Mijalko Todorović

Mijalko Todorović Plavi (19131999), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Srbije, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. U periodu od 1971. do 1974. godine obavljao je dužnost predsednika Savezne skupštine Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.

MIJALKO TODOROVIĆ PLAVI
Mijalko Todorović Plavi
Datum rođenja25. septembar 1913.
Mesto rođenjaDragušica, kod Kragujevca
Srbija Kraljevina Srbija
Datum smrti3. mart 1999. (85 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija
Savezna Republika Jugoslavija SR Jugoslavija
SuprugaMilica Todorović
Profesijadruštveno-politički radnik
Član KPJ od1938.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
U toku NOB-ačlan Vrhovnog štaba NOV i POJ
Služba NOV i PO Jugoslavije
Čin General-potpukovnik u rezervi
predsednik Savezne skupštine
Period19711974.
PrethodnikMilentije Popović
NaslednikKiro Gligorov
Narodni heroj od5. jula 1952.
Odlikovanja
Orden jugoslovenske zvezde
Orden jugoslovenske zvezde
Orden narodnog heroja
Orden narodnog heroja
Orden junaka socijalističkog rada
Orden junaka socijalističkog rada
Orden narodnog oslobođenja
Orden narodnog oslobođenja
Orden partizanske zvezde
Orden partizanske zvezde
Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden bratstva i jedinsta
Orden bratstva i jedinsta
Orden za hrabrost
Orden za hrabrost
Partizanska spomenica 1941.
Partizanska spomenica 1941.

Biografija

uredi
 
Mijalko Todorović govori na narodnom zboru u Bugojnu novembra 1943.
 
Miting u oslobođenom Valjevu 21. septembra 1944 godine. S desna na levo: 2. Života Đermanović 3. Vaso Jovanović, komandant I prol. div 4. Peko Dapčević 5. Sreten Žujović 6. Mijalko Todorović.
 
Grob Mijalka Todorovića u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu

Rođen je 25. septembra 1913. godine u selu Dragušici, kod Kragujevaca. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a gimnaziju u Kragujevcu, gde je došao u dodir s radničkim pokretom. Već u višim razredima gimnazije učestvovao je u akcijama radničkog pokreta i napredne omladine u Kragujevcu.

Posle završetka gimnazije, upisao se na elektromašinski odsek Tehničkog fakulteta u Beogradu, koji je završio 1940. godine. U toku studija pripadao je revolucionarnoj studentskoj organizaciji i učestvovao u akcijama studenata Beogradskog univerziteta. Kao predstavnik studenata Beogradskog univerziteta, učestvovao je u radu Međunarodne omladinske konferencije za pomoć izbeglicama i žrtvama rata u Remsu, i Međunarodne konferencije studenata socijalista i komunista u Parizu, u leto 1937. godine. Početkom 1938. godine izabran je za člana Centralnog odbora Ujedinjene studentske omladine, a iste godine je postao i član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Od 1939. godine je bio na političkom radu u unutrašnjosti Srbije. Bio je sekretar Mesnog komiteta KPJ za Kragujevac i član Oblasnog komiteta KPJ za Šumadiju. Sredinom 1940. godine izabran je za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Kragujevac, a na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj oktobra 1940. godine u Zagrebu, bio je delegat partijske organizacije kragujevačkog okruga. Do Aprilskog rata 1941. godine radio je na formiranju novih i učvršćivanju postojećih partijskih organizacija i rukovodstava u Šumadiji. Aprilski rat ga je zatekao na partijskom radu u kragujevačkom okrugu.

Narodnooslobodilačka borba

uredi

Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, kao sekretar Okružnog komiteta radio je na povezivanju i učvršćenju partijskih organizacija i rukovodstava, pripremanju ustanka i razvoju oružane borbe u kragujevačkom okrugu.

Posle neprijateljske ofanzive na slobodnu teritoriju zapadne Srbije, u jesen 1941. godine, povukao se s partizanskim snagama u Sandžak, i 21. decembra 1941. postavljen je za zamenika, a kasnije i za političkog komesara Prve proleterske udarne brigade.

Tokom rata nalazio se stalno na dužnostima političkog rukovodioca u jedinicama NOV i POJ, bio je politički komesar Prve proleterske divizije, politički komesar Prvog proleterskog korpusa i, na kraju rata, politički komesar Prve jugoslovenske armije. Na ovoj dužnosti nalazio se do završetka rata.

Pored političkog rada u jedinicama NOVJ, bio je i većnik AVNOJ-a, član Predsedništva AVNOJ-a, većnik i član Predsedništva ASNOS-a.

Posleratna karijera

uredi

Posle oslobođenja Jugoslavije, obavljao je razne odgovorne državne i partijske funkcije. Bio je: načelnik Vojnoindustrijskog odeljenja Ministarstva narodne odbrane i upravnik Izvanredne uprave za snabdevanje, zatim pomoćnik ministra narodne odbrane (do 1948), ministar za poljoprivredu Vlade FNRJ i ministar-predsednik Saveta za poljoprivredu i šumarstvo Vlade FNRJ (19481953). Od 1953. godine bio je član Saveznog izvršnog veća (SIV), zatim potpredsednik Odbora za privrednu koordinaciju SIV-a (19581963). Godine 1963. izabran je za potpredsednika Savezne skupštine i predsednika Saveznog veća Savezne skupštine (19631967), a 1971. godine za predsednika Savezne skupštine SFRJ.

Na prvim posleratnim skupštinskim izborima izabran je za poslanika velike Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije, člana njenog Predsedništva i poslanika Privremene narodne skupštine DFJ. Od tada do 1967. godine biran je za narodnog poslanika Savezne skupštine svih saziva.

Bio je član Centralnog komiteta Komunističke partije Srbije, odnosno Saveza komunista Srbije, od Osnivačkog kongresa, maja 1945, do 1959. godine. Za člana CK KPJ (SKJ) biran je neprekidno od Šestog do Devetog kongresa. Od 1965. do jula 1966. godine bio je sekretar CK SKJ, a od oktobra 1966. godine sekretar Izvršnog komiteta CK SKJ. Na Devetom kongresu SKJ, 1969. godine, izabran je u Predsedništvo i Izvršni biro Predsedništva SKJ. Bio je član Saveta narodne odbrane SFRJ, član Izvršnog odbora Savezne konferencije SSRNJ i član Saveta federacije SFRJ od njegovog osnivanja. Imao je čin rezervnog general-potpukovnika.

Umro je 3. marta 1999. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju.

Knjige i odlikovanja

uredi

Bavio se publicističkim i teorijskim radom iz oblasti ekonomske teorije socijalizma. Objavio je knjige:

  • „Oslobađanje rada“, 1965. godine,
  • „Ka zajednici slobodnih proizvođača“, 1980. godine i
  • „Preobražaj Saveza komunista Jugoslavije“, 1968. godine.
  • „Političko biće društvene krize“, 1984. godine.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su Orden jugoslovenske velike zvezde, Orden narodnog oslobođenja, kao i Orden narodnog heroja (odlikovan 5. jula 1952) i Orden junaka socijalističkog rada (odlikovan 27. aprila 1961)

Literatura

uredi
  Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.