Brighton
Brighton (
izgovor) je poznato morsko kupalište i grad, a od 1997. i Unitarna jedinica od 229,700 stanovnika[1], na jugu Engleske.[1]
Brighton
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 50°50′N 0°7′W / 50.833°N 0.117°W | |
| država |  UK
|
| Regija | Jugoistočna Engleska |
| Nemetropolitanska grofovija | East Sussex |
| Unitarna jedinica | Brighton and Hove |
| Površina | |
| - Ukupna | 31.92 km² |
| Stanovništvo (2011.) | |
| - Grad | 229,700 [1] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+1) |
| Poštanski broj | BN |
| Pozivni broj | 01273 |
| Karta | |
  Brighton | |
Geografske karakteristike uredi
Brighton leži u Grofoviji East Sussex, duž obale La Mancha, udaljen 82 km južno od Londona.[1]
Brighton se na sjeveru prostire po strmim vapnenačkim obrocima South Downsa, sa zapada se stapa sa boroughom Hove, sa kojim od 2001. ujedinjen u jedinstveni grad Brighton and Hove. Na istoku se nalazi barijera od pješčenjačkih klifova.[1]
Počevši od 1930. duž obale između Black Rocka i Saltdeana podignuti su brojni lukobrani, i marina kod Black Rocka.[1]
Historija uredi
Brighton je kroz mnogo vijekova bio malo ribarsko sela. Njegov razvoj počeo je 1754., kad se doselio doktor Richard Russell, autor brojnih članaka o prednostima morske vode na ljudsko zdravlje, i otvorio svoju praksu, koja je uključivala kupanje u moru.[1] Tako je započela moda odlaska u Brighton radi kupanja. Njegovoj popularnosti doprinjeli su i brojni posjeti Princa od Walesa (kasnijeg princa regenta, a zatim i kralja George IV, koji ga je prvi put obišao 1783.[1]
Njegovo snažno pokroviteljstvo nad Brightonom koje je trajalo gotovo neprekidno do 1827., vidi se i danas od kraljevskih trgova do uređenih promenada uz more. Najupečatljivi pečat ostavio je u svojoj ljetnoj rezidenciji - Kraljevski paviljon, historicističkoj palači građenoj po uzoru na Taj Mahal, ali sa enterijerima u kineskom stilu.[1]
U njemu se danas nalazi muzej i umjetnička galerija, dok se njegova nekadašnja štala (Dome), koristi za koncerte i kongrese.
Njegova tajna žena Maria Fitzherbert , pokopana je u rimokatoličkoj crkvi sv. Ivana.
Viktorijanski Brighton još brže je rastao nakon dovršetka željezničke pruge 1841. koja ga povezala s Londonom.[1]
Znamenitosti, transport, obrazovanje uredi
Stara ribarska luka, sa svojim kućama od crnog kremena, danas je poznata po antikvarijatima. Grad danas ima više od 11 km dugu promenadu uz more, koja teče iznad šljunčane plaže.[1]
Brighton je kao prvi u Britaniji 1883. izgradio duž obale elektrificiranu željezničku prugu, koja još i danas prevozi turiste u otvorenim vagonima.[1]
Grad ima Kraljevski teatar, hipodrom u South Downsu s pogledom na more, akvarij i brojna sportska i golf igrališta.
Aerodrom se nalazi u nedalekom Shoreham-by-Sea, a Univerzitet Sussex osnovan 1961. u selu Falmer.
Privreda uredi
Pored turizma Brighton ima i industrijskih pogona, koji proizvode svakojaku robu od uredskih strojeva do tabli sa imenima ulica.[1]
Grad ima i puno bolnica, sanatorija i lječilišta, a najveća je Kraljevska bolnica grofovije Sussex.[1]
