Mihajlo Soboljevski
Mihajlo Soboljevski - Mićo (polj. Michał Sobolewski; Dombrava, Novi Grad, 15. jul 1923 — Beograd, 1. jun 2015) učesnik Narodnooslobodilačke borbe, politički komesar NOV-a i POJ-a, kontraobaveštajac i potpukovnik JNA.
| Mihajlo Soboljevski | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mihajlo J. Soboljevski - kapetan I klase | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Dombrava, Novi Grad Kraljevina SHS | |||||||||||
| Datum smrti | 1. 6. 2015. (91 godina) | |||||||||||
| Mesto smrti | Beograd Srbija | |||||||||||
| Profesija | vojno lice | |||||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | |||||||||||
| U toku NOB-a | Politički komesar čete Druge dalmatinske brigade Obaveštajni oficir pri 9. Dalmatinskoj diviziji NOVJ | |||||||||||
| Služba |  NOV i PO Jugoslavije Jugoslavenska narodna armija1942 — 1968. | |||||||||||
| Čin |  Potpukovnik | |||||||||||
| Odlikovanja |
| |||||||||||
Biografija uredi
Rođen je 15. jula 1923. godine u nekadašnjem poljskom naselju Dombrava, od oca Johana i majke Ane Pavlovski u siromašnoj seljačkoj porodici poljskih imigranata. Bio je deseto dete u porodici, sa 3 brata i 6 sestara, a u knjigu rođenih upisan je pod imenom Mihovil Sobolewski.Osnovnu školu završio je u rodnom selu.
Godine 1936, seli se u selo Dragovci. Početkom četrdesetih godina prošlog veka, odlazi da radi u rudniku u selu Banovići, kraj Tuzle.
26.11.1942., godine dobrovoljno odlučuje da pristupi Narodnooslobodilačkoj vojsci, tačnije Drugoj četi Trećeg bataljona koja pripada Drugoj dalmatinskoj proleterskoj udarnoj brigadi. U borbama kod Priboja 1943. godine, ranjen je u nogu i ruku, prilikom opkoljavanja ustaša, nemaca i četnika. Usled posledica ranjavanja, pada sa konja u zamrznutu reku, iz koje su ga na sreću izvukli njegovi saborci.
Verovatno pre nego što je bio ranjen, u zimu 1943. godine u Novoj Varoši, Mihajlo Soboljevski i narodni heroj Stevo J. Opačić su izveli smelu akciju, Mihajlo je opazio grupu nemačkih i četničkih vojnika. Stevo J. Opačić naređuje Mihajlu da se sagne kako bi na njegovo rame stavio puškomitraljezac, Stevo zatim puca na neprijateljske vojnike. Rezultat, značajni gubici za nemce i četnike kao i dobar broj njihovih vojnika koji je izbačen iz stroja. Za smelu akciju Mihajlo J. Soboljevski i njegov ratni drug narodni heroj Stevo J. Opačić su bili pohvaljeni od strane svojih nadređenih. Stevo J. Opačić je često pričao o ovoj smeloj akciji i hrabrosti tada dva vojnika Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije među ratnim drugovima.
U jeku šeste neprijateljske ofanzive, nemačke operacije Kugelblic, Mihajlo je teško ranjen u glavu, prilikom čuvanja mosta na reci Uvac, gde su se nalazila četiri pripadnika NOVJ, među kojima je bio i narodni heroj Stevo J. Opačić. Iznenada, usled dejstava nemačkih tenkova, počinje granatiranje mosta, kao i kuće gde su oslobodioci bili smešteni. U tom trenutku Mihajlo Soboljevski i jedan od njegovih saboraca su teško ranjeni, a Mihajla je pogodio geler u glavu, kod desnog uveta i u ruku. Uz gubitak velike količine krvi i teškom mukom počinju da se povlače puzeći po snegu, praćeni zvucima nemačke artiljerije. Kada su mislili da će ih snaga izdati i da neće preživeti, u pomoć im je pritekao narodni heroj Stevo Opačić koji im je spasao život. Mihajlo je u bolnici proveo nekoliko dugih meseci, boreći se za život. Prilikom ponovnog uključivanja u ratne operacije, zbog svog požrtvovanja i zalaganja u teškim borbama protiv okupatorskih snaga, postao je nosilac nekoliko medalja, među kojima je medalja za hrabrost i medalja zasluga za narod.
Mihajlo J. Soboljevski je takođe bio član delegacije pod komandom narodnog heroja, nosioca brojnih jugoslovenskih odlikovanja Peke Dapčevića kome su italijanski fašisti potpisali kapitulaciju u Beranima 1943. godine, kapitulacija se odnosila za područje Crne Gore.
Krajem oktobra 1944. godine Mihajlo Johan Soboljevski sa Drugom dalmatinskom proleterskom udarnom brigadom oslobađa Dubrovnik od okupatora, zatim sa svojim saborcima trijumfalno ulazi u Dubrovnik.
Učestvovao je u operacijama oslobođenja Crne Gore, u Mostarkoj operaciji 1945. godine, zatim u operacijama 4. armije učestvuje u oslobođenju Karlobaga, Raba, Cresa, Lošinja i Istre. Borbeni put završava učešćem u oslobođenju Trsta kao politički komesar čete sa činom poručnika.
Posle rata dao je pismenu izjavu za povratak kući, ali na nagovor viših oficira, odlučuje da ostane u JNA. Završio je vojnu školu u Sarajevu i vojne kurseve u Beogradu, a vojnu službu imao je u Subotici, Somboru, Novoj Pazovi i Inđiji. Zatim je služio u Novom Sadu, Splitu i na kraju u Tuzli. Takođe je bio član Komunističke partije Jugoslavije od 1944. godine. Jedan deo vojne službe proveo je u Kontraobaveštajnoj službi, koja je nastala od Trećeg odseka Odeljenja za zaštitu naroda.
1962. godine je promovisan u čin potpukovnika JNA, da bi na kraju vojne službe bio demobilisan 1. marta 1968. godine sa istim činom .
Pored Mihajla i njegova sestra je bila učesnica Narodnooslobodilačke borbe koja je umrla 1945. godine.
Stric je poznatom jugoslovenskom istoričaru poljskog porekla dr. sc. Mihaelu Sobolevskom.
Umro je 1. juna 2015. godine nakon kraće i teže bolesti na VMA u Beogradu. Ispraćen je uz najviše vojne počasti 4. juna 2015. godine u Beogradu.
Mihajlo J. Soboljevski je nosilac sledećih jugoslovenskih odlikovanja:
- Orden za hrabrost (dvaput)
- Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima,
- Orden za vojne zasluge sa srebrnim mačevima,
- Orden zasluga za narod sa srebrnom zvezdom,
- Orden narodne armije sa srebrnom zvezdom.
- Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem.
- Orden partizanske zvezde sa puškama.
Reference uredi
SLUŽBENI LIST Broj 41 21. maj 1946 — Strana 443, odlikovan Ordenom za hrabrost.
SLUŽBENI LIST Broj 15 21. februar 1948 — Strana 182, u činu potporučnika odlikovan Ordenom za hrabrost naredbom štaba Treće armije JA.
Kao potpukovnik odlikovan Ordenom za vojne zasluge sa zlatnim mačevima, Ukazom 172 od 22. decembra 1967. godine, vrhovnog komandanta NOVJ, maršala Josipa Broza Tita.