1757

**1757. po kalendarima**
Gregorijanski	1757. (MDCCLVII)
Ab urbe condita	2510.
Islamski	1170–1171.
Iranski	1135–1136.
Hebrejski	5517–5518.
Bizantski	7265–7266.
Koptski	1473–1474.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1812–1813.
• Shaka Samvat	1679–1680.
• Kali Yuga	4858–4859.
	Kineski
• Kontinualno	4393–4394.
• 60 godina	Yin Vatra Vo(l); (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11757.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1720-e 1730-e 1740-e – 1750-e – 1760-e 1770-e 1780-e
Godine:	1754 1755 1756 – 1757 – 1758 1759 1760

Ovo je članak o godini 1757.

Godina 1757 (MDCCLVII) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

2. 1. - Britanci na čelu sa Cliveom su povratili Kalkutu od bengalskog nawaba.
5. 1. - Bivši vojnik Robert-François Damiens izvodi atentat nožem na francuskog kralja Luja XV koji je pri tome lakše ranjen.
5. 1. - Giacomo Casanova je opet u Parizu, par meseci nakon spektakularnog bekstva iz Venecije. Organizuje lutriju za potrebe Vojne škole, od čega se i sam bogati. Kasnije tokom godine upoznaje bogatu i naivnu udovicu Madame d’Urfé, koju opčinjava okultističkim pristupom.
12. 1. - Kodža Ragip-paša je novi osmanski veliki vezir (do smrti 1763), sprovodi reforme administracije i finansija, ne meša se u evropski rat.
januar - Afganski vladar Ahmed-šah Durani je opet upao u Severnu Indiju, zauzeo Delhi i stavio mogulskog cara u pritvor - odlazi u aprilu, vraća cara na presto, ali pravu vlast ima Afganac Najib ad-Dawlah.
januar - Kineske ćingovske snage su kod jezera Khövsgöl na severu Mongolije porazile pobunjenika Čingunžava, princa Halka Mongola. Sada mogu krenuti na ojratskog princa Amursanu, koji se pobunio u Džungariji, u dan. Xinjiangu.
- Amursana je ubrzo poražen, po treći put beži kod tasta u Kazaški kanat, zatim Rusima, nakon što je tast priznao kinesko sizerenstvo, da bi u septembru umro od boginja u Tobolsku.
januar - Pennsylvanijska skupština šalje Benjamina Franklina u London radi spora kolonije sa porodicom Penn (do 1762, i opet 1764-74).
17. 1. - Sedmogodišnji rat: Proglašen Carski rat (Reichskrieg) protiv Pruske.
početkom godine - Nakon pat-pozicije u turskom vojnom pohodu, u Nikšiću dogovoreno da Crnogorci plaćaju harač i prestanu s četovanjem.^[1] Među Turcima i Crnogorcima vlada mir sledećih deset godina.^[2]
januar-april - Jovan Horvat tvrdi da su u ovom periodu 822 srpska doseljenika došla u Rusiju.^[3]
- Grupa od 150 Crnogoraca stupa u rusku vojnu službu ove godine, ali većinom se vraćaju.^[4]

1. 2. - Kralj Luj XV otpušta dvojicu najuticajnijih savetnika, državnog sekretara za rat grofa d'Argensona i za mornaricu grofa d'Arnouvillea.
2. 2. - Sedmogodišnji rat: Austro-ruski savez protiv Pruske.
5. 2. - Calcutta Gauntlet: britansko-indijske snage su se probile kroz logor znantno brojnijih snaga bengalskog nawaba - ovaj potvrđuje Kalkutu Britancima i obećava odštetu, prema Alinagarskom ugovoru od 9-tog.
23. 2. - U Portu izbijaju neredi zbog vinskog monopola - preko 400 lica će na jesen biti kažnjeno na različite načine.

"Damienovo pogubljenje"

14. 3. - Britanski admiral John Byng je streljan na palubi broda HMS Monarch, pošto je osuđen zbog prošlogodišnjeg gubitka Minorke.
mart - U Sarajevu pogubljena braća Morić. Sarajevski građani, koji su trpeli stalne nerede, za jedan dan su pohvatali "dvadeset tri jaramaza, ukoljice i odmetnika" i podavili ih uz gruvanje topova.^[5]
18. 3. - Christoph Anton von Migazzi postavljen za nadbiskupa Beča (do 1803), uglavnom se protivi prosvetiteljskim tendencijama.
21. 3. - Sedmogodišnji rat - Stokholmska konvencija: Švedska pristupa savezu protiv Pruske.
23. 3. - Treći Karnatski rat: Britanci zauzeli francuski Chandannagar u Bengalu (vraćen Francuzima 1763).
28. 3. - Nakon što je osuđen za pokušaj regicida, Robert-François Damiens je u Parizu javno pogubljen četvorenjem; prizor okrutne kazne koja se u Francuskoj nije primjenjivala vijek i pol izaziva šok i zgražanje među prosvijećenim intelektualcima i slavnim ličnostima Francuske i Evrope te pokreće pokret za ukidanje mučenja i smrtne kazne; Damiens ostaje posljednja ličnost koja je bila pogubljena na taj način.

April/Travanj – Jun/Lipanj

6. 4. - William Pitt Stariji je isključen iz britanske vlade ali je vraćen već u junu nakon velike podrške javnosti.
april - Španjolske misije u Teksasu: kod dan. Menarda, među Lipanskim Apačima, osnovana misija Santa Cruz de San Sabá i (utvrda) Presidio San Luis de las Amarillas. Apački neprijatelji Komanči dogodine uništavaju misiju.
18. 4. - Sedmogodišnji rat: Fridrih Veliki ulazi u Češku.
21. 4. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Reichenberga (Libereca): Prusi pod von Bavernom porazili Austrijance pod Königseggom i zaplenili zalihe.

1. 5. - Drugi Versajski ugovor: Francuska će pomoći Austriji da povrati Šlesku, a pripala bi joj Austrijska Nizozemska (Belgija) - odredbe su promenjene sledeće godine.
6. 5. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Praga u kojoj pruski kralj Friedrich II nanosi poraz austrijskim snagama pod Karlom Aleksandrom Lotarinškim i poslije čega započinje opsadu Praga.
6. 5. - Pad Obnovljene Kraljevine Hanthawaddy: gornjeburmanski konbaunški vladar Alaungpaya je zauzeo prestonicu Pegu/Bago. Mnogi Moni beže u Sijam, izloženi su asimilaciji.

Vojni Red Marije Terezije

18. 6. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Kolina u kojoj Austrijanci pod feldmaršalom von Daunom nanose poraz Friedrichu II i tjeraju pruske snage da napuste Češku. Carica je ustanovila Vojni Red Marije Terezije, najviše habsburško odlikovanje (donosi godišnju apanažu od 300 - 500 forinti, molbom vladaru se može dobiti austrijski baronat.^[6]).

"Robert Clive i Mir Jafar posle Bitke kod Plasseya"

23. 6. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Plasseya u kojoj trupe Britanske istočnoindijske kompanije pod Robertom Cliveom nanose odlučujući poraz trupama bengalskog pro-francuskog vladara Siraja ud-Daulaha, kojeg je izdao komandant vojske Mir Džafar.
- tom bitkom simbolički počinje britanska vojna i politička ekspanzija u Južnoj Aziji i stvaranje Britanskog Radža.
27. 6. - Razoran potres pogodio Viroviticu.
sredinom godine - Vladika Vasilije, guvernadur Radonjić i dr. kreću u Rusiju - stižu početkom sledeće godine.^[7]

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

2. 7. - Sedmogodišnji rat: Francuzi zauzeli prusku luku Emden.
2. 7. - Bivši bengalski nawab Siradž ud-Daula je ubijen, nasleđuje ga Mir Džafar, u zavisnosti od Britanske istočnoindijske kompanije (do 1760. i 1763-65).
5. 7. - Pruski Memel se predao Rusima posle kraće opsade i bombardovanja.
jul - Vrućina u Evropi, možda najtoplije leto između 1540. i 2003. - u Parizu je 14-tog bilo 37,5 stepeni.
jul - U Versaju se sreli markiz Mirabeau i François Quesnay, začetnici fiziokratske škole.
23. 7. - Sedmogodišnji rat: Austrijsko granatiranje i požar uništavaju saksonski grad Zittau.
26. 7. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Hastenbecka u kojoj francuske trupe nanose poraz Britancima i tjeraju Hanover (u personalnoj uniji sa Velikom Britanijom) na tzv. Klosterzevensku konvenciju kojom je to područje djelomično okupirano od Francuza, a ostatak proglasio neutralnost u daljem ratu - koncem godine se ipak vraćaju u rat.
31. 7. - Mladi Dimitrije Obradović dolazi u manastir Hopovo - kaluđer je Dositej 1758-60.

9. 8. - Francuski i indijanski rat: Opsada Fort William Henryja, u dan. Lake George, New York, završava predajom britanskog garnizona kome je francuski general Louis-Joseph de Montcalm obećao prethodno uvjetni otpust, ali čiji su dijelovi tokom marša do britanskih linija podvrgnuti masakru od strane Montcalmovih indijanskih saveznika (središnji dio romana "Posljednji Mohikanac").
11. 8. -Sedmogodišnji rat: Francuzi zauzeli grad Hanover.
11. 8. - Bitka za Delhi: maratske snage uzimaju grad od afgansko-mogulskih.
30. 8. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Gross-Jägersdorfa u kojoj ruske snage nanose težak poraz pruskim trupama u Istočnoj Pruskoj, ali ne koriste priliku da zauzmu Königsberg i ostatak te oblasti. Prva ruska bitka u ovom ratu, učestvuju i Srpski husarski puk, kao i puk Ševića i Preradovića.^[8]

7. 9. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Moysa u Gornjoj Lužici: Prusi su poraženi, njihov komandant Hans Karl von Winterfeldt je smrtno ranjen.
10. 9. - Sedmogodišnji rat: Klosterzevenska konvencija znači povlačenje Hanovera iz rata i delimičnu francusku okupaciju.
13. 9. - Sedmogodišnji rat - Pomeranski rat: švedske snage iz Švedske Pomeranije prelaze u Prusku Pomeraniju.
septembar - Sedmogodišnji rat: Neuspešni britanski napad na Rochefort, na zapadnoj francuskoj obali. Za sada nema uspeha ni u ekspediciji na Louisbourg u Novoj Škotskoj, pošto su britanski brodovi rasuti olujom 24-tog (grad ipak zauzimaju sledeće godine).
septembar - oktobar - Najveći beduinski napad na jedan hodočasnički karavan, koji se iz Meke vraćao u Siriju - procenjuje se da je stradalo 20.000 hadžija, što od razbojnika, što od gladi i žeđi u pustinji.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

12. 10. - Jovan Apostolović odbranio doktorsku disertaciju u Haleu - prvi Srbin doktor medicine, prvi školovani lekar.
16. 10. - Sedmogodišnji rat: Austrijska konjica, tj. mađarski husari pod gen. Hadikom, upadaju u prusku prijestolnicu Berlin - uzimaju otkup od 200.000 talira i tuce rukavica za caricu.
30. 10. - Umro je osmanski sultan Osman III, nasljeđuje ga brat od strica Mustafa III (do 1774).
jesen - Mehmed-paša Kukavica je ponovo u Bosni (do 1760), sada i sam vrši nasilja i ucjenjuje narod^[9] - većinu vremena troši na dovršavanje svojih mnogobrojnih zadužbina.
- 1757/58 - U Travniku se grade džamije, Hadži-Alibegova u Gornjoj Čaršiji (podigao Mehmed-paša Kukavica, izgorjela 1856), a u Donjoj Čaršiji džamiju diže vezir Sopa Salan Ahmed-paša.

5. 11. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Rossbacha u kojoj Friedrich II iznenadnim konjičkim napadom razbija nadmoćnu francusko-austrijsku vojsku u Saksoniji.
- Navodno je madam Pompadur prokomentarisala lošu vest rečima Après nous, le déluge. Ove godine se očekivala i Halejeva kometa, za koju se mislilo da je donela potop iz Postanja.
10. 11. - Umro je marokanski kralj Abdallah, nasledio ga je sin Mohammed ben Abdallah (do 1790).
25. 11. - Sedmogodišnji rat: Austrijske snage zauzimaju Breslau.
30. 11. - Francuska flota od 15 brodova iz Tulona se zbog oluje mora skloniti u Kartahenu u Španiji, gde će biti blokirana od strane Britanaca i sprečena da napusti Mediteran i pomogne Louisbourgu sledeće godine.

2. 12. - Umro episkop temišvarski Georgije Popović, naslediće ga Vićentije Jovanović Vidak (1759-74).
6. 12. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Leuthena u kojoj Friedrich II nanosi težak poraz brojčano nadmoćnoj austrijskoj vojski i tjera je na povlačenje iz Šleske; ta se bitka često navodi kao najsvjetliji trenutak u vojnoj karijeri Friedricha II i vrhunac ratne vještine 18. vijeka.
14. 12. - Bitka kod Hresilija: Solomon I, kralj Imeretija, u zapadnoj Gruziji, porazio je osmansku vojsku. Nakon dva stoleća vazalstva, Imereti se osamostaljuje od Osmanlija.

Kroz godinu

Karlobag je dobio statut.
Pošto je vojska opkolila moslavinske seljake, oni predaju svoje vođe i prihvataju novo feudalno uređenje.^[10]
Neka pobuna graničara u Lici.
Pošto su dalmatinski Srbi tražili da im se episkop Simeon Končarević vrati sa Popine, mletačke vlasti ga optužuju da podbunjuje narod - odlazi u Rusiju s nekoliko kaluđera iz Krupe i tridesetak porodica (nakratko se vraća 1762).^[11]
Crkve: Mali Lošinj (Porođenja Marijina), Šarengrad (Petra i Pavla), Orahovica (Našašća Sv. križa), Srpski Semarton (Vaznesenja Gospodnjeg), Negoslavci (Uspenja Presvete Bogorodice), Crkva brvnara u Javoranima.
Zagrebačko izdanje "Osmostrune kitare" (Cithara octochorda, ranije u Beču 1701. i 1723), zbirke crkvenih napjeva.
Iz Franjevačke provincije Bosne Srebrene izdvojena provincija sv. Ivana Kapistrana, hrvatsko-ugarski krajevi.

Orfelinov "Pozdrav Mojseju Putniku"

Mojsije Putnik je bački episkop (do 1774).
Jovan Stefanov Balević: "Kratak i objektivan opis sadašnjeg stanja Crne Gore" (objavljeno tek 1884).^[12]
Ćingovska Kina je zavladala Tuvom, tj regionom Tandi Urjanhaj.
? Nam tiến, "napredovanje na jug": vijetnamski naseljenici stižu u deltu Mekonga, koja je ranije pripadala kmerskoj državi.
John Baskerville je otisnuo Vergilija na pergament papiru - glatkoća omogućuje veću oštrinu.
Vincenzo Riccati: Opusculorum ad res physicas et mathematicas pertinentium, prvi tom; uvodi hiperbolične funkcije.
Ivan Šuvalov osniva Akademiju tri najplemenitije umetnosti, Imperijalna akademija umetnosti 1764-1918, dobija svoju zgradu 1789.
Marokanski sultan obnavlja Kazablanku, stradalu u potrestu 1755.
1756-57 - Mehmed Bušatlija je zavladao u Skadru - Porta će ga priznati za pašu, Bušatlije vladaju Skadrom do 1831.
Robert Wood: The ruins of Balbec, otherwise Heliopolis in Coelosyria. Opis Baalbeka, uz opis Palmire iz 1753, ima uticaja na neoklasičnu arhitekturu.
Mistik Emanuel Swedenborg tvrdi da se Sudnji dan dogodio ove godine, u Svetu duhova, o čemu će pisati dogodine u "Nebeskoj doktrini".
Braća Cinzano su otvorili radnju u Torinu, prave crveni vermut.
U Sankt Peterburgu izgrađen Voroncovski dvorac, po Rastrellijevom projektu.
Engleska je dobila prvi moderan kanal, Sankey blizu Liverpoola.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1757.

4. 1. - Tituš Brezovački, književnik († 1805)
11. 1. - Alexander Hamilton, prvi sekretar trezora SAD († 1804) (najčešći datum)
15. 2. - Ante Alberti, pravnik, skladatelj i zborovođa († 1804)
30. 5. - Henry Addington, 1. vikont Sidmouth, britanski premijer († 1844)
31. 5. - Friedrich Franz Xaver von Hohenzollern-Hechingen, habsburški feldmaršal († 1844)
5. 6. - Pierre Jean Georges Cabanis, fiziolog, filozof († 1808)
22. 6. - George Vancouver, moreplovac, istraživač († 1798)
17. 8. - Adam Bartsch, grafičar, pionir istorije grafike († 1821)
6. 9. - Gilbert du Motier, markiz de La Fayette, učesnik Američke i Francuske revolucije († 1834)
9. 10. - Šarl X, kralj Francuske († 1836)
21. 10. - Pierre Augereau, maršal Francuske († 1816)
1. 11. - Antonio Canova, vajar († 1822)
15. 11. - Jacques Hébert, revolucionar († 1794)
28. 11. - William Blake, engleski književnik, slikar i grafičar († 1827)
27. 12. - Stefan Stratimirović, karlovački mitropolit († 1836)
Riga od Fere, grčki revolucionar († 1798)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1757.

9. 1. - Bernard Le Bovier de Fontenelle, pisac (* 1657)
24. 1. - Francesco Robba, vajar (* 1698)
26. 1. - René Louis de Voyer de Paulmy d'Argenson, pisac i političar (* 1694)
12. 3. - Giuseppe Galli Bibiena, scenograf (* 1696)
14. 3. - John Byng, britanski admiral (* 1704)
6. 5. - Kurt Christoph von Schwerin, pruski feldmaršal (* 1684)
26. 6. - Maximilian Ulysses Browne, habsburški feldmaršal (* 1705)
28. 6. - Sophie Dorothea von Hannover, kraljica-majka Fridriha Velikog (* 1687)
23. 7. - Domenico Scarlatti, italijanski kompozitor (* 1685)
21. 9. - Amursana, džungarski princ (* 1723)
2. 10. - Luigi Centurione, general Društva Isusovog (* 1686)
17. 10. - René Antoine Ferchault de Réaumur, entomolog, fizičar (* 1683)
30. 10. - Osman III., otomanski sultan (* 1699)
30. 10. - Edward Vernon, britanski admiral (* 1684)
13. 11. - Baba Deep Singh, mučenik sikizma (* 1682)
17. 11. - Marija Josipa Austrijska, poljska kraljica (* 1699)
12. 12. - Georgije Popović, episkop temišvarski (* ca. 1700)
26. 12. - Sofronije Jovanović, episkop pakrački (* 1714)
Francois Didot, prva generacija tipografske porodice
Dalaj Lama VII, (* 1708)

Reference

↑ Istorija s. n. IV-1, 507
↑ Istorija s. n. IV-1, 450
↑ Istorija s. n. IV-1, 248
↑ Historija n. J. II, 1260
↑ Istorija s. n. IV-1, 445
↑ Istorija s. n. IV-1, 286
↑ Historija n. J. II, 1267
↑ Istorija s. n. IV-1, 249
↑ Historija n. J. II, 1329
↑ Historija n. J. II, 1068
↑ Istorija s. n. IV-2, 52
↑ Jovan Stefanov Balevic: Kratak istorijsko-geografski opis Crne Gore. rastko.rs

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

[1] Istorija s. n. IV-1, 507

[2] Istorija s. n. IV-1, 450

[3] Istorija s. n. IV-1, 248

[4] Historija n. J. II, 1260

[5] Istorija s. n. IV-1, 445

[6] Istorija s. n. IV-1, 286

[7] Historija n. J. II, 1267

[8] Istorija s. n. IV-1, 249

[9] Historija n. J. II, 1329

[10] Historija n. J. II, 1068

[11] Istorija s. n. IV-2, 52

[12] Jovan Stefanov Balevic: Kratak istorijsko-geografski opis Crne Gore. rastko.rs

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]