Ovo je članak o godini 1779.

Godina 1779 (MDCCLXXIX) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek18. vijek19. vijek
Decenija: 1740-e  1750-e  1760-e  – 1770-e –  1780-e  1790-e  1800-e
Godine: 1776 1777 177817791780 1781 1782
James Cook.
1779. po kalendarima
Gregorijanski 1779. (MDCCLXXIX)
Ab urbe condita 2532.
Islamski 1192–1193.
Iranski 1157–1158.
Hebrejski 5539–5540.
Bizantski 7287–7288.
Koptski 1495–1496.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1834–1835.
Shaka Samvat 1701–1702.
Kali Yuga 4880–4881.
Kineski
Kontinualno 4415–4416.
60 godina Yin Zemlja Svinja
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11779.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi
  • 13. 1. - Prvi anglo-maratski rat, Bitka kod Wadgaona: Marate su zarobile jednu britansku kolonu.
  • 31. 1. - Američki rat za nezavisnost, Britanska Južna strategija: pošto su prošlog meseca zauzeli luku Savannah, sada su, privremeno, zauzeli Augustu, dublje u kopnu, gde regrutuju lojaliste.
  • početkom godine - Američki naseljenici su podigli Fort Nashborough u dolini rijeke Cumberland, od 1784. Nashville.

Februar/Veljača

uredi
  • 14. 2. - James Cook ubijen na Havajima.
  • 14. 2. - Bitka na Kettle Creek, kod dan. Washington, Georgia: američki patrioti su razbili lojalističku miliciju.
  • 25. 2. - Američka milicija sa indijanskim saveznicima zauzima Fort Vincennes u dan. Indijani, zarobljen je Henry Hamilton, guverner Kvebeka, Amerikanci su osigurali prostor dan. Ilinoisa.

Mart/Ožujak

uredi
  • 1. 3. - Umro je Karim Khan, osnivač persijske dinastije Zand. U narednim mesecima faktički vlada njegov brat Zaki Khan, preko dvojice maloletnih Karimovih sinova (do juna), dolazi do unutrašnjeg sukoba. Muhamed-han Kadžar se otcepljuje (šah Irana od 1789).
  • 3. 3. - Bitka na Brier Creeku, blizu dan. Sylvania, Georgia, poraz je američkih patriota - britanska pozicija u Džordžiji je osigurana do 1782.
  • 10. 3. - Ajnalikavački sporazum povodom rusko-osmanskih tenzija na Krimu: Osmanlije priznaju da je pod ruskim uticajem. Ruskim trgovačkim brodovima dopušten prolaz u Mediteran.

April/Travanj

uredi
  • april, početkom - Pred Budvom je usidreno šest brodova za prevoz Crnogoraca u vojnu službu - pustolovi Boža Kamenarović i Nikola Debelja Marković su napravili takav plan ali na Opštem crnogorskom zboru će biti strogo zabranjeno svakom Crnogorcu da stupi u austrijsku vojsku.[1]
  • 12. 4. - Aranjuezki ugovor: Španija će podržati Francusku u ratu sa Britanijom, želi povratiti Menorku, Gibraltar i Špansku Floridu.
  • 22. 4. - Crnogorska delegacija, na čelu sa guvernadurom Radonjićem se vraća preko Beča iz razočaravajuće posete Rusiji, podnosi pismeni predlog o protektoratu od Austrije pod određenim uslovima, što ovi odbijaju.[2][3]
 
Banat, 18-19. st.

Maj/Svibanj

uredi

Jun/Juni/Lipanj

uredi

Jul/Juli/Srpanj

uredi
  • 2. 7. - Spojen Željezni most iznad rijeke Severn u Engleskoj, prva građevina takve vrste izgrađena od lijevanog željeza (otvoren za promet 1. 1. 1781.)
  • 4. 7. - Francuska flota grofa D'Estainga je zauzela britansku Grenadu (do 1783).
  • 5 - 14. 7. - Tryonova racija: Britanci haraju u Konektikatu, ne bi li namamili Washingtona u bitku.
  • 6. 7. - Pomorska bitka kod Grenade je britanski neuspeh.
  • 16. 7. - Deklaratorni reskript (Rescriptum Declaratorium Illiricae Nationalis), poznat kao Deklaratorija:[7] mitropolit je samo verski a ne i svetovni poglavar. U narednih 90 godina Srbi imaju samo crkveno-školsku autonomiju.[8]
  • 16. 7. - Američki general Anthony Wayne zauzeo Stony Point na Hudsonu, između New Yorka i West Pointa.
  • jul - Arhimandrit Krke Nikanor Bogunović piše da su "skorbni [žalosni] mnogo takova glad čto nikogda takova ne bila; samo vina obilno".[9]
  • 20. 7. - Etiopija, period Zemene Mesafint: zbačen je car Salomon II, postavljen je Tekle Georgis I - bio je car u šest navrata do 1800.
  • 22. 7. - Bitka kod Minisinka u gornjoj dolini rijeke Delaware: lojalisti i Irokezi razbili jednu američku miliciju.
  • 25. 7. ? - Španska ekspedicija brodova Princesa i Favorita: najsevernija španska ceremonija prisvajanja teritorije u Port Etches na Aljasci, na 61°17′N.
  • 28. 7. - Penobscotska ekspedicija: Amerikanci napadaju novopodignuto britansko utvrđenje Fort George u Maineu.

Avgust/August/Kolovoz

uredi
  • avgust - Prva javna rasprodaja banatskih komorskih imanja iznad 300.000 forinti u Beču. Nakon uključenja Banata u Ugarsku, dvor prodaje komorska imanja pojedincima preko grofa Krištofa Nickog, kupci dobijaju plemićku diplomu s predikatom - to su većinom Srbi, raniji zakupci. Položaj podređenih seljaka se pogoršava.[10]
  • 16. 8. - Marija Terezija ukida Hrvatsko kraljevsko vijeće, njegove nadležnosti je prenijela na Ugarsko namjesničko vijeće, u kojem je ban dobio mjesto savjetnika (hrvatsko plemstvo će praktično uzakoniti ovo podvrgavanje 1790, kada je bilo solidarno sa ugarskim u borbi protiv apsolutizma Josipa II[11]).
  • 16. 8. - Penobscotska ekspedicija: do ovog datuma su potopljeni, od Britanaca ili sopstvene posade svi brodovi, 19 ratnih i 25 ostalih; to je najgori američki pomorski poraz do Pearl Harbora.

Septembar/Rujan

uredi

Oktobar/Listopad

uredi

Novembar/Studeni

uredi
  • novembar - Washington vodi vojsku u zimovnik u Morristown, New Jersey, već je napadala stopa/30 cm snega.
    • Zima 1779/80 je jedna od najoštrijih u Americi, reke Delawere i Hudson, kao i morski zalivi su zaleđeni; pomor divljih životinja; nestašica hrane i inflacija; patnje irokeških izbeglica u Fort Nijagari.

Decembar/Prosinac

uredi
  • decembar - Izbija prvi od Xhosa ratova (Kafirski ratovi, Kejp granični ratovi) na jugu Afrike - devet sukoba u sledećih stotinu godina između Xhosa i Holanđana, Bura, odn. Britanaca.
  • 18. 12. - Pomorska bitka kod Martiniqua: Francuzi gube, ili spašavaju, polovinu konvoja od 26 trgovačkih brodova.
  • 26. 12. - Britanski komandanti Clinton i Charles Cornwallis su isplovili iz New Yorka prema Charleston, South Carolina (kojega će zauzeti u maju, nakon opsade).
  • 31. 12. - Afera Fieldinga i Bylandta: dolazi do okršaja kada su Britanci pored otoka Wight željeli provjeriti nizozemski konvoj za Francusku (Anglo-holandski rat počinje sledećeg decembra).

Kroz godinu

uredi
  • Izgrađena cesta Jozefina, od Karlovca do Senja.
  • Uvoz iz Turske u Austriju 1778-79. iznosi 1.328.337 a izvoz svega 241.775 forinti.[13]
  • Gimnazija Matije Antuna Reljkovića: gimnazija je iz Petrovaradina prebačena u Vinkovce.
  • 1777-79 - Iz Bosne, mahom zapadne, iseljava se oko 1.000 lica, ne računajući katolike popa Vinka Čubelića.[14]
  • Turci smiruju pobune brdskih plemena Kuča i Pipera, koji su se suprotstavljali trebinjskom paši.
  • Guvernadur Jovan Radonić nudi Crnu Goru pod austrijsko pokroviteljstvo.[15]
  • Matija Antun Reljković: prošireno izdanje "Satira".
  • Ivan Krstitelj Lalangue: Ispisivanje vrachtvenih vod horvatskoga i slavonskoga orsaga.
  • Rumelijski beglerbeg krenuo iz Bitolja na albanskog odmetnika Sulju Starovu, koji je dugo godina ubijao putnike i trgovce i zatvarao se u svoju tvrđavu. Ove godine je likvidiran i moćni Abdil-aga Šabanderoglu iz Dojrana[16]
  • Crkve: sv. Mateja apostola i evanđelista u Viškovcima, srpska crkva u Velikom Sempetru u dan. Rumuniji[17]
  • U Montrealu osnovana Severozapadna kompanija, konkurencija Kompaniji Hudsonovog zaliva u trgovini krznom iz Severne Amerike.
  • Carl Wilhelm Scheele otkrio glicerol.
  • Étienne Bézout: Théorie générale des équations algébriques.
  • Gotthold Ephraim Lessing napisao komad "Nathan Mudri", poziv na versku toleranciju (prvi put izvedeno 1783).
  • Samuel Crompton je u ovo vreme napravio mašinu za predenje spinning mule - daje jaku a tanku pređu.
  • Fridericianum u Kasselu je prvi namenski građen muzej u Evropi.
  • Fotosinteza: Jan Ingenhousz je otkrio da biljke ispuštaju kiseonik na svetlosti i ugljen dioksid u mraku i da biljna masa potiče i od vazduha.

Rođenja

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1779.

Reference

uredi
  1. Istorija s. n. IV-1, 521
  2. Historija n. J. II, 1275
  3. Istorija s. n. IV-1, 522
  4. Historija n. J. II, 1165
  5. Historija n. J. II, 1096
  6. Istorija s. n. IV-1, 523
  7. Istorija s. n. IV-1, 263
  8. Historija n. J. II, 1187
  9. Istorija s. n. IV-2, 16
  10. Istorija s. n. IV-1, 286-8
  11. Historija n. J. II, 1103
  12. Historija n. J. II, 1167
  13. Istorija s. n. IV-1, 346
  14. Istorija s. n. IV-1, 354
  15. Razmah Crnogoraca. rastko.rs
  16. Historija n. J. II, 1307-08
  17. Srpska Pravoslavna Crkva u Rumuniji - Veliki Sempetar. rastko.rs
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)