Mitropolit beogradski Leontije
Leontije Lambrović,[1] beogradski mitropolit (1801 - 1813) poreklom Grk. Karađorđev protivnik i bio je u prijateljstvu sa dahijama. S ruskim predstavnikom Rodofinikinom mešao se u srpske unutrašnje borbe. Njegovom krivicom pogubljen je Hadži-Ruvim.
| Mitropolit beogradski Leontije | |
|---|---|
| Mesto rođenja | Jedrene (Osmansko carstvo) |
| Datum smrti | 1822. |
| Mesto smrti | Kišinjev (Rusko Carstvo) |
Dolazak Leontija na položaj mitropolita uredi
Leontijev dolazak na položaj mitropolita beogradskog bio je u seni ubistva njegovog dobrotvora i učitelja, mitropolita Metodija. Mitropolit karlovački Stefan Stratimirović, istina sa rezervom, ukazuje na to da je ,,izvesna senka lukavosti i nečasnog držanja pala na njega" [2] prilikom uzdizanja na vladičanski položaj. Neki istoričari iznose pretpostavke da je mitropolit Leontije bio umešan i u smrt hadži Mustafe-paše jer je on mogao biti ,,jedini i najsigurniji svedok crnog zločina njegovog".[3]
Ubistvo mitropolita Metodija i Hadži Mustafa-paše je u značajnoj meri pomoglo dolasku na vlast dahija, koji su u Beogradskom pašaluku zaveli jedan od najstrašnijih terora tog vremena. Prethodni događaji su zbližili mitropolita Leontija i dahije. Mitropolit Leontije je, u samom početku, pokazao svoju odanost prema dahijama tako što je, saznavši od arhimandrita manastira Bogovađe Hadži-Ruvima da se narod sprema na ustanak,[3] istog je oklevetao kod svog prijatelja Kučuk Alije. Odmah je, naredbom Kučik Alije, usledilo pogubljenje Hadži-Ruvima na Kalemegdanu, 28. januara 1804. godine.
U vreme kad je srpskom narodu i srpskom duhovništvu bilo potrebno više razumevanja i pomoći, ovaj čin mitropolita je okarakterisan kao izdajnički i naišao je na podozrenje u narodu i vernicima.
Mitropolit Leontije u vreme Ustanka uredi
Tek pošto je 1804. godine izgubio moćnog zaštitnika (Kučuk Aliju), mitropolit je pobegao u srpski štab[4], ali sa Srbima nije ostao, nego je otišao u Carigrad. Tamo se povezao sa portom, što je opet izazvalo veliko podozrenje srpskih starešina.
Leontije se 1806. vratio u Beograd. Pošto je ocenio da se ratna sreća okrenula Srbima, stao je uz ustanike. Međutim, Karađorđe je znao da ima posla sa izdajnikom i starim saradnikom dahija i nije hteo da ga trpi pored sebe, nego ga je uputio u Smederevo, gde se nalazio Sovjet (srpska vlada).
Prota Mateja Nenadović svedoči da je ,,vožd mrzeo Leontija kao najgoreg Turčina" i to zbog toga ,,što su sve četiri dahije poslali među Srbe vladiku, a (on) došao je u vojsku i Srbe savetovao da se prođu bune, no da se agama pokore"Greška u referenci: Nevaljana oznaka <ref>; nevaljana imena, tj. ima ih previše.
Mitropolit je znao iskoristiti, svoje prisustvo u Sovjetu, ali nakon preseljenja prestolnice u Beograd, na nagovor Karađorđa, isključen je iz Sovjeta. Od tada, mitropolit Leontije počinje svoju borbu protiv Karađorđa i Mladena Milovanovića, predsednika Sovjeta.Greška u referenci: Nevaljana oznaka <ref>; nevaljana imena, tj. ima ih previše. Koristio je najpogodnije trenutke za antirevolucionarnu propagandu i sejanje nepoverenja kod naroda prema ustaničkim vođama.[5] Verske liturgije i narodne zborove je često koristio u te svrhe.
Zbog ovih aktivnosti, Karađorđe je više puta pokušao da ga protera iz Srbije, ali je naišao na protivljenje ruske diplomatije na čelu sa Konstantinom Rodofinikinom[6].
Život nakon ustanka uredi
Posle propasti ustanka 1813. godine, mitropolit prelazi Dunav i napušta tadašnju Srbiju i tim položaj mitropolita beogradskog. Nastanio se u Kišinjevu, gde je umro 1822. godine[7].
Reference uredi
- ↑ Mala enciklopedija „Prosveta“, četvrto izdanje, Beograd,. Izdavačka radna organizacija ,,Prosveta", Beograd. 1986.
- ↑ Mitropolit Srevan Statimirović, "Ličnosti u srpskom ustanku od 1804",. Srpski književni glasnik, Beograd 1900, str. 260.
- ↑ 3,0 3,1 Milenko Vukičević ,,Mitropolit Leontije Lambrović". Glasnik Pravoslavne crkve, Beograd 1900, str. 31.
- ↑ Istorija priključenija u Srbiji ot god. 1804-1812. Letopis Matice Srpske, knj. V, Budim 1826, str. 37.
- ↑ Milenko Vukičević ,,Mitropolit Leontije Lambrović". Glasnik Pravoslavne crkve, Beograd 1900, str. 268.
- ↑ Serbije placevnoje, str. 25.
- ↑ Dr Ljubivoje Cerović, ,,Srbi u istočnoevropskoj dijaspori". Ministarstvo Republike Srbije za veze sa Srbima izvan Srbije, Beograd, 1997.
Spoljašnje veze uredi
- Milenko Vukičević, ,,Mitropolit Leontije Lambrović" Glasnik Pravoslavne crkve, Beograd 1900
| Prethodnik: Metodije |
mitropolit beogradski | Nasljednik: Dionisije II |
Žičko-pećki arhiepiskopi (1219-1337):
Sveti Sava • Arsenije I Sremac • Sveti Sava II • Danilo I • Joanikije I • Jevstatije I • Jakov • Jevstatije II • Sveti Sava III • Nikodim • Danilo II • Joanikije II
Pećki patrijarsi (1346-1463):
Joanikije II • Sava IV • Jefrem • Spiridon • Danilo III • Sava V • Danilo IV • Kirilo • Nikon • Teofan • Nikodim II • Arsenije II
Pećki patrijarsi (1557-1766):
Makarije Sokolović • Antonije Sokolović • Gerasim Sokolović • Savatije Sokolović • Jerotej Sokolović • Filip Sokolović • Jovan • Pajsije Janjevac • Gavrilo I Rajić • Maksim Skopljanac • Arsenije III Crnojević • Kalinik I • Atanasije I • Mojsije Rajović • Arsenije IV Jovanović • Joanikije III Karadža • Atanasije II Gavrilović • Gavrilo II Sarajevac • Gavrilo III • Vikentije Stefanović • Pajsije II Grk • Gavrilo IV Grk • Kirilo II • Vasilije Jovanović-Brkić • Kalinik II Grk
Karlovački mitropoliti i patrijarsi (1690-1920):
Arsenije III Crnojević • Isaija Đaković • Sofronije Podgoričanin • Vikentije Popović • Mojsije Petrović • Vićentije Jovanović • Arsenije IV Jovanović • Isaija Antonović • Pavle Nenadović • Jovan Đorđević • Vićentije Jovanović Vidak • Mojsije Putnik • Stefan Stratimirović • Stefan Stanković • Josif Rajačić • Samuilo Maširević • Prokopije Ivačković • German Anđelić • Georgije Branković • Lukijan Bogdanović
Beogradski mitropoliti (1831-1920):
Melentije Pavlović • Petar Jovanović • Mihailo Jovanović • Teodosije Mraović • Inokentije Pavlović • Dimitrije Pavlović
Patrijarsi Srpske pravoslavne crkve (1920- ):
Dimitrije • Varnava • Gavrilo (V) • Vikentije (II) • German • Pavle • Irinej