1887), umesto Nikole Hristića koji se protivio kraljevim naprednjacima.
- 26. 2. - Britansko-portugalski sporazum: priznanje portugalskog suvereniteta na ušću Konga u zamenu za slobodnu plovidbu - sporazum počiva na istorijskim pretenzijama što će na Berlinskoj konferenciji biti odbačeno u korist principa efektivne okupacije.
Mart/Ožujak
uredi- 6 - 24. 3. - Tonkinska kampanja — Kampanja Bắc Ninh: Francuzi porazili kinesku armiju i osvojili vijetnamski grad.
- 13. 3. - Počela desetomesečna mahdistička Opsada Khartouma; istog dana bitka kod Tamaia, Digna poražen uz značajne gubitke na britanskoj strani.
- 13. 3. - Bitka kod Tamaia: Osman Digna ponovo potučen na istoku Sudana; vojnici iz naroda Hadendoa (Fuzzy-Wuzzy) se istakli hrabrošću.
- mart - Muslimanski modernisti Jamal ad-Din al-Afghani i Muhammad Abduh izdaju novine "Najjača veza" u Parizu.
- 21. 3. - Zakonom Waldeck-Rousseau odobreno stvaranje sindikata u Francuskoj.
- 25. 3. - Konferencija srpskih notabiliteta u Budimpešti: odbačen Bečkerečki program slobodoumne stranke iz '69, prihvataju Nagodbu iz '67; osnovana Stranka notabiliteta (Nika Maksimović, Svetislav Kasapinović i dr.).
- 28. 3. - U Berlinu osnovano privatno Društvo za nemačku kolonizaciju, od jeseni deluje u današnjoj Tanzaniji.
April/Travanj
uredi- 4. 4. - Ugovor iz Valparaísa između Čilea i Bolivije okončava Pacifički rat, ozvaničen bolivijski gubitak izlaza na more i rudnika nitrata.
- 13. 4. - Kikindska konferencija - skupština srpskih birača: dolazi do podele zbog usvajanja novog programa Miletićeve stranke koja menja ime u Srpska narodna stranka (obrisano "slobodoumna"). Stranka će se nakon ovoga podeliti na radikale (Jaša Tomić, novine "Zastava") i liberale (Mihailo Polit-Desančić).
- 14. 4. - Umro crnogorski mitropolit Visarion Ljubiša.
- april - U Rusiji zabranjen književni magazin Otečestvenjije zapiski.
- 20. 4. - Papina enciklika Humanum genus osuđuje masoneriju odn. filozofski naturalizam, narodni suverenitet i separaciju države i crkve.
- 21. 4. - Američki biznismen Minor Cooper Keith sklopio ugovor sa kostarikanskom vladom: spojiće prugom prestonicu San José sa atlantskom lukom Limón u zamenu za 3.200 kv.km zemlje (5% teritorije) i 99-godišnje upravljanje prugom (završena 1890); Keith već gaji banane, 1899. će biti suosnivač United Fruit Company.
- 24. 4. - Početak Njemačkog kolonijalnog carstva: Vlada odlučuje staviti pod zaštitu njemačke trgovačke interese u zaljeva Angra Pequena, kasniji Lüderitz, Namibija (zastava istaknuta 7. 8.). Bizmark se ranije protivio kolonijalizmu, dajući prednost evropskim poslovima.
- 28. 4. (16. 4. po j.k.) - Austrougarski nadvojvoda Rudolf i nadvojvotkinja Stéphanie u kratkoj poseti Beogradu.[1]
Maj/Svibanj
uredi- 8. 5. - U zatočeništvu u Taifu ubijen bivši veliki vezir Mithat-paša.
- 11. 5. - Tjencinski sporazum predviđa povlačenje kineske vojske iz Tonkina u zamenu za sveobuhvatni ugovor sa Francuskom.
- 15. 5. - Grupa nezavisnih umetnika izlaže u Parizu, u julu osnivaju Društvo nezavisnih umetnika.
- maj - Sprečen skup nove (provladine) Srpske narodne stranke u Uljmi, intervenisala žandarmerija i vojska, krvoproliće.
- 16. 5. - Angelo Moriondo patentirao espresso mašinu.
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 3. 6. (22. 5. po j.k.) - Bugari zauzeli bregovsku karaulu na (bivšem) delu srpske teritorije na desnoj obali Timoka[2].
- 3. 6. - Etiopsko-britanski ugovor, car Johanes IV dobija neke ustupke jer Britanci imaju probleme u Sudanu.
- 5. 6. - Građanski rat među Zuluima: Dinuzulu kaCetshwayo, Cetshwayov naslednik, uz pomoć Bura porazio Zibhebhu kaMaphithaa.
- 6. 6. - Nikola Tesla stiže u Njujork gde se zapošljava u Edison Machine Works.
- 6. 6. - Ugovor iz Huếa: francuski protektorat nad Tonkinom i Annamom (do 1949. s pauzom u vreme Drugog svetskog rata; Kočinkinu na krajnjem jugu imaju od 1862).
- 8. 6. - Na prijedlog Mihovila Pavlinovića, Dalmatinski sabor donio odluku da se sa strankama razgovara na hrvatskom jeziku i da se nitkog ne smije primiti u državnu službu ako uz talijanski jezik ne dokaže i poznavanje hrvatskoga jezika.[3]
- 9. 6. - Srbija prekinula diplomatske odnose sa Bugarskom, nakon što ova nije pristala na ultimatum za povlačenje sa bregovskog imanja i da ukloni srpske emigrante sa granice.
- 13. 6. - Statut o osnivanju parohijskih škola u Rusiji, pod jurizdikcijom Svetog sinoda - do 1903. broj škola će se uvećati sa 5.517 na 44.421[4].
- 13 - 19. 6. - Izbori za Ugarski sabor, uobičajena pobeda vladinih liberala (izabrano 8 Srba, tri čista vladinovca, samo jedan pravi narodnjak, Miša Dimitrijević u Titelu).
- 16. 6. - Prvi školski rat u Belgiji se okončava: klerikalac Jules Malou postaje premijer i poništava sekularizaciju obrazovanja.
- 16. 6. - Na njujorškom Coney Island otvorena Switchback Railway, prvi tobogan (vlak smrti, roller coaster).
- 17. 6. - Francuski protektorat u Kambodži: pokušaj zbacivanja kralja Norodoma, pojačan protektorat.
- 23. 6. (11. 6. po j.k.) - Novi ili izmenjeni zakoni u Srbiji, kao posledice Timočke bune: umanjena sloboda štampe, otežano osnivanje stranaka i držanje zborova, sužena samouprava opština, predviđeno je njihovo uvećanje (najmanje 500 poreskih glava), umesto "sejmena" uvedena žandarmerija kao redovan kadar.
- 23. 6. - Uveden parlamentarizam u Norveškoj (tada u uniji sa Švedskom).
- 23. 6. - Francuzi tvrde da su ih Kinezi sačekali u zasedi kod Bắc Lệa na severu Vijetnama - gnev u Parizu vodi ka ratnoj opciji.
- 26. 6. - Reformisan poreski sistem u Srbiji; uveden monopol na trgovinu duvanom.
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 2. 7. - Osnovana Narodna banka Srbije, pod imenom Privilegovana narodna banka Kraljevine Srbije; prvi guverner Aleksa Spasić.
- 5 i 14. 7. - Uspostavljeni nemački protektorati u Togolandu i Kamerunu (prvi guverner Gustav Nachtigal).
- 6. 7. - U Nemačkoj donesen zakon o nezgodama na radu.
- 11. 7. - Liberal Petko Karavelov po drugi put na čelu bugarske vlade (do 1886).
- 14. 7. - Britanski Somaliland: Britanci se instalirali u Berberi (kolonija traje 1884-1940. i 1941-60).
- 20. 7. - Pobuna naroda Massingire u portugalskom Mozambiku[5].
- 27. 7. - U Francuskoj ozakonjen razvod, ukinut u vreme Restauracije 1816.
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Francuski funkcioner Léonce Lagarde preuzima položaj guvernera Teritorije Obock - kasnije sklapa ugovore sa lokalnim poglavarima, iz čega nastaje Francuska Somalska Obala (od 1977. Džibuti).
- 3. 8. - Završen je železnički most u Beogradu na reci Savi, a narednog meseca puštena je u saobraćaj pruga Zemun-Beograd. Most je razaran u oba svetska rata i potom obnavljan.
- 5. 8. - Počeli radovi na pijedestalu za Kip slobode.
- 5. 8. - Buri osnovali Nieuwe Republiek na zemlji koju im je dao Dinuzulu kaCetshwayo (traje do 1888).
- 5. 8. - Keelunška kampanja: Francuzi se iskrcavaju na severu kineskog Tajvana, ali se već sutradan moraju povući.
- 7. 8. - Istaknuta njemačka zastava u zaljevu Angra Pequena, kasniji Lüderitz, čime nastaje Njemačka Jugozapadna Afrika (do 1915).
- 12. 8. - Mitrofan Ban imenovan za crnogorskog mitropolita (do 1920).
- avgust - Počinje Građanski rat u Kolumbiji (1884-85), koji će dovesti do transformacije Sjedinjenih Kolumbijskih Država u centralizovaniju Republiku Kolumbiju 1886.
- 23 - 26. 8. - Bitka kod Fuzhoua je početak Kinesko-francuskog rata, francuski Dalekoistočni eskadron uništio kinesku Fukiensku flotu.
- 28. 8. - Hrvatski Sabor prihvatio zakonsku osnovu uređenja srpske crkveno-školske autonomije i upotrebe ćirilice, ali Kuen odlaže potvrdu do '87.
- 30. 8. -
- Završio se mandat Jovanu Radanoviću a počeo Stevanu Peci Popoviću kao gradonačelniku Novog Sada
- Nakon četiri godine gradnje, svečano je otvorena zgrada Beogradske železničke stanice.
Septembar/Rujan
uredi- 3. 9. - Bogati filantrop Gregorio Pacheco je novi predsednik Bolivije (do 1884), ulazi u savez sa konzervativcima koji ostaju na vlasti do 1899.
- 4. 9. (23. 8. po j.k.) - Novi univerzitetski statut u Rusiji, ukinuta autonomija univerziteta, zabranjena studentska udruženja.
- 5. 9. - Iz manastira Ždrebaonika u Bjelopavlićima, u manastir Kosijerevo prenesene mošti Sv. Arsenija, drugog srpskog arhiepiskopa i učenika Sv. Save[6].
- 10. 9. - Pušten je u promet konjski tramvaj u Osijeku.
- 15. 9. (3. 9. po j.k.) - Iz Beograda je krenuo prvi putnički voz na pruzi Beograd-Niš, prvoj u Srbiji, započetoj 21. juna 1881. Ispraćaju voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča, Budimpešte i Pariza. Voz je krenuo u 8:30, a u Niš je stigao u 18:23. Istovremeno otvorena austrougarska pruga Subotica-Zemun-Beograd.
- 15. 9. - Karl Koller prezentirao kokain kao lokalni anestetik u operacijama oka.
- septembar - Bitka na "Bojnoj planini" u Queenslandu, preko 200 Aboridžina Kalkadoona ubijeno iz odmazde za ranija ubistva naseljenika.
- 15 - 17. 9. - Sastanak tri cara, ruskog, nemačkog i austrougarskog, u Skjernjevicama, u ruskoj Poljskoj.
- 16 - 19. 9. - Izbori za hrvatski sabor, pobjeda Narodne stranke; među novoizabranima je i Josip Frank kao samostalni zastupnik.
- 29. 9. - Spajanjem dve ranije partije, u Ugarskoj osnovana Partija nezavisnosti i '48.
Oktobar/Listopad
uredi- 1. 10. - Keelunška kampanja: Francuzi uspevaju zauzeti tvrđavu Keelung, ali se zatim nalaze pod opsadom do aprila.
- 4. 10. - Srpska vlada dogovorila inostrani zajam od nominalnih 40 miliona dinara za isplatu zaostalih dugova; strane banke kontrolišu prodaju taksenih marki (zalog za vraćanje duga).
- 7. 10. - Gustavo Bianchi i još dvojica italijanskih istraživača ubijeni u Afarskoj depresiji.
- 8. 10. - Bitka kod Tamsuija: Kinezi porazili Francuze koji su se iskrcali na severu Tajvana.
- 13. 10. - Konferencija o međunarodnom meridijanu u Washingtonu, DC - određeno da početni meridijan prolazi kroz Griničku opservatoriju (→ Grinički meridijan, Univerzalno vrijeme).
- 16. 10. - Srpski samostalci pokrenuli "Srbobran" u Zagrebu (opoziciono prema Kuenovoj vladi).
- oktobar - U Srbiji izašao radikalski list "Odjek".
- oktobar - Ugarska vlada zabranila uvoz svinja iz Srbije - razočaranje u austrofilsku politiku.
- oktobar - Članovi Srpske samostalnog kluba u Hrvatskom saboru će istovremeno biti i članovi provladinog Kluba Narodne stranke.
- oktobar - Hiram Maxim predstavio prototip mitraljeza kasnije prozvanog "Maksim".
- 18. 10. - Nakon smrti Muteese I, novi kralj Bugande je Mwanga II, proganjaće misionare i hrišćane.
- 23. 10. - Na Borneu dolazi do Mandorske pobune Kineza i Dajaka protiv holandske vlasti, što vodi nestanku kineske Republike Lanfang.
- 28. 10. - Izbori u Nemačkoj: katolički Centar ostaje najveća partija, socijaldemokrati udvostručili broj mesta, uprkos Bizmarkovim naporima da ih oslabi.
- 31. 10. - Chichibuski incident: velika seoska buna u Japanu, ugušena desetak dana kasnije.
Novembar/Studeni
uredi- 2. 11. - Temišvar postaje prvi evropski grad s električnom uličnom rasvjetom.
- 3. 11. - Nemačka Nova Gvineja: pod okriljem Nemačke novogvinejske kompanije istaknuta nemačka zastava na Novoj Gvineji (Zemlja Kajzera Vilhelma, severoistočni deo ostrva) i Bizmarkovom arhipelagu.
- 4. 11. - Njujorški guverner Grover Cleveland izabran s malom razlikom za predsjednika SAD kao prvi demokrat nakon građanskog rata (odn. od 1856).
- 6. 11. - Teritorija Papua (jugoistočni deo Nove Gvineje) postaje britanski protektorat, uz finansijsku pomoć australskih kolonija.
- 6 - 12. 11. - Katovička konferencija grupa Hovevei Zion iz raznih zemalja: podrška jevrejskim naseljima u Palestini.
- 8. 11. - Budući patrijarh srpski Dimitrije izabran za episkopa niškog.
- 9. 11. - U Zagrebu otvorena Strossmayerova galerija starih majstora.
- 15. 11. - Počinje Berlinska konferencija (nazvana i Kongoanska ili Zapadnoafrička konferencija) o regulisanju evropske kolonizacije i trgovine u Africi - traje do februara, smatra se formalizacijom Utrke za Afriku (→ Novi imperijalizam).
- 17. 11. - Osnovano prvo Velosipedsko (biciklističko) društvo u Beogradu.
- 19. 11. - Bitka kod Yu Oca: Francuzi porazili Armiju crne zastave na severu Vijetnama.
- 24. 11. - Opsada Tuyên Quanga: Kinezi započinju neuspešnu opsadu grada u severnom Vijetnamu (do marta).
- 25. 11. - Prvi tečaj engleskog na Velikoj školi u Beogradu.
Decembar/Prosinac
uredi- 1. 12. - Porfirio Díaz po treći put predsednik Meksika: period Porfiriato označen stabilnošću i modernizacijom ali i represijom i siromašenjem seljaštva - biće zbačen u revoluciji 1911.
- 1. 12. - U Nemačkom Rajhu stupa na snagu zakon o zdravstvenom osiguranju.
- 1. 12. - Otvoren prvi Salon nezavisnih umetnika u Parizu, Georges Seurat izložio "Kupače kod Asnièresa".
- 2. 12. - U današnjoj Tanzaniji umro Mirambo, poglavica Njamvezija.
- 4. 12. - Carl Peters sklopio ugovor sa poglavicom regiona Uzagara - prethodnica Nemačke Istočne Afrike.
- 4. 12. - Gapsinski puč: projapanski oficiri u Koreji izvode udar koji kineski garnizon suzbija.
- 6. 12. - Washingtonov spomenik završen postavljanjem aluminijumskog vrha, trenutno najvećeg izlivenog komada aluminijuma na svetu, koji sada ima vrednost sličnu srebru. Spomenik je sa 169 m najviša građevina na svetu do podizanja Ajfelove kule 1889.
- 6. 12. - Tzv. Treći reformski akt proširuje pravo glasa u UK na 60% muškaraca (u Engleskoj i Velsu 2/3, u Irskoj 1/2).
- 10. 12. - U UK i Kanadi objavljen Twainov roman Adventures of Huckleberry Finn.
Kroz godinu
uredi- Prvo električno osvetljenje u Srbiji proradilo u pogonu Vojno-tehničkog zavoda u Kragujevcu.
- U okviru Pamučne industrije u Dugoj Resi napravljena i mala hidroelektrana.
- Prvi hotel na Jadranu je "Kvarner" u Opatiji.
- Modra špilja na Biševu otvorena za javnost nakon što je miniranjem otvoren ulaz.
- Ponovo otvoren Papinski hrvatski zavod svetog Jeronima (pod imenom Collegium Hieronymium pro chroatia gente).
- Osniva se prva moderna solana u Tuzli.
- U Zavidovićima osnovana firma Eissler und Ortlieb za eksploataciju šume u bazenu Krivaje.
- Austrougarska vlada osnovala pravoslavnu bogosloviju u Reljevu kod Sarajeva[7].
- Stevan Stojanović Mokranjac nastavlja svoje studije u Rimu koje je privremeno prekinuo godinu dana ranije.
- Episkop Nikodim Milaš izdaje jedno od svojih važnijih dela Krmčija Savinska.
- Panika 1884. u SAD (deo Depresije 1882-85).
- Britanci uspostavili Protektorat Naftnih reka u delti Nigera.
- U Francuskoj je osnovano Centralno društvo za poboljšanje rasa pasa.
- Nauka i tehnika
- George Eastman patentirao film u rolni.
- Lewis Waterman patentirao naliv-pero.
- Jacobus Henricus van 't Hoff objavio "Studije hemijske dinamike".
- Svante Arenijus opisao u doktorskoj disertaciji na Univerzitetu u Upsali mehanizam kretanja čestica prema katodi ili anodi.
- Ludwig Boltzmann reformulirao Stefan-Bolcmanov zakon.
- Engelsova knjiga "Poreklo porodice, privatne imovine i države".
Rođenja
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 12. 1. - Texas Guinan, glumica, preduzetnica († 1933)
- 13. 1. - Sophie Tucker, glumica, komičarka, pevačica († 1966)
- 23. 1. - George McManus, crtač stripa († 1954)
- 28. 1. - Auguste Piccard, fizičar, pronalazač, istraživač († 1962)
- 28. 1. - Jean Piccard, hemičar, inženjer, balonista († 1963)
- 31. 1. - Theodor Heuss, prvi predsednik SR Nemačke († 1963)
- 1. 2. - Jevgenij Zamjatin, književnik († 1937)
- 4. 2. - Veljko Petrović, srpski književnik († 1967)
- 6. 2. - Stjepan Bojničić, hrvatski glumac († 1927)
- 12. 2. - Max Beckmann, umetnik († 1950)
- 12. 2. - Marie Vassilieff, slikarica († 1957)
- 23. 2. - Casimir Funk, proučavalac vitamina († 1967)
- 13. 3. - Đuro Basariček, hrvatski političar († 1928.)
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 4. 4. - Isoroku Yamamoto, japanski admiral († 1943)
- 7. 4. - Bronisław Malinowski, antropolog († 1942)
- 1. 5. - Irinej Ćirić, episkop bački († 1955)
- 8. 5. - Harry Truman, predsednik SAD († 1972)
- 14. 5. - Claude Dornier, nemački proizvođač aviona († 1969)
- 20. 5. - Leon Schlesinger, filmski producent († 1949)
- 27. 5. - Max Brod, pisac († 1968)
- 28. 5. - Edvard Beneš, predsednik Čehoslovačke († 1948)
- 13. 6. - Anton Drexler, nemački političar († 1942)
- 14. 6. - Mihajlo Petrović, srpski pilot († 1913)
- 16. 6. - Milutin Uskoković, srpski pisac († 1915)
- 18. 6. - Édouard Daladier, premijer Francuske († 1970)
- 21. 6. - Claude Auchinleck, britanski feldmaršal († 1981)
- 30. 6. - Franz Halder, nemački general († 1972)
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 7. 7. - Lion Feuchtwanger, književnik († 1958)
- 12. 7. - Amedeo Modigliani, talijanski slikar židovskog podrijekla († 1920.)
- 19. 7. - Sava Gornjokarlovački, episkop SPC, sveštenomučenik († 1941)
- 21. 7. - Ivan Đaja, srpski biolog i fiziolog († 1957)
- 23. 7. - Emil Jannings, glumac († 1950)
- 13. 8. - Stjepan Ivšić, jezikoslovac († 1962)
- 27. 8. - Vincent Auriol, predsednik Francuske († 1966)
- 6. 9. - Sekula Drljević, crnogorski političar († 1945)
- 23. 9. - Borivoje Mirković, general JV († 1969)
- 24. 9. - Vojislav Jovanović - Marambo, diplomata, književnik († 1968)
- 24. 9. - Hugo Schmeisser, projektant oružja († 1953)
- 24. 9. - İsmet İnönü, turski general i predsednik († 1973)
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 8. 10. - Walther von Reichenau, nemački feldmaršal († 1942)
- 11. 10. - Eleanor Roosevelt, Prva dama SAD († 1962)
- 27. 10. - Miloje Milojević, srpski kompozitor († 1946)
- 4. 11. - Jelena Karađorđević, najstarije dete Petra Karađorđevića († 1962)
- 4. 11. - Harry Ferguson, inženjer, izumitelj († 1960)
- 8. 11. - Hermann Rorschach, psihijatar († 1922)
- nov. - Miloš Moskovljević, lingvista, filolog, političar († 1968)
- 22. 11. - Jovan Hadži, biolog, akademik († 1972)
- 23. 11. - Smail-aga Ćemalović, mostarski gradonačelnik († 1945)
- 3. 12. - Rajendra Prasad, prvi predsednik Indije († 1963)
- 20. 12. - Eduard Miloslavić, hrvatski patolog († 1953)
- 25. 12. - Dušan Popović, novinar, publicista, prevodilac, političar († 1918)
- 25. 12. - Evelyn Nesbit, glumica, model († 1967)
- 30. 12. - Hideki Tōjō, japanski general i premijer († 1948)
Smrti
urediJanuar/Siječanj – Jun/Lipanj
uredi- 6. 1. - Gregor Mendel, začetnik klasične genetike (* 1822)
- 14. 1. - Philippe Suchard, proizvođač čokolade (* 1797)
- 8. 2. - Cetshwayo kaMpande, bivši kralj Zulua (* ca. 1826)
- 17. 2. - Sidonija Erdödy Rubido, operna pjevačica, sopran (* 1819)
- 17. 2. - Heinrich Berghaus, kartograf (* 1797)
- 19. 3. - Nestor Popović, episkop niški (* 1833)
- 28. 3. - Prince Leopold, Duke of Albany, najmlađi sin kraljice Viktorije (* 1853)
- 6. 4. - Emanuel Geibel, njemački književnik (* 1815)
- 14. 4. - Visarion Ljubiša, crnogorski mitropolit (* 1823)
- 22. 4. - Marie Taglioni, balerina (* 1804)
- 23. 4. - Andrija Vuković, inženjer, arhitekta (* 1812)
- 2. 5. - Mihail Rajevski, ruski sveštenik, naučnik (* 1811)
- 4. 5. - Marija Ana Savojska, udovica cara Ferdinanda I (* 1803)
- 12. 5. - Bedřich Smetana, češki skladatelj (* 1824.)
- 13. 5. - Cyrus McCormick, projektant mehaničke žetelice (* 1809)
- 16. 5. - Ignac Kristijanović, kajkavski književnik (* 1796)
- 13. 6. - Jan Arnošt Smoler, lužičkosrpski filolog (* 1816)
- 19. 6. - Johann Gustav Droysen, historičar (* 1808)
- 21. 6. - Alexander van Oranje-Nassau, holandski prestolonaslednik (* 1851)
- 26. 6. - Jacques-Joseph Moreau, psihijatar, istraživač droga (* 1804)
Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac
uredi- 1. 7. - Allan Pinkerton, američki detektiv (* 1819)
- 10. 7. - Karl Richard Lepsius, egiptolog (* 1810)
- 10. 7. - Paul Morphy, šahista (* 1837)
- 8. 8. - Miroslav Tirš, filozof, osnivač Sokolskog pokreta (* 1832)
- 14. 8. - Đorđe Karađorđević, zet Miše Anastasijevića (* 1827)
- 10. 9. - George Bentham, botaničar (* 1800)
- 12. 10. - Emerih Lindenmajer, lekar u Srbiji (* 1806)
- 17. 10. - Dimitrije Matić, filozof, političar (* 1821)
- 31. 10. - Marie Bashkirtseff, slikarica (* 1858)
- 11. 11. - Alfred Brehm, zoolog (* 1829)
- 25. 11. - Hermann Kolbe, hemičar (* 1818)
- 24. 12. - Jovan Mašin, lekar u Srbiji, svekar Drage Lunjevica (* 1820)
Kroz godinu
uredi- Đorđe Brkić, geolog (* 1832)
Reference
uredi- ↑ "Srpske novine", 19. april 1884
- ↑ Ćorović, Vladimir Srpsko-bugarski rat i njegove posledice. rastko.rs
- ↑ Pavao Jerolimov: Na današnji dan. Arhivirano 2014-10-19 na Wayback Machine-u, Zadarski list, 8. lipnja
- ↑ Walter Moss (1 October 2004). A History of Russia Volume 2: Since 1855. Anthem Press. str. 161–. ISBN 978-0-85728-739-7.
- ↑ Allen F. Isaacman; Barbara Isaacman (1976). The Tradition of Resistance in Mozambique: The Zambesi Valley, 1850-1921. University of California Press. str. 132–. ISBN 978-0-520-03065-7.
- ↑ Stamatović, mr Aleksandar. Mitropolija Crnogorsko - primorska od 1851. do 1991. godine. rastko.rs
- ↑ Ćorović, Vladimir. Bosna i Hercegovina - Društveni odnošaji. rastko.rs