25. 12.

25. prosinca/decembra (25. 12.) je 359. dan godine po gregorijanskom kalendaru (360. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 6 dana.

Događaji

800. – Papa Lav III u Rimu krunisao franačkog vladara Karla Velikog za svetog rimskog cara, što će biti titula nemačkih i austrijskih monarha do vremena Napoleona I.
1000. – Krunisan prvi mađarski hrišćanski kralj Stefan.
1066. – U Vestminsterskoj katedrali u Londonu normanski vojvoda Vilijam I, osvajač krunisan za kralja Engleske pošto je kod Hejstingsa potukao vojsku Harolda II, poslednjeg saksonskog kralja. Od 1070, kada je Vilijam osvojio celu zemlju, Normani počeli da se stapaju s pokorenim Anglosasima u englesku naciju.
1741. – Švedski fizičar Anders Celzijus objavio skalu od 100 stepeni za merenje temperature.
1745. – U Drezdenu potpisan mirovni ugovor kojim je okončan Šleski rat Austrije i Prusije. *.
1914. – U Prvom svetskom ratu na Zapadnom frontu stupilo na snagu nezvanično "božićno primirje" kada su britanski i nemački vojnici obustavili paljbu, izašli iz rovova i sreli se na "ničijoj zemlji".
1926. – Japanski regent, princ Hirohito, nasledio presto Japana posle smrti oca cara Jošihita. Hirohito umro 1989.
1932. – Britanski kralj Džordž V uputio prvi put božićnu poruku naciji preko radio talasa.
1941. – Japanska armija u Drugom svetskom ratu okupirala Hongkong posle 17 dana opsade.
1942. – Nemci u Beogradu streljali srpskog kompozitora, dirigenta i muzikologa Vojislava Vučkovića, profesora muzičke škole "Stanković" i dirigenta Beogradske filharmonije, saradnika mnogih listova i časopisa, jednog od pokretača i glavnih urednika "Nedeljnih informativnih novina".
1926. – Hirohito postaje japanski car.
1974. – Ciklon gotovo uništio australijski grad Darwin.
1979. – Sovjetske trupe ušle u Afganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR van Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala. U ratu, iz kojeg se povukao posle 10 godina, SSSR izgubio 27.000 vojnika.
1991. – Mihail Gorbačov podneo ostavku na mesto predsednika SSSR-a i predao dužnost Borisu Jeljcinu.
1997. – Na Kubi, prvi put posle tri decenije, javno proslavljen Božić. Predsednik Fidel Kastro proglasio taj dan praznikom u čast pape, koji je u januaru 1998. posetio Kubu.
2000. – U požaru u jednoj diskoteci u kineskom gradu Liojangu život izgubilo 311 ljudi.
2001. – Više od 540 ljudi poginulo u sukobima pobunjenika i vojske Burundija prilikom zauzimanja pobunjeničkog utočišta u šumi Tenga u blizini prestonice Budžumbure.
2003. – U atentatu na pakistanskog predsednika Perveza Mušarafa u Ravalpindiju najmanje 14 prolaznika poginulo, a 46 povređeno.

.

Rođenja

1642. – Isak Njutn, engleski matematičar, fizičar i astronom, osnivač moderne fizike.
1763. – Claude Chappe, francuski inovator (u. 1805.).
1832. – Ante Schwarz, hrvatski liječnik (u. 1880.).
1870. – Roza Luksemburg, nemačka revolucionarka.
1883. – Fran Lhotka, skladatelj i dirigent češkog porijekla (u. 1962.).
1876. – Mohamed Ali Džina, pakistanski državnik, osnivač i prvi predsednik Pakistana.
1899. – Humphrey Bogart, američki filmski i kazališni glumac.
1908. – Quentin Crisp, engleski pisac i glumac.
1912. – Aleksandar Živković, hrvatski nogometni reprezentativac (u. 2000.).
1918. – Anwar el-Sadat, egipatski državnik (u. 1981.).
1927. – Ram Narayan, indijski glazbenik.
1930. – Emmanuel Agassi, iranski boksač i otac tenisera Andre Agassi.
1961. – Safet Bandžović, bosanskohercegovački pisac i historičar.
1964. – Gary McAllister, umirovljeni škotski nogometaš.
1967. – Boris Novković, hrvatski i bosanskohercegovački pjevač.
1969. – Kristijan Milić, hrvatski redatelj.
1971. – Justin Trudeau, kanadski političar.
1973. – Bruno Kragić, ravnatelj Leksikografskog zavoda Miroslav Krleža.
1980. – Blaženko Lacković, hrvatski rukometaš i osvajač zlata na Olimpijskim igrama u Ateni 2004.
1984. – Miloš Ninković, srpski nogometaš.

.

Smrti

1902. – Dragutin Antun Parčić, hrvatski jezikoslovac (r. 1832.).
1904. – Dinko Vitezić, hrvatski književnik (r. 1822.).
1938. – Karel Čapek, češki književnik (r. 1890.).
1953. – Milovan Jakšić, jugoslovenski nogometaš, crnogorskog porijekla, nogometni vratar reprezentacije Kraljevine Jugoslavije (*1909.).
1963. – Josip Gostić, operni pjevač (r. 1900.).
1963. – Tristan Tzara, rumunjski pjesnik i esejist (r. 1896.).
1977. – Charlie Chaplin, američki glumac britanskog porijekla (r. 1889.).
1995. – Din Martin, američki glumac i pjevač (r. 1917.).
2005. – Drago Britvić, hrvatski pjesnik, novinar, tekstopisac zabavne glazbe i šansone, te jedan od najnagrađivanijih autora stihova glazbenih festivala (r. 1935.).
2009. – Radovan Ivšić, hrvatski pjesnik, pisac, dramatik, esejist, prevoditelj i nadrealist svjetskoga glasa (r. 1921.).

.

Praznici i dani sećanja

Božić, rođenje Krista.
Sveti Spiridon Čudotvorac, Episkop trimitunski

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar