Kranj
Kranj (njemački: Krainburg, latinski: Carnium) je četvrti po veličin grad u Sloveniji od 37.151 stanovnika[1], on je i administrativni centar Mestne občine Kranj.
Kranj
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 46°14′N 14°22′E / 46.233°N 14.367°E | |
| Država |  Slovenija
|
| Pokrajina | Gorenjska |
| Statistička regija | Gorenjska Regija |
| općina | Mestna občina Kranj |
| Površina | |
| - Ukupna | 26.3 km²[1] |
| Visina | 386 |
| Stanovništvo (2013.) | |
| - Urbano područje | 37.151[1] |
| - Urbana gustoća | 1 412.6 stan./km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 6230 |
| Službene stranice www.kranj | |
| Karta | |
  Kranj | |
Geografija uredi
Kranj leži na sjeverozapadu Slovenije na ušću rijeke Kokre u Savu, udaljen oko 20 km od centra Ljubljane. Istočno od grada steru se visoke Kamniške Alpe.
Sve donedavno bio je sjedište Gorenjske, a tokom svoje duge historije bio je neformalna prijestolnica historijske pokrajine Kranjske - srca Slovenije i njezinog duha. Po gradu je dobila ime i nekadašnja habsburgška Vojvodina Kranjska
Historija uredi
Kranj se u pisanim dokumentima prvi put spominje za kasne Antike u 5. - 6. vijeku pod latinskim imenom Carnium, kasnije se spominje se pod imenima Creina, Chreina, Krainburg.[2]
To staro keltsko naselje doživjelo je svoju drugu renesansu u 7. vijeku, za velike seobe naroda, tad je izgrađena prva utvrda i naselje oko nje. Arheološkim iskapanjima na tom lokalitetu pronađena je najveća staroslavenska nekropola na tlu Slovenije.[2]
Nakon gubitka samostalnosti krajem 9. vijek početkom 10. vijeka tadašnja utvrda Krainburg postala je prijestolnica takozvane Kranjske krajine, iz koje je u 14. vijeku nastala Vojvodina Kranjska, sa sjedištem u Ljubljani. Krainburg je u 13. vijek dobio prava sajmovanja pa se razvio kao trgovačko - obrtničko mjesto poznato po obradi željeza.[2]
Sve do novoga vijeka grad je zadržao svoje bedeme i jasno izraženi obrambeni karakter srednjovijekovnog burga.[2]
Znamenitosti uredi
Najveće znamenitosti Kranja su župna crkva sv. Kancijana i drugova iz 14. vijeka i dvorac Kieselstein (Grad Kieselstein) iz 13. vijeka, koji je tokom svoje historije promjenio puno vlasnika, i bio često restauriran, posljednji put 1952. po nacrtima arhitekta Jože Plečnika.
Poznati sugrađani uredi
- France Prešeren (1800. -1849.), pjesnik i književnik
- Ernst Mally (1879. -1944.), filozof
- Peter Škrjanec, muzikolog, dirigent
- Borut Petrič (1961. -), plivač
- Dušan Mravlje (1953. -), ultramaratonac
- Roman Kejžar (1966. -), atletičar
- France Štiglic (1919. -1993.), filmski redatelj
Gradovi prijatelji uredi
Kranj ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima[3];
Privreda uredi
Kranj je od sredine 19. vijeka izrastao u značajni industrijski centar; najznačajniji privredni pogoni u gradu su tvornica guma Sava i elektronike Iskra.
Pored grada nalaze se dva najpoznatija slovenska skijališta Kranjska Gora i Krvavec.
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Slovenia: Gorenjska” (engleski). City population. Pristupljeno 05. 05. 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Mesto Kranj” (slovenski). Mestna občina Kranj. Pristupljeno 05. 04. 2014.
- ↑ „Mesto Kranj” (slovenski). Mestna občina Kranj. Pristupljeno 05. 04. 2014.
