16. 3.

16. mart/ožujak (16. 3.) je 75. dan godine po gregorijanskom kalendaru (76. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 290 dana.

Događaji uredi

1521. — Ferdinand Magellan stigao na Filipine.
1792. — Švedski kralj Gustav III smrtno ranjen tokom maskenbala u "Rojal operi" u Stokholmu.
1815. — William I, prvi ustavni monarh u Holandiji, proglasio se kraljem Ujedinjenog Kraljevstva Nizozemske.
1827. — U Njujorku izašle prve američke novine za crnce "Freedom's Journal".
1851. — Španija zaključila konkordat s Vatikanom, prema kojem je rimokatolicizam postao jedina vera u Španiji, a obrazovanje i štampa su stavljeni pod kontrolu crkve.
1861. — U Beču počeo izlaziti dnevni list "Ost und Vest". List je pokrenuo i uređivao Karlovčanin Imbro Ignjatijević Tkalac, a potpomagali su ga srpski knez Mihailo Obrenović i biskup Josip Juraj Štrosmajer.
1926. — Američki fizičar Robert Goderd izveo je prvo uspešno lansiranje rakete na tečno gorivo. Raketa je dostigla 56 metara udaljenosti za 2,5 sekunde.
1934. — U Rimu potpisan italijansko-mađrsko-austrijski protokol kojim je formiran "Dunavski blok" protiv "Male antante" Čehoslovačke, Rumunije i Jugoslavije.
1935. — Hitler izdao dekret kojim je nemačkoj armiji osigurao 500.000 naoružanih vojnika. Time je potpuno odbacio Versajski ugovor sklopljen posle Prvog svetskog rata kojim je Nemačkoj dozvoljeno samo 100.000 ljudi pod oružjem.
1953. — Josip Broz Tito doputovao u Veliku Britaniju, što je bila prva poseta šefa jugoslovenske države jednoj zapadnoj zemlji posle Drugog svetskog rata.
1967. — U zagrebačkom listu "Vjesnik" objavljena je "Deklaracija o nazivu i položaju hrvatskog jezika" koju su podržali Matica hrvatska, Društvo književnika Hrvatske i 16 drugih ustanova i organizacija.
1968. — Vijetnamski rat: američki vojnici ubili 347 civila u My Laiju, Vijetnam.
1978. —.
- Bivšeg talijanskog premijera Alda Mora otele u Rimu Crvene brigade.
- Više od 250 hiljada tona nafte iscurelo u blizini Portsala u Francuskoj nakon havarije broda "Amoko Kadiz".
1985. — U Bejrutu otet američki novinar Teri Anderson. On je pušten na slobodu 4. decembra 1991, nakon gotovo sedam godina zatočeništva.
1988. — Iračke vlasti su hemijskim oružjem ubile oko 5.000 civila Kurda u gradu Halabja, na severu zemlje.
1993. — U eksploziji podmetnute bombe u indijskom gradu Kalkuta poginulo je 69 ljudi.
1998. — Vatikan izrazio žaljenje zbog toga što pojedini pripadnici rimokatoličke crkve nisu učinili dovoljno da tokom Drugog svetskog rata pomognu Jevrejima izloženim nacističkom progonu, ali je odbacio zahteve da osudi ponašanje tadašnjeg pape Pija XII.
1999. — Svih 20 članova Evropske komisije, najvišeg izvršnog tela Evropske unije, podnelo je ostavke zbog optužbi za prevare, korupciju i loše upravljanje finansijama.
2002. — U eksploziji u selu Lučane, kraj Bujanovca, nastanjenim većnskim albanskim stanovništvom, uništena je poslednja srpska kuća.
2004. — Hrvatski premijer Ivo Sanader posetio je Jasenovac i položio venac na obnovljeni spomenik žrtvama ustaškog koncentracionog logora.
2006. —.
- Predsednik Crne Gore Filip Vujanović izjavio da je preuzeo vrhovnu komandu nad svim rodovima Vojske Srbije i Crne Gore na teritoriji Crne Gore.
- Beograd proglašen za „Grad budućnosti južne Evrope” u takmičenju Fajnenšl tajmsa.
2020.. - Prvi slučaj zaraze CoVID-19 u Hrvatskoj

.

Rođenja uredi

1497. — Philipp Melanchthon, njemački reformator, teolog i filozof.
1750. — Caroline Herschel, britanski astronom. († 1848.).
1787. — Georg Simon Ohm, njemački fizičar († 1854.).
1812. — Juraj (Giorgio) Dobrila, istarski biskup i jedan od prvih tiskara u Hrvatskoj.
1837. — Grover Cleveland, američki političar i predsjednik.
1839. — Sully Prudhomme, francuski književnik.
1859. — Aleksandar Stepanovič Popov, ruski fizičar i elektroinženjer. († 1906.).
1878. — Reza Pahlavi, perzijski šah.
1908. — Robert Domany, španski borac, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
1910. — Aladár Gerevich, mađarski mačevalac, 7-struki Olimpijski pobjednik na šest uzastopnih Olimpijskih igara († 1991.).
1911. — Josef Mengele, njemački nacistički liječnik koji je stekao nadimak Anđeo Smrti zbog svojeg rada u Auschwitzu i drugim koncentracijskom logorima. Vršio je okrutne pokuse na ljudima, a bio je zadužen i za organizaciju logora: u plinske komore otpravio je 400.000 ljudi, kao i Adolf Eichmann († 1979.).
1926. — Jerry Lewis, američki komičar († 2017.).
1927. — Vladimir Mihajlovič Komarov, sovjetski kosmonaut.
1930. — Izet Sarajlić, bosanskohercegovački književnik († 2002.).
1934. — Vlaho "Bata" Orlić, jugoslovenski i srpski vaterpolo trener († 2010.).
1935. — Teresa Berganza, španjolska pjevačica.
1941. — Bernardo Bertolucci, talijanski režiser († 2018.).
1952. — Alice Hoffman, američka književnica.
1953. — Isabelle Huppert, francuska glumica.
1953. — Richard Stallman, američki naučnik.
1959. — Jens Stoltenberg, norveški političar.
1967. — Heidi Zurbriggen, švicarska alpska skijašica.
1969. — Sejad Halilović, nogometni trener i bivši hrvatski i bosanskohercegovački nogometni reprezentativac.
1980. — Felipe Reyes, španjolski košarkaš.
1984. — Boris Zloković, crnogorski i jugoslovenski vaterpolist.
1984. — Aleksandar Rašić, srpski košarkaš.
1984. — Guillermo Molina, španjolski vaterpolist.
1989. — Theo Walcott, engleski nogometaš.

.

Smrti uredi

37. — Tiberije, rimski car. (* 42.).
455. — Valentinijan III, rimski car. (* 419.).
1520. — Martin Waldseemüller, nemački kartograf je objavio prvu geografsku kartu novog kontinenta, kojem je dao naziv Amerika, prema imenu italijanskog moreplovca Amerigo Vespucci (* 1470.).
1914. — Charles Albert Gobat, švicarski političar.
1923. — Aleksandar Nikolajevič Lodigin, sovjetski pronalazač. (* 1847.).
1930. — Miguel Primo de Rivera, španski general.
1940. — Selma Lagerlöf, švedska književnica (* 1858.).
1957. — Constantin Brâncuși, rumunski vajar (* 1876.).
1997. — Zvonko Monsider, hrvatski reprezentativni nogometni vratar i trener (* 1920.).
2002. — Danilo Bata Stojković, srpski filmski i pozorišni glumac. (* 1934.)
2009. — Boris Mutić, hrvatski sportski novinar, reporter i komentator, član sportske redakcije Hrvatske radiotelevizije punih 45 godina (* 1939.).
2010. — Ksenija Pajčin, bila je srpska pevačica zabavne muzike, kozmetičarka, modna dizajnerka i fotomodel (* 1977.).

.

Blagdani/Praznici uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar