Wikipedija

1770

godina
Ovo je članak o godini 1770.

Godina 1770 (MDCCLXX) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1740-e  1750-e  1760-e  – 1770-e –  1780-e  1790-e  1800-e
Godine: 1767 1768 1769 – 1770 – 1771 1772 1773
Bostonski masakr.
1770. po kalendarima
Gregorijanski 1770. (MDCCLXX)
Ab urbe condita 2523.
Islamski 1183–1184.
Iranski 1148–1149.
Hebrejski 5530–5531.
Bizantski 7278–7279.
Koptski 1486–1487.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1825–1826.
• Shaka Samvat 1692–1693.
• Kali Yuga 4871–4872.
Kineski
• Kontinualno 4406–4407.
• 60 godina Yang Metal Tigar
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11770.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

DogađajiUredi

  • 3 - 4. 1. - Bitka kod Fokošana u Moldaviji (u ruskoj vojsci su i srpske jedinice, kao i kod Braile 4- 5. 1 i Žurža 17-18. 1.[1]).
  • početkom godine - Bosanska vojska počinje odbijati polazak na rusko ratište, s opravdanjem da tri godine nije dobila platu - iz Carigrada stižu kese dukata.[2]
  • januar - Ruska kuga 1770-72: Ruske trupe u Focșanu u Moldaviji nailaze na kugu, koja će se proširiti Rusijom.
  • januar - Starovlaški knez Avram Rašković bosanski Josif Hadži-Lazić pišu grofu Rumjancevu da pruži pomoć srpskom narodu - jedno od pisama pravoslavnog stanovništva Osmanskog carstva.[3]
  • 28. 2. - Rusko-turski rat (1768 - 1774): Dolazak ruske pomorske ekspedicije pod grofom Orlovom pred obale Peloponeza potiče lokalno grčko stanovništvo da digne tzv. Orlovljev ustanak protiv turske vlasti.
  • 5. 3. - Bostonski pokolj, prilikom koga britanski vojnici ubijaju pet sjevernoameričkih kolonista koji su protestirali protiv britanskih poreza u kolonijama, a što predstavlja jednu od važnih eskalacija u sukobu koji će dovesti od Američke revolucije.
  • mart - Grof Rumjancov se obraća Srbima s pozivom na zajedničku borbu protiv Turaka. Ali narod je razoružan, prisutno je mnogo Turaka koji vrše represalije, a front je daleko.[4]
  • april - "Neka se zna kako 12. aprila 1770. godine Dunav potopi nemačku zemlju, Beograd i Karovlašku i bi veliki potop."[5] U Zagrebu je ove godine plavio Medveščak,[6] pominje se i Sava.
  • 27. 4. - Regulamentum privilegorium: Habsburški dvor izdaje Regulament, kojim je karlovačkom patrijarhu ukinuta svetovna vlast i propisani prihodi, uz pristanak sinoda je smanjen broj praznika - povreda povlastica izaziva veliko nezadovoljstvo u narodu.[7] Ovo je svojevrsno ukidanje privilegija u pravno-političkom smislu, jer se svode na verska pitanja.[8]
  • 29. 4. - Britanski istraživač James Cook se iskrcava na tlo današnje Australije na području kome daje ime Novi Južni Vels.
  • 5. 5. - Johann Friedrich Struensee, dvorski ljekar danskog kralja Christiana VII, koji je nekoliko mjeseci prije započeo ljubavnu vezu sa kraljicom Karolinom Matildom, imenovan kraljevskim savjetnikom.
  • 16. 5. - Austrijska princeza Marie Antoinette se udaje za francuskog prijestonasljednika Louisa.
  • 9. 6. - Falklandska kriza: Španske snage iz Buenos Airesa zauzimaju britansku bazu Port Egmont na Falklandima.
  • jun - Lexellov komet prošao pokraj Zemlje na udaljenosti od svega 2.200.000 km, što predstavlja najbliži susret planete sa jednim kometom u zapisanoj ljudskoj povijesti.
  • 7. 7. - Rusko-turski rat (1768 - 17074): Bitka kod Češme u kojoj ruska flota grofa Alekseja Orlova potpuno razbija tursku flotu u Egejskom moru.
  • 7. 7. - Rusko-turski rat (1768 - 1774): Bitka na Largi u kojoj ruske snage pod Pjotrom Rumjancevom uništavaju vojsku Krimskog Kanata.
  • 1. 8. - Rusko-turski rat (1768 - 1774) - Bitka kod Kahula: Ruska vojska Pjotra Rumjanceva potpuno razbija višestruko nadmoćnije turske snage u južnoj Moldaviji.
  • kolovoz - Šćepan Mali doživio neko sakaćenje.[9] Ove godine je glavarski zbog potvrdio guvernadursku titulu Jovanu Radonjiću.[10]
  • 15. 9. - Johann Friedrich Struensee, dvorski ljekar danskog kralja Christiana VII izvodi dvorski puč kojim je smijenjen dotadašnji glavni ministar grof Bernstorff, umjesto koga kao kraljev "tajni savjetnik" preuzima de facto vlast i pokreće niz dalekosežnih reformi u duhu Prosvjetiteljstva,
  • septembar - Jaka magnetska oluja izaziva crvenu auroru u istočnoj Aziji.
  • potkraj godine - Kraljica izdaje odluku o načinu oporezivanja u Hrvatskoj: ubuduće na ugarski način po "portama", koje se sastoje od četiri sesije, umjesto po "dimovima". Visina poreza po dimu je odjednom skočila sa 45 na 99 forinti i 6 krajcara, tj. isto kao u Ugarskoj. Poresko opterećenje Banske Hrvatske je 104.033 forinti. Sužena su prava Hrvatskog sabora glede proračuna.[11]

Kroz godinuUredi

  • U Kurzböckovoj štampariji u Beču počelo štampanje srpskih knjiga, prvenstveno školskih i crkvenih[12] - smanjuje se zavisnost od ruske knjige.[13]
  • Reforme u Habsburškoj monarhiji: uz praktičnu namjenu, povećanje stajaće vojske i državnih prihoda, počinju mjenjati karakter pod utjecajem fiziokratizma.[14][15]
  • Vino je glavni proizvod Hrvatske, kako kaže sabor, proizvodnja u provincijalu krajem stoljeća se cijeni na preko milijun vjedara, u novcu je vrijednija od žita (27 vjedara po jutru godišnje u civilnoj Hrvatskoj, duplo manje u Krajini; vjedro je blizu 57 lit.).[16]
  • Željezara u Brodu na Kupi.[17]
  • Srez Topusko je podvrgnut plaćanju 400 forinti poreza, nakon što su bili pošteđeni od 1741 - Srbi odbijaju plaćanje do 1773.[18]
  • U glavnim rječnim lukama na Savi postoje uređene navigacione kapetanije. Žito postaje glavni predmet trgovine u Karlovcu, nakon otvaranja trgovačkih putova rijekama i cestama.[19] Računa se da je platežna bilanca Slavonije negativna za milijun forinti godišnje - polovinu iznose plemići a ostalo grčki i cincarski trgovci.[20]
  • Neredi žena i dece u Sarajevu zbog oskudice, rasterani su toljagama.[21]
  • Rumunji, ranije pod karlovačkom mitropolijom, dobili svoju episkopiju.[22]
  • Mletački konzul u Solunu piše da oko 800 dezertera namjerava ući u grad kako bi pljačkali sa lokalnim elementima. Vrbovanje albanskih gorštaka se sveti Porti, jer ovi pustoše sela i gradove u Grčkoj i Makedoniji. Prespanski Memet-bej sa odredom od 500 Albanaca pljačka i pali u vodenskom kraju, nakon što se oglušio o poziv Porte da ode na ruski front. Albanac Kjor Ibrahim je sa svojom bandom napao ostrovsku kazu.[23]
  • Baltazar Adam Krčelić: "Povijest zagrebačke stolne crkve, prvi svezak, prvi dio" i "Prethodne napomene o kraljevstvima Dalmacije, Hrvatske i Slavonije".

RođenjaUredi

SmrtiUredi

ReferenceUredi

  1. ↑ Istorija s. n. IV-1, 249
  2. ↑ Istorija s. n. IV-1, 452
  3. ↑ Istorija s. n. IV-1, 352
  4. ↑ Istorija s. n. IV-1, 353
  5. ↑ Istorijat hidrologije u Srbiji. meteologos.rs
  6. ↑ Poplave rijeke Save. znanje.org
  7. ↑ Historija n. J. II, 1185-6
  8. ↑ Istorija s. n. IV-1, 262
  9. ↑ Historija n. J. II, 1274
  10. ↑ Istorija s. n. IV-1, 518
  11. ↑ Historija n. J. II, 1091-2
  12. ↑ Historija n. J. II, 1192
  13. ↑ Istorija s. n. IV-2, 91
  14. ↑ Historija n. J. II, 875-6
  15. ↑ Historija n. J. II, 945
  16. ↑ Historija n. J. II, 1073
  17. ↑ Historija n. J. II, 1080
  18. ↑ Istorija s. n. IV-1, 223
  19. ↑ Historija n. J. II, 1084-5
  20. ↑ Historija n. J. II, 1089
  21. ↑ Istorija s. n. IV-1, 449
  22. ↑ Historija n. J. II, 1163
  23. ↑ Historija n. J. II, 1306-7
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1770&oldid=41032910