1774

**1774. po kalendarima**
Gregorijanski	1774. (MDCCLXXIV)
Ab urbe condita	2527.
Islamski	1187–1188.
Iranski	1152–1153.
Hebrejski	5534–5535.
Bizantski	7282–7283.
Koptski	1490–1491.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1829–1830.
• Shaka Samvat	1696–1697.
• Kali Yuga	4875–4876.
	Kineski
• Kontinualno	4410–4411.
• 60 godina	Yang Drvo Konj; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11774.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1740-e 1750-e 1760-e – 1770-e – 1780-e 1790-e 1800-e
Godine:	1771 1772 1773 – 1774 – 1775 1776 1777

Ovo je članak o godini 1774.

Godina 1774 (MDCCLXXIV) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.

Područja koja je Rusija dobila Kučuk-kajnardžijskim mirom.

DogađajiUredi

21. 1. - Nakon smrti Mustafe III novim osmanskim sultanom postaje Abdul Hamid I.
početkom godine - Kuga na Balkanu, koja je počela oko 1762. traje do sada - u Srbiji je stradalo dosta Turaka u Beogradu i Nišu, ali i Srba u okolnim selima.^[1]
31. 3. - Britanski parlament donosi Zakon o bostonskoj luci kojim je bostonska luka, u znak odmazde zbog Bostonske čajanke zatvorena za promet.
april, početkom - Mehmed-paša Bušatlija je u Podgorici, sprema pohod protiv Kuča, naročito Drekalovića. Među njima i drugim brdskim i crnogorskim plemenima vlada glad. Rovci su im pomogli i preveli ih kod sebe, preko Bratonožića, za šta su ovi kažnjeni - od plena je, po lokalnoj legendi, izgrađen Vezirov most. Po narodnom predanju, Kuči-Drekalovići se potucaju sedam godina po Crnoj Gori.^[2]
10. 5. - Nakon smrti Louisa XV na francusko prijestolje dolazi njegov unuk Louis XVI.
3. 6. - Jedno urbarsko naređenje u Hrvatskoj - obaveze kmeta prema gospodaru.^[3]
20. 6. - Rusko-turski rat (1768 - 1774): Bitka kod Kozludže u kojoj ruska vojska pod Suvorovom nanosi odlučujući poraz osmanskoj vojsci.
10. 7. - Kučuk-kajnardžijski mir okončava šestogodišnji rat Rusije i Otomanskog carstva - njime je Rusija dobila luke Azov i Kerč na Crnom moru, preuzela "zaštitu" formalno nezavisnog Krimskog Kanata kao i pravo da štiti hrišćane u Turskoj; evidentno slabljenje Turske otvara proces koji će sljedeći vijek i pol biti poznat kao Istočno pitanje.
5. 9. - Predstavnici sjevernoameričkih Trinaest kolonija se u Philadelphiji sastaju na Prvom kontinentalnom kongresu.
29. 9. - U Leipzigu anonimno objavljen roman Jadi mladog Werthera, poluautobiografsko djelo Johanna Wolfganga von Goethea sa kojim počinje književni pokret Sturm und Drang, odnosno period romantizma u evropskoj književnosti i umjetnosti.
29. 9. - Uputstvo za poboljšanje ilirski i rumunskih škola u naslednim zemljama (Regulae directivae für die Verbesserung des illyrischen und walachischen nicht unierten Elementar oder Trivial-Schulwesens in k. k. Erblaendern).^[4]
jesen - Zbog gladi u mletačkoj Dalmaciji, iseljava se 1.000 porodica, u tursku Bosnu i habsburški Srem.^[5]
12. 11. - Osnovan Velikokikindski dištrikt, samoupravna jedinica na severozapadu Banata, mahom naseljena Srbima (ukinut 1876). Iz privilegije je izbačena odredba o pravu opština da odlučuju koga će primati u svoju sredinu, tako da distrikt ubrzo postaje mešovit a ne srpska oblast.^[6]^[7]

Kroz godinuUredi

Episkop temišvarski Vićentije Jovanović Vidak izabran je za karlovačkog - "na mig dvora", mada je bio "buntovnik" 1769. Narod sumnjiči arhijereje da su se opredelili za uniju pa raste nezadovoljstvo izazvano još Regulamentom iz 1770.^[8]
Splitska Poljoprivredna akademija se prozvala Ekonomsko društvo.^[9]
U Osmanskom carstvu su posle Kučuk-kajnardžijskog mira ponovljene zabrane čitlučenja, bez efekta. U Beogradskom pašaluku 1770-ih su prevladali janičari, koji se otimaju oko čitluka, njihovi prvaci imaju vojske svojih pristalica.^[10]
"Opće školsko uređenje" u austrijskim i češkim zemljama (u Ugarskoj Ratio educationis 1777) - polazište za osnivanje osnovnih škola.^[11]
Nemački grof Woldemar von Schmettau podnosi predlog preko franucuske vlade da se obnovi Kneževina Srbija kao turska vazalna država - prvi takav poznati predlog.^[12]
Alberto Fortis: Viaggio in Dalmazia, u njoj je prvi put objavljena "Asanaginica".
Samuilo Sava Lazarević: Načalo učenija hotjaščim učitisja knig pismeni nemeckim..

RođenjaUredi

SmrtiUredi

ReferenceUredi

↑ Istorija s. n. IV-1, 354
↑ Istorija s. n. IV-1, 519
↑ Historija n. J. II, 1097-8
↑ Istorija s. n. IV-1, 268
↑ Istorija s. n. IV-2, 14
↑ Istorija s. n. IV-1, 213
↑ Istorija s. n. IV-1, 266
↑ Historija n. J. II, 1186
↑ Historija n. J. II, 1235
↑ Istorija s. n. IV-1, 328
↑ Historija n. J. II, 875
↑ Istorija s. n. IV-1, 425

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

[1] Istorija s. n. IV-1, 354

[2] Istorija s. n. IV-1, 519

[3] Historija n. J. II, 1097-8

[4] Istorija s. n. IV-1, 268

[5] Istorija s. n. IV-2, 14

[6] Istorija s. n. IV-1, 213

[7] Istorija s. n. IV-1, 266

[8] Historija n. J. II, 1186

[9] Historija n. J. II, 1235

[10] Istorija s. n. IV-1, 328

[11] Historija n. J. II, 875

[12] Istorija s. n. IV-1, 425

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]