1776
godina
- Ovo je članak o godini 1776.
Godina 1776 (MDCCLXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1740-e 1750-e 1760-e – 1770-e – 1780-e 1790-e 1800-e |
| Godine: | 1773 1774 1775 – 1776 – 1777 1778 1779 |
,_by_John_Trumbull.jpg)
| Gregorijanski | 1776. (MDCCLXXVI) |
| Ab urbe condita | 2529. |
| Islamski | 1189–1190. |
| Iranski | 1154–1155. |
| Hebrejski | 5536–5537. |
| Bizantski | 7284–7285. |
| Koptski | 1492–1493. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1831–1832. |
| • Shaka Samvat | 1698–1699. |
| • Kali Yuga | 4877–4878. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4412–4413. |
| • 60 godina | Yang Vatra Majmun (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11776. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
DogađajiUredi
- 10. 1. - Američki revolucionar Thomas Paine objavljuje znameniti pamflet pod nazivom Common Sense.
- 14. 2. - Reskriptom Marije Terezije osnovana Severinska županija sa središtem u Karlovcu (Mrkoplju?[1]), u čijem sastavu je i Riječki gubernij (ukinuti su Tršćanska intendanca i Trgovačka provincija, ali i S. ž. je ukinuta 1786).[2]
- 17. 2. - Objavljen prvi tom znamenitog Gibbonovog historijskog djela The History of the Decline and Fall of the Roman Empire
- 9. 3. - U Londonu škotski ekonomist Adam Smith objavljuje svoju znamenitu knjigu Bogatstvo naroda.
- 25 - 27. 4. - U požaru je stradalo 80% Varaždina. Kraljevsko vijeće, ban i ostali odlaze, tako da više nije glavni grad Hrvatske.
- 17. 6. - Španski kolonisti osnivaju San Francisco.
- 4. 7. - Deklaracija o nezavisnosti SAD kojom predstavnici trinaest britanskih kolonija u Sjevernoj Americi objavljuju nezavisnost od matice zemlje i stvaranje novog entiteta pod nazivom Sjedinjene Američke Države.
- 16. 7. - Theresianische Judenordnung: novi porezi i zakonska ograničenja za austrijske Židove. U Banatu ograničena trgovina a i boravak.[3]
- 22. 7. - Američki rat za nezavisnost: Bitka na Long Islandu u kojoj britanske trupe nanose poraz Kontinentalnoj vojsci Georgea Washingtona.
- 5. 8. - Kraljičinom reskriptom, briga za školstvo u Hrvatskoj i Slavoniji (districtus studiorum zagrabiensis) stavljena je u dužnost posebne školske komisije, vrhovni ravnatelj je Nikola Škrlec Lomnički. Ranija isusovačka akademija je pretvorena u Kraljevsku akademiju s fakultetima teološkim, filozofskim i pravnim.[4]
- 9. 8. - Poveljom Marije Terezije, Rijeka je neposredno pridružena hrvatskoj kraljevini u sastavu Severinske županije, nakon čega je grad izdvojen iz sastava Austrijskog primorja i predan mješovitom hrvatsko-ugarskom povjerenstvu. Riječki gubernij postoji do 1848.
- 7. 9. - Američki rat za nezavisnost: Ezra Lee bez uspjeha pokušava sa improviziranim podvodnim plovilom Turtle potopiti britanski linijski brod HMS Eagle, a što predstavlja prvi podmornički napad u historiji.
- 15. 9. - Američki rat za nezavisnost: Britanske trupe zauzimaju New York.
- 2. 11. - Školski ustav za pravoslavne trivijalne male škole u provincijalnom delu Banata: treba osnovati narodne škole za srsku i rumunsku decu u svim opštinama gde postoji pravoslavna crkva.[5] Škole su oduzete iz ruku sveštenika i pretvorene u državne ustanove.
- 26. 12. - Američki rat za nezavisnost: Bitka kod Trentona u kojoj Kontinentalna vojska pod Georgeom Washingtonom iznenadnim napadom razbija hesenske najamnike u britanskoj službi.
Kroz godinuUredi
- Pavle Đulinac "preveo prvo djelo iz lijepe književnosti", Marmontelovog "Velizarija".[6]
- Rajmund Kunić preveo Ilijadu na latinski.
- Filip Lastrić: drugo, dopunjeno izdanje u Ankoni Epitome vetustatum Provinciae Bosniensis.
- Zdravstvene prilike u mletačkoj Istri "vrlo žalosne" (malarija).[7]
- U Parizu osnovana masonska loža Neuf Sœurs ("Devet sestara").
- 1776-90 - Ubrzano naseljavanje Nemaca u Baranji, smanjuje se udeo Srba.[8]
RođenjaUredi
- 24. 6. - E.T.A. Hoffmann, njemački pisac, kompozitor i slikar (u. 1822)
- 11. 2. - Joannis Capodistrias, grčki državnik (u. 1831)
- 14. 3. - Eustahija Arsić, prva srpska spisateljica († 1843)
- 11. 6. - John Constable, britanski umjetnik († 1837.)
- 9. 8. - Amedeo Avogadro, italijanski kemičar (u. 1856)
- 27. 12. - Nikolaj Kamenski, ruski general (u. 1811)
SmrtiUredi
- 25. 8. - David Hume, škotski filozof (u. 1711)
- 22. 9. - Nathan Hale, američki pomorac i revolucionar (pogubljen) (r. 1755)
- 17. 11.. - James Ferguson, škotski astronom (r. 1710.)
ReferenceUredi
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
