1968. na filmu
1968. godina je za svjetsku kinematografiju bila značajna prije svega zbog toga što su se, kao rijetko kad prije i poslije, na nju odrazili burni politički događaji koji su obilježili gotovo sve zemlje tadašnjeg svijeta, a u mnogim, pogotovo zapadnim zemljama na filmu pronašli odraz i promjene morala i društvenih vrijednosti izazvani dramatičnim raskorakom između starijih i novijih generacija.
Godine na filmu |
---|
1870-e |
1880-e |
1890-e |
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899 |
1900-e |
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909 |
1910-e |
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919 |
1920-e |
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929 |
1930-e |
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939 |
1940-e |
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949 |
1950-e |
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959 |
1960-e |
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969 |
1970-e |
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979 |
1980-e |
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989 |
1990-e |
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999 |
2000-e |
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009 |
2010-e |
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014 2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019 |
Usprkos, a možda upravo zahvaljujući tome, ista je godina proizvela niz filmskih klasika kao što su 2001: Odiseja u svemiru, Žuta podmornica, Bilo jednom za Divljem zapadu, Meta, Ako..., Noć živih mrtvaca, Producenti, Rosemaryna beba, Ukradeni poljubci, Bullitt, Lica, Oliver!, Sajat-Nova, Sjećanja podrazvoja, Petulia, Planet majmuna, Crna mačka, Teorema, Knjiga od kamena, Mlada je bila u crnini i Nevjerna žena.
Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su Imam dvije mame i dva tate, Gravitacija ili fantastična mladost činovnika Borisa Horvata, Tri sata za ljubav, Biće skoro propast sveta i U raskoraku.
Filmovi
uredi- 2001: A Space Odyssey
- Planet of the Apes
- Night of the Living Dead
- Rosemary's Baby
- Targets
- Faces
- High School
- In the Year of the Pig
- If...
- Bilo jednom na Divljem Zapadu
- Skammen
- Vargtimmen
- Memorias del subdesarollo
- Lucía
- Madigan
- The Scalphunters
- The Detective
- Wild in the Streets
- The Green Berets
- The Thomas Crown Affair
- Hang 'Em High
- The Boston Strangler
- Bullitt
- Ice Station Zebra
- The Killing of Sister George
- The Brotherhood
- I Love You Alice B. Toklas
- Oliver!
- Where Eagles Dare
- The Lion in Winter
- Mayerling
- Isadora
- The Charge of the Light Brigade
- Barbarella
- Romeo and Juliet
- La Femme infidèle
- La Mariée était en noir
- Astérix et Cléopâtre
- Il grande silenzio
- Teorema
- Destroy All Monsters
- Draguljna ruka
- Zlatno tele
- Šesti jul
- Biće skoro propast sveta
Događaji
uredi- 9.2. - Upravni odbor Francuske kinoteke, na poticaj tadašnjeg ministra kulture Andréa Malrauxa, donosi odluku o smjeni kontroverznog direktora Henrija Langloisa, čime započinje tzv. "afera Langlois"; odluka izaziva bijes kod brojnih francuskih sineasta, pogotovo onih sa ljevice uvjerenih kako je Langlois smijenjen zbog svojih političkih stavova; demonstracije protiv Langloisove smjene eskaliraju u ulično nasilje.
- 3.4. - Premijerno prikazana 2001: Odiseja u svemiru, apstraktni, neobično filozofski i metafizički SF film na kojem je radio zajedno sa piscem Arthurom C. Clarkom, prema čijoj je kratkoj priči The Sentinel napisan scenarij, i čije je snimanje trajalo dvije i pol godine, uz tada astronomski proračun od 10 milijuna $; iako ga prilikom premijere velik dio publike nije razumio, Odiseja je s vremenom stekla ogroman ugled te se danas smatra možda i najboljim SF filmom 20. stoljeća.[1] Isti je dan premijeru imao i Planet majmuna, SF-film koji je pažnju privukao i time što je shvaćen kao alegorija na tada aktualna politička pitanja, ali koji se također danas smatra jednim od klasika žanra.
- 10.4. - 40. ceremonija dodjele Oscara je održana dva dana kasnije od predviđenog termina, s obzirom da su crni američki uzvanici objavili kako neće na njoj sudjelovati dok traje žalovanje za nedavno ubijenim crnačkim vođom Martinom Lutherom Kingom.
- 17.4. - U Francuskoj premijerno prikazan triler Mlada je bila u crnini, djelo koje je François Truffaut snimio kao posvetu svom velikom uzoru Alfredu Hitchcocku.
- 22.4. - Suočena sa sve spektakularnijim neredima, uprava Francuske kinoteke donosi odluku o vraćanju Henrija Langloisa na mjesto direktora Kinoteke; ona, međutim, dolazi prekasno da umiri bijes javnosti, pogotovo mladih studenata sa radikalne ljevice koji će je nekoliko tjedana kasnije iskoristiti kao povod za izbijanje velikih demonstracija u Parizu sa ciljem rušenja režima predsjednika Charlesa De Gaullea.
- 19.5. - Kanski filmski festival, koji je započeo devet dana ranije, završava prije roka i prije službene dodjele nagrada, nakon što su dvorane zaposjeli radikalno lijevi demonstranti, a dio sineasta povukao svoje filmove u znako solidarnosti sa demonstrantima u Parizu.
- ljeto - U Čehoslovačkoj, gdje je tadašnji komunistički režim vodio liberalnu politiku tzv. Praškog proljeća] se snima američki ratni film Most kod Remagena posvećen završnim borbama američke vojske protiv Wehrmachta u Drugom svjetskom ratu; projekt, koji predstavlja prvu ambiciozniju hollywoodsku produkciju u Istočnom bloku, postaje predmetom sovjetske propagande koja tvrdi da iza njega stoji CIA, odnosno da u njemu umjesto domaćih statista sudjeluju pravi američki vojnici čiji je pravi cilj okupirati Čehoslovačku, okončati komunistički režim i privesti je Zapadnom bloku.
- 15.8 - Premijerno prikazane Mete, niskobudžetni triler koji zbog svoje tada aktualne teme vezane uz eskalaciju nasilja u američkom društvu privlači pažnju i zahvaljujući kome Peter Bogdanovich postaje prvi filmski kritičar koji će steči reputaciju kao veliki scenarist i redatelj.[2]
- 20.8. - 20.9. - Sovjetske i trupe zemalja Varšavskog pakta izvode invaziju Čehoslovačke čije je dotadašnje komunističko rukovodstvo pod okupacijom prisiljeno odstupiti i okončati svoju liberalnu politiku praškog proljeća; iako dio čehoslovačkih sineasta vezanih uz tzv. čehoslovački Novi val, kao što je Jiří Menzel, ostaje u zemlji raditi pod novim režimom, veliki dio emigrira na Zapad, a što se smatra najvećim politički motiviranim egzodusom u historiji svjetske kinematografije nakon Drugog svjetskog rata.
- 1.10. - Premijerno prikazan niskobudžetni crno-bijeli horor film Noć živih mrtvaca u režiji Georgea A. Romera, poznat kao ostvarenje koje se smatra prvim modernim filmom o zombijima, odnosno kao element zapleta koristi motiv tzv. zombijevske apokalipse koji će kasnije steći izuzetnu popularnost u filmovima, TV-serijama i video-igrama.[2]
- 1.11. - U SAD na snagu stupa sistem filmskih rejtinga Filmskog udruženja Amerike kojim su uvedene različite kategorije filmova s obzirom na godište publike koja ih može gledati; rejtinzi, koji uključuju i "X" namijenjene isključivo odrasloj publici, omogućavaju veću fleksibilnost u prikazu sadržaja u odnosu raniji, uniformni i tokom prethodnih godina uslijed seksualne revolucije i drugih društvenih i ekonomskih promjena de facto napušten cenzorski Haysov kodeks.
- 20.11. - UNESCO jednoglasno donosi rezoluciju kojom se traži omogućavanje korištenja slika iz filmova u knjigama.
- 24.11. - Premijera Lica u režiji Johna Cassavetesa, prvi američki nezavisno snimljenog i distribuiranog američkog filma koji je dopro do široke publike, čime nezavisni filmovi poprimaju zamah.[2]
- 15.12. - Pozdravi, satirički film Briana de Palme prvi je američki film koji je dobio novu oznaku X (zabranjen mlađima od 18 godina) zbog nagosti i psovanja, iako je kasnije smanjeno na oznaku R (mlađima od 17 godina dozvoljen ulaz u kino uz pratnju roditeljima).[2]
- U Italiji tokom godine proizvedeno čak 254 cjelovečernja filma, što predstavlja izuzetan porast u odnosu na 1965. kada ih je bilo snimljeno 182; najveći broj njih su eksploatacijska ostvarenja, a oko četvrtine žanrovski pripada erotskim komedijama.
Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima
urediRang | Naslov | Studio | Režija | Zarada |
---|---|---|---|---|
1. | 2001: A Space Odyssey | Metro-Goldwyn-Mayer | Stanley Kubrick | $56,700,000[3] |
2. | Funny Girl | Columbia Pictures | William Wyler | $52,000,000[4] |
3. | The Love Bug | Walt Disney Productions | Robert Stevenson | $51,264,000[5] |
4. | The Odd Couple | Paramount Pictures | Gene Saks | $44,527,234[6] |
5. | Bullitt | Warner Bros.-Seven Arts | Peter Yates | $42,300,873[7] |
6. | Romeo and Juliet | Paramount Pictures | Franco Zeffirelli | $38,901,218[8] |
7. | Oliver! | Columbia Pictures | Carol Reed | $37,402,877[9] |
8. | Rosemary's Baby | Paramount Pictures | Roman Polanski | $33,395,426[10] |
9. | Planet of the Apes | 20th Century Fox | Franklin J. Schaffner | $32,589,624[11] |
10. | Night of the Living Dead | Walter Reade Organization | George A. Romero | $30,000,000[12] |
Rođenja
uredidatum | ime | nacionalnost i zanimanje | godina smrti |
2. januar | Cuba Gooding, Jr. | američki glumac | |
6. januar | John Singleton | američki režiser i scenarist | |
9. januar | Joey Lauren Adams | američka glumica | |
29. januar | Edward Burns | američki glumac | |
29. januar | Bobbie Phillips | američka glumica | |
13. februar | Kelly Hu | američka glumica | |
18. februar | Molly Ringwald | američka glumica | |
22. februar | Jeri Ryan | američka glumica | |
2. mart | Daniel Craig | britanski glumac | |
12. mart | Aaron Eckhart | američki glumac | |
14. mart | James Frain | britanski glumac | |
21. mart | Jaye Davidson | američki glumac | |
8. april | Patricia Arquette | američka glumica | |
10. april | Orlando Jones | američki glumac | |
14. april | Anthony Michael Hall | američki glumac | |
19. april | Ashley Judd | američka glumica | |
20. maj | Timothy Olyphant | američki glumac | |
20. jun | Robert Rodriguez | američki režiser | |
7. jul | Jorja Fox | američka glumica | |
8. jul | Billy Crudup | američki glumac | |
22. jul | Rhys Ifans | britanski glumac | |
26. jul | Olivia Williams | britanska glumica | |
9. august | Gillian Anderson | američka glumica | |
9. august | Eric Bana | australijski glumac | |
15. august | Debra Messing | američka glumica | |
17. august | Helen McCrory | britanska glumica | 2021 |
2. septembar | Kristen Cloke | američka glumica | |
10. septembar | Guy Ritchie | britanski režiser | |
21. septembar | Ricki Lake | američka glumica | |
25. septembar | Will Smith | američki glumac | |
28. septembar | Carré Otis | američka glumica | |
28. septembar | Naomi Watts | britansko-australijska glumica | |
8. oktobar | Emily Procter | američka glumica | |
12. oktobar | Hugh Jackman | australijski glumac | |
21. oktobar | Mellora Walters | američka glumica | |
25. oktobar | Vesna Tominac Matačić | hrvatska glumica | |
6. novembar | Kelly Rutherford | američka glumica | |
9. novembar | Parker Posey | američka glumica | |
18. novembar | Owen Wilson | američki glumac i scenarist | |
2. decembar | Lucy Liu | američka glumica | |
18. decembar | Casper Van Dien | američki glumac | |
22. decembar | Dina Meyer | američka glumica |
Smrti
uredidatum | ime | nacionalnost i zanimanje | godina rođenja |
10. januar | Vuka Kostić | srpska i jugoslavenska glumica | 1891 |
4. februar | Eddie Baker | američki glumac | 1897 |
7. februar | Nick Adams | američki glumac | 1931 |
7. februar | Ivan Pirijev | sovjetski režiser | 1901 |
13. februar | Mae Marsh | američka glumica | 1894 |
20. februar | Anthony Asquith | britanski režiser | 1902 |
20. mart | Carl Theodor Dreyer | danski režiser | 1889 |
24. mart | Alice Guy-Blaché | francuska redateljica | 1871 |
30. mart | Bobby Driscoll | američki glumac | 1937 |
16. april | Fay Bainter | američka glumica | 1893 |
9. maj | Marion Lorne | američka glumica | 1883 |
21. maj | Doris Lloyd | britanska glumica | 1896 |
4. jun | Dorothy Gish | američka glumica | 1898 |
7. jun | Dan Duryea | američki glumac | 1907 |
16. jun | Vera Đukić | srpska i jugoslavenska glumica | 1928 |
21. jun | Ingeborg Spangsfeldt | danska glumica | 1895 |
27. jul | Lilian Harvey | britansko-njemačka glumica i pjevačica | 1906 |
23. august | Hunt Stromberg | američki producent | 1894 |
26. august | Kay Francis | američka glumica | 1905 |
26. august | Martin Frič | čehoslovački režiser | 1902 |
18. septembar | Franchot Tone | američki glumac | 1905 |
30. oktobar | Ramon Novarro | meksički glumac | 1898 |
18. novembar | Lyda Salmonova | češka glumica | 1889 |
18. novembar | Walter Wanger | američki producent | 1894 |
12. decembar | Tallulah Bankhead | američka glumica | 1902 |
Debiji
uredi- Gary Busey – Wild in the Streets
- John Cleese – Interlude
- Timothy Dalton – The Lion in Winter
- Goldie Hawn – The One and Only, Genuine, Original Family Band
- Malcolm McDowell – if...
- Hanna Schygulla – The Bridegroom, the Comedienne and the Pimp
- Barbra Streisand – Funny Girl
- Jack Thompson – Personnel, or People?
Nagrade
urediZlatna palma, Cannes:
- Nagrada nije dodijeljena
Zlatna arena, Pula:
Zlatni medvjed, Berlin:
- Ole dole doff, Jan Troell, Švedska
Izvori
uredi- ↑ Catherine Shoard (21.10. 2010). „2001: A Space Odyssey: the best sci-fi and fantasy film of all time”. Guardian.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Film history milestones - 1968”. Filmsite.
- ↑ 2001: A Space Odyssey
- ↑ Box Office Mojo Funny Girl
- ↑ „The Love Bug, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „The Odd Couple, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 4, 2012.
- ↑ „Bullitt, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-11. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „Romeo and Juliet, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-11. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „Box Office Information for Oliver!”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2012-02-09. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „Rosemary's Baby, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2013-09-10. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „Planet of the Apes, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 9, 2012.
- ↑ „Night of the Living Dead, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2013-08-22. Pristupljeno January 9, 2012.
Vanjske veze
uredi- 1968. Arhivirano 2009-07-02 na Wayback Machine-u na Internet Movie Database
- 1968. na filmu Arhivirano 2014-09-03 na Wayback Machine-u na Numbers
- Najhvaljeniji filmovi 1968. na Rotten Tomatoes
- Najhvaljeniji filmovi 1968. Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u prema Films101