1890

godina
(Preusmjereno sa stranice 1890.)

Godina 1890 (MDCCCXC) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 18. vijek19. vijek20. vijek
Decenija: 1860-e  1870-e  1880-e  – 1890-e –  1900-e  1910-e  1920-e
Godine: 1887 1888 188918901891 1892 1893
1890. po kalendarima
Gregorijanski 1890. (MDCCCXC)
Ab urbe condita 2643.
Islamski 1307–1308.
Iranski 1268–1269.
Hebrejski 5650–5651.
Bizantski 7398–7399.
Koptski 1606–1607.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1945–1946.
Shaka Samvat 1812–1813.
Kali Yuga 4991–4992.
Kineski
Kontinualno 4526–4527.
60 godina Yang Metal Tigar
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11890.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era


Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi

Februar/Veljača

uredi
  • februar (po j.k.) - Predsednik srpske skupštine Nikola Pašić primljen u Rusiji s velikim počastima, dogovorio nabavku oružja i zajam.
  • 4. 2. - Nemački car Wilhelm II doneo Februarsku uredbu o zaštiti radnika, protivno savetu kancelara Bizmarka.
  • 20. 2. - Izbori za nemački Rajhstag: socijaldemokrati dobijaju najviše glasova, 19,7%, ali su zbog izbornog zakona peti po broju mandata.
  • 21. 2. - 4. 10. - Prvi franko-dahomejski rat.
  • 22. 2. - Srbija preuzela monopol soli od Anglo-austrijske banke.
  • 22. 2. - Pucanje brane Walnut Grove u Arizoni, poginulo između 50 i 150 ljudi.
  • 26. 2. - Država preuzima veleprodaju, maloprodaju i preradu duvana u Srbiji.
  • 27. 2. - Nemački istraživač Carl Peters sklopio ugovor sa ugandanskim vladarom Mwangom II ali nije ratifikovan u Nemačkoj.
  • 28. 2. - Britanski brod RMS Quetta naleteo na stenu u Torresovom prolazu, poginulo 134 od 292 ljudi na brodu.

Mart/Ožujak

uredi
 
Bismarck: "Pilot odlazi sa broda"

April/Travanj

uredi
  • 6. 4. - Francuzi zauzeli Ségou u Maliju.
  • 12. 4. - Počelo uređivanje beogradske Botaničke bašte.
  • 18. 4. - Ustanovljeno Srpsko brodarsko društvo (proradilo '93, glavno plovilo parobrod Deligrad).
  • 26. 4. - Ruske vlasti priznale jevrejsko udruženje Hovevei Zion kao Udruženje podrške jevrejskim zemljoradnicima i zanatlijama u Siriji i Erec Izraelu, neformalno poznato kao Odeski komitet. Aliyah u Palestinu je ove godine povećana, osnovan je Rehovot.
  • 27. 4. - Izmene u srpskom vojnom zakonu - 2. i 3. poziv su organizovani kao narodna vojska.
  • 27. 4. - U Washingtonu DC zaključena prva Međunarodna konferencija američkih država.
  • 29. 4. - Zakon protiv otvaranja dućana na praznike u Srbiji.

Maj/Svibanj

uredi
 
Ulmer Münster
  • 31. 5. - Završen Ulmer Münster, sa 161,5 m najviša građevina na svetu do 1901, i danas (2016) najviša crkva na svetu.

Jun/Juni/Lipanj

uredi
  • 1. 6. - Nemačko-marokanski trgovački ugovor.
  • 2. 6. - Popis stanovništva u SAD, za obradu podataka se prvi put koristi Hollerithova tabulaciona mašina; ocenjeno da Američka granica ("Divlji Zapad") više ne postoji u smislu granice naseljenosti.
  • 20. 6. - Objavljen Wildov roman The Picture of Dorian Gray.
  • 25. 6. - Znatno smanjena ovlašćenja zemstava u Rusiji, stavljeni pod kontrolu gubernatora.
  • 26. 6. - Španski Kortes prvi put izabran univerzalnim muškim pravom glasa (ali izbore kontrolišu lokalni politički šefovi).
  • 27. 6. - Prva bitka kod Agordata, Italijani porazili mahdiste u Eritreji.
  • 28. 6. - Arhijerejski sabor oglasio da je akt o razvodu Milana i Natalije iz 1888. "bez... zakonskog osnova".

Jul/Juli/Srpanj

uredi
 
Narodna banka Srbije
  • leto - Bugarske vladike dobile berate u Skoplju i Ohridu; u Ohridu ubijen srpski pop Stojan Krstić, uzbuđenje u Srbiji. Ove godine Carigradska (tj. grčka) patrijaršija ukinula u Skoplju službu na slovenskom jeziku.
  • leto - Dža Lama prvi put poveo kampanju protiv kineske ćingovske vlasti u Mongoliji.

Avgust/August/Kolovoz

uredi
 
Električna stolica
  • 5. 8. - Anglo-francuski sporazum: Francuzi priznaju britanski protektorat nad Zanzibarom u zamenu za priznanje u vezi Madagaskara, definisana i granica uticaja u zapadnoj Africi.
  • 6. 8. - Rat struja: u Njujorku prvi put upotrebljena električna stolica, pogubljen osuđeni ubica William Kemmler. Ali rat se bliži kraju jer je naizmenična struja isplativija, a Thomas Edison napušta posao sa električnom energijom.
  • avgust - Sastanak nemačkog i ruskog cara Wilhelma II i Aleksandra III tokom ruskih manevara u Narvi, ali pozvan je i francuski pomoćnik načelnika generalštaba, s kojim se razgovora o vojnom savezu protiv Nemačke[4] (→ Francusko-ruska alijansa).
  • 18. 8. - Ranija francuska kolonija Gornja Reka organizovana kao Francuski Sudan (današnji Mali).
  • 20. 8. - Londonski ugovor određuje granice portugalskih kolonija Angola i Mozambik.
  • 21. 8. - Prvi crni anglikanski biskup u Nigeriji Samuel Ajayi Crowther prinuđen na ostavku.
 
Spomenik A. K. Miošiću

Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad

uredi
  • 1. 10. - Svečano otvoren Svetosavski dom na beogradskom Dorćolu.
  • 1. 10. - U SAD stupila na snagu McKinleyjeva carina, prosečna stopa podignuta na skoro 50% radi zaštite domaće industrije (prevaziđena Wilson–Gormanovim carinskim zakonom 1894).
 
Zagrebačka uspinjača

Novembar/Studeni

uredi
  • 4. 11. - Otvorena prva podzemna železnica, City and South London Railway, takođe prva sa električnom vučom.
  • 6. 11. - Na 9. sjednici Dalmatinskog sabora raspravljalo se o prijedlogu zastupnika Mihe Klaića od 29. listopada o uvođenju hrvatskog kao naukovnog jezika u zadarskoj gimnaziji umjesto talijanskog; usvojen je s 33 glasa za, 1 protiv, 4 nisu glasovali.
  • 10. 11. - Britanska torpedna krstarica HMS Serpent se nasukala uz severozapadnu Španiju, 172 mrtvih, samo troje preživelih.
  • novembar - Scotland Yard se seli na novu lokaciju, New Scotland Yard.
  • novembar - Panika 1890.: londonska Barings Bank zamalo bankrotirala zbog loših zajmova Argentini čiji GDP pada 11% 1890-91, finansijska kriza se širi i na Brazil, SAD, Evropu.
  • 23. 11. - Holandski kralj Willem III umire bez muškog naslednika:
  • 29. 11. - Ustav Meiji stupa na snagu u Japanu, prvi put se sastaje nacionalna skupština Kokkai.

Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi
 
Spomenik knezu Mihailu oko 1890., desno su "Dardaneli"

Rođenja

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi

Kroz godinu

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1890.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

uredi

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

uredi

Reference

uredi