Grad Beograd
Grad Beograd ima status posebne teritorijalne jedinice u Srbiji sa svojom lokalnom samoupravom.[2] Njegova teritorija podeljena je na 17 gradskih opština, od kojih svaka ima svoje lokalne organe vlasti.[3] Beograd zauzima preko 3,6% teritorije Republike Srbije, a u njemu živi 21% ukupnog broja građana Srbije (ne uključujući Kosovo i Metohiju).[4] Beograd je takođe ekonomski centar Srbije i središte srpske kulture, obrazovanja i nauke. Prema Zakonu o regionalnom razvoju, okrug grada Beograd će dobiti i nadležnosti i status statističkog regiona.[5]
| Grad Beograd | ||
|---|---|---|
 Obuhvata severnu Šumadiju, istočni Srem i jugozapadni Banat. Sastoji se od 17 opština: Barajevo Voždovac Vračar Grocka Zemun Zvezdara Lazarevac Mladenovac Novi Beograd Obrenovac Palilula Rakovica Savski Venac Sopot Stari Grad Surčin Čukarica Ima 169 naselja (18 gradskih i 151 seosko). | ||
| Matična država | Srbija | |
| Administrativni centar | Beograd | |
| Najveći grad | Beograd | |
| Službeni jezik | srpski | |
| Službena pisma | ćirilica, latinica | |
| teritorijalna jedinica Srbije | ||
| - Gradonačelnik | Siniša Mali | |
| Površina | ||
| - Ukupno | 3.227 km² | |
| Stanovništvo | ||
| - 2011 | ▲ 1.659.440 [1] | |
| - Gustina | 507,9/km² | |
| Valuta | Dinar (RSD) (100 para)
| |
| Vremenska zona | UTC | |
| Internet domen | www.beograd.org.rs, pozivni broj: +381 (0)11 | |
Stanovništvo
uredi
Prema procenama Republičkog zavoda za statistiku iz 2008. godine, na teritoriji grada Beograda živi ukupno 1.621.396 stanovnika. Od toga 1.322.629 stanovnika živi u urbanim sredinama, a 298.767 stanovnika u ruralnim sredinama.[6]
Grad Beograd je specifičan po tome što svoje stanovništvo deli na one privilegovane u urbanoj sredini koji imaju sve dostupno 24 sata, i na one u ruralnoj sredini koji nemaju apsolutno nikakve uslove dostojne prestonice u 21 veku, to stanovništvo u ruralnom području ima čak i zaseban sistem javnog prevoza koji se drastično razlikuje od GSP, pa se može reći da je javni prevoz poseban vid diskriminacije stanovništva u ruralnom području Beograda.
Prema popisu iz 2002. godine, stanovnici Beograda su se izjasnili kao Srbi (1.417.187), Jugosloveni (22.161), Crnogorci (21.190), Romi (19.191), Hrvati (10.381), Makedonci (8.372) i Muslimani (4.617).[7]
Iako postoje nekoliko religioznih zajednica u Beogradu, taj sklop je relativno homogen. Pravoslavna zajednica je daleko najbrojnija sa 1.429.170 vernika. Takođe ima i 20.366 muslimana i 16.305 katolika. Postojala je i velika jevrejska zajednica, ali nakon nacističke okupacije 1941. i velike emigracije Jevreja u Izrael, njihov broj je opao na 415. U Beogradu takođe ima i 3.796 protestanata.[8]
Geografija
urediGrad Beograd se sastoji iz dve geografski dosta različite celine. Severno od reka Save i Dunava nalazi se veliki ravničarski deo koji je u sklopu Panonske nizije. Južno od ovih dveju reka nalazi se brežuljkasto i brdovito zemljište Šumadije. Sredinom šumadijskog dela okruga, pa i samog grada, prolazi lanac Šumadijskog venca planina koji na jugu počinje Rudnikom, nastavlja se Bukuljom, a na teritoriji okruga ide linijom Kosmaj-Avala-Vračarski plato-Beogradska tvrđava. Kroz okrug protiču dve velike reke, Sava i Dunav, ali i veliki niz manjih reka.[9]
Znamenitosti
uredi
- za znamenosti grada Beograda pogledajte Znamenitosti Beograda
- opština Mladenovac:
- Spomen obeležje despotu Stefanu Lazareviću u obliku obeliska (selo Markovac) - 15. vek
- opština Sopot:
- Crkva svetog Nikole i srednjovekovne zidine iz doba despota Stefana Lazarevića (selo Sibnica) - 15. vek
- Crkva posvećena svetim apostolima Petru i Pavlu u kojoj je Arsenije III Čarnojević poslednji put pričestio Srbe pre prelaska u Austrougarsku (selo Nemenikuće) - 17. vek
- Spomen česma u mestu koje je Karađorđe zajedno sa seljanima među prvima oslobodio 1804. godine (selo Sibnica)
- opština Grocka:
- Staro urbano jezgro Grocke sa crkvom
Privreda
urediGlavni nosilac privredne snage svakako čini sam grad. Međutim, teritorijalno najveći deo okruga čine rurarna i poljoprivredna poručja. Severni, panonski delo okruga je prepoznatljiv po intenzivnoj i dobro razvijenoj poljoprivedi. Južni deo je pored poljoprivrede, veoma poznat po voćarstvu i odličnim vinogorjima u podunavskom i šumadijskom delu okruga.
Opštine grada Beograda
uredi| Opština | Gustina naseljenosti (km²) | Stanovništvo (1991) | Stanovništvo (2002) | Gradske/Prigradske |
|---|---|---|---|---|
| Barajevo | 116 | 20.846 | 24.641 | Prigradska |
| Čukarica | 1.080 | 150.257 | 218.508 | Gradska |
| Grocka | 261 | 65.735 | 75.466 | Prigradska |
| Lazarevac | 152 | 57.848 | 58.511 | Prigradska |
| Mladenovac | 155 | 54.517 | 52.490 | Prigradska |
| Novi Beograd | 5.311 | 218.633 | 367.773 | Gradska |
| Obrenovac | 172 | 67.654 | 70.975 | Prigradska |
| Palilula | 375 | 150.208 | 155.902 | Gradska |
| Rakovica | 3.193 | 96.300 | 99.000 | Gradska |
| Savski Venac | 3.036 | 45.961 | 42.505 | Gradska |
| Sopot | 74 | 19.977 | 20.390 | Prigradska |
| Stari Grad | 11.108 | 68.552 | 55.543 | Gradska |
| Surčin | Do 2004. bila deo opštine Zemun | Prigradska | ||
| Voždovac | 1.025 | 156.373 | 208.123 | Gradska |
| Vračar | 19.462 | 67.438 | 158.386 | Gradska |
| Zemun | 349 | 176.158 | 291.645 | Gradska |
| Zvezdara | 4.144 | 135.694 | 179.621 | Gradska |
| TOTAL | 502 | 1.552.151 | 2.076.124 | |
Reference
uredi- ↑ Prvi rezultati popisa 2011., pristupljeno na dan 27.11.2011.
- ↑ Grad Beograd - Gradska vlast
- ↑ Grad Beograd - Gradske opštine[mrtav link]
- ↑ „Republički zavod za statistiku - - Gradski pokazivači”. Republički zavod za statistiku - - Gradski pokazivači. Arhivirano iz originala na datum 2009-11-13. Pristupljeno 2014-08-17.
- ↑ B92 - Vesti - Uvedeno sedam statističkih regiona, Pristupljeno 31. 3. 2013.
- ↑ „Republički zavod za statistiku, Procena stanovništva iz 2008.”. Republički zavod za statistiku, Procena stanovništva iz 2008.. Arhivirano iz originala na datum 2009-08-14. Pristupljeno 2014-08-17.
- ↑ „Grad Beograd - Činjenice (Stanovništvo)”. Grad Beograd - Činjenice (Stanovništvo). Arhivirano iz originala na datum 2009-02-12. Pristupljeno 2014-08-17.
- ↑ „Knjige rezultata Popisa 2002.": „Knjiga 3: Veroispovest, maternji jezik i nacionalna ili etnička pripadnost prema starosti i polu - podaci po opštinama" Arhivirano 2013-10-18 na Wayback Machine-u, pp. 12. Republički zavod za statistiku Srbije, 2003.
- ↑ „Geografska pozicija Beograda”. Geografska pozicija Beograda. Arhivirano iz originala na datum 2013-10-06. Pristupljeno 2014-08-17.