4. 3.

4. mart/ožujak (4. 3.) je 63. dan godine po gregorijanskom kalendaru (64. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 302 dana.

DogađajiUredi

852. - knez Trpimir izdaje svoju Povelju, u kojoj se naziva "vladarom Hrvata po Božjoj milosti" - prva je to domaća isprava u kojoj se spominje hrvatsko ime.
1152. — Fridrih I Barbarosa izabran za za nemačkog kralja nasledivši strica Konrada III. Jedan od vođa u trećem krstaškom ratu.
1801. — Tomas Džeferson postao prvi predsednik SAD inaugurisan u novom glavnom gradu, Vašingtonu.
1849. — car Franjo Josip I. donio oktroirani ustav za sve zemlje Habsburške Monarhije.
1857. — Mirom u Parizu završen britansko-persijski rat, a šah Persije priznao nezavisnost Avganistana.
1877. — U teatru "Boljšoj" u Moskvi prvi put izveden balet "Labudovo jezero" Petra Iliča Čajkovskog u svojoj izvornoj verziji. Premijera konačne verzije baleta, koja se izvodi i danas, bila je 15. januara 1895.
1933. — Frenklin Ruzvelt položio zakletvu kao 32. predsednik SAD i objavio novi ekonomski program za savladavanje posledica velike ekonomske krize koja je počela 1929.
1941. — Drugi svetski rat: Britanska mornarica i komandosi izveli Prepad na Lofoten i poopili 11 nemačkih brodova u okupiranoj Norveškoj.
1945. —.
- Drugi svetski rat: Sovjetska Crvena armija u Drugom svetskom ratu izbila na Baltičko more.
- Osnovano Sportsko društvo Crvena Zvezda.
1964. — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju o raspoređivanju mirovnih snaga na Kipru.
1965. — Sirija nacionalizovala devet naftnih kompanija, među njima dve kompanije naftnih koncerna iz SAD.
1966. — John Lennon u intervjuu za londonski Evening Standard, tvrdi da su "Beatlesi popularniji od Isusa", izazvavši time veliku kontroverzu.
1970. — U havariji francuske podmornice "Euridika" u Sredozemnom moru u blizini Tulona život izgubilo svih 57 članova posade.
1974. — Konzervativci u Velikoj Britaniji izgubili izbore, premijer Eduard Hit podneo je ostavku. Novu vladu formirao lider laburista Harold Vilson.
1977. — U snažnom zemljotresu u Rumuniji, u kojem je najviše stradao glavni grad Bukurešt, poginulo više od 1.500 ljudi, a 35.000 ostalo bez domova.
1979. — Stephen P. Synnott otkrio jupiterov satelit Metis.
1980. — Robert Mugabe iz Zimbabve afričke nacionalne unije izabran je za poglavara prve vlade u Zimbabveu.
1996. — Ispred najvećeg tržnog centra u Tel Avivu bombaš-samoubica eksplozijom ubio najmanje 14 osoba i ranio njih više od 130.
1998. — Kosovski rat: Posle sukoba srpskih snaga bezbednosti i naoružanih Albanaca na području Drenice, u kojima je poginulo više desetina ljudi, kosovski Albanci počeli masovne demonstracije širom Kosova, a Oslobodilačka vojska Kosova pozvala sunarodnike da joj se pridruže i najavila osvetu.
2000. — SAD ponudile pet miliona dolara za informacije koje mogu pomoći u hapšenju predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića, bivšeg predsednika Republike Srpske Radovana Karadžića i ratnog komandanta bosanskih Srba Ratka Mladića, optuženih pred Međunarodnim sudom za ratne zločine.
2002. —.
- Lider Demokratskog saveza Kosova Ibrahim Rugova postao prvi predsednik Kosova pod međunarodnom upravom. Za prvog premijera izabran funkcioner Demokratske partije Kosova Bajram Redžepi.
- U dvodnevnim verskim sukobima Indusa i muslimana u zapadnoj indijskoj državi Gudžarat ubijeno preko 500 osoba.
2004. — U požaru u manastiru Hilandar na Svetoj Gori izgorelo dve trećine tog kompleksa.

.

RođenjaUredi

1643. — Fran Krsto Frankopan, hrvatski plemić i pjesnik († 1671.).
1678. — Antonio Vivaldi, italijanski kompozitor.
1716. — Josip Kazimir Drašković, hrvatski grof i austrijski general, član hrvatske velikaške obitelji Draškovića (u. 1765.).
1932. — Miriam Makeba, južnoafrička pjevačica.
1936. — Jim Clark, nekadašnji britanski i škotski vozač f1 (u. 1968.).
1941. — Adrian Lyne, britanski filmski režiser i producent.
1943. — Lucio Dalla, italijanski kantautor.
1944. — Bobby Womack, američki glazbenik i pjevač († 2014.).
1948. — James Ellroy, američki pisac.
1951. — Chris Rea, britanski kantautor.
1951. — Kenny Dalglish, bivši škotski nogometaš, trener, napadač Celtica, FC Liverpoola i škotske nogometne reprezentacije.
1952. — Umberto Tozzi, italijanski pjevač.
1954. — Catherine O'Hara, kanadsko-američka glumica, irskog podrijetla.
1960. — Danko Matrljan, bivši hrvatski nogometaš.
1968. — Slaven Knezović, hrvatski i bosanskohercegovački kazališni, televizijski i filmski glumac.
1968. — Patsy Kensit, engleska glumica, pjevačica i manekenka.
1969. — Pierluigi Casiraghi, talijanski nogometaš i trener.
1971. — Jovan Stanković, umirovljeni srpski i jugoslovenski nogometaš.
1974. — Mladen Krstajić, bivši srpski nogometni reprezentativac.
1974. — Karol Kučera, bivši slovački tenisač.
1974. — Ariel Ortega, bivši argentinski nogometaš.
1975. — Patrick Femerling, njemački košarkaš.
1979. — André Nascimento, brazilski odbojkaš.
1982. — Landon Donovan, američki nogometaš.
1985. — Hrvoje Čale, hrvatski nogometaš.
1992. — Érik Lamela, argentinski nogometaš.

.

SmrtiUredi

254. — Lucije I., papa.
1193. — Jusuf Saladin, sultan Egipta i Sirije.
1832. — Jean-François Champollion, francuski egiptolog.
1852. — Nikolaj Vasiljevič Gogolj, ruski književnik (* 1809.).
1952. — Charles Scott Sherrington, britanski liječnik i nobelovac (* 1857.).
1965. — Ante Antić, hrvatski franjevački svećenik (* 1893.).
1967. — Vladan Desnica - hrvatski književnik (* 1905.).
1993. — Tomislav Ivčić, hrvatski pjevač skladatelj i političar (* 1953).
1994. — John Candy, kanadski komičar i glumac (* 1950.).
2002. — Velibor Vasović, jugoslovenski i srpski nogometaš i trener (* 1939.).
2003. — Hardi Ejmis, dizajner.
2008. — Semka Sokolović-Bertok, hrvatska glumica bosanskohercegovačkog porijekla (* 1935.).
2014. — Maja Petrin, bila je hrvatska glumica (r. 1972.)

.

PrazniciUredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Svete apostole Arhipa, Filimona i Apfiju.
- Prepodobnog Dositeja.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar