Wikipedija

1348

godina

Godina 1348 (MCCCXLVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak u julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 13. vijek – 14. vijek – 15. vijek
Decenija: 1310-e  1320-e  1330-e  – 1340-e –  1350-e  1360-e  1370-e
Godine: 1345 1346 1347 – 1348 – 1349 1350 1351
1348. po kalendarima
Gregorijanski 1348. (MCCCXLVIII)
Ab urbe condita 2101.
Islamski 748–749.
Iranski 726–727.
Hebrejski 5108–5109.
Bizantski 6856–6857.
Koptski 1064–1065.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1403–1404.
• Shaka Samvat 1270–1271.
• Kali Yuga 4449–4450.
Kineski
• Kontinualno 3984–3985.
• 60 godina Yang Zemlja Miš
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11348.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi
  • 13. 1. - "Crna smrt": kuga primećena u Dubrovniku (što bi moglo značiti kontaminaciju u novembru).[1]
  • 15. 1. - Kraljica Ivana beži iz Napulja u Provansu, čija je grofica, pošto dolazi ugarski kralj Ludovik (Ljudevit).
  • 23. 1. - Karlo Drački je pogubljen u Aversi po naređenju mađarskog kralja, koji sutradan ulazi u Napulj. Predaje sudu ostale krivce za bratovljevu smrt, proglašava sinovca, malog Karla Martela, za vojvodu od Kalabrije i nasljednika prijestola (poslan je u Ugarsku, ali umire već u lipnju, ili maju).[2]
  • 25. 1. - Razorni zemljotres sa epicentrom u Friulima, osetio se od Napulja do Krakova. Istog dana, u Veneciji je uočena kuga.
  • početkom godine? - Vizantijski guverner Tesalije Jovan Angel je umro od kuge, u zemlji je metež, što će Dušan iskoristiti za širenje.
  • zima - Dušan je prezimio na Svetoj Gori, sa caricom Jelenom, sklanjajući se od kuge.[3]
    • U ovo vreme je verovatno na srpski prevedena Sintagma Matije Vlastara. Skraćenom verzijom se verovatno koriste srpske sudije u južnim, grčkim, delovima carstva.[4] Priprema se zakonik, proglašen sledeće godine.
  • 13. 3. - Mlečani šalju u Napulj trojicu izaslanika da ponude mir kralju Ljudevitu, nude mu sve dalmatinske gradove osim Zadra. U tom gradu ima problema, Mlečani istog dana protjeruju do 100 sumnjivih građana, zatvaraju luku lancem i ojačavaju zidine (ban Nikola Seč i vjerni hrvatski knezovi ugrožavaju grad i Šubiće).[5]
  • mart - Kuga na Mallorci.[6] Počinje i u Perpignanu i Roussillonu (moguća zaraza iz Marseilla).<ref">Benedictow, 79-80</ref>
  • mart - Kuga u Firenci (verovatno stigla iz Pize gde je zapažena u januaru), takođe i u Bolonji i Modeni.<ref">Benedictow, 92</ref>
  • mart - jul - Napuljska kraljica Ivana boravi s mužem u papinom Avinjonu: ozvaničen je njihov brak, na suđenju je oslobođena krivice za ubistvo prethodnog muža Andrije, prodala je papi Avinjon za 80.000 florina.

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
  • 7. 4. – U Pragu osnovan Karlov univerzitet. Ovih dana počinje i gradnja praškog Novog grada (Nové Město).
  • april - Kuga je u dolini Nila i Gazi, odakle se širi Levantom,[7] u približno isto vreme je i u Barki na istoku Libije. Najkasnije u ovom mesecu izbija i u Tunisu.[8]
  • april - Kuga na jugu Španije,[6] i u Barceloni.[9]
  • april - Pobuna u Tunisu protiv marokanske marinidske vlasti: vojska sultana Abu al-Hasan Ali ibn Othmana je poražena kod Kajruana. Njegov sin Abu Inan Faris, guverner Tlemsena, odlazi u Fez i proglašava se za sultana - i Tlemsen se buni. Vojske sa sobom nose kugu.[6]
  • 23. 4. - Edward III od Engleske, sa 25 vitezova, osniva Red podvezice, najviši viteški red u britanskom sistemu (1.027 odlikovanih do 2023).
  • proleće - Dušan počinje zidati crkvu manastira Arhanđeli kod Prizrena (do 1352).[10] Izdao je 1348-52 Svetoarhanđelovsku hrisovulju, osnivačku povelju tog manastira.
    • U povelji su prvi put pominje župa Gora.
  • proljeće - Bjesni kuga u Dalmaciji, naročito u primorskim gradovima, Nin je gotovo opustio.[11]
  • proleće - Sinovi Jovana VI i Orhana, Matija Kantakuzen i Sulejman, kao i sam Jovan VI, su trebali krenuti na Dušana, ali Turci stižu samo do Hristopolisa/Kavale u "orgiji pljačke". Jovan VI je zamalo upao u tursku zasedu na povratku.[12]
 
Dušanovo carstvo dostiže najveće prostiranje
  • proleće-leto? - Srpska osvajanja vizantijskih krajeva:
    • Dušan do jeseni,[13] osvaja Epir sa Janjinom i Artom; južni Epir i Akarnaniju dobija carev polubrat despot Simeon; oženjen je Tomaidom, kćerkom Jovana II Orsinija, ranijeg vladara Epira.[13]
    • Preljub zauzima Tesaliju, do mletačkog Pteleosa; U Preljubovoj vojsci ima dosta Albanaca, Dušan im daje prednost u odnosu na Grke.[10] Atinskim Kataloncima u Tesaliji ostaje samo Neopatras.
    • Albaniju, sa Valonom i Beratom, dobija carev šurak despot Jovan Asen.
    • Dušanova titula će glasiti "Ja u Hrista Boga blagoverni i bogom postavljeni Stefan, car svima Srbima i Grcima i zapadnoj strani, to jest Albaniji, i Pomoriju i svemu Disu (Zapadu).".[10]
    • Vizantijska vlast je sužena na Trakiju, koju Turci (Seldžuci) haraju iznutra i s mora.
  • 1. 5. - Mladen III. Šubić Bribirski, knez knez Klisa, Skradina i Omiša, umro u mletačkom Trogiru, nakon više od dva mjeseca bolovanja.[11] Oko skrbništva posmrtno rođenog sina Mladena IV. se sukobljavaju stric Pavao III. (koji je trenutno bolestan, zatim fizički slab[11]) i majka Jelena (1351-55[14]).
  • maj - Valencia je pokošena kugom, što omogućuje Pedru IV od Aragona da pobegne iz zarobljeništva Valencijske unije.
  • svibanj, koncem - Kralj Ljudevit se vratio iz Napulja, iskrcao se kod Biograda.
  • maj-jun - Ajdinski emir Umur Beg je poginuo u Smirni u sukobu sa križarima (Jovan VI Kantakuzen ga je zvao u pohod protiv Dušana, pristao je, ali se prvo hteo osigurati kod kuće).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi
  • 6. 7. – Papa Klement VI izdaje papsku bulu kojom kršćanima nalaže zaštitu Jevreja od progona i antisemitskih pogroma potaknutim glasinama da šire Crnu smrt, kao i još jednu u novembru (Quamvis Perfidiam).
  • jul - Ibna Batuta je u Damasku, gde besni kuga (2.400 mrtvih na dan); ljudi poste i idu u procesije. Kasnije ide u Jerusalim, gde je bolest popustila.[7]
  • 21. 7. - Bitka kod Epile: Pedro IV je potukao Valensijsku uniju. Zvono koje je unija koristila će biti istopljeno, metal će biti saliven u grlo lidera unije.
  • srpanj, krajem - Ugarski poslanici započinju pregovore o miru u Veneciji. Ni jedna strana se ne želi odreći Dalmacije.[11]
  • 4. 8. - Švedski kralj Magnus IV u pohodu protiv Novgoroda zauzima Orešek ali ne zadugo.
  • 5. 8. - Dogovoreno osmogodišnje primirje između Mletaka i Ugarske.[15]
  • avgust - Izbija Vizantijsko-đenovski rat: Đenovljani iz Galate napadaju Carigrad, pošto su Vizantinci smanjili carinu, da bi privukli trgovinu na svoju stranu.
  • avgust - Izveštava se o kugi u Istri, iz pravca Venecije.[1]
  • 17. 8. - Kraljica Ivana se vratila u Napulj.
  • 2. 9. - Spor između zagrebačkog kaptola i krbavskog biskupa Radoslava oko desetine u Kladušama i susjednim mjestima: ban Nikola Seč odlučuje u korist Kaptola.[16]
  • 2. 9. - Engleska princeza Jovana (14) umire blizu Bordoa od kuge - bila je na putu prema Kastilji, gde se trebala udati za naslednika prestola Pedra.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
  • oktobar - Kuga je "napala" Alep u Siriji.[8] U punoj je snazi u Kairu.[6]
  • jesen - Kuga je u Austriji.
  • 1. 11. - Kuga u Londonu.
  • novembar - Dušanov vojskovođa Preljub je osvojio Tesaliju, Dušan ga imenuje za kesara, stoluje u Trikali.
  • 22. 11. - Namysłówski ugovor je češko-poljski mir nakon trogodišnjeg rata: Kazimir se odriče pretenzija na Šleziju a Karlo na poljski tron.

Kroz godinu

uredi
  •  
    "Arhanđel Mihailo uništava flotu Saracena", Lesnovo 1347/48[17]
  •  
    "Arhanđel Mihailo..."

Rođenja

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1348.

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1348.
  • 1. 5. - Mladen III. Šubić Bribirski, knez knez Klisa, Skradina i Omiša (* ca. 1315)

Reference

uredi
  1. ↑ 1,0 1,1 Benedictow, 75
  2. ↑ Klaić, 99
  3. ↑ Istorija s.n. I, 5
  4. ↑ Delo cara Dušana. rastko.rs
  5. ↑ Klaić, 104
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Benedictow, 66
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Benedictow, 64
  8. ↑ 8,0 8,1 Benedictow, 65
  9. ↑ Benedictow, 80
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Stvaranje srpskog carstva. rastko.rs
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Klaić, 105
  12. ↑ The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453 By Donald M. Nicol, p. 218-9
  13. ↑ 13,0 13,1 Istorija s.n. I, 544
  14. ↑ Klaić, 120-2
  15. ↑ Klaić, 105-6
  16. ↑ Klaić, 108
  17. ↑ Istorija s.n. I, 576+1
Literatura
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1348&oldid=41582314