Wikipedija

1764

godina
(Preusmjereno sa stranice 1764.)
Ovo je članak o godini 1764.

Godina 1764 (MDCCLXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1730-e  1740-e  1750-e  – 1760-e –  1770-e  1780-e  1790-e
Godine: 1761 1762 1763 – 1764 – 1765 1766 1767
1764. po kalendarima
Gregorijanski 1764. (MDCCLXIV)
Ab urbe condita 2517.
Islamski 1177–1178.
Iranski 1142–1143.
Hebrejski 5524–5525.
Bizantski 7272–7273.
Koptski 1480–1481.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1819–1820.
• Shaka Samvat 1686–1687.
• Kali Yuga 4865–4866.
Kineski
• Kontinualno 4400–4401.
• 60 godina Yang Drvo Majmun
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11764.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi
 
Kronogram kojim potomci Sekelja obilježavaju Siculicidium.
  • 15. 2. - Francuski trgovci krznom iz Novog Orleana osnovali St. Louis, na zapadnoj obali Misisipija - istočna je odnedavno britanska a trgovci još ne znaju da je zapadna prepuštena Španiji.
  • 27. 2. - Papa osudio Hontheim-"Febroniusov" traktat "O stanju crkve i legitimnoj vlasti rimskog pontifika" protiv papskog apsolutizma u Nemačkoj - febronijanizam će ipak biti jak u nemačkim zemljama.
  • 8. 3. - Sekularizacija crkvene zemlje u Rusiji.
  • 22. 3. - U Rusiji, dan. Ukrajini, ukinute oblasti Nova Srbija i Slavenosrbija, ulaze u okvir Novorosijske gubernije. Pukovi i dalje ostaju, npr. učestvuju ove godine u intervenciji u Poljskoj.[2]
  • mart - Koliko je poznato, vladika Vasilije je od prošlog septembra kupio 14 parcela za Cetinjski manastir.[3]
  • 19. 3. - Ekspedicija britanskog majora Arthura Loftusa se kreće uz Misisipi do Ilinoisa, kada je napadnuta od strane Tunica Indijanaca.
  • mart-april - Glad u Crnoj Gori.[4]

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
 
Krunidbena procesija u Frankfurtu
  • 3. 4. - Joseph, sin Marije Terezije, krunisan je u Frankfurtu za "kralja Rimljana", tj. kralja Nemačke (zdravlje Franza I Stephana je oronulo, umire sledeće godine).
  • 5. 4. - Britanski parlament donosi tzv. Zakon o šećeru koji uvodi nove poreze sjevernoameričkim kolonistima, izazvavši veliko nezadovoljstvo i zahtjev da se ukine "oporezivanje bez predstavljanja" (opozvan je Zakonom o prihodima 1766).
  • 5. 4.? - Louis Antoine de Bougainville osniva Port Saint Louis na istočnom Falklandskom otoku, kasniji Puerto Soledad. Francuski naziv otoka je Îles Malouines, po Saint-Malou u Bretanju, odakle potiče španjolsko Islas Malvinas.
  • 11. 4. - Defanzivna Rusko-pruska alijansa, dio "sjevernog sistema" ruske politike koji obuhvaća i Britaniju. Sporazum o intervenciji u Poljskoj-Litvaniji i izboru Stanislava Ponjatovskog za vladara.
 
Ollivier: "Čaj po engleski" u Parizu, na slici prikazan i mali Mozart
  • april - Turneja porodice Mozart: odlaze iz Pariza u London. U Parizu objavljena prva dela malog Wolfganga, dva para sonata za harpsikord i violinu K.6 i 7, K.8 i 9. Wolfgang i Nannerl već 27. 4. sviraju pred kraljem Georgom III i kraljicom.
  • 15. 4. - Umrla je uticajna kraljeva prijateljica, bivša ljubavnica, markiza de Pompadour.
  • 19. 4. - Britanski Valutni zakon, Currency Act, regulira papirni novac koji izdaju američke kolonije - još jedna tačka nezadovoljstva.
  • 21. 4. - Francuski kralj je obavestio guvernera Lujzijane da je ugovorom iz 1762. predata Španiji (prvi španski guverner stiže 1766. ali konkretna vlast je uspostavljena 1769. nakon ugušene pobune).
  • 21. 4. - Carica Katarina je inaugurirala Moskovsko sirotište: u prvim decenijama, smrtnost je čak 87%.
  • 7. 5. - U Varšavi počinje konvokacioni Sejm za izbor novog poljskog kralja - ruske trupe su nadomak grada u korist Stanislava Ponjatovskog, opozicija je napustila zasedanje.
  • 16. 5. (5. 5. po j.k.) - Ukazom carice Katarine osnovana je škola za kćerke plemića - kasnije poznat kao Smolni institut blagorodnih devojaka (zgrada je podignuta 1806-08).
  • 22. 5. - Osnovan je grad koji se danas zove Ciudad Bolívar, u Venecueli.
  • 2. 6. - Carlo Buonaparte (18), nesvršeni pravnik, oženio se Marijom Letizijom Ramolino (14 ili 15).
  • 6. 6. - Poljski sejm je ukinuo Savet četiri zemlje, centralno jevrejsko telo u Poljskoj-Litvaniji, zbog neizručenja poreza.
  • jun - Prvo izdanje Voltaireovog Dictionnaire philosophique izlazi anonimno u Ženevi: kritikuje religije i neke institucije.
  • jun - Prva pojava Zvijeri iz Gévaudana - pojava traje do 1767. u južno-centralnoj Francuskoj, po jednoj studiji ubijeno je 113 ljudi.
 
Orden Svetog Stefana
  • 17. 6. - Ugarski sabor sazvan radi pitanja dugova iz Sedmogodišnjeg rata;
    • anonimna knjižica zahtijeva da se plemstvo podvrgne plaćanju poreza i da vladar izdaje zakone bez privole sabora, što izaziva uzbuđenje.[5] Ugarsko plemstvo se na saboru 1764-65 protivi svom oporezivanju.[6] (dopušta samo trećinu zatraženog povišenja),
    • Marija Terezija kreira za njih Orden Svetog Stefana.
    • Veliki župan Srijema Balassa predložio da se slavonski urbar proširi na cijelu Ugarsku, ali sabor se ne želi miješati u nadležnost pojedine vlastele - a seljački nemiri su rasprostranjeni i veliki je broj žalbi.
    • U Ugarskoj se "dosljednije provodi apsolutistička politika",[7][8] Ugarski sabor neće biti sazivan do 1790, carica se patentima obraća pojedinačnim županijama.
  • 29. 6. - Tornado u Woldegku u Pomeraniji: procenjuje se da je bio jedan od najjačih u historiji, sa brzinom vjetra od preko 480 km/h.
  • 29. 6. (kal. ?) - Osnovana je prva kolonija Nijemaca s Volge: Moninger/Nižnjaja Dobrinka. Od 26.676 osoba koje su krenule iz ruske prestonice, jedna osmina je umrla na višemesečnom putu, osnovano je 105 kolonija 1764-73.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
  • 15. 10. - "Kapitolska vizija": Edward Gibbon tvrdi da je ovog dana dobio ideju da opiše istoriju opadanja i propasti grada Rima, kasnije čitavog carstva (objavljena 1776-88).
  • 22 - 23. 10. - Bitka kod Buxara na severu Indije: britanska kompanija je porazila udružene snage Bengala, Awadha i mogulskog cara - mirovnim ugovorom iz sledeće godine dobija velika ekonomska i administrativna prava.
  • 16. 11. - Pontiac, vođa pobunjenih Indijanaca, predaje se britanskim vlastima; usprkos toga će se sukobi sa indijanskim plemenima, odnosno Pontiacov rat nastaviti još nekoliko godina.
 
Ukrajina oko 1764
  • 1. 12. - Bitka u Darbar Sahibu, tj. Zlatnom hramu u Amritsaru: 30 Sika na čelu sa Gurbaksh Singhom se branilo od Ahmed šah Duranija dok svi nisu izginuli - Durani uništava hram (nakon što ga je još 1762. digao u vazduh barutom i oskrnavio 1757).
  • 1. 12. - Kralj Karlo III se uselio u novu Kraljevsku palatu u Madridu - danas najveća u zapadnoj Evropi sa 135.000 m² i 3.418 soba.
  • 24. 12. - Izgorjela franjevačka kuća, hospicij, u Gučoj Gori kod Travnika.

Kroz godinu

uredi
 
"Primorski zidovi Dioklecijanove palače" *   Medijski sadržaji Split 1764 na Wikicommonsu.
  • Trajan Lalić ishodio dopusnicu od mletačkih vlasti za uvoz žita u ugroženi Dubrovnik, za šta je nagrađen spomen-pločom.
  • Prošle godine osnovani Šajkaški bataljon je dobio Regulament. Pokrajinska milicija u Banatu predana vojnoj upravi,[9] organizuje se Banatska vojna granica. Planira se osnivanje pojasa krajiških teritorija od Slavonije do Bukovine.[10]
  • Hrvatski izaslanici traže mere protiv Srba tj. pravoslavlja.[11]
  • Venecija u jednoj povelji konačno naziva Dubrovnik republikom umjesto komunom.[12]
  • Kuga na Balkanu: "veći pomor" u Hercegovini, gotovo čitavo Ljubinje se iselilo u sela, ili u Trebinje gde nema kuge.[13]
  • Skopski nadbiskup Matija Masarek tokom vizitacije primećuje sveže kolonije Albanaca katolika kod Đakovice, koji su se zbog gladi spustili s planina (čest slučaj ovih godina; ako se islamizuju napadaju i svoje katoličke sunarodnike).[14]
  • Župna crkva sv. Jurja Mučenika u Bapskoj.
  • Holandski stručnjak Freemaut kanalizuje Brzavu u Banatu, ove godine je stigao do Konaka - oslobođen teren za intenzivnu poljoprivredu.[15]
  • Robert Adam: Ruins of the Palace of the Emperor Diocletian at Spalatro in Dalmatia.
  • Zaharije Orfelin piše 1764-65 "Melodiju k proleću" a Jovan Rajić prevodi "Slovo o grješnom čelovjeku" i "Propovjedi ili slova o osuždeniji" Gedeona Krinovskog.[16]
  • Adalbert Adam Barić doktorirao pravo u Beču.
  • Burmanska vojska umiruje nakon pobune Lan Na, na severu dan. Tajlanda, kao pripremu za invaziju Sijama. Zatim najesen, nakon kišne sezone, kreće na Luang Prabang, jednu od laoskih kraljevina, na poziv njihovih rivala u Vientianu (L. P. pada sledećeg marta).
  • Johann Joachim Winckelmann objavljuje Geschichte der Kunst des Alterthums, "Povijest umjetnosti starine" - temeljni tekst moderne povijesti umjetnosti, poticaj neoklasicizmu.
  • James Hargreaves iz Lancashirea konstruirao stroj za predenje, spinning jenny - niz od nekoliko vretena odjednom proizvodi nekoliko pređa, doduše slabih (Richard Arkwright će upotrebom vodne energije dobiti bolju pređu 1770).
  • Cesare Beccaria: Dei delitti e delle pene, pionirsko delo penologije.
  • Horace Walpole: The Castle of Otranto, smatra se prvim "gotičkim" romanom (u drugom izdanju je dodat podnaslov a Gothic Story).
  • Katarina Velika je nabavila zbirku slika berlinskog trgovca Johanna Ernsta Gotzkowskog, što je početak njene kolekcije i muzeja Ermitaž.

Rođenja

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1764.

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1764.

Reference

uredi
  1. ↑ Istorija s. n. IV-2, 62
  2. ↑ Istorija s. n. IV-1, 248
  3. ↑ Istorija s. n. IV-1, 510
  4. ↑ XVIII vek: Doba prosvećenosti. rastko.rs
  5. ↑ Šišić, Povijest Hrvata 1526-1918, 345-6
  6. ↑ Historija n. J. II, 874
  7. ↑ Historija n. J. II, 1090
  8. ↑ Historija n. J. II, 1171
  9. ↑ Historija n. J. II, 1158
  10. ↑ Historija n. J. II, 1166
  11. ↑ Istorija s. n. IV-1, 225-6
  12. ↑ Historija n. J. II, 1224
  13. ↑ Historija n. J. II, 1337
  14. ↑ Knjiga o Kosovu. rastko.rs
  15. ↑ Historija n. J. II, 1144
  16. ↑ Istorija s. n. IV-2, 90-1
  17. ↑ Istorija s. n. IV-2, 123
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1764&oldid=41809361