15. 5.

15. maj/svibanj (15. 5.) je 135. dan godine po gregorijanskom kalendaru (136. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 230 dana.

Događaji uredi

1536. — Engleski sud je proglasio krivim za preljubu i incest Anu Bolen, drugu ženu kralja Henrija VIII, i njenog brata lorda Rošfora i osudio ih na smrt.
1571. — Tatari su osvojili i zapalili Moskvu.
1767. — Đenova je prodala Francuskoj ostrvo Korziku.
1796. — Trupe Napoleona Bonaparte ušle su u Milano.
1848. — U Beču je izbio ustanak protiv apsolutističkog režima koji je primorao vladu da povuče oktroisani ustav donet 25. aprila i da raspiše izbore.
1918. — Prva avionska pošta u svetu krenula je između Njujorka, Filadelfije i Vašingtona.
1923. — Velika Britanija priznala je Transjordan pod emirom Abdulahom kao nezavisnu državu.
1940. — U SAD su počele da se prodaju prve najlon čarape.
1940. — Drugi svetski rat: Kapitulirala je holandska vojska.
1943. — Raspuštena je Komunistička internacionala (Kominterna).
1945. — Drugi svetski rat: Predajom trupa Nezavisne države Hrvatske Britancima i jugoslovenskim partizanima kod Bleiburga u Austriji započinje niz događaja poznatih pod nazivom Blajburški masakri.
1948. — Novostvorenu državu Izrael su napali egipatski avioni, a sa severa i istoka libanske i jordanske trupe.
1955. — U Beču je potpisan Austrijski državni ugovor kojim je okončana desetogodišnja saveznička okupacija, a Austrija postala nezavisna republika u granicama od 1. januara 1938.
1957. — Velika Britanija je izvršila prvu probu hidrogenske bombe u centralnom Pacifiku.
1989. — Sovjetski predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov objavio je u Pekingu kraj kinesko-sovjetskih raskola.
1991. — Edit Kreson postala je prva žena premijer Francuske.
1992. — Hiljade pristalica opozicije u Azerbejdžanu zauzelo je u Bakuu zgradu parlamenta i predsedničku palatu. Narednog dana s vlasti je zbačen predsednik Ajaz Mutalibov koji je potom izbegao u Moskvu.
1992. — Tokom povlačenja Jugoslovenske narodne armije iz BiH, u Tuzli je napadnut vojni konvoj i Ubijeno 49 vojnika.
1996. —.
- Desničarski lider Atal Bihari Vadžpaji je postao premijer Indije, pošto je njegova Baratija Džanata partija na parlamentarnim izborima osvojila relativnu većinu. To je bilo prvi put da Hindu nacionalista dobije mesto premijera.
- Skupština SR Jugoslavije smenila je guvernera Narodne banke Jugoslavije Dragoslava Avramovića, tvorca privredne reforme koja je početkom 1994. zemlju izvukla iz hiperinflacije.
1999. — Italija je dobila novog predsednika Karla Azelja Čampija.
2001. — Šef UNMIK-a Hans Hekerup potpisao je u Prištini "Ustavni okvir za samoupravu na Kosovu" i pored protivljenja Srba sa Kosova, koji su smatrali da taj najviši pravni akt pokrajine nije u skladu s rezolucijom UN o njenom budućem statusu.
2002. — Narodna banka Jugoslavije saopštila da je dinar postao konvertibilan u svim tekućim transakcijama sa inostranstvom, po prvi put od 1946, kada je bivša Jugoslavija postala član MMF.
2003. —.
- Haški tribunal za ratne zločine počinjene u Ruandi osudio je na doživotnu robiju bivšeg ministra informacija Eliezera Nijitegeka, a bivšeg gradonačelnika Lorenta Semanzu na 25 godina zatvora, zbog učešća u genocidu 1994. godine.
- Bivši direktor najveće aukcijske kuće Sotebis A. Alfred Taubam oslobođen je iz zatvora, u kome je bio oko godinu dana, zbog "nameštanja" provizije sa rivalskom kućom Kristis.

.

Rođenja uredi

1567. — Claudio Monteverdi, talijanski skladatelj.
1773. — Klemens Wenzel von Metternich, austrijski političar i državnik († 1859.).
1838. — Nicolae Grigorescu, rumunjski slikar.
1845. — Ilja Iljič Mečnikov, ruski biolog.
1859. — Pierre Curie, francuski fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku († 1906.).
1862. — Arthur Schnitzler, austrijski pripovjedač i dramatičar.
1891. — Mihail Afanasjevič Bulgakov, ruski književnik († 1940.).
1891. — Ivan Peštaj, hrvatski političar († 1937.).
1892. — Walter Benjamin, njemački filozof.
1905. — Abraham Zapruder, američki poslovni čovjek i proizvođač ženske konfekcije († 1970.).
1908. — Joe Grant, diznijev američki umjetnik i pisac († 2005.).
1911. — Max Frisch, švicarski književnik i arhitekt.
1922. — Enrico Berlinguer, italijanski političar.
1930. — Jasper Johns, američki likovni umjetnik.
1937. — Madeleine Albright, američka političarka i državnica.
1937. — Trini Lopez, američki pjevač.
1947. — Ljupko Petrović, srpski i jugoslovenski nogometni trener i bivši nogometaš.
1948. — Brian Eno, britanski muzičar.
1952. — Vahid Halilhodžić, bosanskohercegovački nogometaš i trener.
1953. — Mike Oldfield, britanski muzičar.
1965. — Raí, brazilski nogometaš.
1965. — Irina Kirillova, bivša sovjetska, ruska i hrvatska odbojkaška reprezentativka.
1966. — Jiří Němec, češki nogometaš.
1969. — Ljiljana Knežević, bivša srpska rukometašica.
1981. — Patrice Evra, francuski nogometaš.
1982. — Segundo Kastiljo, ekvadorski fudbaler.
1983. — Iva Šulentić, hrvatska radijska i televizijska voditeljica i glumica.
1987. — Andy Murray, škotski teniser.
1987. — Leonardo Mayer, argentinski teniser.
1987. — Tyrese Rice, američki košarkaš i crnogorski reprezentativac.
1987. — Ersan İlyasova, turski košarkaš.

.

Smrti uredi

392. — Valentinijan II, car Zapadnog Rimskog Carstva.
1833. — Edmund Kean, britanski glumac (* 1787.).
1847. — Danijel O'Konel, irski političar.
1886. — Emili Dikinson, američka književnica. (*1830.).
1914. — Jovan Skerlić, srpski istoričar i književni kritičar, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije.
1935. — Kazimir Malevič, ruski slikar (* 1935.).
1985. — Jackie Curtis, američka glumica i spisateljica.
1987. — Rita Hejvort, američka filmska glumica, holivudski seks simbol četrdesetih godina 20. veka.

.

Blagdani/Praznici uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar