Garnet Wolseley
Garnet Wolseley punim imenom Garnet Joseph Wolseley (Dublin, 4. jun 1833. - Menton, 26. mart 1913.) bio je feldmaršal Britanske armije, sudionik brojnih kolonijalnih ratova Britanskog Imperija širom svijeta, i ključan čovjek za modernizaciju Britanske armije.[1]
| Garnet Wolseley | |
|---|---|
 | |
| Biografski podaci | |
| Datum rođenja | 4. jun 1833. |
| Mjesto rođenja | Dublin (Irska) |
| Datum smrti | 21. septembar 1913. |
| Mjesto smrti | Menton (Francuska) |
| Nacionalnost | Britanac |
| Puno ime | Garnet Joseph Wolseley |
| Titule | Baron, Vikont |
| Knjige | Narrative of the War with China in 1860, Soldier’s Pocket-book for Field Service |
| Vojna karijera | |
| Godine u službi | 1852–1900 |
| Čin | Feldmaršal |
| Ratovi | Drugi anglo-burmanski rat, Krimski rat, Indijski ustanak 1857, Drugi opijumski rat, Treći Ašantski rat, Anglo-Zulu rat, Anglo-egipatski rat, |
| Važnije bitke | Opsada Sevastopolja, Bitka kod Tel el Kabira |
| Vojska | Britanska armija |
| Rod vojske | pješadija |
| Nagrade | Orden svetog Patrika, Orden svetog Mihaela i svetog Georgija, Legija časti |
Biografija uredi
Wolseley je rođen u vojničkoj porodici otac mu je bio major. U vojsku je ušao sa činom podporučnika 1852. Srčano se borio u Drugom anglo-burmanskom ratu, Krimskom ratu i Indijskom ustanku, često je ranjavan (izgubio je jedno oko) ali i odlikovan. Wolseley je sa 25 godina postao najmlađi potpukovnik Britanske armije. Kao štabni oficir Jamesa Hope Granta otplovio je za Kinu 1860. u Drugi opijumski rat. Svoje impresije iz tog rata opisao je u knjizi Priča o ratu sa Kinom 1860 (Narrative of the War with China in 1860) koja mu je objavljena 1862.[1]
Krajem 1861. zaoštrila se situacija sa Sjedinjenim Američkim Državama zbog Afere Trent, zbog tog je Britanska vlada poslala Wolseleya u Kanadu da ojača obranu te kolonije u slučaju rata sa Sjedinjenim Državama. Wolseley je 1870. komandirao kampanjom duž Crvene rijeke u kojoj je trebao pješice preći preko 950 km divljine kako bi ugušio ustanak Luisa Riela, koji je proglasio republiku u Manitobi. Uspjeh te kampanje i knjiga Vojnički terenski notes (Soldier’s Pocket-book for Field Service, objavljena 1869) u kojoj je miniciozno opisao što dobar oficir mora raditi na terenu, doveli su do njegovog unapređenja u generala i premještanja na visok položaj u Ministarstvu rata.[1]
Kako se proslavio kao vrlo efikasan komandant i sve kasnije vlade angažirale su Wolseleya da riješi problem u koji je zapalo Britansko Carstvo. Tako je 1873. poslan je u Zapadnu Afriku da vodi kaznenu ekspediciju protiv Kraljevine Ašanti, što je on uspješno obavio i razorio njenu prijestolnicu Kumasi.[1] Dvije godine kasnije poslan je u južnoafričku Koloniju Natal kako bi natjerao koloniste da se odreknu nekih političkih prava, da bi se stvorila Južnoafrička Unija. Nakon katastrofalnih poraza koje je pretrpila Britanska vojska u borbama sa plemenom Zulu 1879. - Wolseley je postavljen za komandanta snaga u Južnoj Africi. Nakon što je porazio i smirio Zulue, uputio se u Koloniju Transvaal, da uguši pobunu Bura.[1]
Nakon tog se vratio u londonsko Ministarstvo rata, i radio na reformi vojske, sve dok ga nije prekinuo nacionalistički ustanak u Egiptu pod vodsvom Ahmeda Urabija. U svojoj najbriljantnijoj kampanji Wolseley je brzo zauzeo Sueski kanal i nakon noćnog marša, iznenadio i porazio Urabija u Bitci kod Tel el Kabira - 13. septembra 1882. Za taj čin ga je premijer William Gladstone nagradio titulom barona.[1]
U Egipat se vratio 1884. kako bi organizirao i vodio ekspediciju duž Nila kako bi spasio svog prijatelja generala Charlesa Gordon, kog su Mahdijevi ustanici opkolili u sudanskom Kartumu. Do Kartuma se probio 28. januara 1885., dva dana nakon što je grad pao i Gordon poginuo.
Zbog tih napora Wolseley je nagrađen titulom vikonta. (nakon njegove smrti to perstvo je nasljedila njegova kći jedinica).[1]
