Petnaesta kordunaška udarna brigada
Petnaesta kordunaška udarna brigada (alternativni nazivi: Treća kordunaška brigada, Petnaesta narodnooslobodilačka udarna brigada Hrvatske, Treća brigada Osme divizije NOVJ) formirana je 5. decembra 1942. u Velikoj Kladuši od Trećeg i Četvrtog bataljona Prve hrvatske brigade i udarnog bataljona Prvog kordunaškog NOP odreda kao Petnaesta narodnooslobodilačka brigada Hrvatske. Prilikom osnivanja brojala je oko 800 boraca[1]. Treći bataljon Prve hrvatske brigade postao je Prvi bataljon Petnaeste brigade, a Četvrti bataljon Drugi bataljon brigade, dok je Udarni bataljon iz Prvog kordunaškog partizanskog odreda postao Treći bataljon Petnaeste brigade.
| 15. kordunaška udarna brigada | ||
|---|---|---|
| Segment | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije | |
| Lokacija osnivanja | Velika Kladuša | |
| Jačina | oko 800 boraca decembra 1942. oko 1.505 boraca jula 1942. | |
| Formacija | tri bataljona od 17. decembra 1942. Mitraljeska četa i Četa za vezu četiri bataljona od jula 1943. | |
| Komandanti | ||
| Komandant | Nikola Vidović Momčilo Novković Miloš Kukić Dragan Pajić Mirko Žutić | |
| Angažman | ||
| Bitke | Napad na Čemernicu decembra 1942. Napad na Saborsko januara 1943. Ofanziva NOVJ u Lici proleća 1943. Napad na Slunj juna 1943. Napad na Veliku Kladušu juna 1943. Operacija Klara Operacija Volkenbruh Napad na Glinu novembra 1943. Operacija Panter Napad na Cazin aprila 1944. Operacija Morgenštern Operacija Šah Napad na Cazin septembra 1944. Napad na Cazin novembra 1944. Karlovačka operacija | |
| Odlikovanja | Orden narodnog oslobođenja Orden partizanske zvezde Orden bratstva i jedinstva | |
17. decembra 1942. godine u brigadi su formirane mitraljeska četa i četa za vezu brigade[2]. Drugi (banijski) bataljon po naređenju Glavnog štaba Hrvatske prekomandovan je iz Petnaeste brigade u novoformiranu Šesnaestu brigadu Sedme divizije. Mesto njega brigada je dobila drugi bataljon iz sastava Prvog kordunaškog partizanskog odreda.
Od svog formiranja, birgada je uključena u sastav Osme divizije, zamenivši Šestu primorsko-goransku brigadu. Petnaesta kordunaška je u sastavu divizije ili raznih borbenih grupa, učestvovala u operacijama divizije i Četvrtog korpusa.
Naredbom Glavnog štaba Hrvatske od 17. maja 1943. preimenovana je u Treću brigadu Osme divizije. 1. januara 1944. Petnaesta brigada je rasformirana. Dva bataljona brigade ušla su u sastav Četvrte i Pete kordunaške brigade, a druga dva bataljona ušla su u sastav novoformirane Plaščanske brigade, koja je nastavila da nosi naziv Treća brigada Osme diizije.
Odlikovana je Ordenom narodnog oslobođenja, Ordenom partizanske zvezde i Ordenom bratstva i jedinstva.
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina, tom IV, strane 542-3
- Ignjatije Perić: PETNAESTA KORDUNAŠKA BRIGADA, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1969.