Borough
Borough (čita se boro, od starogermanskog burg = utvrda)[1] je ime za administrativnu jedinicu po anglosaksonskim zemljama, a to može biti naselje, grad ili samo kvart nekog grada, koji ima vlastitu upravu.[1]
| Borough | |
|---|---|
 | |
| Država |  Engleska SAD
|
Karakteristike uredi
Borough u Britaniji uredi
Borough u Britaniji prvenstveno znači samoorganizirani (incorporated) grad sa specijalnim privilegijama ili distrikt - okrug s pravom da bira zastupnika u parlament.[2]
U engleskoj za srednjeg vijeka borough je bio urbani centar, koji je dobio status grada, autonomiju i ostale privilegije, a kasnije i pravo na samoorganiziranje (incorporation). Kao samostalno udruženje (korporacija) borough je djelovao izvan generalne administrativne hijerarhije countya. Počevši od 16. vijeka, značaj borougha, kao jedinice lokalne uprave počeo je opadati, ali je dobio novu težinu kao izborna jedinica za parlament. Do kraja 17. vijeka, otprilike 4 / 5 zastupnika Donjeg doma parlamenta bilo je izabrano u nekih dvjestotinjak engleskih borougha.[2]
Početkom 19. vijeka postao je očigledan jaz između slabo naseljenih borougha (zvanih džepni ili loši) koje je kontrolirala aristokracija i onih iz brzo rastućih iz industrijskih gradova, koji su u parlamentu unatoč brojnijem stanovništvu, bili podzastupljeni, pa je postalo očigledno, da je taj sistem zastario i da ga treba mijenjati. Zbog tog je 1832. donesen Reformski zakon (Reform Act) kao prvi od tri glavna reformska zakona iz 19. vijeka. Njime su ukinuti brojni stari i osnovani novi boroughsi po industrijskim gradovima. Nakon reforme općinskih udruženja (korporacija) 1835. zakonski je ujednačen statut borougha, pa su se oni transformirali u moderne jedinice lokalne samouprave. [2]
Nakon donošenja zakona o Lokalnoj upravi (Local Government Act) 1888. formirani su County boroughs, koji su za razliku od općinskih (municipal boroughs) mogli djelovati nezavisno od administracije vlastitog countya. Oni su ukinuti nakon reorganizacije lokalne uprave 1974. Daljnje reforme uslijedile su 1990-ih kad je po Engleskoj osnovano 36 metropolitanskih vijeća borougha (metropolitan borough councils) i 33 isto takvih u Londonu.[2] Slična vijeća (Borough county councils) osnovana su i po Walesu.[2]
Borough u Sjedinjenim Američkim Državama uredi
U Sjedinjenim Američkim Državama se termin borough povremeno koristio u Koloniji Virginia, ali se nakon Američke revolucije (1775. - 1783.), njegova primjena prorjedila. Amerikanci za administrativnu jedinicu najčešće koriste termine; village, town i city, s tim da city najviše odgovara engleskom boroughsu, kao punopravna urbana cjelina.[2]
U nekoliko saveznih država u kojima je borough službeno priznat, on se primjenjuje na gradiće i sela, dakle na naselja nižeg statusa od citya. Vlasti New Yorka primjenile su 1897. termin borough kad su tako nazvale pet velikih urbanih cjelina (kvartove); Manhattan, Brooklyn, Queens, Bronx, i Staten Island, koji formiraju New York.[2]
U New Jerseyu i Minnesoti se termin borough odnosi na općinske korporacije (udruženja), a na Aljasci za okruge na koje je podjeljena.[1]
Reference uredi
Vanjske veze uredi
- Borough (en)