30. 1.

30. januar/siječanj (30. 1.) je 30. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 335 dana (336 u prijestupnoj godini).

Događaji

1648. – potpisivanjem ugovora u Minsteru okočan osmogodišnji rat Španije i Ujedinjenih Provincija Nizozemske. Španija u oktobru iste godine prinuđena da prizna nezavisnost Holandije, što je omogućilo ubrzan ekonomski i kulturni procvat nove države.
1649. – u Londonu zbog izdaje pogubljen engleski kralj Čarls I posle poraza njegovih snaga u građanskom ratu s republikanskim snagama Olivera Kromvela. Njegovo pogubljenje izazvalo ogorčenje i bes na evropskim dvorovima, a u Nizozemski i Španiji pobijeni diplomatski predstavnici Kromvelove države. Monarhija u Engleskoj obnovljena 1660.
1889. – Nadvojvoda Rudolf, nasljednik Austro-Ugarskog prijestolja, pronađen mrtav u dvorcu Mayerling zajedno s ljubavnicom Marijom Vetsera.
1933. – predsednik Nemačke, feldmaršal Paul fon Hindenburg, imenovao Adolfa Hitlera za kancelara. Istog dana 1937. Hitler izjavio u Rajhstagu da Nemačka povlači svoj potpis sa Versajskog mirovnog ugovora.
1937. – trinaest funkcionera Komunističke partije SSSR osuđeno na smrt zbog navodnog učešća u zaveri Lava Trockog protiv vrha države.
1943. – britansko ratno vazduhoplovstvo u Drugom svetskom ratu počelo prvo danonoćno bombardovanje Berlina.
1945. – Njemački brod "Wilhelm Gustloff" potonuo u Baltičkom moru - najveća pomorska katastrofa u zabilježenoj povijesti sa 7,000-9,000 žrtava.
1948. – Otvorene zimske olimpijske igre u St. Moritzu (Švicarska).
1964. – u SSSR prvi put u istoriji kosmonautike uz pomoć jedne rakete lansirani sateliti u različite orbite, „Elektron 1“ i „Elektron 2“.
1968. – u Vijetnamskom ratu počela jednomesečna ofanziva nazvana „Tet“, pod komandom severnovijetnamskog generala Vo Ngujen Đapa, tokom koje su severnovijetnamske trupe i južnovijetnamski gerilci napali Sajgon i više od 100 drugih mesta u Južnom Vijetnamu.
1967. – papa Pavle VI sreo se s predsednikom Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR Nikolajem Podgornim, prvim šefom sovjetske države koji je posetio Vatikan.
1972. – Pakistan napustio Komonvelt u znak protesta zbog odluke Velike Britanije, Australije i Novog Zelanda da priznaju Bangladeš.
1972. – britanski vojnici u Londonderiju, u Severnoj Irskoj, ubili 13 ljudi, učesnika zabranjenog marša za ljudska prava katolika. Taj sukob nazvan „Bloody Sunday“.
1992. – Argentina otvorila dosijea nacista koji su posle Drugog svetskog rata pobegli u Južnu Ameriku.
2000. – cijanid koji se izlio iz rumunskog rudnika Baja Mare u pritoke reke Tise, Lapoš i Samoš, a potom u Dunav, izazvao ekološku katastrofu. U rečni sliv ispušteno 120 tona cijanida i 20.000 tona taloga koji sadrži teške metale.
2003. – u Skupštini Jugoslavije ratifikovan Sporazum o dvojnom državljanstvu SRJ i Bosne i Hercegovine.
2003. – Belgija službeno priznala istospolne brakove.

.

Rođenja

133. – Didije Julijan, rimski car (u. 193).
1697. – Johann Joachim Quantz, njemački skladatelj.
1721. – Bernardo Bellotto, talijanski slikar.
1781. – Adelbert von Chamisso, njemački pjesnik i botaničar.
1845. – José Domingo de Obaldía, drugi predsjednik Paname.
1846. – Francis Herbert Bradley, engleski filozof.
1877. – Sigfús Einarsson, islandski skladatelj.
1882. – Franklin D. Roosevelt, američki političar i državnik, 32. predsjednik Sjedinjenih Američkih Država.
1924. – Lloyd Alexander, američki pisac SF-romana.
1927. – Olof Palme, švedski socijaldemokrat i premijer.
1930. – Gene Hackman, američki glumac.
1934. – Giovanni Battista Re, kardinal Katoličke crkve.
1937. – Boris Spasski, ruski šahovski velemajstor.
1937. – Vanessa Redgrave, britanska glumica je višestruko nagrađivana engleska glumica, koja se smatra najpoznatijom i najuglednijom članicom porodice Redgrave, jedne od najznamenitijih glumačkih dinastija na svijetu.
1938. – Islam Karimov, uzbekistanski politivar i diktator.
1941. – Richard Cheney, američki političar i podpredsjednik Sjedinjenih Američkih Država.
1942. – Heidi Brühl, njemačka glumica i pjevačica.
1950. – Inoslav Bešker, hrvatski novinar.
1951. – Phil Collins, britanski kantautor i glumac.
1954. – Husein Hasanefendić "Hus", hrvatski glazbenik, skladatelj, tekstopisac i gitarist.
1962. – Abdullah II, jordanski kralj.
1968. – Felipe, španjolski prijestolonasljednik.
1974. – Christian Bale, britanski glumac.
1975. – Juninho Pernambucano, brazilski nogometaš.
1975. – Giacomo Galanda, umirovljeni talijanski košarkaš.
1981. – Peter Crouch, engleski nogometaš.
1981. – Dimitar Berbatov, bugarski nogometaš.
1983. – Thomas Mogensen, danski rukometaš.
1986. – Lucas Biglia, argentinski nogometaš.
1987. – Gisela Dulko, bivša argentinska teniserka.
1987. – Arda Turan, turski nogometaš.

.

Smrti

1928. – Karl Bleibtreu, njemački književnik (* 1859.).
1947. – Dubravko Dujšin, hrvatski glumac (* 1894.).
1948. – Orvil Rajt, američki pilot i konstruktor aviona (* 1871.).
1948. – Mahatma Gandi, vođa pokreta za nezavisnost Indije.
1959. – Josip Hatze, hrvatski skladatelj i dirigent (* 1879.).
1987. – Ante Topić Mimara, kolekcionar i povjesničar umjetnosti (* 1899.).
1993. – Ahmet Obradović, bosanski redatelj.

.

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar