Sultanat Tlemsen
| ||||||||||||||||||||||||||||
_(1488_-_1556).svg)
.svg)
Sultanat Tlemsen (berberski: ⵉⵣⵉⴰⵏⵉⴻⵏ, arapski: مملكة تلمسان) bila je berberska monarhija nastala nakon propasti Almohadskog kalifata 1236., koja je egzistirala do 1554. kad je anektirana pod Osmansko Carstvo. Vladari tog sultanata bili su iz redova abdalvadidske dinastije koji su stolovali u svojoj prijestolnici Tlemsen u centru Magreba (današnji Alžir).[1]
Historija uredi
Prvi vladar tog sultanata bio je abdalvadidski emir Jaghmurasen Ibn Zajan, koji je sve do 1236. bio odani vazal Almohada. On je tad uspio steći podršku ostalih berberskih plemena i nomadskih Arapa pa se osamostalio i vladao samostalno do 1283. Jaghmurasen je uspio održati unutarnji mir, mudrom kontrolom rivalskih berberskih frakcija, a kad su mu sa zapada zaprijetili Marinidi, sklopio je savez sa emirima iz Granade i njihovim vazalnim vladarom kraljem Krune Kastilje.[2]
Nakon njegove smrti marinidski sultan Abu Jakub Jusuf opsjedao je Tlemsen osam godina (1298.-1306). Grad je konačno zauzeo 1337. Abu al-Hasan, pa je usljedio desetogodišnji period marinidske dominacije.[2]
Abdalvadidi su 1348. uspjeli osloboditi svoju prijestolnicu, ali su je Marinidi ponovno zauzeli 1352. i vladali još sedam godina.[2]
Pokušaji ekspanzije Abdalvadida na istok na hafsidski Tunis se također pokazao katastrofalnim, pa su jedan period početkom 15. vijeka čak bili i vazali Hafsidskog kalifata.[2] Sultanat Tlemsen je kronično patio od brojnih slabosti, jer nije bio geografski kompaktan i nije imao jasno definirane granice. Uz to stanovništvo mu je bilo kulturno razjedinjeno, pa su stalno izbijale pobune, a patio je i od nedostatka radne snage, pa se oslanjao na nomadske Arape koji su bili nepuzdani vojnici.[2]
Ekonomski prosperitet sultanata bazirao se na položaju Tilimsāna duž trgovačkog puteva između mediteranskih luka i saharskih oaza. Sultanat Tlemsen srušen je 1550., kad su Osmanlije konačno zauzele Tlemsen nakon pola vijeka borbi sa Španjolcima za vlast nad njim.[2]
Izvori uredi
- ↑ „Abdalwadid Kingdom of Tlemcen (Northern Africa, 1235-1550)” (engleski). Flags Of The World. Pristupljeno 30. 1. 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Abd al-Wādid Dynasty, Berber dynasty” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 30.1. 2020.
