Sava

Rijeka u jugoištočnoj Europi
Za ostala značenja, vidi Sava (razvrstavanje).

Sava je 947 kilometara[1] duga reka u jugoistočnoj Evropi.

Sava
Lokacija
DržaveSlovenija, Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Srbija
GradoviZagreb, Sisak, Slavonski Brod, Beograd
Hidrografija
Izvor
  – aps. visina
Kranjska Gora i Bohinjsko jezero Slovenija
833 m
Ušće
  – aps. visina
Dunav u Beogradu
68 m
Dužina947 km
PritokeKrka, Sutla, Kupa, Orljava, Una, Vrbas, Bosna, Bosut, Drina, Kolubara
Hidrologija
Sliv
  – površina

96.328 km²
Ulijeva se uDunav
Transport
Plovnostušća u Dunav do Siska

Hidrografija

uredi

Sava nastaje kad se kod Radovljice spoje; Sava Dolinka (izvire u Kranjskoj Gori i spušta se Karavankama i Julijskim Alpama na jugoistok) i Sava Bohinjka (izvire iz Bohinjskog jezera). Od Radovljice teče prema jugoistoku pored Kranja, nakon 300 kilometara kroz Zagreb glavni grad Hrvatske. Velikim svojim dijelom je pogranična rijeka između Hrvatske i Bosne i Hercegovine. U Dunav se uliva u Beogradu, glavnom gradu Srbije. Plovna je tek od Siska. Što znači da u Zagrebu nije plovna, ali nije niti pitka zbog razvijene industrije i otpadnih voda, koje se ne pročišćuju. Zanimljivo je da usprkos tomu ribiči na njenim obalama redovito pecaju. Područje lijevo i desno od Save se naziva Posavina.

Reka Sava je probila svoj današnji koridor, savladavši barijeru kod Podsuseda, otprilike pre deset hiljada godina, ili još jednostavnije rečeno na samom kraju poslednjeg ledenog doba. Tada se, nekada dugački i jedinstveni masiv razdvojio na tri manje geografske celine: Samoborsko gorje, Medvednicu i Kalnik. Od tog vremena do danas Sava je nataložila ogromne količine šljunka i peska celom svojom dolinom, a ponegde je debljina takvih naslaga i do četrdesetak metara. Nije dovoljno jasno pisanje nekih antičkih autora da se Dunav preko Save povezuje (spaja, uliva) sa Jadranskim morem.

 
Tok i slijev rijeke Save

Hidronim

uredi

Sava (osn. σα, σως ѕa, sos - jak, snažan, siguran), što je karakteristika ove velike reke. Sa sufiksom -ava, Sava je snažna reka koja bogu Zevsu (Dunavu) naliva nektar i hrani ga ambrozijom, da bi bio besmrtan i natprirodan. Od hidronima Sava vodi poreklo i ime Sabazios (Σαβαζιος), sa Save. U mitologiji, Sabazije je tračko-frižansko božanstvo. Njegov otac je Zevs, koji se u vidu zmije sjedinio sa Persefonom, Hadovom ženom u njegovim dvorima kraj reke Stiga. Boga Sabazija slavili su orgijastički ljudi, nalik na Dionisa, posebno žene iz prostog naroda. Njegovo ime poistovećuje se sa današnjim gradom koji se zove Šabac. Prvi put se ime Šabac pominje u petnaestom veku, u letopisu koji je sačuvan iz 1476. godine. Tu stoji da se Šabac ranije zvao Zaslon, što bi značilo zaklon, po imenu nekog brega, gde je bila prvobitna lokacija grada. Ima tvrdnji, da se ime Šabac pominje i ranije, još 1074. godine. Postoje teorije da je ime vezano za reku Savu, koja se i latinski zvala Sava, te mnogi smatraju da bi se pre trebalo zvati Sabacium. Po nekim autorima se smatra da je Grčkog porekla, jer Grci Savu zovu Saba, pa otuda Sabac, Šabas, Šabac. Po drugom mišljenju naziv grada potiče iz paleoglosologije Balkana, od naziva reke Save i boga Sabazija.

Pritoke

uredi

Najveće pritoke su :

Značajni gradovi na toku Save

uredi

Slovenija

uredi

Hrvatska

uredi

Srbija

uredi

Površina sliva Save je 95.720 kvadratnih kilometara.

Izvori

uredi
  1. Reke dolge (slovenski). Statistički Ured Republike Slovenije. Arhivirano iz originala na datum 2007-10-20. Pristupljeno 26. 04. 2014. 

Vanjske veze

uredi