Nikl
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opšte | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ime, simbol, atomski broj | Nikl, Ni, 28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pripadnost skupu | prelaznih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
grupa, perioda | VIIIB, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gustina, tvrdoća | 8908 kg/m3, 4,0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boja | srebrnobela | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomske osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomska masa | 58,6934 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomski radijus | 135 (149) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kovalentni radijus | 163 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van der Valsov radijus | bez podataka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektronska konfiguracija | [Ar]3d84s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na energetskim nivoima | 2, 8, 16, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
oksidacioni brojevi | 2, 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Osobine oksida | srednje bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kristalna struktura | regularna zidno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
temperatura topljenja | 1728 K (1455 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
temperatura ključanja | 3186 K (2913 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
molska zapremina | 6,59×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplota isparavanja | 370,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplota topljenja | 17,47 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pritisak zasićene pare | 237 Pa (1726 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
brzina zvuka | 4970 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | 1,91 (Pauling) 1,75 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
specifična toplota | 440 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
specifična provodljivost | 14,3×106S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplotna provodljivost | 90,7 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I energija jonizacije | 737,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II energija jonizacije | 1753 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III energija jonizacije | 3395 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV energija jonizacije | 5300 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada, z.e=zarobljavanje elektrona
|
Nikl (Ni, latinski - niccolum) je metal VIIIB grupe. Ima 14 izotopa čije se atomske mase nalaze između 53-67, od kojih je postojano 5 (58,60,61,62,64).
Rasprostranjenost
urediZastupljen je u zemljinoj kori u količini od 80 ppm (eng. parts per million) u obliku minerala garnierita i pantlandita.
Godine 1751 otkrio ga je Axel Fredrik Cronstedt.
Nikl gradi niz kompleksnih jedinjenja kao na primer nikolcen
Biološki značaj
urediNikl je mikroelementi prisutan u mnogim enzimima. Dnevno bi ga trebalo minimalno unositi u količini 0,3 miligrama.
Osobine
urediNikl je srebrnobele boje blistav metal otporan na koroziju. Koristi se za prevlačenje drugih metala radi zaštite. Legure nikla i bakra se koriste za izradu kovanog novca, pribora za jelo... Nikl se takođe dodaje čeliku i drugim legurama da bi povećao njihovu otpornost na koroziju