Senta
Senta (ćirilica: Сента, mađarski: Zenta) je grad i sjedište istoimene općine na obalama rijeke Tise u Severnobanatskom okrugu Vojvodine odnosno Srbije. Grad ima 20.363, dok općina Senta ima 25.619 stanovnika (po podacima iz 2002. godine).
| Senta | |
|---|---|
|
| |
 Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Severnobanatski |
| Opština | Senta |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) |  18704
|
| Gustina stanovništva | 137* st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 45°55′23″N 20°04′23″E / 45.923166°N 20.073°E |
| Nadmorska visina | 92 m |
| Površina | 166,8* km² |
  Senta Senta (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 24400 24401 |
| Pozivni broj | 024 |
| Registarska oznaka | SA |
Koordinate: 45° 55′ 23" SGŠ, 20° 04′ 23" IGD
Senta je najveće naselje u Srbiji u kome većinu imaju Mađari.
Geografija
U srednjem toku Tise kroz Republiku Srbiju, na samoj obali reke, leži jedan od najstarijih gradova u Vojvodini - Senta, središte opštine s naseljenim mestima: Gornji Breg, Tornjoš , Kevi i Bogaraš. Prema popisu iz 2002. godine, Senta ima 20.363, dok Opština Senta 25.619 stanovnika.
Istorija
Senta je izrasla oko manastira. Prvi put se pominje 1216. godine i razvija zahvaljujući pogodnom geografskom položaju, na važnom prelazu preko reke Tise. Od 14. veka posed je budimskog nadbiskupa. 1506. godine postala je slobodni kraljevski grad. U ratu između Austrije i Turske, jedna od najvećih pobeda Austrije bila je bitka kod Sente 11. septembar 1697. godine ("Kod Sente je spasen Beč"). Nakon što su se Srbi graničari iz Potisko-pomoriške granice 1742. godine većinom iselili u Rusiju u XVIII i XIX veku Sentu su naselili Mađari, Slovaci, Nemci i Jevreji, a između dva svetska rata i posle 1945. godine Srbi, Crnogorci i drugi narodi. Senćansko pristanište, udaljeno 124 km od ušća Tise u Dunav, bilo je jedno od najvažnijih u prostoru dvorečja. Godine 1769. Senta je izgorelau velikom požaru.
Demografija
U naselju Senta živi 16396 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,9 godina (38,8 kod muškaraca i 42,8 kod žena). U naselju ima 7938 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,56.
Ovo naselje je uglavnom naseljeno Mađarima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Mađari | 15860 | 78.12% | ||
| Srbi | 2655 | 13.07% | ||
| Jugosloveni | 373 | 1.83% | ||
| Romi | 235 | 1.15% | ||
| Crnogorci | 118 | 0.58% | ||
| Hrvati | 78 | 0.38% | ||
| Albanci | 57 | 0.28% | ||
| Muslimani | 38 | 0.18% | ||
| Makedonci | 30 | 0.14% | ||
| Bunjevci | 26 | 0.12% | ||
| Slovaci | 24 | 0.11% | ||
| Slovenci | 12 | 0.05% | ||
| Rusini | 10 | 0.04% | ||
| Nemci | 10 | 0.04% | ||
| Rusi | 8 | 0.03% | ||
| Ukrajinci | 6 | 0.02% | ||
| Bošnjaci | 3 | 0.01% | ||
| Bugari | 2 | 0.00% | ||
| Rumuni | 1 | 0.00% | ||
| nepoznato | 38 | 0.18% | ||
| m | ž | |||
| ? | 19 | 23 | ||
| 80+ | 158 | 399 | ||
| 75-79 | 221 | 439 | ||
| 70-74 | 393 | 583 | ||
| 65-69 | 506 | 671 | ||
| 60-64 | 561 | 663 | ||
| 55-59 | 627 | 774 | ||
| 50-54 | 785 | 775 | ||
| 45-49 | 773 | 831 | ||
| 40-44 | 752 | 750 | ||
| 35-39 | 670 | 664 | ||
| 30-34 | 569 | 551 | ||
| 25-29 | 679 | 637 | ||
| 20-24 | 783 | 651 | ||
| 15-19 | 639 | 573 | ||
| 10-14 | 620 | 557 | ||
| 5-9 | 555 | 536 | ||
| 0-4 | 458 | 457 | ||
| prosek | 38.8 | 42.8 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 3932 | 756 | 2 | 59 | 1119 | 488 | 128 | 504 | 74 | 212 |
| Ženski | 2867 | 293 | - | 1 | 648 | 125 | 23 | 497 | 107 | 84 |
| Oba | 6799 | 1049 | 2 | 60 | 1767 | 613 | 151 | 1001 | 181 | 296 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 58 | 74 | 178 | 104 | 98 | 76 | - | - | 2 | |
| Ženski | 102 | 85 | 156 | 333 | 333 | 72 | 6 | 1 | 1 | |
| Oba | 160 | 159 | 334 | 437 | 431 | 148 | 6 | 1 | 3 |
Znameniti Senćani
Stevan Sremac (1855-1906), pisac
Stevan Raičković, pesnik
Matija Bećković, pesnik
Jovan Đorđević (1826-1900), osnivač Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu i pisac himne Srbije "Bože pravde"
Jovan Muškatirović (1743-1809), književnik i prosvetitelj
Stevan Branovački (1804-1880), predsednik Matice srpske od 1867. do 1880.
Vladimir Nikolić (1857-1922), arhitekta
Šandor Hodik, bivši rukometaš
Tamara Boroš , poznata stonoteniserka
Slobodan Vasić , poznati pevač zvezda granda
Szilágyi Csaba ili Čaba Silađi , poznati plivač
Milorad Krivokapić, poznati rukometaš
Marko Krivokapić, poznati rukometaš
Jožef Tertei, poznati rvač
Kultura
U Senti su Muzej, Arhiv, vaspitno-obrazovne organizacije i najstarija likovna kolonija u Vojvodini (1952).
Privreda
U XIX vek i XX veku pored poljoprivrede u Senti su se razvijali trgovina, zanati i prehrambena industrija. Raskršće puteva, pogodne veze sa Suboticom, Novim Sadom i Zrenjaninom čine Sentu privlačnim mestom u ovom delu Vojvodine. U razvoju privrede značajno mesto ima agro-industrijski kombinat.
Povezano
Reference
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
