Catania
Catania za Antičke Grčke: Κατάνη – Katáne, za Rima: Catăna ili Catĭna je drugi po veličini grad u talijanskoj regiji i istoimenom otoku Sicilija i administrativni centar istoimene provincije Catania od 293 902 stanovnika.[1]
Catania
Comune di Catania | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 37°30′N 15°05′E / 37.500°N 15.083°E | |
| Država |  Italija
|
| regija | Sicilija |
| provincija | Catania |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Raffaele Stancanelli |
| Površina | |
| - Ukupna | 180 km² |
| Visina | 7 |
| Stanovništvo (2011.) | |
| - Grad | 293 902 |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 95100 |
| Pozivni broj | 095 |
| Službena stranica www.comune.Catania | |
| Karta | |
  Catania | |
Catanija je zajedno sa još 7 gradova iz doline Val di Noto uvrštena 2002. na UNESCO- vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi, kao izvrstan primjer dobro očuvanog kasnobarkonog grada iz 18. vijeka.[2]
Geografske i klimatske karakteristike uredi
Catania leži na istoku Sicilije, u širokoj ravnici Cataniji duž obala Jonskog mora, južno od vulkana Etna.[3] Catanija leži gotovo sva na lavi, koja se izlila za brojnih erupcija, pa se grad lagano spušta prema moru od sjevera prema jugu. Korištenje vulkanskog kamena za izgradnju dalo je starijem dijelu grada njegovu karakterističnu pretežnu tamno-sivu boju. Catanija je gotovo u potpunosti obnovljena nakon potresa 1693., pa centar grada ima izrazit barokni izgled iz 18. vijeka.[3] Centar grada današnje Catanije je Piazza Duomo, okružena palačama iz 18. vijeka iz koje se račvaju široki bulevari.
Catania ima tipičnu sredozemnu klimu sa dugim toplim i sušnim ljetima, i kratkim kišnim zimama.
Etimologija uredi
Prastanovnici Sicilije Sikulci zvali su taj kraj katane, a to je na njihovom jeziku značilo značilo veliki nož za dranje ili oguljeni kraj ili alat za guljenje. Postoji i druga teorija da je to značilo gruba zemlja, neravan teren, oštro kamenje ili nešto takvog, a to je čak i vjerojatnije jer odgovara vulkanskom terenu Etne. To ime su preuzeli Grčki kolonisti.
Historija uredi
Antika uredi
Grad je osnovan 729. pne. pod imenom Κατάνη (Katane) od strane Grčkih kolonista iz Halkide sa otoka Eubeja, zapravo od njihovih pripadnika iz grada Naksosa, koji je ležao 80 km sjeverno.[3] Grad je dobio na važnosti u 5. vijek pne. za vladavine Hieron I., tiranina iz Sirakuze, koji ga osvojio i preimenovao u Aetna po imenu obližnjeg vulkana. Građani su vratili staro ime nakon što su protjerali Hieronove nasljednike. Katane je bio jedan od prvih sicilijanskih gradova koji je podpao pod rimsku vlast 263. pne.. Gaj Oktavijan, budući rimski car August pretvorio je Katanu u rimsku koloniju - Cataniu.[3]
Prvi kršćani u grdu trpili su pod progonima careva Decije i Dioklecijana, a najveća katanijska mučenica je svetica Sveta Agata, danas zaštitnica grada.[3]
Srednji vijek uredi
Nakon barbarskih invazija, Catania je podpala pod vlast Bizanta, nakon njih pod Arape i Normane.[3]
Grad je bio neprijateljski raspoložen prema Hohenstaufenima kad su oni vladali Sicilijom, pa su ga orobili njihovi carevi Henrik VI. i Fridrih II..[3] Za vrijeme vladavinešpanjolskih Aragonaca nad Kraljevinom Sicilijom, njihovi kraljevi često su boravili u Cataniji. Tokom 16. i 17. vijeka grad je bio zahvaćen građanskim pobunama, gusarskim napadima, epidemijama gladi i velikim prirodnim katastrofama, od kojih su najteže bile erupcija Etne 1669. i potres iz 1693. Kasnije je podpao pod vlast burbonskog Napuljskog kraljevstva.
Moderna vremena uredi
Građanske bune koje su se razbuktale za vrijeme epidemije kolere - 1837. nasilno su ugušene. Isto se dogodilo i 1848. kad se Catanija pridružila drugim sicilijinaskim gradovima u zahtjevima za autonomijom, i taj pokret je također ugušen u krvi. Za Drugog svjetskog rata grad je pretrpio velika oštećenja od bombardiranja i teških borbi koje su se u njemu vodile 1943.[3]
Znamenitosti uredi
Catanija ima puno ostataka iz grčko - rimskih vremena; ruševine grčkog i rimskog teatra, i rimski amfiteatar, baziliku, terme, i akvadukt. Srednjovjekovni Dvorac Ursino s četiri ugaone kule, izgrađen od 1239. do 1250. za Fridriha II., dugo je služio kao uzor za fortifikacionu arhitekturu. On je danas pretvoren u gradski muzej sa bogatim umjetničkim i arheološkim zbirkama.[3]
Najveća znamenitost Catanije je barokna katedrala Sant'Agata izgrađena nakon potresa 1693. po nacrtima arhitekata Giovannija Battiste Vaccarinija i Girolama Palazzotta od 1702. do 1768. Ona još uvijek ima tri apside od crne lave i dio transepta iz vremena kad ju je podigao normanski grof Roger I. - 1091.[3] U njoj se čuvaju relikvije Svete Agate a tu se nalazi i grob Vincenza Bellinija koji je rođen u gradu.
Crkva San Nicolo (1693. - 1735.), je najveća na Siciliji, ona je povezana sa bivšim benediktinskim samostanom istog imena, koji se počeo graditi u 14. a završen je u 17. vijeku. Univerzitet u Cataniji osnovan je 1434. kao prvi na Siciliji, za vladavine Alfonsa Aragonskog, njegova biblioteka iz 1755. ima niz važnih srednjovjekovnih rukopisa. Ostale atrakcije grada su Vaccarinijeva Vijećnica i Fontana Elefanti (1736) na Piazza Duomo, Collegiata (kraljevska kapela), zvjezdarnica i rodna kuća Vincenza Bellinija, pretvorena u muzej.[3]
Privreda uredi
Catania je industrijsko transportni centar tog dijela Sicilije, dobro povezana željeznicom sa Palermom, Messinom i Siracusom. Luka Catanije je jedna od najprometnijih u Italiji.
Catania je grad strojarske, kemijske i prehrambene industrije. Oko polovice svog šećera na Siciliji dolazi iz šećerana iz Catanije.[3]
Catania je i trgovački centar bogatog poljoprivrednog kraja, poznatog po bademima inarančama. Grad je poznat i po svojim rukotvorinama od metala, drva i jantara.[3]
Za grad je važno i ribarstvo i turizam, i to zimi kad se za razliku od ostale Italije u Cataniji može i kupati.
Poznati sugrađani uredi
- Vincenzo Bellini, kompozitor
- Ettore Majorana, fizičar
- Giovanni Pacini, kompozitor
- Giovanni Verga, književnik.
Gradovi prijatelji uredi
Galerija slika uredi
-
Piazza Quattro Canti -
-
Park Vincenzo Bellini -
Izvori uredi
- ↑ „ITALY: Sicilia” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 05. 06. 2013.
- ↑ „Late Baroque Towns of the Val di Noto (South-Eastern Sicily)” (engleski). UNESCO. Pristupljeno 08. 06. 2013.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 „Catania” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 06. 06. 2013.
