Wikipedija

CSI: Crime Scene Investigation

(Preusmjereno sa stranice Mesto zločina: Las Vegas)

CSI: Crime Scene Investigation (također poznata pod nazivom CSI: Las Vegas) je američka policijska TV-serija koja se originalno prikazuje na programu mreže CBS od 2000 do 2015. Njen tvorac je Anthony E. Zuiker a glavni producent Jerry Bruckheimer. Radnja prati grupu policijskih kriminalista u Las Vegasu koji koriste različite grane forenzičkih nauka kako bi riješili ubistva i druge kriminalističke slučajeve. Iako kritizirana zbog za široku publiku navodno neprimjerenog sadržaja, CSI je vrlo brzo stekla veliku popularnost te potakla snimanje tri spin-off serije - CSI: Miami , CSI: NY i CSI: Cyber - i niza romana i video-igara koji čine medijsku franšizu, nego i cijelog niza sličnih TV-serija koje su s vremenom postale novi forenzički podžanr. Serija danas čini jedan od glavnih elemenata popularne kulture u svijetu, čiji su uticaji poznati i pod nazivom CSI efekat.

CSI: Crime Scene Investigation
Žanrpolicijska serija
Formatigrana serija
KreatorAnthony E. Zuiker
NastupajuWilliam Petersen
Marg Helgenberger
Jorja Fox
Gary Dourdan
George Eads
Paul Guilfoyle
Eric Szmanda
Robert David Hall
Louise Lombard
Wallace Langham
Lauren Lee Smith
Laurence Fishburne
Liz Vassey
David Berman
Ted Danson
Elisabeth Haronis
Elisabeth Shue
Jon Wellner
Uvodna temaThe Who: "Who Are You"
Zemlja porijekla SAD
Jezik/ciengleski
Broj sezona15 (i Završetak)
Broj epizoda337 (Lista epizoda)
Produkcija
Trajanje40–45 min. (bez reklama)
Emitiranje
Originalni kanalCBS
Format slike480i (SDTV),
1080i (HDTV)
Originalno prikazivanje6. oktobar 2000 – 15. februar 2015
Kronologija
Srodne emisijeCSI: Miami
CSI: NY
CSI: Cyber
Eksterni linkovi
Službene stranice

Izvori

uredi

Koncepcija i razvoj

uredi

Tokom 1990-ih godina Anthony Zuiker svojim prvim filmskim scenarijem privukao je pažnju producenta Jerryja Bruckheimera koji je želio ideju za TV-seriju. Ni Zuiker je tada nije imao, ali njegova žena rekla mu je za emisiju na Discovery Channelu o forenzičkim detektivima koji koriste DNK i druge dokaze da riješe zaboravljene slučajeve.[1] Zuiker je počeo provoditi vrijeme sa stvarnim forenzičarima iz lasvegaske policije i stekao uvjerenje da tu postoji koncept za seriju. Bruckheimer se složio i dogovorio sastanak sa čelnicima Touchstone Picturesa. Njima se svidio sinopsis i predstavili su ga čelnicima televizija ABC, NBC i Fox, koji ga nisu prihvatili. Šef serijskog programa CBS-a vidio je potencijal u scenariju, a CBS je imao tzv. "glumi-ili-plati" ugovor ("pay or play contract") s Williamom Petersenom koji je rekao da želi snimiti pilot-epizodu. Čelnicima CBS-a toliko se svidjela pilot-epizoda da su je odlučili odmah ubaciti u raspored za 2000. godinu, i to petkom nakon serije Bjegunac (The Fugitive). U početku se smatralo da će CSI imati koristi od Bjegunca, za koga se očekivalo da će biti hit, ali je do kraja 2000. CSI imao daleko više publike.[2]

Lokacije

uredi

Neke od lokacija snimanja u Kaliforniji jesu srednja škola Verdugo Hills, Royce Hall (koja pripada univerzitetu UCLA), Gradska vijećnica u Pasadeni i, od oktobra 2007, Državni univerzitet Kalifornije (California State University). Snimanje se tako pomaklo iz Santa Clarite. Ipak, taj grad i njegova okolina pokazali su se toliko mnogostrani i prilagodljivi da se tu još uvijek snimaju neke scene na otvorenom.[3]

Stil

uredi

S ovog aspekta, serija je povukla određene usporedbe prema Quincyju i Dosjeima X.[4] Tehnička oprema i povremeno korištenje futurističke tehnologije nominalno su "prebacili" seriju u žanr naučne fantastike i donijeli joj nagradu Saturn od Akademije naučne fantastike 2004. godine. U mnogim epizodama nalaze se opširne scene u kojima su detaljno prikazani eksperimenti, testovi ili neki drugi tehnički postupci, obično s minimalnim zvučnim efektima i uz prateću muziku, što je svojevrsna reminiscencija na Nemoguću misiju. Rasvjeta, kompozicija i elementi scenskog aranžmana često su pod velikim utjecajem avangardnog filma.

Muzika

uredi

Osnovna muzička tema CSI-a jeste Who Are You, naslovna pjesma s albuma grupe The Who[5] iz 1978. godine, koju autorski potpisuje Pete Townshend, a izvodi Roger Daltrey (obojica članovi pomenute grupe). I ostale dvije CSI-serije također koriste pjesme ove grupe kao svoju osnovnu temu: Won't Get Fooled Again (CSI: Miami) i Baba O'Riley (CSI: NY). Obje pjesme snimljene su 1971. za album koji nosi naziv Who's Next. Muzika ima važnu ulogu kroz čitavu seriju. Umjetnici kao što su The Wallflowers, John Mayer, Method Man i Akon (s Obiejem Triceom) nastupili su u nekim epizodama (The Accused is Entitled, Built To Kill – Part 1 i Poppin' Tags). Pjesma Wallflowersa "Everybody out of the Water" nalazi se na CSI-evom soundtracku. Često se čuje i Mogwai tokom scena izvođenja forenzičkih testova, kao i Radiohead i Cocteau Twins, ali i nekoliko drugih umjetnika i grupa posudilo je svoju muziku CSI-u, uključujući i Rammstein, čija se muzika naročito koristi u epizodama s Lady Heather. U epizodi iz druge sezone Slaves of Las Vegas korišten je Sigur Rós, u epizodi Grave Danger (finale 5. sezone) grupa The Turtles, a u epizodi Suckers Marilyn Manson.

Radnja

uredi

Serija prati slučajeve forenzičkog odjela policije Las Vegasa, koji ostale kolege obično nazivaju Kriminalistički laboratorij Las Vegasa (Las Vegas Crime Lab). Anthony E. Zuiker odabrao je da seriju smjesti u Las Vegas jer je, kao što je spomenuto u pilot-epizodi, kriminalistički laboratorij u tom gradu drugi najaktivniji u SAD-u, odmah nakon FBI-evog laboratorija u Quanticu u Virdžiniji. Odjel rješava slučajeve skoro u potpunosti pomoću forenzičkih dokaza, koji mogu, ali i ne moraju dovesti do zaključka radi li se o ubistvu ili nesretnom slučaju. Bizarni zaključci ovih slučajeva često tjeraju ljude da posumnjaju u moral, vjerovanja i ljudsku prirodu uopće. U stvarnom svijetu, kriminalistički laboratorij i "obična" policija čine Las Vegas Metropolitan Police Department, koji se često naziva Las Vegas Metro, ili samo Metro. Zuiker je odabrao da ne koristi naziv Metro u seriji.

Likovi

uredi
Glavni članak: Spisak likova serije "CSI: Crime Scene Investigation"
Glumac Lik Sezone
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Završetak
William Petersen CSI Level III Šef
Gil Grisom		 Glavni Sećanje Epizodni Glas Epizodni
Marg Helgenberger CSI Level III Pomoćnik šefa
Ketrin Vilouz
(Šef, sezone 5, 10–12)		 Glavni Epizodni Epizodni
Jorja Fox CSI Level III
Sara Sajdl
(Konsultant, sezone 8-9)		 Glavni Epizodni Glavni
Gary Dourdan CSI Level III
Vorik Braun		 Glavni
George Eads CSI Level III
Nik Stouks
(Pomoćnik šefa, sezone 11–12)		 Glavni
Paul Guilfoyle LVPD Detektiv Kapetan
Džim Bras		 Glavni Epizodni
Eric Szmanda CSI Level III
Greg Sanders
(DNK Tehničar., sezone 1–5; CSI Level I, sezone 5–7; CSI Level II, sezone 8–10)		 Epizodni Glavni
Robert David Hall Glavni medicinski veštak
Al Robins		 Epizodni Glavni
Louise Lombard LVPD Zamenik šefa
Sofija Kurtis
(CSI Level III, sezona 5; VD šefa, sezona 5; Pomoćnik šefa, sezona 5; Detektiv za ubistva., seasons 6–8)		 Epizodni Glavni Epizodni Epizodni
Wallace Langham Tehničar za tragove
Dejvid Hodžis		 Epizodni Glavni
Lauren Lee Smith CSI Level II
Rajli Adams		 Glavni
Laurence Fishburne CSI Level II
Rej Lengston		 Glavni
Liz Vassey DNK Tehničar
Vendi Sims		 Epizodni Glavni Epizodni
David Berman Pomoćnik medicinskog veštakar
Dejvid Filips		 Epizodni Glavni
Ted Danson CSI Level III Šef
Di Bi Rasel		 Glavni
Elisabeth Harnois CSI Level III
Morgan Brodi		 Epizodni Glavni
Elisabeth Shue CSI Level III Pomoćnik šefa
Džuli Finlej		 Glavni
Jon Wellner DNK Tehničar
Henri Endrus		 Epizodni Glavni

Glavni likovi

uredi

Gilbert Grisom (od 1. do 9. sezone; epizodno u 11. sezoni i Završetku; tumačio ga William Petersen) šef je noćne smjene forenzičkog odjela Las Vegasa i forenzički entomolog s doktoratom iz biologije na UCLA.

Ketrin Vilouz (od 1. do 12. sezone; epizodno u 14. sezoni i Završetku; tumačila je Marg Helgenberger) zamjenik je Gila Grisoma na mjestu šefa noćne smjene.

Sara Sajdl (od 1. do 8. i od 11. do 15. sezone; epizodno u 9. i 10. sezoni; tumačila je Jorja Fox) bila je analitičar materijala i elemenata.

Vorik Braun (od 1. do 9. sezone; tumačio ga Gary Dourdan) bio je AV (audio-video) analitičar.

Nikolas Stouks (od 1. do 15. sezone; tumačio ga George Eads) smireni je i druželjubivi bivši bejzbolaš i član bratstva iz Dalasa s diplomom iz krivičnog prava na teksaškom A&M univerzitetu.

Kapetan DŽejms Bras (u seriji od 1. do 14. sezone; epizodno u 15. sezoni; tumačio ga Paul Guilfoyle) bio je šef CSI-tima u Las Vegasu dok nije vraćen u Odjel za ubistva u drugoj epizodi.

Gregori Sanders (od 3. do 15. sezone i Završetak; epizodno u 1. i 2. sezoni; tumačio ga Eric Szmanda) najprije je bio DNK-analitičar.

Dr. Albert Robins (od 3. do 15. sezone i Završetak; epizodno u 1. i 2. sezoni; tumačio ga Robert David Hall) glavni je okružni patolog.

Sofija Kurtis (u 7. sezoni; epizodno u 5., 6., 8. i u 11. sezoni; tumačila je Louise Lombard) detektivka je u Odjelu za ubistva.

Dejvid Hodžis (od 8. do 15. sezone i Završetak; epizodno od 3. do 7. sezone; tumačio ga Wallace Langham) laboratorijski je tehničar i specijalista za razne vrste materijalnih tragova koji je iz Los Angelesa premješten u Las Vegas.

Rajli Adams (u 9. sezoni; tumačila je Lauren Lee Smith) bivša je policajka iz St. Louisa koja je postala forenzičarka.

Dr. Rejmond Lengston (od 9. do 11. sezone; epizodno u 9. sezoni; tumačio ga Laurence Fishburne) pomoćnik je šefa noćne smjene i konsultant CSI-tima.

Vend Sims (u 10. sezoni; epizodno do 6. do 9. i u 11. sezoni; tumačila je Liz Vassey) je DNK-tehničarka.

Dejvid Filips (od 10. do 15. sezone i Završetak; epizodno od 1. do 9. sezone; tumačio ga David Berman), čiji je nadimak "Super Dejv", pomoćnik je dr. Robinsa.

Diebenkorn Rasel (od 12. do 15. sezonei Završetak; tumačio ga je Ted Danson) je došao kao novi vođa nakon Rejevog odlaska na kraju 11. sezone.

Morgan Brodi (od 12. do 15. sezone i Završetak; epizodno u 11. sezoni; tumačila je Elisabeth Harnois) je ćerka šerifa Konrada Eklija koja se pridružila timu na početku 12. sezone.

DŽuli Finlej (u seriji od 12. do 15. sezone; tumačila je Elisabeth Shue) je zamenila Ketrin na mestu pomoćnika šefa smene.

Henri Endrus (od 13. do 15. sezone i Završetak; epizodno od 5. do 12. sezone; tumačio ga Jon Wellner) je laborant.

Epizodni likovi

uredi

U seriji se pojavljuje dosta epizodnih likova različitih profila (laboratorijski tehničari, detektivi, članovi porodica glavnih likova, kao i neki zločinci).

Epizode

uredi
Glavni članak: Popis epizoda serije CSI: Crime Scene Investigation

Prve 4 sezone imaju 23 (kao i deseta, kod nas još neprikazana), peta 25, a 6., 7. i 9. 24 epizode. Osma ima samo 17 zbog poznatog štrajka scenarista u Hollywoodu. Neke od njih bile su tzv. crossover (unakrsne) epizode s druge 2 CSI-serije. Dvodijelna unakrsna epizoda sa serijom Bez traga (Without a Trace) emitirana je u SAD-u 8. 11. 2007. Prvi dio bio je u okviru CSI-a, a drugi u okviru Bez traga.

Sezona epizoda Originalna premijera
Prva prikazana Posljednja prikazana
1 23 6. 10. 2000 (2000-10-06) 17. 5. 2001 (2001-05-17)
2 23 27. 9. 2001 (2001-09-27) 16. 5. 2002 (2002-05-16)
3 23 26. 9. 2002 (2002-09-26) 15. 5. 2003 (2003-05-15)
4 23 25. 9. 2003 (2003-09-25) 20. 5. 2004 (2004-05-20)
5 25 23. 9. 2004 (2004-09-23) 19. 5. 2005 (2005-05-19)
6 24 22. 9. 2005 (2005-09-22) 18. 5. 2006 (2006-05-18)
7 24 21. 9. 2006 (2006-09-21) 17. 5. 2007 (2007-05-17)
8 17 27. 9. 2007 (2007-09-27) 15. 5. 2008 (2008-05-15)
9 24 9. 10. 2008 (2008-10-09) 14. 5. 2009 (2009-05-14)
10 23 24. 9. 2009 (2009-09-24) 20. 5. 2010 (2010-05-20)
11 22 23. 9. 2010 (2010-09-23) 12. 5. 2011 (2011-05-12)
12 22 21. 9. 2011 (2011-09-21) 9. 5. 2012 (2012-05-09)
13 22 26. 9. 2012 (2012-09-26) 15. 5. 2013 (2013-05-15)
14 22 25. 9. 2013 (2013-09-25) 7. 5. 2014 (2014-05-07)
15 18 28. 9. 2014 (2014-09-28) 15. 2. 2015 (2015-02-15)
Završetak 2 27. 9. 2015 (2015-09-27)

Prijem

uredi

U TV-sezoni 2002-03 CBS je postao gledaniji od dotad vodećeg NBC-a, a CSI najgledanija TV-emisija za tu sezonu[6], a u idućih 5 najgledanija emisija sa scenarijem. Od 2003. serija je i na vrhu najgledanijih dramskih serija u SAD-u, a i u 2007. zadržala se među 5 najgledanijih emisija svake sezone. Finale 5. sezone (Grave Danger), koje je režirao Quentin Tarantino, gledalo je 19. 5. 2005. preko 35 miliona ljudi, dvaput više od najbližeg konkurenta na listi.[7] Prema web-stranici TV.com, epizode Living Doll (sezona 7) i Grave Danger dobile su najveću ocjenu (9.6) od svih CSI-epizoda. Ocjenu 9.5 dobile su Monster in the Box (sezona 7) i For Gedda (sezona 8), a 9.4 Goodbye and Good Luck (sezona 8), Rashomama (sezona 6), Law of Gravity (sezona 7), Gum Drops (sezona 6), Bloodlines (sezona 4), Play With Fire (sezona 3) i Stalker (sezona 2).

Reakcija javnosti

uredi

Popularnost serije dovela je do pojave mnogih web-stranica, internet-foruma i velike količine umjetnina koje su izradili ljubitelji serije – oni su drugi po broju napisanih priča (preko 19.000), odmah iza ljubitelja serije Buffy, ubica vampira. 27. 9. 2007, nakon 1. epizode 8. sezone, minijutarna maketa Grissomovog ureda (koju smo vidjeli da pravi u 7. sezoni) stavljena je na eBay. Aukcija je završena nakon 10 dana, a maketa je prodana za 15.600 $. CBS je novac donirao udruženju CASA (nacionalno udruženje koje podržava i promovira sudski određene zastupnike zlostavljane i zanemarene djece). U augustu 2007, nakon što su se pojavile glasine da Jorja Fox napušta seriju, počela je "narodna" kampanja, koju je pokrenuo jedan internet-forum. Mnogi od 19.000 njegovih članova dali su doprinos kampanji, skupivši preko 8.000 $ za poklone i praktične šale namijenjene čelnicima CBS-a te producentima i scenaristima CSI-a. Neke od tih šala bile su svadbena torta za Carol Mendelsohn, 192 čokoladice u obliku insekata s porukom "CSI Without Sara Bugs Us" ("CSI bez Sare je dosadan k'o insekt" /bug = insekt) za Narena Shankara ili avion koji je nekoliko puta preletio iznad Universalovih studija s porukom "Slijedite dokaze – zadržite Jorju Fox u CSI-u". Bilo je i protesta na način da se producentima poštom šalje 1 dolar kako bi se sačuvao Jorjin ugovor "1 po 1 dolar". Od početka kampanje (29. septembar|29. 9.]] 2007) do 16. 10. 2007. više od 20.000 pisama s novcem i lecima iz 49 zemalja stiglo je na adresu Universala i sjedišta CBS-a u New Yorku.[8][9] Fox i Mendelsohn odlučile su donirati taj novac udruženju CASA.[10]

Kritika zbog tematike nasilja i seksa

uredi

Serija je često kritizirana zbog nivoa i neopravdanosti prikazivanja nasilja i seksualnih sadržaja. Zajedno s druge 2 CSI-serije, pomakla je granice onoga što se smatralo prihvatljivim za prikazivanje na udarnoj TV-mreži.[11] Serija ima dosta epizoda s tematikom seksualnog fetišizma i drugih oblika seksualnog zadovoljavanja (vidi naročito lik Lady Heather, koja je profesionalna domina). Televizijsko vijeće roditelja (PTC) ocijenilo je CSI jednom od najgorih emisija za prikazivanje u udarnom terminu skoro u svakoj sezoni od CSI-eve druge[12][13][14][15], a najgorom nakon sezona 2002/03[16] i 2005/06.[17] Vijeće je i neke epizode predložilo za najgore TV-emisije u sedmici[18][19][20][21][22][23] Dodatno, epizoda King Baby iz februara 2005, koju je PTC imenovalo najuvredljivijom TV-emisijom sedmice, navela je PTC da počne kampanju za podnošenje pritužbi Federalnoj komisiji za komunikacije (FCC) zbog ove epizode.[24] Do danas je uloženo oko 13.000 pritužbi na ovu epizodu.[25] PTC je, također, zatražio od Cloroxa da povuče svoje reklame iz CSI-a i CSI: Miami zbog tematike nasilja u ovim serijama.

Reakcija organa zakona

uredi

Druga kritika na račun serije tiče se prikazivanja policijskih procedura za koje neki odlučno smatraju da nije u skladu s realnosti. Npr., forenzičari u seriji ne samo da istražuju mjesta zločina (kao što to čine stvarni forenzičari) već vrše racije, učestvuju u potjerama i hapšenju osumnjičenih, ispituju osumnjičene i rješavaju slučajeve, što spada u odgovornost policajaca i detektiva, a ne forenzičkog osoblja. Ipak, neki detektivi također su i školovani forenzičari, iako je to jako rijetko u stvarnom životu. Smatra se neumjesnom i nevjerovatnom praksom puštanje CSI-osoblja da učestvuje u detektivskom poslu jer bi to kompromitiralo nepristrasnost naučnih dokaza. CSI dijeli ovu karakteristiku sa sličnom britanskom serijom Nijemi svjedok (Silent Witness). U okviru stvarne lasvegaske policije forenzičari rade za bilo koju kompaniju koju unajmi okrug Clark, najčešće za Institut za istraživanje pustinje (DRI), koji se nalazi blizu kampusa UNLV-a. Također, gradovi Sjeverni Las Vegas i Henderson i ostali okruzi i općine u blizini ne dozvoljavaju lasvegaskoj policiji ili kompanijama koje rade za nju da uđu u njihovu jurisdikciju, osim ako se zločin desio na granici gradova i/ili općina. Dalje, forenzičari koji su pod ugovorom s lasvegaskom policijom ne idu u druge okruge niti bilo gdje drugo u Nevadi zbog toga što svaki okrug ima različite zakone u pogledu toga šta se smatra organom zakona ili kriminalističkom službom u dotičnom okrugu. Neki okružni javni tužioci kritizirali su seriju zbog toga što javnosti daje netačnu sliku o tome kako policija rješava zločine. Žrtve i njihove porodice dolaze i očekuju trenutne rezultate nekih od procedura prikazanih u seriji, kao što su DNK-analiza ili provjeravanje otisaka prstiju, dok u stvarnom životu ove procedure mogu trajati danima ili čak sedmicama. Javni tužioci navode da se smanjio stepen donošenja konačne presude u slučajevima s malo fizičkih dokaza najviše zbog utjecaja CSI-a na članove porote.[26] Međutim, nisu sve krim-službe tako kritične – ustvari, mnogi forenzičari pozitivno su ocijenili utjecaj serije i uživaju u svojoj novoj reputaciji "nepobjedivosti". U Velikoj Britaniji policajci za mjesto zločina, prethodno opterećeni pomalo "klovnovskom" skraćenicom SOCO (Scene Of Crime Officers), sada sami sebe nazivaju CSI-evci. Policije nekih gradova (npr. Norfolk) otišle su čak toliko daleko da su promijenile ime jedinice u "Crime Scene Investigation". Također, desio se masovni porast broja aplikanata na regrutiranja i programe obuke, s daleko većim obimom ljudi koji su zainteresirani za ono što se nekad smatralo zaostalim u naučnom pogledu.[27]

LGBT polemike

uredi

LGBT (engl. skr. za Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender) zajednica kritizirala je seriju zbog negativnog prikazivanja LGBT likova. Međutim, pošto su većina jednoepizodnih likova u seriji – zbog same njene prirode – kriminalci, osumnjičeni ili žrtve, prirodno je da su svi od navedenih gostujućih likova prikazani u ne baš pozitivnom svjetlu. Uprkos općem nezadovoljstvu, epizoda Ch-Ch-Changes (sezona 5) pozitivno je primljena u transseksualnoj zajednici.[28] Dalje, u epizodi Iced iz iste sezone pojavljuje se jedan od samo nekoliko otvorenih homoseksualnih likova u seriji koji nisu bili žrtve ili zločinci (bio je žrtvin susjed).

Franšiza (licenca)

uredi

Poput NBC-jeve franšize Law & Order (Zakon i red), CBS je pokrenuo vlastitu franšizu počevši u septembru 2002. sa serijom CSI: Miami. Još jedna serija pokrenuta je 2 godine poslije: CSI: NY. Također je napravljeno dosta stripova, videoigara i romana baziranih na ovim serijama. Serija se našla u istom "svijetu" s drugom CBS-ovom policijskom serijom Bez traga (Without a Trace) tokom unakrsnih epizoda prikazanih početkom novembra 2007. Slično je bilo i sa serijama CSI: NY i Neriješen slučaj (Cold Case). William Petersen potvrdio je da je u toku rad na CSI-filmu u kojem bi glavni lik bio Grissom.[29]

"CSI-efekt"

uredi

Termin "CSI-efekt" (ponekad nazvan i "CSI-sindrom") odnosi se na fenomen da su popularne TV-serije, kao što su sva tri CSI-a, Zakon i red, Nijemi svjedok, Ispitujući Jordan (Crossing Jordan) i Buđenje mrtvih (Waking the Dead), žrtvama zločina i članovima porota povećale očekivanja od forenzičke nauke, naročito istraživanje mjesta zločina i DNK-testiranje.[30] Za ovaj fenomen se govori da je promijenio način na koji se mnoga suđenja danas predstavljaju u tome što su tužioci pod pritiskom da na sudu izlože više forenzičkih dokaza.[31]

"CSI: Iskustvo"

uredi

25. 5. 2007. čikaški Muzej nauke i industrije otvorio je izložbu u čast CSI-a, nazvanu "CSI: Iskustvo" ("CSI: The Experience"). Tu je, također, i web-stranica za one koji ne mogu posjetiti izložbu koju je dizajnirao Centar univerziteta Rice za tehnologiju u podučavanju i učenju (Rice University's Center for Technology in Teaching & Learning).

Vozila

uredi

Po dogovoru za plasman visokoprofilnih proizvoda[32] General Motors donirao je dva terenca GMC Yukon XL Denali policijama Los Angelesa i Las Vegasa. Isti modeli modificirani su i korišteni u seriji kao "jedinica za mobilnu analizu" u finalu 5. sezone Grave Danger. Visina im je promijenjena za 15 cm u odnosu na standardni model, omogućujući tako da vrata prtljažnika štite likove od kiše, te da se u prtljažnik i zadnji kraj smjesti mobilni laboratorij s laptopima, alatnim kutijama i skladištem za dokaze. U epizodi 8x12 (Grissoms's Divine Comedy) Warrick vozi crni hibridni Yukon XL/Denali.[33]

Televizijski rejting

uredi

Sjedinjene Države

uredi

Napomena: Nova TV-sezona na svakoj američkoj TV-mreži počinje krajem septembra, a završava polovinom maja.

Sezona Vrijeme emitiranja Premijerna epizoda Finale sezone TV-sezona Plasman Gledaoci
(u milionima)
1 petak, 21.00. (od 6. 10. 2000. do 12. 1. 2001)
četvrtak, 21.00. (od 1. 2. 2001) 		6. 10. 2000. 17. 5. 2001. 2000–2001. #10 17.80[34]
2 četvrtak, 21.00. 27. 9. 2001. 16. 5. 2002. 2001–2002. #2 23.69[35]
3 26. 9. 2002. 15. 5. 2003. 2002–2003. #1 26.20[36]
4 25. 9. 2003. 20. 5. 2004. 2003–2004. #1 25.27[37]
5 23. 9. 2004. 19. 5. 2005. 2004–2005. #2 26.26[38]
6 22. 9. 2005. 18. 5. 2006. 2005–2006. #3 24.86[39]
7 21. 9. 2006. 17. 5. 2007. 2006–2007. #5 20.00[40]
8 27. 9. 2007. 15. 5. 2008. 2007–2008. #5 19.53
9 9. 10. 2008. 14. 5. 2009. 2008–2009. #4 19.03[41]
10 24. 9. 2009. 20. 5. 2010. 2009–2010. #8 14.92
11 23. 9. 2010. 12. 5. 2011. 2010–2011. #10 13.52
12 sreda, 22.00. 21. 9. 2011. 9. 5. 2012. 2011–2012. #19 12.49
13 26. 9. 2012. 15. 5. 2013. 2012–2013. #23 11.63
14 25. 9. 2013. 7. 5. 2014. 2013–2014. #18 11.86
15 nedelja, 22.00. 28. 9. 2014. 27. 9. 2015. 2014–2015. #34 11.19

Velika Britanija

uredi

Epizode se emitiraju četvrtkom u 21. 00. na kanalu FIVE na britanskoj zemaljskoj mreži. Broj gledalaca kreće se oko 4 miliona. Reprize su tokom sedmice na FIVE USA, a broj gledalaca je oko 2 miliona.

Nagrade i nominacije

uredi

Nagrade

uredi

ASCAP nagrada:

  • Najgledanija TV-serija u 2006.

Nagrade ASC-a:

  • Izvanredno postignuće u kinematografiji u TV-serijama (2006)
  • Izvanredno postignuće u kinematografiji u TV-serijama (2005)

Nagrade Emmy:

  • Izvanredan mikser zvuka u humorističkoj ili dramskoj TV-seriji (2007)
  • Izvanredna kinematografija za serije snimane jednom kamerom (2006)
  • Izvanredno uređivanje zvuka u TV-seriji (2003)
  • Izvanredna (neprotetska) šminka u TV-seriji (2002)

Nagrada Saturn:

  • Najbolja TV-serija (2004)

Nagrada Udruženja TV-glumaca:

  • Izvanredan ansambl u dramskoj seriji (2004)

Nominacije

uredi

Osim osvojenih nagrada, serija je bila nominirana za još 28 Emmyja u 12 kategorija, kao i za Zlatni globus, Nagradu Udruženja TV-glumaca, Nagradu Udruženja američkih scenarista, Nagradu Udruženja režisera te Nagradu Udruženja američkih producenata.

DVD izdanja

uredi

Regija 1

uredi

Ova regija obuhvata SAD (s Portorikom) i Kanadu.

# Naziv DVD-a Epizode Datum izdavanja
1 Kompletna 1. sezona 23 25. 3. 2003.
2 Kompletna 2. sezona 2. 9. 2003.
3 Kompletna 3. sezona 30. 3. 2004.
4 Kompletna 4. sezona 12. 10. 2004.
5 Kompletna 5. sezona 25 29. 11. 2005.
6 Kompletna 6. sezona 24 14. 11. 2006.
7 Kompletna 7. sezona 20. 11. 2007.
8 Kompletna 8. sezona 17 14. 10. 2008.
9 Kompletna 9. sezona 24 1. 9. 2009.
10 Kompletna 10. sezona 23 jesen 2010
  • 9. sezona puštena je u promet u SAD-u 1. 9. 2009, a u Kanadi 22. 9. 2009.

Izdanja za SAD distribuira Paramount Home Entertainment, a za Kanadu Alliance Atlantis. Izdanje 1. sezone razlikuje se od ostalih sezona po tome što je dostupno samo u 1.33:1 ili 4:3 formatu, a ne u 1.78:1 ili 16:9, što je standardni format HDTV-a. Pošto je serija počela 2000. godine, moguće je da snimana na taj način, a naredne sezone bile su prve koje su prebačene u "široki" format. Prva sezona, također, jedina nema Dolby Digital 5.1 audiosistem, već ima stereo zvuk.

Regije 2 i 4

uredi

Regija 2 obuhvata sve evropske zemlje (osim Rusije, Bjelorusije i Ukrajine), Grenland, Arapski poluotok, Kavkaz, Iran, Egipat, Južnoafričku Republiku, Gvajanu i Japan. U regiju 4 ulaze Srednja i Južna Amerika (osim Gvajane), Australija, Novi Zeland, Papua Nova Gvineja i još neke manje polinezijske države. U ovim regijama DVD-izdanja izlaze tako što se svaka sezona izdaje u 2 dijela (svaki ima 11 ili 12 epizoda s posebnim dodacima) prije nego što se konačno prodaju "u jednom komadu". Nakon što su kasnila skoro 12 mjeseci za izdanjima u regiji 2 nakon prve 4 sezone, izdanja u regiji 4 izlaze sve brže jer distributeri jednostavno izdaju cijelu sezonu 5 odjednom.

Regija 2

Naziv DVD-a Datum(i) izdavanja
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 1) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 2) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 3) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezone 1–3) 23. 8. 2004.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 4) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezone 1–4) 12. 12. 2005.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 5) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezone 1–5) 2. 10. 2006.
CSI: Crime Scene Investigation - Grave Danger (2 Tarantinove epizode) 10. 10. 2005.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 6) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 7) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 8) 1. 3. 2010*
CSI: Crime Scene Investigation (sezone 1–8) 26. 10. 2009.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 9) 1. 3. 2010.
  • * - izdani kao kompletne sezone; sezone 1-8 izdavane su u 2 dijela od 2003. do 2009.

Regija 4

Naziv DVD-a Datumi izdavanja
Čitava sezona 1. dio 2. dio
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 1) 27. 11. 2003. 21. 10. 2002. 9. 4. 2003.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 2) 28. 10. 2004. 27. 10. 2003. 30. 3. 2004.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 3) 4. 10. 2005. 18. 3. 2005. 13. 9. 2005.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 4) 8. 11. 2006. 12. 5. 2006. 17. 8. 2006.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 5) 24. 1. 2007. Izdano Izdano
CSI: Crime Scene Investigation - Grave Danger (2 Tarantinove epizode) 6. 6. 2007.
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 6) 5. 12. 2007. Izdano Izdano
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 7) 3. 12. 2008. Izdano Izdano
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 8) 15. 7. 2009. Izdano Izdano
CSI: Crime Scene Investigation (sezona 9) 2. 6. 2010. Izdano Izdano

Blu-ray izdanja

uredi

Paramount Home Entertainment izdat će 12. 5. 2009. prvu sezonu na HD Blu-ray disku. Za razliku od DVD-izdanja, ovo će biti u originalnom širokoekranskom formatu, a imat će i 7. 1. surround zvuk.

Ostala izdanja

uredi

CSI-franšiza doživjela je izdanje i u obliku igara za mobitele. U jesen 2007. CBS se udružio s proizvođačem igara Gameloftom kako bi se CSI "ubacio" na mobitele. Prva takva igra bila je CSI: Miami. U njoj "učestvuju" Horatio Caine, Alexx Woods i Calleigh Duquesne koji uz igračevu pomoć pokušavaju riješiti ubistvo u South Beachu.[42] Igra je, također, dostupna za "skidanje" na različitim iPod uređajima.[43]

U proljeće 2008. Gameloft i CBS izdali su "CSI: Crime Scene Investigation – The Mobile Game". Igra je bazirana izvan originalne serije, a ima jedinstvenu karakteristiku u tome što igrač može primati pozive u toku igre koji mu daju napomene i tragove o mjestu zločina i dokazima. Što se tiče same priče, autori igre sarađivali su sa Zuikerom kako bi radnja i dijalozi bili u skladu sa stilom serije.[44]

Internet prodaja

uredi
Država Prodavač Dostupne sezone
  Filipini iTunes Store 6, 7, 8, 9 (nakon što se epizoda emitira na TV-u)
  SAD Amazon Unbox 6, 7, 8
  SAD Xbox Live 6 i 7 (približno sedmicu nakon emitiranja; nakon toga ponuda ne važi)
  SAD NetFlix 7, 8, 9 (streaming sa Instant play-om za mušterije Netflixa)
  Ujedinjeno Kraljevstvo Demand Five 6, 7, 8, 9 (odmah nakon emitiranja)
  Njemačka RTLnow Arhivirano 2010-09-22 na Wayback Machine-u 6, 7, 8, 9 (sedmicu prije emitiranja)

Emitiranje u svijetu

uredi
Država TV mreža/mreže
  Argentina Sony Entertainment Television i Canal 9
  Australija Nine Network
  Austrija ORF 1
  Belgija VT4
  Bosna i Hercegovina OBN
  Brazil Sony Entertainment Television i Rede Record
  Bugarska Nova Televizia i AXN
  Češka Republika TV NOVA
  Čile Canal 13 i Sony Entertainment Television
  Danska Kanal 5
  Ekvador Sony Entertainment Television i TeleAmazonas
  Estonija TV 3
  Fidži FijiONE
  Filipini AXN i Studio 23 (ABS-CBN)
  Finska MTV3
  Francuska TF1
  Grčka ALTER i ET1
  Holandija RTL 4 i RTL 5
  Honduras Sony Entertainment Television
  Hrvatska HRT, RTL Televizija
  Indija AXN
  Indonezija Indosiar
  Irska Channel 6 i RTÉ
  Island Skjár 1
  Italija FoxCrime (SKY) i Italia 1
  Izrael Channel 1 i Xtra HOT
  Japan AXN, WOWOW i TV Tokyo
  Južna Koreja Munhwa Broadcasting Corporation
  Južnoafrička Republika M-Net i SABC3
  Kanada CTV, Showcase i Spike TV
  Kenija Kenya Television Network
  Kina China Entertainment Television
  Kolumbija Studio Universal
  Kostarika Teletica canal 7
  Latvija TV3
  Libanon Lebanese Broadcasting Corporation
  Litvanija TV3
  Mađarska Viasat3
  Makedonija A1 TV
  Malezija AXN i ntv7
  Meksiko Sony Entertainment Television i Televisa Canale 5
  Nikaragva Sony Entertainment Television
  Norveška TVNORGE
  Novi Zeland TV3 i SKY Television SKY 1
  Njemačka RTL
  Peru Sony Entertainment Television
  Poljska TVP2 i AXN
  Portugal AXN i SIC
  Rumunija Pro Cinema
  Rusija DTV-viasat
  Singapur MediaCorp i AXN
  SAD CBS i Spike TV
  Slovačka TV JOJ
  Slovenija POP TV
  Srbija RTS
  Španija AXN i Telecinco
  Šri Lanka Art TV
  Švedska Kanal 5 i Viasat Crime
  Švicarska SF2, TSI2 i TSR1)
  Tajland AXN i UBC
  Tajvan AXN i VideoLand
  Turska TRT, CNBC-E i TRT1
  Ujedinjeno Kraljevstvo Five, Five US i LIVINGtv
  Urugvaj Canal 10
  Venecuela Sony Entertainment Television

Izvori

uredi
  1. ↑ http://tv.yahoo.com/csi-crime-scene-investigation/show/461
  2. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2008-02-16. Pristupljeno 2010-06-18. 
  3. ↑ http://www.csifiles.com/news/120805_01.shtml
  4. ↑ http://news.slashdot.org/article.pl?sid=02/03/01/1648256
  5. ↑ http://www.usaweekend.com/02_issues/020120/020120petersen.html[mrtav link]
  6. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3049577.stm
  7. ↑ http://www.csifiles.com/news/210505_03.shtml
  8. ↑ http://www.sptimes.com/2007/10/16/Tv/_CSI__fan_says_losing.shtml
  9. ↑ http://hollywoodinsider.ew.com/2007/10/08/csis-launch-sav/[mrtav link]
  10. ↑ http://www.csifiles.com/news/011107_02.shtml
  11. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2021-04-21. Pristupljeno 2010-06-18. 
  12. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-06-09. Pristupljeno 2010-06-18. 
  13. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2012-05-27. Pristupljeno 2010-06-18. 
  14. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2012-08-17. Pristupljeno 2010-06-18. 
  15. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-12-02. Pristupljeno 2010-06-18. 
  16. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2004-08-07. Pristupljeno 2010-06-18. 
  17. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2012-08-17. Pristupljeno 2010-06-18. 
  18. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2005-10-16. Pristupljeno 2005-10-16. 
  19. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2005-04-08. Pristupljeno 2005-04-08. 
  20. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2006-08-31. Pristupljeno 2006-08-31. 
  21. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2005-09-14. Pristupljeno 2005-09-14. 
  22. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-05-04. Pristupljeno 2007-05-04. 
  23. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-08-13. Pristupljeno 2007-08-13. 
  24. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-18. Pristupljeno 2010-06-18. 
  25. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-05-03. Pristupljeno 2010-06-18. 
  26. ↑ http://www.usatoday.com/news/nation/2004-08-05-csi-effect_x.htm
  27. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4284335.stm
  28. ↑ http://www.afterellen.com/TV/2005/5/csi.html
  29. ↑ http://www.tvguide.com/News/Petersen-CSI-Movie-1005251.aspx
  30. ↑ http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=967706
  31. ↑ http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=958224
  32. ↑ http://www.theautochannel.com/news/2006/04/19/004390.html
  33. ↑ http://www.csifiles.com/news/260505_01.shtml
  34. ↑ „CBS Wins Season”. E!Online. 25. 05. 2001.. Arhivirano iz originala na datum 2002-02-21. Pristupljeno 2010-06-18. 
  35. ↑ „CSI Replaces ER As Season Champ”. IMDB. amazon. Arhivirano iz originala na datum 2007-08-06. Pristupljeno 16. 09. 2006. 
  36. ↑ Joal Ryan. „TV Season Wraps; 'CSI' Rules”. E! Online. Pristupljeno 16. 09. 2006. 
  37. ↑ „Viewership numbers of primetime programs during the 2003-04 television season”. Arhivirano iz originala na datum 2007-02-08. Pristupljeno 2010-06-18.  Retrieved on 2007-11-06.
  38. ↑ „Viewership numbers of primetime programs during the 2004-05 television season”. Arhivirano iz originala na datum 2007-03-10. Pristupljeno 2010-06-18.  Retrieved on 2007-11-06.
  39. ↑ „Viewership numbers of primetime programs during the 2005-06 television season”. Arhivirano iz originala na datum 2007-03-10. Pristupljeno 2010-06-18.  Retrieved on 2007-11-06.
  40. ↑ „2006–07 Primetime Wrap”. The Hollywood Reporter. 25. 05. 2007.. Arhivirano iz originala na datum 2007-05-28. Pristupljeno 30. 06. 2008. 
  41. ↑ ABCmedianet.com
  42. ↑ http://www.cbs.com/gamesgames/story/10383968
  43. ↑ http://www.apple.com/games/ipod/csimiami/
  44. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2010-01-23. Pristupljeno 2010-06-18. 

Vanjske veze

uredi


Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=CSI:_Crime_Scene_Investigation&oldid=42194862