10. 3.

10. mart/ožujak (10. 3) je 69. dan godine po gregorijanskom kalendaru (70. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 296 dana.

Događaji uredi

1528. — U Beču kao jeretik na lomači splajen Baltazar Hubmajer, jedan od vođa austrijskih baptista.
1629. — Engleski kralj Čarls I raspušta parlament čime počinje trinestogodišnji period tokom koga se engleski parlament nije sastajao (Trinestogodišnja tiranija).
1813. — Prvi put je dodeljeno nemačko vojno odlikovanje Gvozdeni krst.
1915. — U Čikagu održan Prvi jugoslovenski narodni sabor, s predstavnicima 486 raznih iseljeničkih organizacija iz SAD i Kanade, kao prva velika javna manifestacija u svetu u korist ideje o oslobađanju i ujedinjenju južnoslovenskih naroda u jednu državu.
1922. — Britanske vlasti uhapsile Mahatmu Gandija, optužile ga za pobunu i osudile na šest godina zatvora.
1945. — Drugi svetski rat: Tokio razoren napadom 300 američkih bombardera B29. Poginulo oko 100.000 stanovnika japanske prestonice, bez domova ostalo oko milion.
1948. — Šef diplomatije Čehoslovačke Jan Garig Masarik, sin prvog predsednika Čehoslovačke Tomaša Masarika, izvršio samoubistvo iskočivši kroz prozor zgrade Ministarstva u Pragu.
1952. — Bivši predsednik Kube Fulhensio Batista oborio Vladu Kube i potom kao diktator vladao zemljom do 1959, kada ga je sa vlasti srušio Fidel Kastro.
1959. — U Lasi, glavnom gradu Tibeta, izbila pobuna protiv kineske vlasti. Posle višednevnih uličnih borbi Kinezi ugušili pobunu, dalaj lama izbegao u Indiju.
1968. — U feribotu koji se prevrnuo u luci grada Velington na Novom Zelandu poginulo najmanje 200 ljudi.
1969. — Džejms Erl Rej, optužen za ubistvo crnačkog lidera Martina Lutera Kinga 4. aprila 1968, osuđen na 99 godina zatvora.
1974. — Japanski poručnik Hiro Onade predao se, posle 29 godina skrivanja u džungli, filipinskim vlastima, objasnivši da nije dobio naređenje o povlačenju i prestanku rata SAD i Japana.
1975. — Vijetnamski rat: Snage severnog Vijetnama zauzele grad Buon Ma Tuot. Ta pobeda označila početak velike ofanzive koja je sedam nedelja kasnije dovela do osvajanja Sajgona.
1990. — Sud u Iraku osudio na smrt britanskog novinara Farzada Bazofta zbog špijunaže. Uprkos talasu protesta u inostranstvu i apela iračkim vlastima da mu poštede život, pogubljen 15. marta.
1993. — Suharto šesti put izabran za predsednika Indonezije.
1995. — U eksploziji ispred džamije u pakistanskom gradu Karačiju i pucnjavi jednog teroriste na ljude koji su potrčali da pomognu povređenima, poginulo 12 ljudi, uključujući petoro dece, a 26 povređeno.
1997. — Vatikan uspostavio diplomatske odnose s Libijom.
2000. — Asocijacija nezavisnih elektronskih medija protestovala kod vlasti Srbije zbog zatvaranja nezavisnih radio i televizijskih stanica u Srbiji, ocenjujući da ta akcija vlasti poprima alarmantne razmere.
2001. — SAD uslovile ekonomsku pomoć Jugoslaviji saradnjom s Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu, zahtevajući izručenje optuženih za ratne zločine, pre svega bivšeg predsednika Slobodana Miloševića i ratnog komandanta bosanskih Srba Ratka Mladića do 31. marta.
2002. — U odmazdi za pogibiju 11 Izraelaca u samoubilačkom bombaškom napadu arapskih ekstremista u Jerusalimu, izraelski helikopteri razorili sedište palestinskog vođe Jasera Arafata u Gazi.
2006. —.
- Agim Čeku je novi premijer Kosova i Metohije.
- U blizini Podgorice zaustavljen šleper sa 1000 kalašnjikova.
- Na Beoviziji 2006. pobedili Flamingosi i Luis.

.

Rođenja uredi

1628. — Marčelo Malpigi, italijanski lekar i botaničar.
1762. — Džeremaja Bendžamin Rihter, nemački hemičar († 1807.).
1772. — Fridrih fon Šlegel, nemački pisac († 1829.).
1845. — Aleksandar III, ruski car.
1854. — Joseph Maria Stowasser, austrijski filolog.
1877. — Edo Šen, hrvatski arhitekt († 1949.).
1880. — Vladislav Petković DIS, srpski pesnik († 1917.).
1885. — Tamara Platonovna Karsavina, ruska balerina († 1978.).
1889. — Joza Kljaković, hrvatski slikar († 1969.).
1895. — Stjepan Gomboš, hrvatski arhitekt († 1975.).
1896. — Anka Krizmanić, hrvatska slikarica i grafičarka († 1987.).
1915. — Joža Horvat, jugoslavenski i hrvatski književnik († 2012.).
1918. — Fernando Peyroteo, portugalski nogometaš († 1978.).
1920. — Boris Vian, francuski književnik i šansonjer.
1940. — Chuck Norris, američki glumac.
1955. — Marianne Rosenberg, njemačka pjevačica šlagera.
1955. — Tina Charles, britanska pjevačica.
1956. — Helmut Lang, austrijski modni dizajner.
1957. — Osama bin Laden, osnivač Al kaide (u. 2011.).
1957. — Shannon Tweed, kanadska glumica.
1958. — Sharon Stone, američka glumica.
1963. — Dražen Besek, bivši hrvatski nogometaš, danas nogometni trener.
1964. — Neneh Cherry, švedska pjevačica.
1969. — Radovan Stanković, bosanskosrpski ratni zločinac.
1970. — Selma Alispahić, bosanskohercegovačka pozorišna i filmska glumica.
1971. — Almir Imširević, bosanskohercegovački dramski pisac.
1973. — Chris Sutton, engleski nogometaš i trener.
1975. — Bulend Biščević, bosanskohercegovački nogometaš.
1976. — Barbara Schett, austrijska teniserka i tv-komentator.
1976. — Frantz Granvorka, umirovljeni francuski odbojkaš.
1978. — Benjamin Burnley, američki pjevač.
1981. — Samuel Eto'o, kamerunski nogometaš.
1983. — Niki Belucci (Nikolett Pósán), mađarska glumica i dj.
1985. — Lassana Diarra, francuski nogometaš.
1988. — Ivan Rakitić, hrvatski nogometaš i reprezentativac, član španjolske Barcelone.

.

Smrti uredi

1391. — Tvrtko I. Kotromanić, bosanski kralj.
1856. — Jovan Popović Sterija, prvi srpski komediograf. (* 1806.).
1872. — Đuzepe Macini, italijanski revolucionar..
1913. — Harriet Tubman, američka crnačka aktivistica.
1948. — Jan Masaryk, čehoslovački političar.
2000. — Ivo Robić, hrvatski pevač.
2002. — Vinko Kandija, bio je hrvatski rukometni trener (* 1934.).
2005. — Dave Allen, irski komičar (* 1936.).

.

Blagdani/Praznici uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Svetog Tarasija patrijarha carigradskog.
- Prepodobnog Pafnutija Kefalasa.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar