Tiaret
Tiaret (arapski: تاهرت / تيارت/ , berberski: Tahert ili Tiharet) nekad znan i kao Tagdempt je grad od 178,915 stanovnika[1] na sjeveru Alžira u Pokrajini Tijaret u kojoj je i administrativni centar.[2]
تاهرت / تيارت | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 35°22′N 1°19′E / 35.367°N 1.317°E | |
| Država |  Alžir
|
| Pokrajina | Tijaret |
| Visina | 978[1] |
| Stanovništvo (2008.) | |
| - Grad | 178,915[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC) |
| Poštanski broj | 14000[1] |
| Karta | |
Geografske karakteristikeUredi
Tiaret leži na južnom kraju masiva Varsenis (dio Tel Atlasa) na mjestu gdje se pretapa u Visoravan slaništa. Prostire se po obroncima planine Guezoul (visoke 1.375 metara) i po kotlini Vadi Tiareta. Kako leži u planinskom kraju ima znatno hladniju klimu od ostalih alžirskih gradova.[2]
Od glavnog grada Alžira je udaljen 340 km južno.[3]
HistorijaUredi
Medina Tiareta podignuta je na mjestu gdje se nekad nalazila rimska Tingartia administrativni centar zapadnog Alžira za bizantske vlasti.[2]
Na planinama pored grada nalaze se Jedari, grupe neobičnih građevina kvadratnog tlocrta sa stepeničastim piramidalnim krovovima, za koje se pretpostavlja da su grobnice berberskih prinčeva podignute između 6 i 7. vijeka. Zbog tog se misli da je bio značajan arapski grad u 7. vijeku, jer su ga zvali Tahart (Lavica).[2]
Lider berberskih Ibadida u Magrebu Abd ar-Rahman ibn Rustam zauzeo je grad 761. i učinio ga prijestolnicom svoje Rustamidske monarhije.[2] To je bio do 909. kad je pokleknuo pod napadima Fatimidske dinastije.[2] Nakon sloma rustamidske države, članovi Ibadidiske dinastije sa najgorljivijim sljedbenicima pobjegli su u Sedratu, arheološki lokalitet pored današnje Vargle, a jedan vijek kasnije su otišli od tamo i preselili se u saharsku pustinjsku oazu M'zab.[4] Nakon tog gradom vladaju tlemsenski sultani a nakon njih Osmanlije sve do 1843. kad su ga zauzeli Francuzi.[2]
Tiaret je bio jedna od prijestolnica vođe otpora protiv francuske dominacije sredinom 19. vijeka emira Abd el-Kadera.[3]
Tiaret je doživio naglu urbanizaciju za Francuske kolonijalne uprave, nakon što je generalni guverner Lamoricière 1843. osnovao garnizon.[5] Nakon tog se doselilo puno francuskih kolonista koji su svoje naselje podigli sjeverno od stare bedemima opasane medine.[2]Teritorij tog naselja je određen dekretom 1868. Nakon tog je i službeno osnovan 27. januara 1869. dekretom, kao punopravna općina.[5]
Tiaret je od akademske godine 1980. / 1981. i univerzitetski grad, koji danas ima 8 fakulteta i 2 instituta, na kojima studira 30 248 studenta.[6]
Privreda i transportUredi
Tiaret je trgovačko - administrativni centar visoravni Sersou ratarsko-stočarskog kraja, poznatog po žitaricama i čistokrvnim arapskim konjima.[2]
Industrija se nalazi petnaestak km istočno od grada u predgrađu Ain Bouchekif, najveći objekt je tvornica vojnih vozila SAFAV-MB[7]. Tu se nalazi aerodrom Abdelhafid Boussouf (IATA: TID, ICAO: DAOB)[8]
IzvoriUredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Algeria, People's Democratic Republic of Algeria" (engleski). City population. http://www.citypopulation.de/en/algeria/cities/. Pristupljeno 24.2. 2020..
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 "Tiaret, Algeria" (engleski). Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/place/Tiaret. Pristupljeno 24.2. 2020..
- ↑ 3,0 3,1 "Tiaret" (francuski). Air Algerie. https://airalgerie.dz/planifier-votre-voyage/nos-destinations/tiaret-2/. Pristupljeno 24.2. 2020.
- ↑ Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. "The Encyclopaedia of Islam Three" (engleski). Leiden • Boston. https://www.researchgate.net/publication/337657733_%27Abd_al-Rahman_b_Rustam_dans_Encyclopaedia_of_Islam_Three_Leiden_Brill_2011-3_p_1-2. Pristupljeno 24.2. 2020..
- ↑ 5,0 5,1 "Tiaret (Algérie)" (francuski). Archives nationales d'outre-mer. http://anom.archivesnationales.culture.gouv.fr/geo.php?ir=&lieu=Tiaret+%28Alg%C3%A9rie%29. Pristupljeno 24.2. 2020..
- ↑ "Origine et histoire" (francuski). Université Ibn-Khaldoun Tiare. http://www.univ-tiaret.dz/fr/Universite.html. Pristupljeno 24.2. 2020..
- ↑ "Usine de véhicules militaires de Tiaret" (francuski). Algérie Presse Service. http://www.aps.dz/economie/100395-usine-de-vehicules-militaires-de-tiaret-livraison-de-pres-de-800-unites-au-profit-de-plusieurs-administrations. Pristupljeno 24.2. 2020.
- ↑ "Abdelhafid Boussouf Bou Chekif" (francuski). Ch aviation. https://www.ch-aviation.com/portal/airports/TID. Pristupljeno 24.2. 2020.
Vanjske vezeUredi
- Tiaret ((fr))