13. 5.

Ukoliko ste tražili naselje, vidite članak 13. maj (Zemun).

13. maj/svibanj (13. 5.) je 133. dan godine po gregorijanskom kalendaru (134. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 232 dana.

Događaji uredi

1787. — Prvi brodovi s robijašima krenuli iz Engleske prema novoj koloniji, Australiji, tada kažnjeničkoj koloniji Engleske.
1830. — Osnovana Republika Ekvador, za prvog predsednika izabran Huan Hose Flores.
1846. — Kongres SAD formalno objavio rat Meksiku, mada su borbe u Kaliforniji počele nekoliko dana ranije.
1848. — U Sremskim Karlovcima počelo zasedanje „Majske skupštine“ na kojoj su delegati 175 crkvenih opština iz Vojvodine i Srbije izabrali Josifa Rajačića za patrijarha, a pukovnika Stevana Šupljikca za vojvodu. Skupština 15. maja proglasila Srpsko Vojvodstvo, ali austrijska i mađarska vlada nisu priznale srpsku autonomiju.
1887. — U Beogradu osnovana Provizorna opservatorija Velike škole. Osnivanjem Republičkog hidrometeorološkog zavoda Srbije 1947. Opservatorija postala njegov deo.
1888. — U Brazilu ukinuto ropstvo.
1917. — Gospa se ukazala u portugalskom gradu Fatimi. Katolička Crkva službeno je priznala taj događaj.
1944. — Jugoslavenski partizani osnovali Odelenje za zaštitu naroda (OZNA). Taj dan se u bivšoj SFRJ obilježavao kao Dan bezbjednosti.
1949. — Prvi put poleteo prvi britanski mlazni avion „Kanbera“.
1968. — U Parizu počeli zvanični pregovori predstavnika Severnog Vijetnama i SAD o okončanju rata u Vijetnamu.
1981. — Na Trgu svetog Petra u Rimu u atentatu ranjen papa Jovan Pavle II. Atentator Mehmed Ali Agdža uhapšen. Pušten iz zatvora posle 20 godina i u junu 2000. predat Turskoj.
1990. — U Zagrebu, na stadionu u Maksimiru, na fudbalskoj utakmici zagrebačkog „Dinama“ i beogradske „Crvene zvezde“ dogodio se krvav obračun navijača.
1994. — Ministri inostranih poslova SAD, Evropske unije i Rusije u Ženevi postigli saglasnost o zajedničkoj strategiji u rešavanju bosanskog konflikta.
1999. — Peru i Ekvador potpisali dokument o razgraničenju okončavši šest decenija dug spor zbog kojeg su tri puta ratovali.

.

Rođenja uredi

1717. — – Marija Terezija, austrijska nadvojvotkinja, kraljica Mađarske i Češke, rimsko-njemačka carica.
1753. — Lazare Carnot, francuski političar, državnik, matematičar, fizičar i inženjer († 1823.).
1792. — Đovani Mastai Fereti, italijanski sveštenik.
1795. — Pavel Šafarik, slovački filolog i istoričar.
1798. — Konstantin Danil, srpskih slikara. (†1873.).
1840. — Alfons Dode, francuski pisac.
1842. — Arthur Sullivan, engleski skladatelj i dirigent.
1851. — Laza Lazarević, srpski pisac i lekar. († 1891.).
1857. — Ronald Ross, engleski liječnik.
1862. — Janko Veselinović, srpski pisac. († 1905.).
1881. — Dimitrije Tucović, vođa socijalističkog pokreta u Srbiji. († 1914.).
1882. — – Georges Braque, francuski slikar kubizma († 1963.).
1907. — Daphne du Maurier, engleska spisateljica.
1911. — Kosta Nađ, partizanski komandant, general JNA i narodni heroj Jugoslavije.
1914. — Džoe Luis, američki bokser.
1939. — Harvey Keitel, američki filmski i kazališni glumac.
1940. — Bruce Chatwin, engleski putopisac.
1941. — Senta Berger, austrijska glumica.
1950. — Stivi Vonder, afričko-američki pevač, tekstopisac i muzičar.
1953. — Đorđe Balašević, srpski kantautor i pesnik.
1954. — Johnny Logan, irski pjevač.
1957. — Alan Ball, američki scenarista.
1961. — Dennis Rodman, američki košarkaš NBA-Lige.
1965. — Predrag Spasić, umirovljeni jugoslovenski nogometni reprezentativac.
1969. — Siniša Ružić, hrvatski kazališni, televizijski i filmski glumac.
1970. — Robert Špehar, bivši hrvatski nogometaš.
1983. — Yaya Touré, nogometaš iz Obale Bjelokosti.
1983. — Anita Görbicz, mađarska rukometašica.
1986. — Milan Aleksić, srpski vaterpolist.
1991. — Marin Draganja, hrvatski tenisač.
1993. — Stefan Kraft, austrijski ski skakač.

.

Smrti uredi

1619. — Johan fan Oldenbarnevelt, holandski državnik i osnivač moderne države Holandije.
1904. — Eugen Kumičić, hrvatski književnik i političar (* 1850.).
1930. — Fritjof Nansen, norveški polarni istraživač i diplomata. Dobitnik Nobelove nagrade za mir 1922.
1931. — Josif Marinković, srpski kompozitor i horovođa. (*1851).
1948. — Milan Begović, hrvatski književnik (* 1876.).
1961. — Geri Kuper, američki filmski glumac (* 1901.).
1977. — Miljenko Stančić, hrvatski slikar (* 1926.).
1999. — Džin Sarazen, sportista, igrača golfa.
2000. — Boško Perošević, predsednik Izvršnog veća Vojvodine. (*1956).
2002. — Valeriy Lobanovskyi, ukrajinski nogometni trener i igrač (* 1939).
2005. — Miroslav Šutej, hrvatski slikar i grafičar (* 1936.).

.

Blagdani/Praznici uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

. .

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar